hormonen en stoffen Flashcards
(43 cards)
ANP
HORMOON
- atriaal natriuretisch peptide
- opgeslagen in hartspier als atriale granula
- verhoging van de Glomerular filtration rate
- remming Na- terugresorptie naar het bloed
- remming van de renine en aldosteron afgifte
- vasodilatatie dus meer H2O naar interstitium
- bloeddrukverlaging
BNP
HORMOON
- Brain natriuretisch peptide
- opgeslagen in de cellen van de ventrikelwand
- verhoging vd glomerular filtration rate
- remming renine en aldosteron afgifte
- remming Na-terugresorptie naar het bloed
STH
HORMOON
- somatotropine = somatotroop hormoon = groeihormoon
- ter hoogte van hypofysevoorkwab
- tegengestelde van somatostatine
(in hersenen regeling door twee groeihormonen nl somatostatine = remming en GHRF die zorgt voor vrijstelling van meer somatotropine = stimulerend
Aldosteron
HORMOON
- bijnierschors
- RAAS Systeem =
° renine angiotensine aldosteron systeem
° angiotensinogeen w omgezet door renine naar angiotensine 1
° dat w dan omgezet naar angiotensine 2 door ACE enzyme
°angiotensine 2 zorgt voor een vasoconstrictie en dorstgevoel en ook voor de afscheiding van aldosteron
° aldosteron zorgt voor meer Na terugresorptie (uit de urine terug in het bloed absorberen) waardoor meer nutrienten in het bloed en dus osmose gericht naar het bloed
ADH
HORMOON - anti diuretisch hormoon - gemaakt in de hypotalamus maar opgeslagen in de hypofyse - anti plashormoon - bij tekort aan water: ° meer ADH ° meer aquaporinnes ° dus meer water terug naar het bloed en geconcentreerdere urine
EPO
HORMOON
erythropoëtine
- gemaakt in het juxta glomerulair apparaat van de nieren
- werkt in op het beenmerg, het induceert daar de productie van rode bloedcellen
Angiotensine 2
HORMOON
gemaakt in het bloed
- RAAS Systeem =
° renine angiotensine aldosteron systeem
° angiotensinogeen w omgezet door renine naar angiotensine 1
° dat w dan omgezet naar angiotensine 2 door ACE enzyme
°angiotensine 2 zorgt voor een vasoconstrictie en dorstgevoel en ook voor de afscheiding van aldosteron
° aldosteron zorgt voor meer Na terugresorptie (uit de urine terug in het bloed absorberen) waardoor meer nutrienten in het bloed en dus osmose gericht naar het bloed
- heeft een tegengestelde werking van ANP
Gastrine
HORMOON
- gemaakt in de maag
- motoriek en de secretie van de maag laten toenemen
- invloed op de pancreas en de lever
- meer hcl productie in de maag
- meer bicarbonaatproductie in de dunne darm om bovenstaande te counteren
Somatostatine
HORMOON maag/hypotalamus - inhibeert insuline en glucagonsecretie - motoriek en secretie van de maag laten afnemen - inhibeert somatotropine
Secretine
HORMOON geproduceerd in duodenum als de voedselbolus die maag binnenkomt een te lage pH heeft - maaglediging w geremd - meer bicarbonaatsecretie - minder HCl secretie
pancreozyme
HORMOON
gemaakt in duodenum
- als voedselbolus die aankomt in maag te eiwitrijk is zorgt het ervoor dat maagmotoriek stilgelegd wordt en stimuleert de secretie van pepsinogeen (enzyme dat eiwitten afbreekt)
cholecystokenine
HORMOON
w gemaakt in duodenum
- als voedselbolus die aankomt in maag te vetrijk is zorgt het ervoor dat maagmotoriek geremd wordt en stimuleert de secretie van gastric lipase (enzyme dat vetten afbreekt)
Incretine (=GIP)
HORMOON
DUODENUM
Gastric Inhibitory Polypeptide = Incretine
