Húðin Flashcards
(164 cards)
1
Q
Húðin er samansett úr?
A
Húðin er samansett af líffærum svo sem húð, hár, olíu-og fitukirtlum, nöglum og skynjunarviðtökum
2
Q
Megin hlutverk húðar?
A
Hún hjálpar að viðhalda líkamshita, verndar líkamann og veitir skynupplýsingar frá ytra umhverfi
3
Q
Hvað er húðin (líffærið þungt?
A
Húðin umlykur ytra yfirborð líkamanns og er stærðsta líffæri líkamanns í þyngd. Ífullorðnum er húðin um 4,4-5 kg og uþb 7% líkamsþyngdar
4
Q
Þykkt húðar?
A
Húðin er breytileg í þykkt eftir stöðum en nær frá 0.5mm á augnlokum til 4.0mm á hælum
5
Q
Hvað er mest allur líkaminn með þykkt af húð
A
1,2mm þykkt um mest allan líkamann
6
Q
Húðin skiptist aðallega í ?
A
Húðin skiptist aðallega í 2.hluta
- Þunnt lag sem inniheldur þekjuvef og er blóðþurrt og kallast epidermis
- Dýpri og þykkari bandvefs hluti húðarinnar er Dermis. Það inniheldur æðar
7
Q
Lag undir dermis?
A
Undir dermis kemur síðan subcutaneous lag (undirhúð) eða hypodermis og samanstendur af lausgerðum og fitukenndum vef
8
Q
Lag/þekja í epidermis?
A
Epidermis samanstendur af keratínösuðu marglagaskiptri þekju (epithelium)
9
Q
Epidermis inniheldur 4 helstu týpur frumna sem eru?
A
Keratinocytes (hyrnisfrumur), melanósíta (litfrumur), intraepidermal macrophage (átfrumur innan húðþekju) og snertiskynsþekjufrumur (merkel cells)
10
Q
Eru æðar í epidermis?
A
Engar æðar í epidermis sem ná upp í yfirhúðina. Dermis nærir epidermis
11
Q
Hvað eru langalgengustu frumurnar í epidermis?
A
Langalgengast eru hyrnisfrumur sem eru um 90% og er þeim raðað í 4-5 lög
12
Q
hyrnisfrumur/keratincytes framleiða?
A
keratín
13
Q
Hvað er keratín?
A
Keratín er sterkt, trefjótt innanfrumu prótein se mhjálpar til við að vernda húð og undirliggjandi vefi frá hrufli, örverum og efnum
14
Q
Hvað framleiða hyrnisfrumur einnig?
A
Hyrnisfrumur framleiða einnig lamellar granules, sem losar vatnsfælandi þéttiefni sem minnka vatns inngang og vatnslosun og veitir aðgang erlendra efna
15
Q
Hvað gerist við hyrnisfrumur eftir því sem þær eru ofar í þekjunni?
A
Þær deyja
16
Q
Um 8% þekjufrumna í epidermis eru?
A
Melanocytes/litfrumur
17
Q
Hvaðan þroskast litfrumurnar og hvað framleiða þær?
A
Litfrumur þróast frá neural crest við fósturþroska og framleiða litarefnið melanín
18
Q
Hvað er melanín
A
Melanín er gulur-rauður eða brúnt-svart litarefni sem leggur sitt af mörkum til húðlitar og taka í sig UV ljós og verndar DNA frá UV
19
Q
Melanoma=?
A
sortuæxli
20
Q
Hvaðan koma átfrumur (langerhans frumur)
A
Þær rísa frá rauðum beinmerg og flytjast til epidermis
21
Q
Hvað er meginhlutverk átfrumna?
A
Þær taka þátt í ónæmisviðbrögðum gegn örverum sem ráðast að húðinni.
22
Q
Hverjar eru fæstar þekjufrumurnar? og hvar eru þær staðsettar?
A
Merckel cells. Eru staðsettar í dýpsta lagi epidermis, ar sem þær eru í tengslum/snertingu við flör klakkkt af taugafrumum ; tactile (merkel) disc
23
Q
í flestum svæðum húðarinnar hefur epidermis hversu mörg lög?
A
4.lög
24
Q
Meginhlutverk merkcel frumna?
A
Skynja þrýsting og tengja við taugakerfið, skynja snertingu ofl.
25
Hver eru 5 megin lög yfirhúðarinnar?
