Hoofdstuk 5: Stoornissen van het maagdarmstelsel gerelateerd aan de zuurproductie van de maag Flashcards
1
Q
Geef de 4 meest voorkomende aandoeningen van het slokdarm.
A
- Achalasia
- GERD (gastro - oesofageale refluxziekte)
- Candidiase van het slokdarm
- Slokdarmkanker
2
Q
Leg uit wat GERD is. Geef de symptomen en de oorzaken. Geef de 3 complicaties. Hoe zit het met de diagnose? Hoe zit het met de behandeling? (zie cursus)
A
Gastro-oesofageale refluxziekte is het terugvloeien van maaginhoud in de slokdarm. Wanneer dit tot in de mond geraakt dan spreekt men over zure regurgitatie.
Fysiologische GER = frequent voorkomen zonder klachten -> postprandiaal (na de maaltijd)
Symptomen:
- typische klachten: pyrosis en zure regurgitatie
- Atypische klachten: niet-cardiale retrosternale pijn, chronische hoest, dysfagie en odynofagie -> voor na maaltijd
Oorzaken:
- slecht werkende oesofageale sfincter (LES) (onderste slokdarmsfincter) -> onderste slokdarmsfincter te vaak of te veel van de zure maaginhoud terug in de slokdarm laat vloeien en dat de maagzuur te weinig wordt gebufferd.
- hiatus hernia, maagbreuk, hernia diaphragmatica
- bepaalde voedingsstoffen (koffie, alcohol, vetrijk maaltijd)
- zwaarlijvigheid / zwangerschap (verhoogde intra-abdominale druk)
- verminderde speekselproductie -> weinig buffer geproduceerd om terugvloeiende zuur te neutraliseren.
Complicaties:
- peptische (erosieve) oesofagitis
- peptische stenose (stricturen = ringvormige vernauwingen)
- barett slokdarm en slokdarmkanker
Onderzoeken en Diagnose:
- KO + slokdarmmanometrie (onderste slokdarmsfincter werkt vaak niet goed -> druk is te laag of opent vaak) + ph-metrie
- oesophagoscopie -> oesofagitis en barett metaplasie
- RX slokdarm -> slokdarmstenose en maaghernia
- proeftherapie met anti-refluxmedicatie -> onder vorm van PPI -> symptomen beter (oesofagitis of GERD) symptomen ernstig of onvoldoende verbeteren (nagaan of er metaplastische epitheel aanwezig is)
- gastroscopie (epitheelafwijkingen -> erosies, ulcera, metaplasie of verdachte letsels
- biopsie -> voor histologisch onderzoek
- 24-uurs-pH-meting
Behandeling:
- Niet medicamenteus behandeling: inname uitlokkende voeding en hoofduiteinde verhogen (slaaphouding -> spuien reflux), gewichtsvermindering
- Medicamenteus: gastrprokinetica (bv. motilium) = zuurremmers en anatcida ( protonpompinhibitoren bv. Losec)
- Chirurgische behandeling: anti-refluxoperaties -> laparascopie Nissen-fundoplicatie
3
Q
Geef een synoniem van slokdarmkanker en geef de 2 types. Geef enkele symptomen. Welke diagnose zal men stellen? Wat is stagering en leg kort uit. Hoe zit het met de behandeling? (zie cursus)
A
Oesofaguscarcinoom gaat meestal vanuit de mucose van het onderste distale 1/3 deel van de slokdarm.
2 types:
- spinocellulaire carcinoom: roken en alcohol
- adenocarcinoom: door freqeunte in contact met zure maaginhoud -> ontstoken -> verlittekening -> stenose -> opstapelen van voedsel (trechtervormige structuur) -> = Barrett oesofagus
Symptomen:
- dysfagie -> eerst vast dan vloeibaar
- vermagering
Diagnose:
- contrast RX
- oesofagoscopie + biopsie
Stagering (TNM):
Het nagaan hoever de kanker is uitgebreid.
T= nagaan hoe diep de kanker is doorgegroeid
N (nodi)= hoeveel lymfeknopen zijn ingenomen door kanker.
M= kijken of er via de bloedbaan cellen hebben verspreid en op een afstand een metastase hebben veroorzaakt.
Behandeling:
- heelkunde > 50% operabel is
- radio-chemotherapie (adjuvant = overblijvende kankerresten vernietigen) (neo-adjuvant = tumor doen krimpen voor operatie)
- geen operatie mogelijk -> palliatieve stent
- voeding via PEG of parenterale voeding
Prognose:
5 jaarsoverleving -> 10-20%
4
Q
Geef de definities weer van GERD en oesofagitis.
A
GER = reflux -> terugvloei zure maaginhoud in slokdarm.
