Immuunsysteem als Netwerk Flashcards
(138 cards)
1
Q
Wat zijn de vijf kenmerken van ontsteking
A
Calor, rubor, dolor, functio leasa, tumor
2
Q
Wat is een ontsteking
A
De reactie van weefsel op een schadelijke prikkel
3
Q
Wat is een infectie
A
Besmetting van een organisme met ziektekiemen, gevolgd door vermeerdering van de ziektekiemen en een afweerreactie van het lichaam
4
Q
Hoe wordt het lichaam beschermd tegen pathogenen
A
Mechanisch, chemisch, microbiotisch en immunologisch
5
Q
Hoe kunnen pathogenen worden ingedeeld
A
Virussen, bacteriën, parasieten en schimmels
6
Q
Waaruit bestaat de immuunrespons
A
Herkenningsfase en effectorfase
7
Q
Wat zijn commensale micro-organismen
A
Micro-organismen die leven in ons lichaam en hierin een nuttige functie hebben. Zo helpen ze bij de vertering van voedsel, bij het bestrijden van pathogenen en bij de productie van vitamines
8
Q
Hoe werkt ons immuunsysteem
A
Eerst wordt het aangeboren immuunsysteem ingeschakeld, je wordt dan ziek. Vervolgens het verworven immuunsysteem om de pathogeen uit te schakelen. Als laatst heb je bij een nieuwe infectie het specifieke immunologische geheugen, dat ervoor zorgt dat je niet opnieuw ziek wordt
9
Q
Welke cellen worden er in het beenmerg geproduceerd
A
Trombocyten, erytocyten en alle cellen van het immuunsysteem
10
Q
Welke onderdelen behoren tot de eerste afweer en dus de fysieke (mechanische) barrière
A
Huid, longen, darmen en ogen/neus (mucosa). Bovenstaande weefsel bestaan uit epitheliale cellen die verbonden zijn via tightjunctions. Bij de huid en darmen vindt er een continue flow plaats. In de longen vindt er continue beweging plaats van de mucus door cilia
11
Q
Uit welke lage is de huid opgebouwd
A
Epidermis, dermis en subcutaneous vetweefsel
12
Q
Waar zijn keratinocyten aanwezig
A
Ze zijn aanwezig in de epidermis en zijn onderling verbonden via light junctions
13
Q
Wat is de functie van keratinocyten
A
Ze worden ook wel niet-professionele antigeen presenterende cellen genoemd. Ze zorgen voor de vernieuwing van dode huidcellen (corneocyten). Daarnaast bevatten ze TLR’s die PAMPS kunnen herkennen. Verder produceren ze antimicrobiële eiwitten, chemokines en cytokines
14
Q
Welke drie methoden heeft de mucosa om pathogenen te bestrijden
A
- Neutraliserende immunoglobulinen (IgA)
- Grote hoeveelheden T- en B-cellen
- Activatie van macrofagen zonder inflammatie
15
Q
Wat zijn de onderdelen van MALT
A
Bronchus, Ring van Waldeyer (tonsillen), appendix en Platen van Peyer
16
Q
Wat zijn de kenmerken van het aangeboren immuunsysteem
A
- Snelle reactie binnen elke minuten of uren
- Geen geheugenfunctie
- Eerste afweer
- Herkenning van globale patronen op pathogenen
17
Q
Welke oplosbare factoren worden er gesecreteerd door het aangeboren immuunsysteem
A
Chemokines, cytokines en complementfactoren
18
Q
Welke drie reacties kunnen de Fc-staarten van het antilichaam activeren
A
- Complement dat zorgt voor lysis van bacteriën
- NK-cellen dat zorgt voor spontaan cytotoxisch
- Macrofagenn die zorgen voor fagocytose
19
Q
Wat zijn de kenmerken van macrofagen
A
- Voorloper is monocyt die circuleert in het bloed
- In het weefsel rijpt het uit tot macrofaag
- Nemen celresten en pathogenen op d.m.v. fagocytose
- Kunnen andere cellen van het aangeboren immuunsysteem activeren door de productie van cytokines en chemokines
20
Q
Hoe kunnen macrofagen geactiveerd worden
A
- IFN-gamma bindt aan IFN-gamma receptor op macrofaag
- CD40 bindt aan CD40 receptor macrofaag
21
Q
Verschillende namen van monotypen/macrofagen in verschillende weefsels
A
- In de longen –> alveolaire macrofagen
- In de lever –> Kupffer cellen
- In de huid –> Langerhans cellen
22
Q
Wat zijn kenmerken van een dendritische cel
A
- Vangen, opnemen en doden van micro-organismen. Hij sterft op de plek van infectie waar pus bij vrij komt