1. Stratum basale (grunnlag)
2. Stratum spinosum (þyrnifrumnalag húðþekju)
3. Stratum granulosum (kornalag)
4. Stratum lucidum (glærlag)
5. stratum corenum (hornlag)
26
Dýpsta lag epidermis er? og samansett úr?
stratum basale og er samansett af einni röð af teningslega eða colummnar hyrningsfrumum , sem sumar eru stofnfrumur sem gangast undir frumu skiptingu til aðáframhalda framleiðslu nýja hyrningsfrumna
27
Frymisgrind innan hyrnisfrumna í stratum basale inniheldur þræði sem kallast?
keratín milliþræðir. Þeir mynda sterka próteinið keratín 1
28
Keratín verndar?
dýpri lög frá slysum
29
Keratínmilliþræðirnir festa sig við ?
desmosomes, sem binda hyrnisfrumurnar við grunnhimnu sem er staðsett milli epidermis og dermis
30
fyrir ofan stratum basale er?
stratum spinosum
31
stratum spinosum inniheldur?
stratum inniheldur fjölda hyrnisfrumna sem eru fraleiddar af stofnfrumum í stratum basale , raðað í 8-10 lög
32
hyrnisfrumur stratum spinosum framleiða?
grófari búnt af keratín milliþráðum heldur en í grunnlaginu. Þeir eru hringlagaðari og stærri í vefjum
33
Við hverja hrygg líku tengi?
| Skipulagið veitir?
fara búnt af keratín þráðum í desmasóm, sem þéttings tengja frumur við hverja aðra.
Þetta skipulag veitir bæði styrk og sveigjanleika til húðarinnar
34
Við miðsvæði og fyrir ofan stratum spinosum er?
stratum garnulosum (kornlag) og er það 3-5lög af flötum hyrnisfrumum sem farast undir apoptosis (skipulagðarn frumudauða)
35
Hvers vegna eru þær sýnilegri en aðrar frumur?
Keratín milliþræðir eru ekki framleiddir af þessum frumum sem veldur því að þær verða sýnilegri vegna þess að frumulíffærin í frumunum eru afturfarar (less developed)
36
Keratohyalin?
Stratum granulosum hefur tilveru dimmra litaðra præotein korna sem kallst keratohyalin og tekur þátt í samrunna keratín milliþráðanna í keratín
37
Hlutverk og hvað er Lammelar?
Lammelar granules er lokuð himna sem rennur saman við frumuhimnuna og losar lípíð ríkr seyti. Lammela gerir það að verkum að við séum ekki gegndræp fyrir vatni
38
Virkni lípíð ríka seytinsins?
Lípíð ríki seytingurinn vinnur eins og vatns-fælið þéttiefni , sem hægir á tapi líkamsvökva og innkomu erlendra efna.
39
Hvaða þekjulag húðar er til staðar á svæðum þykkrar húðar
Stratum lucidum (eftsta lag húðarinna) er til staðar á þykkum svæðum húðarinnar eins og fingraför, lófar og listar
40
Hvað samanstendur stratum lucidum af?
4-6 lögum af glærum, flötum, dauðum hyrningsfrumum sem innihalda mikinn fjölda af keratíni og þykkri frumuhimnu
41
Hvernig er keratíninu raðað
Keratínið er meira raðað reglulega samsíða yfirborði húðarinnar
42
Stratum corneum (hornlag) inniheldur?
Inniheldur að meðaltali 25-30 lög af af flötum dauðu hornflögum, en getur verið breytileg í þykkni frá sumum frumum í þunnu lagi húðar til 50 eða fleiri frumu laga í þykkri húð
43
Frumurnar í stratum corneum eru?
Rosalega þunnar, flatar með lokaða frumuhimnu pakkaða af keratíni og kallast corneocytes/squames, innihalda ekki kjarna
44
Í stratum corneum eru frumur alltaf að?
Í þessu ytra hornlagi epidermis ,sem er oft kallað cornfied layer eru frumur endalaust að losna og koma aðrar frumur í staðinn frá dýpra lagi
45
Þetta fjplda lag af dauðum frumum hjálpar hornlaginu að?
vernda dýpri lög fyrir slysum og örveru innrásum
46
Hvað kallast óeðlileg þykknun á hornlaginu?
Callus eða sigg
47
Keratínzation (hyrning) inniheldur?
