Hoorcolleges Flashcards
(147 cards)
1
Q
Wat zijn de vier groepen weefsels?
A
- epitheelweefsel
- bindweefsel
- spierweefsel
- zenuwweefsel
2
Q
Onder welk type weefsel vallen kraakbeen en botweefsel
A
bindweefsel
3
Q
Functies kraakbeen
A
- steun aan weke delen (zoals oor of neus)
- verbinden van botten
- vormen van glijvlak voor gewrichten (heupkom)
- schokdemping
- belangrijk bij groei van pijpbeenderen (humerus of femur)
–> dus belangrijk bij groei van kinderen
4
Q
Kraakbeen kenmerkende eigenschappen
A
- niet gevasculariseerd
–> voeding en zuurstof vanuit bloedvaten omringend weefsel - geen lymfevaten
- geen zenuwen
- trage stofwisseling
–> kraakbeen herstelt na beschadiging niet
5
Q
Kraakbeen ontstaat uit ongedifferentieerde mesenchymale stamcellen. In welke twee cellen kunnen deze differentiëren?
A
chondrocyten (terminaal gedifferentieerde kraakbeencellen)
osteocyten (terminaal gedifferentieerde botweefsel cellen
6
Q
In wat differentiëren chondroblasten?
A
chondrocyten
7
Q
In wat differentiëren osteoblasten
A
osteocyten
8
Q
Het merendeel van het kraakbeznstructuren wordt omringd door dunne bindweefsellag. Hoe heet deze?
A
perichondrium
9
Q
In wat voor cellen differentiëren cellen zich vanuit het perichonrium
A
chondroblasten
10
Q
Door wat voor zelfgemaakte omgeving worden chondroblasten omringd
A
extracellulaire matrix (ECM)
11
Q
A
11
Q
A
12
Q
A
13
Q
Wat voedt de chondrocyten en chondroblasten?
A
het perichondrium, aangezien die bloedvaten bevat
14
Q
Waaruit is de extracellulaire matrix opgebouwd?
A
- collageen: grootste deel
- hyaluronzuur: kan goed aan water binnen
- proteoglycanen
- beetje glycoproteinen
- soms elastine
15
Q
Kenmerken chondroblasten
A
ze zijn vaak aan buitenkant van weefsel
- afgeplat
- helder cytoplasma (actieve cel –> euchromatine)
16
Q
Aan welke zijde zijn chondroblasten te vinden als ze gaan differentiëren tot chondrocyten?
A
buitenzijde
17
Q
Waardoor kunnen chondrocyten niet meer delen?
A
als ze volledig omgeven zijn door ECM (extracellulaire matrix
18
Q
Functie chondroblasten
A
- vorming extracellulaire matrix
- productie diverse vezelcomponenten
19
Q
Functie diverse vezelcomponenten kraakbeen
A
- stevigheid kraakbeen
- vasthouden van water in weefsel
–> mbv hyaluronzuur
–> schokdemper kraakbeen
20
Q
Waardoor heeft kraakbeen een schokdempende functie?
A
Doordat water zich kan binden aan diverse vezelcomponenten met behulp van hyaluronzuur
21
Q
Kenmerken chondrocyten
A
- gecondenseerde kern
- liggen in isogene groepjes
22
Q
wat zijn chondronen?
A
isogene groepjes van chondrocyten
23
Q
Uit hoeveel cellen bestaan chondronen
A
2, 4, 8
door mitotische deling
24
Wat zijn de twee vormen van groei bij kraakbeen
- interstitiele groei
- appositionele groei
25
Wat is interstitiele groei?
mitotische deling van reeds bestaande chondroblasten en chondrocyten. vooral in embryo
26
Fases interstitiele groei
1. alleen mesenchymcellen
2. na differentiatie en mitose zijn er chondroblasten ontstaan
3. de chondroblasten secreteren ECM waardoor cellen van elkaar gescheiden worden
4. daaropvolgende celdeling vindt plaats in het groepje zelf
27
Appostitionele groei
Cellen differentiëren vanuit het perichondrium tot chondroblasten. Dit komt vaak in latere levensfasen voor.
