Hoofdstuk 7

Question 1

Sensorische receptoren

Answer 1

Gespecialeerde structuren die reageren op stimuli door het produceren van elektrische ladingen die neurale impulsen kunnen initieren in sensorische neuronen.

Question 2

Geur

• stimulans
• receptoren
• weg naar de hersenen

Answer 2

Stimulans: opgeloste moleculen in vloeistof op mucose membranen in de neus

Receptoren: einde van de olfactory neuronen in het olfactory epitheel in de neus

Hersenen: olfactory zenuw

Question 3

Smaak

• stimulans
• receptoren
• weg naar de hersenen

Answer 3

Stimulans: moleculen opgelost in vloeistof op de tong

Receptoren: smaakcellen in smaakpappilen op de tong

Weg naar de hersenen: deels faciale, glossooharynge en vagus zenuwen

Question 4

Aanraking

• stimulans
• receptoren
• weg naar de hersenen

Answer 4

Stimulans: druk op de huid

Receptoren: sensitieve uiteinden van aanrakings neuronen in de huid en andere weefsels

Hersenen: trigeminal zenuw (boven de nek) andere ruggengraat zenuwen

Question 5

Pijn

• stimulans
• receptoren
• weg naar de hersenen

Answer 5

Stimulans: pijnlijke stimulans

Receptoren: sensitieve uiteinden van pijn neuronen in de huid.

Hersenen: trigeminal zenuw (boven nek), ruggengraat zenuwen.

Question 6

Horen

• stimulans
• receptoren
• weg naar de hersenen

Answer 6

Stimulans: geluids golven

Receptoren: drukgevoelige haarcellen in de cochlea van het binnenoor.

Hersenen: auditory zenuw

Question 7

Zien

• stimulans
• receptoren
• weg naar de hersenen

Answer 7

Stimulans: licht golven

Receptoren: licht gevoelige punten in de retina van het oog

Hersenen: optische zenuw

Question 8

Waar zit het primaire smaak gebied?

Answer 8

De insula, tussen de partiele lobe en de temporale lobe.

Question 9

Waar zit het primaire olfactory gebied?

Answer 9

Piriform cortex, ligt onder de temporale lobe

Question 10

Waar bevinden zich de sensorische gebieden voor aanraking, pijn en temperatuur gevoeligheid?

Answer 10

Somatosensorisch gebied, partiele lob

Question 11

Waar ligt het primaire audiotore gebied?

Answer 11

Temporale lobe

Question 12

Waar ligt het primaire visuele gebied?

Answer 12

Occipital lobe

Question 13

Sensorische codering - kwalitatief/kwantitatief

Answer 13

Kwantitatief: hoeveelheid of intensiteit van energie –> grotere hoeveelheid geeft groter receptie potentiaal –> sneller actiepotentiaal –> door hersenen geïnterpreteerd als grotere hoeveelheid

Kwalitatief: het type energie –> andere neuronen geactiveerd. Ene neuron reageert sterker dan ander neuron.

Question 14

Wanneer vindt sensorische adaptatie plaats?

Answer 14

Verandering van intensiteit als gedurende langere tijd zelfde stimulans krijgen.

Question 15

Psychophysics

Answer 15

Het bestuderen van de relatie tussen fysieke karakteristieken van stimuli en de sensorische ervaring geproduceerd door deze stimuli

Question 16

Absolute treshold

Answer 16

De kleinste detecteerbare stimulans voor elk type stimulans

Question 17

Difference treshold / just-noticeable difference –> jnd

Answer 17

Minimale verschil in magnitude tussen twee stimulansen om ze te onderscheiden.

Question 18

Weber’s law

Answer 18

Jnd = kM.

M: magnitude
k: proportie constante –> Weber’s fractie

de jnd voor de magnitude van de stimulans is een constante portie van de magnitude van het orgineel 3/10 bijv.