Nýlega myndaðar frumur í grunnlaginu er ýtt hægt gegnum breytileg lög húðarinnar til yfirborðs húðar. Þegar frumur færast frá einu þekjulagi í annað safna þær upp meira keratíni sem kallast keratínxastion. síðan færast þær undir skipulagðan frumudauða
48
Á endanum eru keratínæsuðu frumurnar ? og hvað inniheldur þetta ferli
slægðar af og komið í stað nýjum undirliggjandi frumum sem í stað verða hornmyndaðar
- Þetta ferli veldur breytingu í einkenni hyrnisfrumna þar sem þeir vaxa í hornlagsfrumur (corneocytes)
49
Þetta heila ferli þar sem frumur myndast í grunnlagi, rísa á yfirborðið, verða keratínæsaðar og slægðar tekur um það bil?
4-6 vikur að meðal epidermis verður 0.1mm þykkt
50
Hvaða hormóna líkt prótein tekur þátt í keratínzation?
Epidermal growth factor
51
Of mikill fjöldi keratínæsaðra frumna fara frá húð höfuðsins og kallast?
flasa eða dandruff
52
Dermis/leðurhúð er lagið undir?
Epidermis
53
Dermis samanstendur af ?
sterkum þéttum óreglulegum bandvef og bandvefurinn inniheldur kollagen og teygjuþráð eða elastínþræði
54
Munur á dermis og epidermis?
1. Dermis er mikið þykkara heldur en epidermis og er þykktin breytileg frá svæði til svæðis á líkamanum
2. Æðar og taugar, jafnframt kirtlar og hársekkir er plantað í dermal lagið
55
Hvar er dermis þykkast?
lófum og sólum
56
Afhverju sjást margar konur með spékoppa? og hvað kallast það?
Þar sem dermis er yfirleitt þykkara í konum heldur en köllum, sjást margar konur með spékoppa á húðinni sem er betur þekkt sem húðbeðsbólga (cellulite)
57
Hver er helsti eiginleiki Leðurhúðar/dermis?
Leðurhúðin hefur mikinn togstyrk, og hefur það einnig eiginleikann að teygjast og afturkastast auðveldlega
58
Afhverju er dermis mikilvæg fyrir epidermis?
Dermis er mikilvæg fyrir epidermis að lifa og þessi aplægu lög mynda mikilvæga strúktúra og virknis sambbönd
59
Hvað má skipta Dermis í?
Dermis má skipta með óljósum mörkum í þunnt yfirborðskennt totu svæði og þykkt dýpra netlaga svæði
60
Papillary region (totulag) inniheldur?
Það inniheldur þunna kollagen þræði og fíngerða teygjuþræði
61
hvað er Dermal papille/leðurtota?
Yfirborðssvæði totulags er aukið mest megnis af fingra-líkum strúktúrum litlum sem fara inn í undiryfirborð leðuhúðarinnar og kallast dermal papille. (auka yfirborð mikið)
62
Leðurtoturnar eru stærri og fjölda meiri hvar á húðinni?
Á viðkvæmari svæðum húðarinnar sem verða fyrir mestu áreiti
63
Í þunnu húðinni "thin skin" sem umlykur mest megnis líkamanns eru leðurtoturnar?
Heldur fáar, litlar og óreglulgega dreifðar
64
Allar leðurtotur innihalda?
Háræðalykkju (capillary loop/blood capillaries).
65
Sumar leðurtotur innihalda ?(skyn)
Sumar innihalda huldna skynviðtaka sem kallast corpuscles of touch (snertihnökrar /meissner corpscles). Eins og nafnið gefur til kynna eru þeir viðkvæmir tauga endar sem greina snertingu
66
Aðrar leðurtotur innihalda? (taug)
frjálstauga enda (free nerve endings). Mismunandi frjálsar tauga endar sem koma af stað skynjun hita, kulda, sársauka, kitli og kláða
67
Reticular region inniheldur?
Tengis undirhúðinni og inniheldur búnt af kollagen þráðum, dreifðum fibroblöstum, breytilegum flökkufrumum og smá af grófum teygjuþráðum
68
Í grisjulaginu (reticular region) geta verið til staðar?
fitufrumur í dýpsta parti lagsins
69
Kollagen þráðum er raðað upp í ?
Netalíkt form og í meiri reglulegri myndun heldur en þeir í papillary svæðinu.