- APC: door TLR-herkenning van PAMPs worden pathogenen opgenomen via fagocytose en wordt dit naar de lymfeknopen gebracht om het verworven immuunsysteem te activeren
23
Q
Wat gebeurt er bij necrose
A
Gaat een cel kapot en komt de inhoud van de cel vrij. Daarnaast komen er DAMPs vrij
24
Q
Waarin spelen NK-cellen een belangrijke rol en waar komen ze voor
A
Ze spelen een belangrijke rol in de respons tegen viraal geïnfecteerde cellen en tumorcellen. Ze komen voor in het beenmerg, de milt, perifeer bloed en de lever
25
Wat zijn de functies van NK-cellen
* Doden van viraal geinfecteerde cellen en tumorcellen
* cytokines afgeven
* vernietigen van cellen die geen MHC-I meer op hun oppervlak hebben (Missing Self Mechanism)
26
Welke mechanismen zijn er om te voorkomen dan NK-cellen gezonde cellen doden
27
Wat gebeurt er als er meer NK-cellen zijn dan DC en andersom
* De NK-cellen doden de DC zodat er het verworven immuunsysteem niet op gang zal komen
* De NK-cellen zullen cytokines produceren waardoor het verworven immuunsysteem geactiveerd wordt door DC
28
Welke cytokines trekken NK-cellen naar een infectie
* IL-12 --> activeert NK-cellen
* IL-15 --> proliferatie, differentiatie en activatie van NK-cellen
| Dit gebeurt door de cytokines die worden afgegeven door macrofagen
29
Wat is de rondgaande reactie tussen Macrofagen en NK-cellen
NK-cellen produceren IFN-γ en dit activeert macrofagen. Zij produceren cytokines die de NK-cellen stimuleren
30
Wat zijn kenmerken van neutrofiele granulocyten
* Belangrijke rol in de afweer van bacteriele infecties
* doden door fagocytose
* leven kort en sterven op de plek van infectie, waarbij pus vrijkomt
* links verschuiving wanner ze nodig zijn
31
Hoe worden neutrofiele granulocyten geactiveerd
1. geseind door macrofaag
2. binding aan selectines
3. rollen over endotheel
4. tussen epitheelcellen heen (extravasatie)
de activatie en migratie van neutrofiele granulocyten wordt chemotaxis genoemd
32
Waar zijn basofiele granulocyten van belang bij
* Van belang bij allergie
* bevat granulen met histamine en heparine
* in weefsels opgeslagen als mestcellen
33
Waar zijn eosinofiele granulocyten van belang bij
* rol bij parasitaire infecties en allergie
* Bevat drie kernlobben
34
Wat zijn de kenmerken van mestcellen
* belangrijk bij de afweer van parasieten en allergie
* granulen bevatten histamine
* secretie van Th2-cytokinen
* liggen vooral in slijmvliezen
35
Kenmerken van het complementsysteem
* oplosbare component van het aangeboren immuunsysteem
* bevat een groot aantal serumeiwitten
* verschillende activatie routes: klassiek, lectine en alternatief
* na activatie vindt er een cascade van proteolytische processen, waarbij splitsingsproducten vrijkomen met elk hun eigen functie
36
Klassieke route
1. Antistof/C-reactief eiwit bindt aan pathogeen
2. C1 bindt aan het antilichaam waar de bacterie zit
3. C1 splits zich in C2 en C4
4. C2 splits in C2a en C2b
5. C4 splits zich in C4a en C4b
6. C2b en C4b vormen C3 convertase
7. C3 convertase klieft C3 in C3a en C3b
8. C3a zorgt voor inflammatie
9. C3b zorgt voor opsonisatie
10. C3 convertase en properdine vormen C5 convertase
11. C5 convertase klieft C5 in C5a en C5b
12. C5a verhoogt de inflammatie
13. C5b vormt het MAC-complex
37
Alternatieve route
1. Antigenen binden met C3b
2. C3 convertase klieft C3 in C3a en C3b
3. C3a zorgt voor inflammatie
4. C3b zorgt voor opsonisatie
5. C3 convertase en properdine vormen C5 convertase
6. C5 convertase klieft C5 in C5a en C5b
7. C5a verhoogt de inflammatie
8. C5b vormt het MAC-complex
38
Leptine route
1. MBL bindt aan pathogeen
2. MASP bindt aan mannoses
3. C3 convertase klieft C3 in C3a en C3b
4. C3a zorgt voor inflammatie
5. C3b zorgt voor opsonisatie
6. C3 convertase en properdine vormen C5 convertase
7. C5 convertase klieft C5 in C5a en C5b
8. C5a verhoogt de inflammatie
9. C5b vormt het MAC-complex
39
Wat is de functie van C3a
