Hoofdstuk 3: Parlementaire democratie Flashcards
(35 cards)
Democratie
Bestuursvorm waarbij de bevolking direct of indirect invloed uitoefent op de politieke besluitvorming
Referendum
Volksstemming over een bepaalde politieke kwestie
Indirecte democratie / Parlementaire democratie
Het volk neemt niet zelf de beslissingen maar laat dit over aan gekozen vertegenwoordigers (in een parlement)
Belangrijkste kenmerken van de parlementaire democratie in Nederland (7)
- Rechten van minderheden worden gerespecteerd
- Machtenscheiding
- Bevolking kiest volksvertegenwoordigers in het parlement
- Regering en parlement maken samen wetten en deze gelden pas als de meerderheid dit besluit
- Er is individuele vrijheid
- Burgers hebben politieke grondrechten: iedereen vanaf 18 jaar mag stemmen en zich verkiesbaar stellen; iedereen mag een politieke partij of vereniging oprichten; verkiezingen zijn vrij, eerlijk en geheim; iedereen mag demonstreren
- Er bestaat persvrijheid
Belangrijkste kenmerken van een autoritair regime (7)
- Geen machtenscheiding
- Geen onafhankelijke rechters
- Bij verkiezingen is er sprake van verkiezingsfraude, manipulatie en geweld
- Oppositiepartijen zijn vaak verboden
- Geen rechtsstaat en grondrechten worden niet gerespecteerd
- Geen persvrijheid
- Grote rol voor militairen om verzet van het volk te onderdrukken
Ideologie
Verzameling ideeën over wat belangrijk is in de maatschappij en hoe mensen het beste met elkaar kunnen samenleven
Linkse ideologie
Wil dat de overheid actief ingrijpt om de ongelijkheid tussen mensen te verminderen
Rechtse ideologie
Vindt dat mensen zelf verantwoordelijk zijn voor een beter bestaan
Politiek midden
Ideologie tussen links en rechts in
Liberalisme
Politieke ideologie waarbij mensen niet als gelijk gezien worden, maar wel als gelijkwaardig. Persoonlijke en economische vrijheid, individuele verantwoordelijkheid en tolerantie zijn belangrijke waarden. Zijn voor vrijemarkteconomie. Ook wel rechts genoemd. Bijvoorbeeld VVD, D66, Volt.
Socialisme / Sociaaldemocratie
Politieke ideologie waarbij benadrukt wordt dat niet iedereen gelijke kansen en mogelijkheden heeft. Overheid moet zorgen dat mensen solidair zijn. Kennis, inkomen en macht moeten eerlijker verdeeld worden. Solidariteit en gelijkwaardigheid zijn belangrijke waarden. Ook wel links genoemd. Bijvoorbeeld PvdA, SP, GroenLinks.
Confessionalisme / Christendemocratie
Politieke ideologie gebaseerd op het geloof / christendom. Streeft naar een samenleving gebaseerd op waarden uit de Bijbel. Naastenliefde en saamhorigheid zijn belangrijke waarden. Overheid laat zoveel mogelijk over aan maatschap organisaties (maatschappelijk middenveld). Tussen links en rechts in (midden). Bijvoorbeeld CDA, ChristenUnie, SGP.
Progressief
Vooruitstrevend, de maatschappij willen veranderen (persoonlijke vrijheid of veranderingen in het algemeen)
Conservatief
Behoudend, benadrukken wat al is bereikt, tradities in stand houden
Actiegroep
Groep die één bepaald doel wil bereiken, bijvoorbeeld behoud van natuur of welzijn van dieren. Roepen op om actie te voeren of gaan demonstreren.
Belangengroep
Verdedigt de belangen van één bepaalde groep, bijvoorbeeld scholieren, weggebruikers of huizenbezitters. Geven voorlichting, lobbyen en voeren actie.
Politieke partij
Groep mensen met globaal dezelfde ideeën over een goede samenleving
Actief kiesrecht
Recht om bij verkiezingen je stem uit te brengen
Passief kiesrecht
Recht om je verkiesbaar te stellen
Spindoctor
Communicatiedeskundige die kandidaten adviseert over een zo positief mogelijk imago
Zwevende kiezer
Kiezer die niet bij elke verkiezing op dezelfde partij stemt
Voornaamste redenen om een partij te kiezen (4)
- Standpunten komen overeen met jouw ideeën
- Partij let goed op jouw belangen
- Je stemt strategisch
- De persoon spreekt je aan
Evenredige vertegenwoordiging
Alle uitgebrachte stemmen worden verdeeld over het totale aantal zetels
Districtenstelsel / Meerderheidsstelsel
Het land wordt verdeeld in districten en per district komt de kandidaat met de meeste stemmen als afgevaardigde in het parlement (bijvoorbeeld in de VS en VK)