28
Drie vormen van kraakbeen
1. Hyalien kraakbeen
2. Elastisch kraakbeen
3. Vezelig kraakbeen
29
Kenmerken Hyalien kraakbeen
- komt het meeste voor
- bestaat uit collageen type II en aggrecan
- homogeen
30
Waar komt hyalien kraakbeen vooral voor?
- bovenste luchtwegen
- gewrichtskraakbeen
- epifysaire schijven in pijpbeenderen
- foetaal skelet
31
Kenmerken elastisch kraakbeen
- bevat naast collageen type II en aggrecan ook elastische vezels
32
Waar komt elastisch kraakbeen voor?
- oorschelp
- uitwendige gehoorgang
- epiglottis
- overig kraakbeen in larynxgebied
33
Kenmerken vezelig kraakbeen
- collageen type II
- grote gebieden met straf bindweefsel dat collageen type I bevat
34
Waar komt vezelig kraakbeen voor?
- tussenwervelschijven
- symphysis pubica
- menisci
- enkele andere gewrichten
- peesaanhechtingen
35
Voornaamste cellen in hyalien kraakbeen
- chondroblasten
- chondrocyten
36
Organisatie van chondrocyten in hyalien kraakbeen?
- geïsoleerd of in kleine isogene groepen
37
aanwezigheid perichondrium in hyalien kraakbeen?
Ja (behalve epifyse en gewrichtskraakbeen)
38
Functie Hyalien kraakbeen
- zorgt voor glad en soepel gewrichtsoppervlak
- steun aan luchtwegen
39
Wat zijn de voornaamste cellen in elastisch kraakbeen?
chondroblasten
chondrocyten
40
wat is de organisatie van chondrocyten in elastisch kraakbeen?
overwegend in kleine isogene groepen
41
Is er een perichondrium aanwezig in elastisch kraakbeen?
ja
42
Wat is de functie van elastisch kraakbeen?
- zorgen voor flexibiliteit
- steun geven aan weke weefsels
43
Wat zijn de voornaamste cellen in vezelig kraakbeen?
- chorndrocyten
- fibroblasten
44
Hoe is de organisatie van chondrocyten in vezelig kraakbeen?
geïsoleerd of in kleine, in strengen georiënteerde, isogene groepen
45
Is eer een perichondrium aanwezig in vezelig kraakbeen?
nee
46
Wat is de functie van vezelig kraakbeen?
- demping
- weerstand bieden aan druk- en trekkrachten
47
Functies botweefsel
- biedt essentiële steun aan zachte weefsels
- beschermend schild voor vitale organen
- productie van rode bloedcellen in beenmerg
- reservoir voor mineralen (calcium en fosfor)
48
Via welk kanaal komen bloedvaten het botweefsel binnen?
het kanaal van Volkmann
dwarsverbinding
49
In welke kanalen vertakken de kanalen van VOlkmann?
kanalen van Havers
hoofdbloedvat
50
Kenmerken osteoblasten?
- vitale cellen
- actieve cellen
- lichte nucleus
- veel ruw endoplasmatisch reticulum
51
Functie osteoblasten
- aanmaak collageen
- productie osteoid
- calciumzouten (in vorm van hydroxyapatiet) afgezet in osteoid
52
Wat is het osteoid?
een stadium van botweefsel dat nog niet is verkalkt
53
Wat is een oosten of systeem van Havers?
Het systeem die osteocyten vormen.
Het vult de lege ruimtes op die onststaan door de activiteit van osteoclasten.
54
Wat is de functie van de canaliculi tussen osteocyten?
communicatie tussen cellen
transport tussen cellen
55
Kenmerken osteoclasten
- meerkernig/multinucleair
- georganiseerd in een synctium
- gevormd door fusie van individuele cellen
56
Functie osteoclasten
- afbreken van botweefsel
- remodellering van bot
- behoud van botdichtheid
--> na veranderende fysiologische behoeften
57
Wat zijn de verschillende types botweefsel? En waar bevinden deze zich in het bot?