- inhibeert motoriek en secretie van de maagwand
- stimuleert de secretie van insuline
Insuline
HORMOON
gemaakt in de pancreas
- als er een teveel aan glucose in het bloed aanwezig is zullen de beta cellen in de eilandjes van langerhals in de lever insuline afgeven. deze insuline zal ervoor zorgen dat glucose wordt opgenomen vanuit het bloed naar de perifeere weefsels
glucagon
HORMOON
gemaakt in de pancreas
- bij een tekort aan glucose in het bloed zal glucagon ervoor zorgen dat glycogeen terug omgezet wordt naar glucosemoleculen deze zullen dan de glucose in het lichaam terug naar omhoog brengen
leptine
HORMOON
hormoon dat wordt vrijgesteld uit vetweefsel
- meer leptine = minder hongergevoel
- minder leptine = meer hongergevoel
ghreline
HORMOON
word gemaakt in de fundus van de maag
- bij uitrekking van de maag zal meer ghreline vrijgesteld worden en dit zal zorgen voor een verzadigingsgevoel en ook het omgekeerde is van toepassing
GLP-1
HORMOON
glucagon like peptide 1 wordt gemaakt in de pancreas
- stimulatie van insulinesecretie
- inhibitie van glucagonsecretie
- belangrijke regulator van de bloedsuikerspiegel
NPY
HORMOON
neuropeptide Y w gemaakt in de pancreas
- inhibeert glucose gestimuleerde insulineproductie
Cortisol
= stresshormoon gemaakt in de bijnierschors
- w gereguleerd door ACTH = adrenocorticotroop hormoon
- zowel bij fysieke als psychische belasting sterke toename
- stimulatie gluconeogenese (vorming van glucose uit aminozuren zodanig dat gluc vooraden in spieren en lever niet uitgeput raken)
- stimulatie afbraak eiwitten naar aminozuren om te gebruiken in gluconeogenese
- blokkering opname aminozuren in de cellen voor idem bovenstaande
- remming van glucoseopname door de celwanden = anti-insuline-effect = daardoor ook het tegengaan van de vetaanmaak dmv glucose
- in hoge conc is cortisol ontstekingsremmend dus word ook zo gebruikt
- (NOR)ADRENALINE maken het vuur aan en cortisol houd het in stand = verantwoordelijk voor chronische stressrespons
testosteron
HORMOON gemaakt in testes, ovaria en bijnieren - ontw primaire en secundaire geslachtskenmerken - genereren van libido - stimulatie groei van skeletspieren - stimulatie spermaproductie
LH
HORMOON
luteïniserend hormoon w gemaakt in hypofyse
BIJ VROUWEN: stimuleert LH de ovulatie en daarna de vorming van het corpus luteum = geel lichaam. dit ontw zich verder tot een soort hormoonklier die oestrogeen en progesteron zal afgeven. tijdens zwangerschap daalt de conc aan LH en w zijn functie overgenomen door hCG. ( humaan chorion gonadotrofine)
BIJ MANNEN: stimuleert het de cellen van leydig tot meer testosteron aanmaak
afgifte van LH w gereguleerd door GnRH (Gonadotropine Releasing Hormone)
FSH
HORMOON
Follikel stimulerend hormoon w gemaakt in de hypofyse
BIJ VROUWEN: stimuleert fsh tijdens eerste twee weken van de menstruatiecyclus de groei en rijping van de follikels en zet aan tot de productie van oestrogeen
BIJ MANNEN: zet het de cellen van sertoli in de testes aan tot de productie van zaadcellen
ACTH
HORMOON
adrenocorticotroop hormoon of cortocotropine w gemaakt in hypofyse
- reguleert onder andere de secretie van cortisol
- stimuleert ook androgenen
- w opzich gereguleerd door CRH = corticotroop releasing hormone uit de hypotalamus
- meer CRH = meer ACTH = meer cortisol en dat cortisol geeft een negatieve feedback naar CRH