Hoofdstuk 2: modellen van abnormaliteit

Question 1

modellen of paradigma’s

Answer 1

gebruikt om abnormaliteit te behandelen
- verklaren fenomenen en basisassumpties
- leidraad voor behandelmethoden en principes
- er bestaan meerdere modellen voor abnormaliteit

Question 2

modellen voor abnormaliteit

Answer 2

• biologisch model

Question 3

biologisch model

Answer 3

biologische basis en medisch perspectief
- stoornissen zijn het gevolg van disfunctioneren van delen van het organisme
- bij psychische stoornissen wijst dit model richting hersenproblemen

Question 4

verklaring biologische theoretici abnormaal gedrag

Answer 4

• abnormale activiteit van neurotransmitters kan leiden tot mentale stoornissen
• abnormale activiteit van hormonen
• genen

Question 5

genen en biologische abnormaliteit

Answer 5

• genetische overerving speelt rol in stemmingsstoornissen, schizofrenie etc.
• meestal meerdere genen betrokken
  genen die bijdragen kunnen zijn
• mutaties
• overgeërfd na mutatie
• resultaat normale evolutie
  evolutioanire theorie suggereert dat genen bijdragen aan adaptief gedrag en overleving, omgeving zorgt voor dat genen meer of minder adaptief worden.

Question 6

biologische behandeling

Answer 6

• psychofarmaca
• hersenstimulatie
• psychochirurgie

Question 7

psychofarmaca

Answer 7

vanaf 1950 gebruik psychotropische medicatie
4 grote groepen
- anxiolytica (kalmeringsmiddel)
- anti-depressiva
- ant-bipolaire drugs (stemmingstabilisator)
- anti-psychotische drugs

Question 8

hersenstimulatie

Answer 8

direct of indirect, verschillende methodes
- elektroconvulsieve therapie
- transcranial magnetic stimulation
- vagus nerve stimulation
- deep brain stimulation

Question 9

psychochirurgie

Answer 9

hersenchirurgie. vroeger mentale stoornissen, nu enkel ernstige epilepsie.

Question 10

voor- en nadelen biologisch model

Answer 10

sterktes
- veel aanzien
- kostbare en nieuwe inzichten
- behandeling vaak effectief

nadelen
- gelimiteerde kijk op abnormaal functioneren
- vrij vaak ongewenste neveneffecten

Question 11

psychodynamische model

Answer 11

freud
- gedrag bepaald door onbewuste dynamische psychische krachten
- conflict tussen onbewuste psychische krachten zorgen voor abnormale symptomen

Question 12

verklaring Freud

Answer 12

3 onbewuste krachten
- id: plezier
- ego: realiteitsprincipe
- superego: moreel principe

-> conflicten
er is altijd mate van conflict.
- gezonde persoonlijkheid = balans
- dysfunctie = excessief conflict

verschillende defensiemechanismen: repression, denial, projection, rationalization, displacement, intellectualization, regression

Question 13

ontwikkelingsstadia van Freud

Answer 13

nieuwe omstandigheden en omgevingen vereisen aanpassingen van het id, ego en superego in iedere ontwikkelingsstadium.
- wanneer succesvol = persoonlijke ontwikkeling
- wanneer onsuccesvol = vastzitten in eerdere ontwikkelingsstadium wat zorgt voor psychologische abnormaliteit

Question 14

psychodynamische behandeling

Answer 14

• vrije associatie
• therapeutische interpretatie: weerstand, overdracht, droom analyse+interpretatie
• catharsis (herleven)
• doorheen werken (meerdere catharsis sessies)

huidige trends
- korte termijn psychodynamische therapieën = focussen op een enkel probleem
- relationele psychoanalytische therapieën = relatie met therapeut en patiënt

doel = eerdere trauma’s en latente conflicten te ontdekken met de therapeut als gids

Question 15

voor- en nadelen psychodynamische model

Answer 15

sterktes
- eerste model die belang psychologische theorieën en systematische behandelingen van abnormaliteit erkende
- zag in dat abnormaal functioneren genest is in dezelfde processen als normaal functioneren

nadelen
- ongefundeerde ideeën
- niet-observeerbare concepten
- ontoegankelijk (want onbewuste processen)

Question 15

voor- en nadelen psychodynamische model

Answer 15

sterktes
- eerste model die belang psychologische theorieën en systematische behandelingen van abnormaliteit erkende
- zag in dat abnormaal functioneren genest is in dezelfde processen als normaal functioneren

nadelen
- ongefundeerde ideeën
- niet-observeerbare concepten
- ontoegankelijk (want onbewuste processen)

Question 16

cognitieve-gedrags model

Answer 16

focus op maladaptieve gedragingen en gedachten voor het begrijpen en behandelen abnormaliteit

eigenlijk twee aparte modellen, maar belangrijke principes en ideën overlappen

Question 17

gedrags dimensie

van cognitieve-gedragsmodel

Answer 17

gebaseerd op conditionering
therapeuten werken als onderwijzers om te helpen om problematische gedragingen te vervangen met meer gepaste gedragingen.

Question 18

cognitieve dimensie

van cognitieve-gedragsmodel

Answer 18

focus op maladaptieve denkprocessen
- innacurate of verdraaide assumpties en attitudes
- onlogische gedachtenpatronen

therapeut helpt cliënten problematische denkprocessen te herkennen, uit te dagen en veranderen

Question 19

samenspel van cognitieve-gedrags model

Answer 19

gedrags- en cognitieve componenten zijn met elkaar verweven in de meeste moderne theorieën/therapieën binnen dit model.