- compact bot
--> aan de buitenkant
- spongieuze bot
--> in de binnenkant
58
Wat voor beenmerg is er in spongieus bot?
rood en geel beenmerg
59
Wat voor processen vinden er plaats in het spongieuze bot?
aanmaak van rode bloedcellen en immuuncellen
60
Belangrijke processen van bosvorming?
- Intramembraneuze ossificatie (endesmaal)
- chondrale ossificatie (perichondraal en enchondraal)
61
Wat is intramembraneuze ossificatie (endesmaal) en en waar vindt het plaats?
Proces waarbij bot wordt gevormd vanuit bindweefsel
- komt vooral in platte botten voor (schedelbeenderen)
62
Wat is chondrale ossificatie (perichodnraal en enchondraal)? Waar vidnt het plaats?
Bot wordt indirect gevormd door vervangen van kraakbeenweefsel door botweefsel
- bij epifysairschijven (groeischijven)
63
Wat is secundaire vorming?
Het vormen van enchondrale bot in de epifysaire schijf (groeischijf) --> vorming van pijpbeenderen
64
Wat zijn de zones in de epifysaire schijf? En waar bestaan deze uit?
1. rustzone: hyalien kraakbeen
2. proliferatiezone: snel delende chondrocyten
3. zwellingszone: gezwollen hypertrofisch kraakbeen, kraakbeenschotten
4. verkalkingszone: degeneratie van kraakbeencellen en verkalking van kraakbeenschotten
5. botvormingszone: capillairen en osteoprogenitorcellen dringen binnen en osteoblasten zetten bot af tegen verkapte kraakbeenschotten
65
Wat is histogenese?
De vorming van de structuur van botweefsel
66
In welke twee hoofdtypen kan histogenese onderverdeeld worden?
1. primair bot (gevlochten)
2. secundair bot (lamellair)
67
Kenmerken primair (gevlochten) bot
COllageenvezels en osteocyten zijn willekeurig georganiseerd en lopen in verschillende richtingen door elkaar.
Wordt vaak aangetroffen in onrijpe botstructuren, zoals bij embryonale ontwikkeling (embryogenese) of bij herstel van botfracturen.
68
Kenmerken secundair (lamellair) bot
Rijpe volwassen botweefsel. Gekenmerkt door georganiseerde structuren, zoals parallelle of concentrische lagen.
Stabieler en steviger. Volwassen skelet.
69
Fasen van botweefsel na botbreuk
1. revascularisatie
2. invasie en proliferatie van osteoprogenitorcellen osteoblasten
3. vorming (primair) plexiform bot
4. vorming (secundair) lamellair bot
5. re-modelling
70
Wat voor effect hebben parathyroïd hormoon (PTH) en calcitonine op osteoclasten
PTH verhoogt activiteit van osteoclasten
calcitonine remt activiteit van osteoclasten
71
Wat veroorzaakt rachitis (engelse ziekte)
tekort aan vitamine D
72
Wat is osteoporose
De afname van botbasse
Het bot wordt brosser, er is een toegenomen afbraak van bot door osteoclasten en verminderde vorming van osteoblasten
73
Epidemiologie osteoporose
Vrouwen in de menopauze
Mensen met vitamine D tekort
Mensen met hyperparathyreoïdie
Vaak bij ouderen
74
Kenmerken inflammatie gewrichtsaandoeningen
- ochtendstijfheid
- huid om gewricht is rood
- klachten 's ochtends en 's nachts
- klachten nemen af bij bewegen
75
Kenmerken niet-inflammatoire gewrichtsaandoeningen
- klachten nemen toe bij bewegen
-erste in de middag en avond
- kortstondige startstijfheid
76
inn welke vorm komt monoartritis voor?
artrose
- bacteriële artritis
- jicht
77
In welke vorm komt asymmetrische artritis voor?
reactieve artritis
- spondylitis ankylopoetica
78
In welke vorm komt symmetrische polyartritis voor?
reumatoide artritis
79
Op welke vier aspecten letten we bij reumatoïde artritis?