70
hvaða áhrif hefur röð og regla kollagen þráða í grisjulaginu (reticular region)?
Þar sem það er meiri röð og regla á stóru kollagen þráðunum samræðmast þeir við togkraft til að hjálpa húðinni að streita á móti togi
71
Hvað er það sem varðveitir svæðið milli kollagen þráðanna?
æðar, taugar, hársekkir, olíukirtlar og svitakirtlar varðveita svæðið milli þráðanna
72
Spennulínur (tension lines)?
Spennulínur í húðinni gefa til kynna ríkjandi stefnu undirliggjandi kollagen þráða.
73
Bæði lög leðurhúðarinnar innihalda?
Þétt lárétt net af smáum blóðæðum.
74
Hvaðan rísa æðanetin sem koma í dermis?
Þessi æða net rísa frá æðum frá undirliggjandi beinagrindarvöðvum sem senda útibú inn í undirlag (hypodermis) og síðan til leðurhúðar
75
Hvað veitir samsettning kollagen og elastín/teygju þráða á netlaga svæðinu?
Veitir húðinni styrk , eiginleikan til að teygjast og einnig að fara aftur í sama horf eftir teygjuna
76
Yfirborð lófa, fingra, sóla og táa er markað af?
Fjölda grófa og hruggja. Þeir koma fram sem beinar línur eða mynstur
77
Leðurtorusvæðið eykur?
mikið samskipta svæði milli dermis og epidermis. Þessi aukinn dermal sambandssvæði, með net af æðum, virkar sem mikilvæg uppspretta af næringarefnum fyrir yfirliggjandi epidermis
78
Hvort er blóðríkt , epidermis eða dermis?
Dermis/leðurhúð, epidermis er alveg blóðþurrt
79
Rétt eða rangt : Æaðarmar sem veita leðurhúðinni blóð koma yfirleitt frá æðakvísli æða frá beinagrindarvöðvum, sen sumar æðar veita blóð beint til húðarinnar
rétt
80
Cutaneous arterial plexus
Staðsettur við tengingu demis og hypodermis og snedir kvísl sem veita blóð til fitu og svitakirtla, djúpuhársekkjunum og fituvef
81
Papillary arterial plexus
Myndast við stig totusvæðis, sendir kvísl sem blóðveitir háræðalykkjunum í leðurtotasvæði, fitukirtla og yfirborðskenndra lag hársekkja. Þessum plexus fylgir bláæða flókar sem taka blóð frá dermis inn í stærri hypodermis bláæðar.
82
Næringarefni og súrefni blandast við? frá?
Blóðþurrðarsvæði epidermis frá blóðæðum í leðurhúðartotunum.
83
Hvaða frumur í epidermis fá mest frá blóæðum?
Þekjufrumurnar frá grunnlagi epidermis, eru næstar blóðlðum og fá mestu næringu og súrefni. enda eru þessar furmur mest virkar í efnaskiptum og fara oft undir frumuskiptingu til að framleiða nýjar hyrnisfrumur
84
3 litarefnu sem taka þátt í húðlit?
Melanín, hemoglobin og carotene
85
Fjöldi melaníns veldur að húð verði?
föl-gul til rauð-brún til svart
86
Hvar er mesti munur á 2 tegundum melaníns?
Munur milli tveggja tegunda melaníns pheomelanin (yellow-red) og eumelanin (brown-black) er mest til staðar í hárinu
87
Melanósítar eru hvað og hvar helst?
Melanósítar eru melanin framleiðslu frumurnar og eru í mesta magni í leðurhúð typpis, nipplna og svæði kringum nipplurnar (areola), andliti og útlimum
88
Hvers vegna er munur á húðlit þótt sama magn sé á melanósítum?
Melanósítar eru svipað margi í öllu meinstaklingum, munu á húðlit er aðallega vegna fjölda litaefna sem melanósítar framleiða og ferja til hyrnisfrumna
89
Freknur eru?
Melanín safnað saman á stöðum
90
tvær týpur fekna?
Ephelides (ljósar freknur) og lentigines (dökkar eða sólar freknur)
91
Ljósar freknur, ephelides finnst?
Finnast oftast á ljós-húðuðum einstaklingum og virðast vera erfðaskipti
92
Dökkar freknur /sunburn freckles koma fram vegna?