Question 19

Fechner’s law

Answer 19

S = c log M

S: magnitude van de sensorische ervaring
c: proportionele constante
M: magnitude van de fysieke stimulans

De magnitude van de sensorische ervaring van de stimulans is direct proportioneel aan het logaritme van de fysieke magnitude van de stimulans.

1 licht bol 2.00 licht ervaring, 2e 2.30, 3e 2.48, 4e 2.60

Question 20

Welke aannames deed Fechner?

Answer 20

• elke jnd in een sensorische ervaring is gelijk aan elke andere jnd die bijdraagt aan de sensorische magnitude
• jnd’s kunnen worden opgeteld.

Question 21

Welke weg legt geur af?

Answer 21

Moleculen met geur lossen op in de vloeistof op de olfactory epithelium –> binden aan receptoren van de olfactory sensorische neuronen –> actiepotentiaal naar synapsen (door de cribriform plaat) op de secundaire olfactory neuronen in de glomeruli van de olfactory bulb.

Elke glomerulus input uit 1 speciefie olfactory neuron –> bepaald geur.
Ratio bepaald type –> kwaliteit
Sterkte activiteit –> kwantiteit

Question 22

Waar in de hersenen komt de info van geur terecht?

Answer 22

Primaire olfactory cortex –> onderkant temporale lobe

Secundaire olfactory gebied –> orbitofrontale cortex, onderkant frontale lobe

Question 23

Hoe is geur betrokken bij smaak?

Answer 23

Een opening aan de achterkant van de mond, bij kauwen en doorslikken opent de nasale pharynx. Door de geur is er onderscheid te maken in smaak –> met neus dicht proef je niets.

Question 24

Welke verschillen bestaan er tussen mensen met geur?

Answer 24

• vrouwen onderscheiden geuren beter, gevoeliger voor geuren
• oudere mensen verliezen langzaam reuk vermogen
• mensen vinden geur van tegenovergestelde sexe van familie niet lekker –> voorkomen incest
• moeder en kind herkennen elkaars geur snel

Question 25

MHC major histo-compatibility complex

Answer 25

Genen die geur bepalen, coderen ook voor cellen in het immuunsysteem tegen ziekte verwekkers. Ratten kiezen seks partner van meest tegenovergestelde geur --> bescherming tegen andere ziekteverwekkers + zo ver mogelijk van familie

Question 26

Feromonen

Answer 26

Een chemische substantie die vrijkomt bij een dier en die invloed heeft op soort genoten voor specifiek gedrag of fysieke respons. --> vomeronasal orgaan Bij mens geen evolutionair voordeel meer, geen seizoens gebonden voortplanting of bepaalde fysieke staat.

Question 27

Welke vijf smaken zijn er?

Answer 27

Zoet, zuur, bitter, zout en umami | mSG monosodium glutamate

Question 28

Hoe registreren we smaak?

Answer 28

Door smaak papillen (soort sinaasappel) hierin vele receptoren --> actiepotentiaal --> naar primaire smaak gebied in insula --> daarna naar andere delen zoals orbifrontale cortex (samen met geur bepaald smaak)

Question 29

Wat is het evolutionaire nut van smaak?

Answer 29

Om te bepalen wat wel en niet te eten. - bittere smaak pappillen hebben geleerd meer onderscheid te maken - kinderen en vrouwen in de eerste drie maanden zwangerschap afkeer van bitter eten. -->giftig voedsel vaak bitter.

Question 30

hoe lopen de neuronen voor pijn?

Answer 30

vrije zenuw uiteinden. twee types: - a-delta vezels: dikkere, gemelineerde, snel doorgevende neuronen --> scherpe eerste pijn. - c vezels: dunnen ongemilineerde, slome vezels --> meer diffuse, langer aanwezige pijn. - -> c- vezels reageren ook op chemische stoffen vrijgegeven door geïnfecteerde cellen. na actiepotentiaal naar interneuronen --> reflex gebieden of thalamus.

