Hoorcollege 9: Neuronale ontwikkeling

Question 1

Hoe lang duurt de neurale ontwikkeling? (voor de mens)

Answer 1

25 jaar

Question 2

Hoe heet het proces waarbij we als eerst signalen zien van een zenuwstelsel (in embryo)?

Answer 2

Neurale inductie

Question 3

Hoe heet het proces waarbij de verschillende delen van de hersenen worden gevormd?

Answer 3

(vroege) Patroonvorming

Question 4

Wat is cel determinatie?

Answer 4

Dat er wordt bepaald welke functie (en eigenschappen) een zenuwcel zal hebben

Question 5

Wat is cel migratie?

Answer 5

Dat een zenuwcel zich verplaatst naar de plek waar het uiteindelijk zal blijven en zijn functie zal vervullen

Question 6

Wat gebeurd er bij gastrulatie?

Answer 6

De 3 typen weefsel worden gevormd (endoderm, mesoderm en ectoderm)

Question 7

Wat gebeurd er bij neurulatie?

Answer 7

Er vindt een instulping van het ectoderm plaats waarbij het epidermis en de neurale buis wordt gevormd (en notochord en neurale lijst cellen)

Question 8

Welke structuren ontstaan uit de neurale buis?

Answer 8

De hersenen en het ruggenmerg

Question 9

Wat houdt de notochord in?

Answer 9

Dit is een vertebrale kolom die alle neurologische processen induceert

Question 10

Wat ontstaat uit de neurale lijst cellen?

Answer 10

Perifere zenuwstelsel (en sensorische zenuwcellen)

Question 11

Wat wordt de notochord uiteindelijk?

Answer 11

De wervelkolom

Question 12

Wat is er mis gegaan bij een spina bifida (meningomyelocele/open ruggetje)?

Answer 12

De sluiting van de neurale buis aan de staart kant is niet goed gesloten

Question 13

Wat gaat er mis bij een anencephaly (kattenkop)?

Answer 13

Er worden geen hersenen gevormd (baby’s worden wel geboren maar overleven niet)

Question 14

Wat gaat er mis bij een exencephaly?

Answer 14

De hersenen worden buiten de schedel gevormd (wel geboren, maar overlijden)

Question 15

Bij vroege patroonvorming moet er een voor- en achterkant gevormd worden, hoe heet dit proces?

Answer 15

Antero-posterieure of rostro-caudale vorming

Question 16

Welk deel van de hersenen is de dorsale kant?

Answer 16

De bovenkant

Question 17

Welk deel van de hersenen is de ventrale kant?

Answer 17

De onderkant

Question 18

De embryonale hersenen worden gesegmenteerd in 6 voorbrein segmenten, 1 tussenbrein segment, en 8 achterbrein segmenten. Wat zijn de 6 voorbrein segmenten?

Answer 18

Cerebrum, diencephalon, mesencephalon, cerebellum, pons en medulla oblongata

Question 19

De anteroposteriore vorming wordt bepaald door de gradiënt van ….

Answer 19

retinonzuur

Question 20

Waardoor wordt retinonzuur geïnduceerd?

Answer 20

Hox-genen

Question 21

Aan de voorkant/begin van het brein, is de concentratie van retinonzuur hoog of laag?

Answer 21

Laag

Question 22

Waar in het ruggenmerg bevinden zich de sensorische neuronen?

Answer 22

Dorsale zijde

Question 23

Welke neuronen bevinden zich in het ruggenmerg aan de ventrale zijde?

Answer 23

Motorische neuronen

Question 24

De ‘vloerplaat’ en de generatie van motor neuronen wordt geïnduceerd door …. ?

Answer 24

Sonic hedgehoc eiwitten (Shh)

Question 25

Wat induceren Bone morphogenic proteins (BMPs)?

Answer 25

De formatie van de 'plafondplaat' en de generatie van interneuronen

Question 26

Benoem 4 belangrijke extrinsieke signalen die betrokken zijn bij de neurale ontwikkeling en waar ze actief zijn

Answer 26

o Chordin (inductie van de voorhersenen) o Wnt-1 en FGF-8 (inductie van de middenhersenen) o Retinoïnezuur (anteroposterior patroonvorming) o Sonische egel en BMP's (dorsoventrale patronen)

Question 27

Hoe worden extrinsieke signalen voor neurale ontwikkeling ook wel genoemd?

Answer 27

Morfogenen

Question 28

Welke 'families' van genen worden geactiveerd door morfogenen?

Answer 28

De hox-familie (anteroposterior patroonvorming) en de Pax en Msx familie (dorsoventrale patroonvorming)

Question 29

Wat voor type cellen zijn neuronale stamcellen?

Answer 29

Multipotentieel

Question 30

Wat kunnen neuronale stamcellen worden?

Answer 30

Neuronen of glia cellen

Question 31

Waar komen micro-glia cellen vandaan?

Answer 31

Het immuun systeem.

Question 32

In het volwassen brein, waar bevinden zich nog stamcellen?

Answer 32

Bij het reukvermogen en leren en geheugen gebieden, ook wel subventriculaire zone genoemd

Question 33

Wat is de ventriculaire zone (VZ)?

Answer 33

o Neuroepitheliale stam cellen bevinden zich hier o Genereert projectie van neuronen o Alleen actief tijdens de ontwikkeling

Question 34

Wat is de subventriculaire zone (SVZ)?

Answer 34

o Germinale zone o Genereert interneuronen dat migreren naar de olfactory bulb en in de hippocampus o Actief tijdens het leven (geur, leren en geheugen)

Question 35

Naast antero-posterieure en dorso-ventrale patroomvorming is er nog een (zou je kunnen noemen) 3e vorm van patroonvorming. Hoe heet deze?

Answer 35

Radiale patroon vorming (van binnen naar buiten), wat optreedt bij migratie van neuronen

Question 36

Waar bevinden zich radiale glia cellen en wat doen ze?

Answer 36

Ze bevinden zich in de ventriculaire zone en reguleren cellen tot aan de cortex (ook wel stamcellen genoemd)

Question 37

Waarom hebben glia cellen zulke lange uitlopers (tot aan hersenvliezen)?

Answer 37

Omdat daar de zenuwcellen langs lopen om hun pad te vinden

Question 38

Axonen kunnen de omgeving betasten aan de hand van... ?

Answer 38

'groei konen', ofwel actine bundels

Question 39

Hoe noemen we de uitlopers van de actine bundels?

Answer 39

filipodia

Question 40

Welke moleculaire codes zijn er om een axon te besturen?

Answer 40

Contact repulsion, contact attraction, chemorepulsion en chemoattraction

Question 41

Een axon moet contact maken met een dendriet om een verbinding te vormen. Hoe ontwikkeld het synaps zich aan de hand van de sterkte van deze verbinding?

Answer 41

Filopodium -> thin -> shubby -> mushroom shaped -> cup shaped (zie plaatje in pp)