Snertingu sólarinnar , eru dekkri
93
Fæðingablettur er?
yfirgrópi melanósíta
94
Melanósítar mybda melanín frá?
Amínósýrunni tyrosine og er til staðar í ensími sem kallast tyrosinase
95
Rauði litur húðarinnar er vegna?
Hemoglobin, sem er súerfnis-beti litarefnis í rauðuvlóðkornum
96
Carotene
Er gul-appelsínugult litarefni sem gefur eggjarauðu og gulrótum lit sinn.
97
Hypodermis er undir?
Leðurhúðinni , telst ekki vera partur af húðinni
98
Hypodermis er mismunandi eftir stöðum á húðinni hver eru 2 megin gerðir þess?
Á einhverjum stöðum er hypodermis þunnt alg samansett af lausum bandvef sem kallast areolar tissue, en á öðrum stöðum er það þykkt, sterkt lag af trefjaþráðum af kollageni sem er samhliða af fitukenndum vef (adipose tissue)
99
Hypodermis virkar sem?
Geymsla fyrir fitu og inniheldur stórar æðar sem veita og draga í sig háræðar húðarinnar (fitan er breytileg eftir einstaklingum)
100
Hypodermis hefur hulda tauga enda sem kallast?
Eins og leðurhúðin hefur hypodermis einnig hulda tauga enda sem kallast lamellated corpuscles (snertihnökri) sem er viðkvæmt fyrir þrýstingi
101
Hlutverk hypodermis?
Virkar sem laus bindis vefur sem sameinar efri lög húðarinnar við dýpri strúktúram á sama tíma leyfir samt húðinni að ráfa frjálslega yfir þessa djúpu strúktúra
102
FAT PADS (FITUPÚÐAR) hypodermis
Á sérstökum svæðum eins og á húð sól og lófa myndar hypodermis sterka fitu píða sem samanstanda af trefjaþráðum af kollageni og fituvefjum, sem taka í sig sjokk og vernda undirliggjandi vöðva og bein
103
Mikilvægasta starfsemi hypodermis er?
Aðal geymsla orku í líkamanum og virkar einnig sem lag af einangur sem hjálpar að hægja á hita tapi frá líkama
104
fjöldi hára á líkamanum?
Breytileg frá uþb 600 per rúmsentimeter á andlits húð til 60 per rúmsentimeter á húð restina af líkamanum
105
Hvar eru hár fjarverandi og hver eru þau mest?
Hár eru fjarverandi á lófum, fingrum, sólum og tám. Í fullorðnum er mest hára á höfðinu, augabrúnum ,handakrikum og á kynfærum
106
Hlutverks hárs á líkama?
hár á höfði verndar höfuðkúpuna frá slysum og sólargeislum, minnkar einnig hitatap frá höfði.
Augabrúnir og augnhár vernda augun frá erlendum veirum, líkt og hárin í nefinu og ytra eyrna þær strúktúrur.
107
Hver hár samanstendur af?
keratínæsuðum þekjufrumum fasta saman af utanfrumupróteinum
108
Hár skaft?
Er yfirborðskenndur partur hársins. kemur oftast upp úr húðinni. Lögun skafts háranna er breytileg , slétt hár hefur hringlaga sköft, bylgjukennt hár hefur egglaga skögt og krullað hár hefur nýrna-lagað skaft
109
Hárrótin
er partur hársins sem er dýpra en skaftið og nær í dermis/leðurhúð og stundum nær það til hypodermis
110
Skaftið+rótin samanstanda af þrem sammiðja lögum...
- Medulla : innsta lagið sem samanstendur af 2-3 röðum af óreglulega löguðum frumum sem innihalda litarefna granules og loft svæði
- Cortex : miðju lagið sem mynda stóran hluta skaftsins og samanstendur af ílöngum frumum sem innihalda litarefna agnir í dökkum hárum, en mest megnis loft svæði milli frumna í gráum hárum og fjarveru litarefna í hvítum hárum
- Cuticle: yfirborðskenndasta lagið og samanstendur af einu lagi af þunnum, flötum frumum sem er mest megnis mikið keratíæsaðar
111
Hársekkur (hair follicle)
Umlykjandi rót hársins er hársekkur sem er búin til af utan rótar og innan rótar ksafti
112
External root sheath
Er niður á við og samfellt við epidermis. Nálægt yfirborði húðarinnar, inniheldur það öll leðurhúðar lögin. Við grunn hársekksins inniheldur rótarhjúpurinn bara grunnlagið
113
internal root sheath
er framleitt af hár matrixinu og myndar frumu túbu-lagaðan hjúp af þekju milli ytri rótar skafts og hársins
114
external + internal root sheath =
epithelial root sheath
115
Dermal root sheath
þétta dermis sem umlykur hársekkinn er kallað dermal root sheath
116
Hair bulp (hárpera)
Þessi strúktúr hýsir torum hársins sem inniheldur lausan bandvef og margar æðar sem næra vaxandi hársekki.