Question 31

welke drie componenten zijn bij pijn betrokken?

Answer 31

- sensorische component: somatosensory cortex, bepalen van pijn kwaliteit, locatie en intensiteit. - primaire emotionele en motivationele componenten: limbische systeem (cingulate en insular cortex) Directe onplezierig heid, willen ontsnappen --> mensen met beschadiging ervaren pijn niet als onprettig. - secundaire emotionele en motivationele component: prefrontale cortex, lijden, zorgen maken. --> bij beschadiging geen zorgen maken.

Question 32

leg de gate-control theorie uit

Answer 32

de ervaring van pijn hangt af van de hoeveelheid input die door de 'gate' gaat naar de hogere pijn centra in de hersenen. --> zenuwen van uit de hogere pijn centra inhiberen (endorphine, morphine en gevaar) of stimuleren (infectie, ontsteking, ziekte verschijnselen) de pijn ervaring.

Question 33

Wat zorgt voor pijn inhibitie?

Answer 33

periaqueductal gray (PAG) neuronen vanuit dit gebied zorgen voor inhibitie bij de ruggengraat en de hersenen stam waar de pijn sensorische neuronen binnen komen. --> endogenen en morphine werken op PAG.

Question 34

stress-induced analgesia / belief-induced analgesia

Answer 34

verlaagde pijn gevoeld tijdens een stres volle situatie --> endorphines zorgen hiervoor. Kan ook voorkomen bij pijnlijke situaties door geloof --> man aan haken.

Question 35

beschrijf geluid (amplitude, frequentie.)

Answer 35

amplitude: totaal druk die moleculen op de lucht uitoefenen bij het naar voren en achter bewegen --> sterkte van geluid. --> decibels frequentie: de snelheid waarmee de moleculen naar voren en achter bewegen. --> Hertz (nummer van complete golven per seconde gegenereerd.)

Question 36

welke twee types doofheid zijn er?

Answer 36

- geleidingen doofheid --> hierbij werkt het middenoor niet goed waardoor de vibraties niet worden doorgegeven aan de cochlea (slakkenhuis.) - sensoneurologische doofheid: hierbij werken de haarcellen in de cochlea niet goed --> haarcellen kunnen minder gaan werken door te veel hard geluid.

Question 37

wat ontdekte Bekesy mbt toonhoogtes?

Answer 37

Een hoge toonhoogte met hoge frequentie piekt in het begin van het slakkenhuis dichtbij het ovale window. een lage toonhoogte piekt aan het eind dicht bij het ronde window.

Question 38

geluid maskering

Answer 38

het ene geluid kan het andere geluid uitdoven. Lage frequentie nog wel hoorbaar omdat dit tot het einde effect heeft op de haarcellen in het slakkenhuis. --> doordat lage frequentie ook altijd invloed heeft op eerste haarcellen ontstaat er eerder doofheid voor hoge tonen. Deze haarcellen worden meer gebruikt.

Question 39

hoe loopt het actiepotentiaal van geluid?

Answer 39

auditore senosrische neuronen sturen het potentiaal naar de hersenstam --> auditore centrum in de cerebrale cortex (temporale lobe.)

Question 40

tonotopicalle organisatie

Answer 40

elke neuronen is alleen actief voor een bepaalde frequentie, de neuronen zijn systematisch gerangschikt van hoge frequentie tonen naar lage frequentie tonen. --> erfelijke bepaald en aangeleerd hoe groot deel van de cortex wordt gebruikt.

Question 41

hoe maken we logica van geluid?

Answer 41

- hersen neuronen vergelijken de tijd tussen het aankomen van de geluidsgolf bij elk oor --> locatie bepaling - we vullen zelf missende delen in met logische geluiden.

Question 42

hoe werkt het oor?

Answer 42

buitenste tunnels zorgen ervoor dat het geluid naar binnen gaat, het middenoor versterkt het geluid, het binnenoor geleid het en codeert het.