Question 20

sterktes cognitieve-gedrags model

Answer 20

• veel invloed in het klinische veld
• breed toepasbaar
• klinisch bruikbaar
• focus op unieke menselijke processen
• theorieën kunnen empirisch onderzocht worden
• succesvol in het behandelen verschillende stoornissen

Question 21

zwaktes cognitieve gedrags therapie

Answer 21

• preciese rol cognitie in abnormaliteit moet nog bepaald worden
• therapieën helpen niet iedereen
• sommige gedrags- of cognitieverandering zijn mogelijk niet te bereiken

Question 22

nieuwe therapieën binnen het cognitieve-gedragsmodel

Answer 22

• acceptance en commitment therapy = problemen accepteren, in plaats van oordelen of erop handelen
• mindfulness-gebaseerde technieken = aandacht voor gevoelens en gedachten

Question 23

humanistisch-existentieel model

Answer 23

humanistische benadering
- benadrukt dat mensen vriendelijk, coöperatief en constructief zijn
- focus op het nastreven van zelfactualisatie door erkenning sterktes en zwaktes

existentiële benadering
- nadruk accuraat zelfbewustzijn en betekenisvol leven
- volledige vrijheid vanaf geboorte kan resulteren in negatieve/positieve gedragingen/uitkomsten
- psychologisch disfunctioneren is resultaat van zelf-misleiding

Question 24

humanistische therapie en therapie van Rogers

Answer 24

mensen hebben basisbehoefte aan onconditionele positieve waardering. als dit gegeven wordt hebben ze ook onconditionele eigenwaarde.

Rogers client-centered therapie
- therapeut creërt positief ondersteunend klimaat
- weinig empirische ondersteuning, maar positieve impact op klinische praktijk.

Question 25

logotherapie

Answer 25

Viktor Frank:
- betekenis vinden in het leven
- vrije wil

?

Question 26

gestalt theorie en therapie

Answer 26

Fritz Perls (1950)
humanistische benadering
doel is om cliënten naar zelfherkenning te brengen door uitdagingen en frustraties.
technieken
- rollenspel
- begleide frustratie
- regels zoals “hier en nu” en “ik” taal

weinig empirische ondersteuning

Question 27

spirituele benaderingen en interventies

humanistisch-existentieel model

Answer 27

onderzoek suggereert dat spiritualiteit correleert met psychologisch welzijn.
sommige clinici moedigen spirituele bronnen aan om om te gaan met stressoren

Question 28

Existentiële theorieën en therapie

Answer 28

psychologische abnormaliteit
- ontstaat bij zelf-misleiding om verantwoordelijkheid te ontkomen
- cliënt voelt zich overweldigd door maatschappelijke eisen

existentiele therapie
- cliënten aangemoedigd verantwoordelijk te zijn
- relatie therapeut en cliënt houdt gedeeld leren en groeien in

Question 29

sterktes en zwaktes humanistisch-existentieel model

Answer 29

sterktes
- focust op ontbrekende aspecten uit andere modellen
- nadruk individu
- optimistich
- nadruk gezondheid

zwaktes
- focus abstracte problemen
- moeilijk te onderzoeken
- verzwakt door afwijzing wetenschappelijk onderzoek

Question 30

sociocultureel model

Answer 30

abnormaal gedrag wordt gestuurd door sociale en culturele krachten die het individu beïnvloeden.
bestaat uit twee grote perspectieven
- familiaal-sociaal perspectief
- multicultureel perspectief

Question 31

familiaal-sociale theoretici abnormaal functioneren

Answer 31

voorstanders beargumenteren dat theoretici zich moeten concentreren op krachten die een directe invloed uitoefenen op het individu.
- sociale labels en rollen
- sociale verbanden en steun
- familistructuur en communicatie: familie systeem theorie, verstrikte, ontkoppelde structuren

Question 32

familiaal-sociale behandelingen

Answer 32

psychologische problemen ontstaan en worden behandeld binnen de familie en sociale omgevingen
dit perspectief heeft bijgedragen aan de ontwikkeling van verschillende behandeltechnieken
- group therapie
- familie therapie
- koppel (of relatie) therapie
- community therapie

Question 33

multiculturele theoretici abnormaal functioneren en behandelingen

Answer 33

alle gedragingen worden het best begrepen in de context van lokale cultuur
vooroordelen en discriminatie kunnen een invloed hebben op abnormaal functioneren

behandeling
de effect van de therapie wordt vergroot wanneer
- verhoogde sensitiviteit voor culturele achtergrond
- inclusie van verschillende culturele moralen en modellen
- cultuur-sensitieve therapieën, gender-sensitieve therapieën

Question 34

sterktes en zwaktes socio-culturele modellen

Answer 34

sterktes
- bijgedragen aan klinisch begrip en behandeling abnormaliteit
- bijgedragen aan groter bewustzijn van klinische en sociale rollen therapie
- succesvol in sommige gebieden waarin andere behandelingen hebben gefaald

zwaktes
- context-sensitief; moeilijk te onderzoeken
- modellen zijn niet in staat om abnormaliteit te voorspellen bij specifieke individuen

Question 35

het ontwikkelings-psychopathologie model

Answer 35

integratie van modellen
theorieën vullen elkaar aan