- betrokken gewrichten
- serologie
- acute-fase reactie
- duur van symptomen
80
Hoe ontstaat gastro-enteritis (reactieve artritis)?
campylobacter
- shigella
- salmonella
81
Hoe ontstaat urethritis (reactieve artritis)?
chlamydia
- gonorroe
82
Hoe ontstaat pharyngitis (reactieve artritis)?
streptokokken (acuut reuma)
83
a.
arterie
84
aa.
arteriae
85
art.
articulatio
86
artt.
articulationes
87
lig.
ligamentuml
88
ligg.
ligamenta
89
m.
musculus
90
mm.
musculi
91
n.
nervus
92
nn.
nervi
93
n.l. (ev)
nodus lymphoideus
94
n.l. (mv)
nodi lymphoidei
95
proc (ev)
processus
96
proc. (mv)
processus
97
r.
ramus
98
rr.
rami
99
vv.
venae
99
v.
vena
100
Wat gebeurt er met de scapula wanneer de arm verder dan 120 graden wordt geabduceerd?
Je scapula zorgt ervoor dat je arm tot 120 graden geabduceerd kan worden. Daarboven moet het schouderblad meebewegen. Dan is er elevatie gaande.
101
Waarom zou er bij de humerus naast een anatomisch ook een chirurgisch collum worden onderscheiden?
Dit is omdat er een fractuur kan optreden bij de chirurgische collum. Hier moet vaak worden ingegrepen in de vorm van een operatie.
102
Welke van de ossa carpalia zijn klinisch relevant?
Het os scaphoideum en het os lunatum. Beide zijn botten waarmee de rest van het hand verbonden is aan je onderarm. Het os scaphoideum zorgt voor opvangen van klappen. Het os lunatum kan bewegen waardoor hier minder fracturen zijn.
103
Waar bevindt zich de anatomische snuifdoos en wat is het klinische belang?
Aan de handrug. Als je je vingers openmaakt en vervolgens onder spanning naar achter probeert te bewegen, zie je onder je duim een soort driehoekje. Als je hierop drukt kan je voelen of er iets gebroken is in de hand.
104
Wat is een synovia gewricht? Waardoor wordt het kapsel gevormd?
Het is een gewricht waar een kapsel omheen zit. Een kapsel zorgt voor stabiliteit en wordt gevormd door bindweefsel.
105
Wat zijn verschillende functies van de ligamenten (banden) die een rol spelen in een gewricht en waar kunnen deze zich bevinden?
Ze zorgen voor stabiliteit en bewegingsbeperkingen. Je kan ze overal in het lichaam vinden. W
106
Wat is het verschil tussen het gewricht van de duim (CMC-I) en de andere vingers (CMC II-V)
De duim kan meer bewegen door het zadelgewricht. De andere vingers hebben een vinger-scharniergewricht.
107
Wat gebeurt er met de positie van de clavicular wanneer bij een val op de schouder de ligt. coracoclaviculare en acromioclaviculaire scheuren? Hoe uit zich dit bij lichamelijk onderzoek?
De clavicula zit niet meer vast waardoor hij omhoog wordt getrokken door een spier die eraan vastzit. Dit heet het pianotoetsfenomeen.
108
1. Door welke botstukken wordt het acetabulum gevormd?
Door de os ilium en os pubis
109
Welke delen van de onderste extremiteiten zijn palbabel bij lichamelijk onderzoek?
De malleolus medialis, malleolus lateralis enz
110
.Wat is de functie van de patella?
De patella is een sesambot, de functie is krachtoverdracht verbeteren van bovenbeen naar onderbeen
111
Welke structuren hechten aan respectievelijk de tuberositas en de tube calcanei?
Aan de tuberositas tibia hecht het ligamentum satella en aan de puber calcanei hecht de achillespees.
112
Wat zijn sesambeenderen en waar kunnen deze voorkomen?
Stukjes bot die zich bevinden in het verloop van een pees tussen pezen/gewrichtsholtes. Ze zitten vast aan de pees van een spier die ervoor zorgt dat de pees op een iets grotere afstand geschoven wordt, zodat de hefboomwerking van het gewricht groter wordt.