117
hair root plexus veldur?
tauga hvötum ef að hársekkur er hreyfður
118
Venjulget hárlos er um?
7ö-100 hár á dag , getur verið breytilegt eftir heilsufari
119
Hvað er alopecia
Hárlos, missia , alfarið vöntun á hári, getur verið vegna gena þáttum, aldri, innkirlta sjúkdómum
120
Hver hársekkur fer í gegnum growth cycle : hringurinn samanstendur af?
vaxandi stigi (growth stage), aðhvarfastig (regression stage) og hvíldar stig (resting staged )
121
Growth stage hára
Frumur í hár matrix skipta sér. Þar sem nýjar frumur myndast er hár matrixi bætt við grunn hárrótarinnar, viðverandi frumur af rót hársins er ýtt upp á við og hárið vex lengra. Meðan frumur hársins er ýtt upp á við verða þær keratinized og deyja
2-6 ár
122
REgression stage hára
Þar sem frumur af matrxi hætta að skipta sér , hár sekkurinn sekkur og hárið hættir að vaxa
2-3 vikur
123
resting stage
3 mánuði og eftir það byrjar nýr hringur
124
um 85% hára eru á hvaða stigi?
growth stage
125
Lanugo hár
yfirleitt við 5.mánuð fósturþroska framleiða hársekkir mjög fín hár, ólituð sem umlykja líkama fóstursins. Þessi hár falla af fyrir fæðingu nema f´ra helstu stöðum
126
vellus hár?
er afgangur hára á barni, nýr vöxtur af stuttum fínum hárum
127
terminal hair
hárin sem þroskast á kynþroska, saman við þau á höfðinu , augabrúnum ig aunglokum
128
Hár tegundir á köllum og konum %
Um 95% líkamshára KK er terminal (5% vellus) en á konum er einungis 35% terminal og hin 65% eru vellus
129
Hárlitur er vegna
melanínsíta virkni í grunnlagi við grunn hársekkja
130
Melanósítar mynda ?
melanosomes sem innihalda menanín litarefni
131
Niðurstaða hárlitar rís frá?
hlutfalli mismunandi litarefnis innihalds sem menalonomses framleiða
132
hvað gerist við melanósíta með aldrinum?
fer fjöldi melanósíta og virknisstig þeirra við grunn sekkjanna á niðurleið sem veldur minnkun á litarefni í hárinu
133
Hvítt hár er niðurstaða ?
skorts litarefna fyrir medullu hársins
134
Nokkrar gerðir útkirtla sem eru í samstarfi við húðina?
firukirtlar, svitakirtlar, eyrnamergskirtlar og brjóstkirtlar (seyta mjólk)
135
fitukirtlar tengijast?
hársekkjum
136
seytihluti fitukirtlana liggur?
inn í leðurhúðinni
137
Hvar finnast svitakirtlar t.d.
vörum, typpi, innri skapbörmum
138
fitukirtlar eru mest þar sem?
vegna tengsl þeirra við hár, eru fitukirtlarnir mestir þar sem hár er flest
139
Sebum?
Húðfeti er efnið sem umfrymi fyllist af frá fitukirtlum sem kemur frá losuðu lípíð fylldum blöðrum og frumuhnoði
140
sebum er blanda af?
fitum, kólestróli, próteinum og ólífrænum söltum
141
hlutverk sebum?
sebum er yfirhöfn yfirborðs hársins á höfðinu og heldur því frá þurrki og að verða stokkið. Sebum kemur einnig í veg fyrir mikilli uppgufun vatns frá húð, heldur húðinni mjúkri og sveigjanlegri og hamlar af vexti ákveðinna baktería
142
Hvað eru margir svitakirtlar í líkamanum
3-4 milljónir
143
flokkun svitakirtla?