In de mond = zure regurgitatie
fysiologische reflux = komt voor bij iedereen -> zonder klachten -> postprandiaal
oesofagitis = reflex frequent voorkomt -> pyrosis en zure regurgitatie -> beschadiging van het slijmvlies -> GERD (gastro oesofageale refluxziekte
Er is een verschil tussen GER en GERD
5
Q
Geef de pathofysiologie en risicofactoren (oorzaken) van GERD.
A
GERD -> te veel of te vaak zure maaginhoud terugvloeit in de onderste slokdarmsfincter -> maagzuur te weinig wordt gebufferd.
Oorzaken:
- hernia diaphragmatica/ hiatus hernia/ maagbreuk = deel Antrum van de maag in thoraxholte ligt -> oorzaak onvoldoende afsluiten v/d maag naar de slokdarm toe
- onderste slokdarmsfincter onvoldoende werken = kunnen we zien door slokdarm-manametrie -> druk is te laag en opent te vaak
- zwangerschap en obese personen -> intra-abdominale druk
- verminderde speekselproductie = weinig buffer geproduceerd -> zuur zal niet geneutraliseerd worden
- voeding = vetrijke maaltijden (trage maaglediging -> terugvloei is groter), alcohol/bruisende dranken, cafeïne, etc. -> negatieve invloed spelen.
6
Q
Geef de symptomen van GERD.
A
- typische klachten: pyrosis en zure regurgitaties
- atypische (afwijkend van wat normaal is) klachten:
niet-cardiale retrosternale pijn (pijn op de borst), chronisch hoesten (astma),
dysfagie,
odynofagie
en misselijkheid.
symptomen treden na maaltijd op bij bukken of liggen.
7
Q
Geef de complicaties van GERD.
A
- Erosieve oesofagitis = ontstaan door aantasting van de meerlagig plaveiselepitheel -> erosies en ulceraties -> verschillende gradaties -> hoe dieper de epitheel beschadigd is -> bloedingen -> gevolg: door opeenvolgende episodes beschadiging en herstel -> vorming minder elastisch littekenweefsel -> stricturen = ringvormige vernauwingen -> minder passage voedsel -> dysfagie
- door langdurige bestaande reflux -> vormt epitheel zich tot metaplastisch cilindrisch epitheel (heeft slijmbekercellen om tegen de zuuraanvallen te beschermen -> maag heeft dit ook) -> dit noemt men metaplasie en heeft de klasse premaligne toestand -> de kans op slokdarmkanker is hier groter -> wnr veranderingen aanwezig zijn bij endoscopie -> Barrett-slokdarm (ontwikkeling van een slokdarm adenocercinoom = slokdarmkanker) -> oesofagitis-letsels en Barrett-epitheel -> vaak tegelijkertijd
8
Q
Welke onderzoeken en diagnose doet men bij GERD.
A
- lichte en matige symptomen -> proeftherapie + anti-reflux medicatie -> onder vorm van PPI (protonpompinhibitor) -> symptomen verbeteren -> diagnose zeer waarschijnlijk
- ernstige klachten of onvoldoende vebretering van korte behandeling -> endoscopische evaluatie -> nagaan oesofagitis of metaplastisch epitheel -> gastroscopie zal een gastro-enteroloog dit uitvoeren om afwijkingen zoals erosies, ulcera, metaplasie of verdachte letsels ook biopsies zal nemen -> met tangetje zal endoscoop -> enkele stukjes epitheel wegnemen voor histologisch onderzoek. Men kan door gastroscopie ook een hiatus hernia herkennen.
- 24-uurs-pH-meting -> bij onvoldoende resultaat behandeling of een chirurgische anti-refluxingreep -> alle episodes van reflux wordt geregistreerd.
Er kan ook frequente reflux onstaan zonder duidelijke afwijkingen bij endoscopie -> diagnose ‘niet-erosieve’ gastro-oesofagale refluxziekte of hypersensitiviteit van de slokdarm -> dus reflux met irritatie van de slokdarmslijmvlies zonder ernstige aantasting
9
Q
Welk behandelingen bestaan er voor GERD?
A
- Algemene adviezen:
- hoogstand van hoofdeinde op bed -> last van klachten bij neerliggen = supine reflux
- niet innemen van voedingsmiddelen die reflux uitlokken
- gewichtsvermindering bij obesitas -> verminderen klachten en risico op adenocarcinoom in Barrett mucosa
- nagaan medicatieschema -> geneesmiddelen die reflux uitlokken -> bv. calciumantagonisten - Medicamenteuze behandeling:
- antacida -> neutraliseren van maagzuur
- zuurremmers - Chirurgische behandeling:
- anti-refluxoperatie -> wanneer? -> laparoscopische Nissen-funcoplicatie -> nevenwerkingen van langdurige PPI-gebruik kan vermeden worden bv. .. -> na heelkunde -> problemen -> dysfagie en opgeblazen gevoel (boeren) -> falen van chirurgie bestaat ook