113
Wat zijn de twee verschillende type synoviale gewrichten van het heup en kniegewricht?
De heup heeft een kogelgewricht en de knie een scharnier. Een kogelgewricht kan krachten opnemen in alle richtingen en vrij ronddraaien. Een scharniergewricht kan alleen buigen en strekken.
114
Welke bewegingen vinden plaats in het bovenste en onderste spronggewricht?
Het bovenste spronggewricht kan buigen en strekken. In het onderste spronggewrcith vindt inversie en eversie plaats
115
Welk traumamechanisme is verantwoordelijk voor letsel aan de laterale enkelbanden?
Dan is er sprake van inversietrauma, waarbij de enkel gewond raakt door een te erge inversiebeweging.
116
Wat zijn de drie soorten gewrichten in verschil van beweeglijkheid?
Synarthrotis: niet beweeglijk
Amfiarthrotis: weinig beweeglijk
Diarthrotis: vrij beweeglijk
117
Wat zijn de drie soorten diarthrosis gewrichten?
monoaxiaal: 1 as
diaxaal: 2 assen
Triaxaal: 3 assen
118
Wat is een fibrous joint
Een bindweefselverbinding
119
Wat is syndesmosis
een bindweefselplaat of ligament
120
wat is sutura?
dichte bindweefselverbindign
121
wat is cartilaginous joint?
kraakbeenverbinding
122
wat is een synchondrose
een verbinding in kraakbeenplaat
123
wat is een symphysis?
een verbinding in kraakbeendiscus
124
Wat voor gewricht is de knie?
scharnier
125
Wat voor gewricht zit tussen de ellepijp en spaakbeen?
rolgewricht
126
welk gewricht is de duim?
zadel
127
welk gewricht is de pols?
ellipoid
128
welk gewricht is de schouder en de heup?
rol
129
wel gewricht zit tussen de carpalen en metacarpalen?
vlak
130
Wat is de functie van synoviaal vocht?
- vermidnert wrijving en smeert gewrichten: soepele beweging van botten
- absorbeert schokken
- levert voedingsstoffen aan kraakbeen
- verwijderd afvalstoffen
- bescherming tegen infecties
131
Wat zijn de vier radiologische kenmerken van artrose?
smalle gewrcithsspleet
- osteofyten (uitsteeksels)
- subchondrale scelrosis
- osteocyten (kraters)
132
Wat is een frozen shoulder?
Als de recessus axillaris vastzit
133
Wat is bursitis?
Als het slijmzakje (bursa) gaat ontsteken
- veel pijn bij beweging
134
Wat kan er ontstaan er als er bursitis door wordt veroorzaakt door een bacterie en deze de gewrichtsholte ingaat?
Bacteriele artritis doordat er een ontsteking in het gewricht ontstaat
135
Wat is de fascie
Een laag bindweefsel dat om de spieren heen zit
- bescherming en aanhechting
136
Wat is de septum?
De septum shceidt de spiercompartimenten ene werkt als een soort verdikte fascieae
137
Wat is de origo?
Waar de spier begint
138
Wat is de insertie?
Waar de spier eindigt
139
Wat zijn risicofactoren voor artrose?
- leeftijd
- geslacht
- obesitas
- genetica
- trauma
140
Wat is primaire artrose?
Er kan geen hoofdoorzaak gevonden worden
141
Wat is secundaire artrose?
Er is een duidelijke oorzaak
142
Klachten osteoarthirits?
- pijn
- bewegingsbeperking
- startstijfheid
- spierzwakte
143
Behandeling artrose?
- leefstijl aanpassen
- loophulpmiddelen
- pijnstillers NSAID's en paracetamol
- fysiotherapie (obesitas)
- operatief (vervanging van heup)
144
Anamnese bij pijn in been?
- locatie van pijn
--> uitstraling
- acuut of geleidelijk ontstaan
- enkelzijdig of dubbelzijdige pijn
- pijn afhankelijk van houding
- pijn afhankelijk van activiteit
- tekenen van infectie
145