Það fer eftir gerð þeirra og lögun hvað þeir eru flokkaðir eftir annað hvot eccrine (svita) eða apovrine (fráseytinn)
144
Eccrine
-Eccrine svitakirtlar eru einfaldir og eru algengari en apocrine. Þeir eru dreifðir útum húðina og flesta hluta líkamanns, fyrir utan brúnir vara, naglabeða , handa og táa, typpi og píku, ytri skapbarma og eyru
145
Hvar eru eccrine mestir og stærðstir?
við húð ennis, lófa, sóla
146
Fingraför
svitakirtlar sem opnast alla leið, mynda fingraför
147
hvað er framleitt mikinn svita á dag og hvað inniheldur svitinn?
600 ml og aðalllega vatn með litlu magni af jónum (na og Cl), þvagefni, þvagsýry, ammóníak, amínósýrum, glúkósa og mjólkusýrum
148
aðal hlutverk svitakirtla?
er að hjálpa að reglugera líkams hitastig gegnum uppgufun, losar einnig úrgang
Losa svita sem viðbrögð við andlegu stressi.
149
Appocrine finnast aðallega? og er staðsett?
í handakrikum, kringum nipplurnar, skeggjuðum svæðum og er staðsett mest megni í hypodermis og opnast í hársekki
150
Almennt um ceruminous glands
- svita kirtlar í ytra eyra, framleiða gulleitt vaxkennda seytingu
- liggur í hypodermis djúpt við fitukirtla
- Eyrnamergur
151
aðal hlutverk eyrnamergs
vatnsfælin og heldur burtu bakteríum
152
Neflur eru plötur af ?
þe´rr pökkuðum, hörðum, dauðum keratíæsd þekjufrumum
153
hver nögl samanstendur af?
nail body, free edge og rót
154
nail body:
er sjáanlegi hluti naglarinnar . Virðist vera bleikr vegna þess að það er blóð sem glæðir í gegnum unirliggjandi hárææðar
155
free edge:
er partur naglarinnar. Virðist sem getur náð yfir fingurinn. Það er hvítt vegna þess að það er ekkert blóðflæði þar undir
156
Nail root:
rót naglarinnar er partur naglarinnar sem er grafin undir húð. Hvíta hálfmána svæðið við endann á nailbody er kallað lanula (naglmáni). Það birtist sem hvítleitt vegna þykknunar á grunnlagi (stratum basale) á þessu svæði og leyfir ekki alltaf æða veg þar undir til að sjá í gegn
157
Naglbeður (hyponychium
er unfir free edge og er þykkt lag af stratum corneum. Það er tengi milli frjálsa svæðisins og húð fingurgómsins og festir nöglina við fingurgóminn
158
Nail matrix
naer partur af þekjuvef við enda naglarótar. Frumurnar þar skipta sér með mítósu og framleiða nújar nagla frumur. Neglur ýtast áfram (vaxa)
159
Meðallengd nagla
11mm á viku. Hægari á táneglum
160
Hlutverk nagla?
1. Vernda fjarlægan enda fingursins
2. veita stuðning og gagnþrýsting við lófa svæði fingranna
3. grípa, klóra
161
Mesta framlag þykktar á húð er ?
aukinn fjöldi laga af stratum corneum
162
hlutverk húðarinnar
1. hitatemprun
2. blóð geymsla
3. vernd
4. húðarskynfæri
5. losun og frásog
6. efnasmíð á vítamín D
163
Með aldrinum verða húðbreytingar , hverjar?
Mestu aldursbreytingar húðarinnar verður um 40+ og gerist í próteinum í leðuhúð
Kollagen vefir byrja að fækka, stífna og brotna og verða óskipulagðir í ólagaða mattar flækjur
teygjuvefir missa teygju sína, þykkna í klumpa
fibroblastar sem framleiða bæði kollagen og teygjuvefi verða færri og það er niðustaða hrukkna
minnkun stærðar á fitukirtlum veldur þurrki og brotinni húð sem er viðkvæmnari fyrir sýkingum
minnkun fjölda af virkum melanósítum sem veldur gráu hári og hvítri húð
Gömul húð sérstaklega demis verður þynnra og verður skipting frumna í grunnlagi epidermis hægar
164
hvað er rosacea
húð vandamál sem veldur að blóð æðar, bólur og roði verður í miðju andliti