* ontstekingsreactie (lokaal)
* aantrekken van ontstekingscellen
40
Wat is de functie van C3b
* opsonisatie = eiwitten die het membraan van de pathogeen kapotmaken
* labelen van pathogenen
41
Wat is de functie van C5a
* verder verhogen van de inflammatie
* chemoattractant
* vergroot de aanhechting van neutrofielen en monocyten aan bloedvatwand
42
Wat is de functie van C5b
* Opstarten van MAC-complex met C6-9
43
Voor welke drie processen kan het complementsysteem zorgen
* induceren van een lokale inflammatie
* opsonisatie
* lysis door MAC-complex
44
Wat zijn de kenmerken van het verworven immuunsysteem
* Langzaam opgewekt
* specifiek
* tweede afweer
* geheugenfunctie
45
Welke drie fasen worden onderscheiden bij het verworven immuunsysteem
* herkenning
* reactie
* effector
46
Welke cellen behoren tot het verworven immuunsysteem
* T-cellen --> cellulair component
* B-cellen --> oplosbare/humorale component
47
Welke organen behoren tot de primaire lymfoïde organen
De thymus en het beenmerg. Hun functie is het ontwikkelen en uitrijpen van lymfocyten
48
Welke organen behoren tot de secundaire lymfoïde organen
Lymfeknopen, milt en MALT. De functie is activatie van rijpe lymfocyten in respons op een antigeen
49
Welke functies hebben de cytokines van T-cellen
* Aanmaken van meer cytokines en chemokines
* doden van cellen
* bevorderen van celgroei en/of celdifferentiatie
50
Hoe ziet de ontwikkeling van een T-cel eruit
1. lymfoïde stamcel in het beenmerg
2. prothymocyt in het beenmerg
3. thymocyt in de thymus
4. T-lymfocyt
51
Wat is de centrale tolerantie
Het houdt in dat immature T-cellen binden aan zelf-HLA.
Negatieve selectie: T-cellen die te sterk binden aan MHC zullen gedood worden
positieve selectie: T-cellen die slecht binden aan MHC zullen gedood worden
52
Wat vindt er plaats tijdens de uitrijping in de thymus
Herschikking in het gen van de T-cel receptor. Er ontstaan verschillende soorten van de T-cel receptor
53
Cytologische T-cel
CD8+, MHC-I --> dood virusgeïnfecteerde cellen of bacteriën
54
T-helpercel
CD4+, MHC-I--> helpen andere immuuncellen
* Th1-cel: activeren macrofagen
* Th2-cel --> activeren B-cellen
* Th17-cel --> proflammaie en activatie neutrofiele granulocyten
55
Regulatoire T-cel
CD25 --> remmen alle andere T-cellen
56
Waar zijn Th2-cellen van belang voor
De antistof respons doordat ze hulp bieden aan B-cellen. Antistoffen maken extracellulaire antigenen onschadelijk
57
Waar zijn Th1-cellen van belang voor
Het bieden van hulp aan macrofagen via cytokineproductie. Dit gebeurt intracellulair, maar de pathogenen worden buitenaf via endocytose opgenomen. Via IL-2 productie kunnen ze ook hulp bieden aan Tc-cellen
58
Waar fungeren CD's voor
| (Cluster of Differentiation)
Het zijn oppervlakte moleculen die fungeren als liganden, receptoren en/of adhesiemoleculen
59
Wat presenteren MHC-I moleculen
Eiwitten die intracellulair worden geproduceerd. Deze presenteren ze aan Tc-cellen
60
Wat presenteren MHC-II moleculen
Eiwitten die extracellulair zitten aan de Th-cellen
61
Welke twee signalen heeft een negatieve T-cel nodig om geactiveerd te worden
* herkenning van een vreemd antigeen
* co-stimulatie
| T-cel receptor kan alleen fragmenten van eiwitten herkennen door MHC-mol
62
Welke stadia doorlopen B-cellen
1. Lymfoïde stamcel
2. Pro B-lymfocyt
3. Pre B-lymfocyt
4. B-lymfocyt
5. Plasmacel/geheugencel
B-cellen ontwikkelen zich en ontstaan in het beenmerg. De uitrijping vindt plaats in secundaire lymfoïde organen
63
Op welke manieren kunnen cellen elkaar helpen
1. Via contact tussen receptor en ligand op het celoppervklak van beide cellen
2. Via cytokines die door de ene cel worden geproduceerd en binden op de receptor van de andere cel
64
B-cellen activatie
* specifieke binding van het antilichaam en zijn antigenen
* andere activatiesignalen komen vaak van de T-cellen
65
Hoe is een immunoglobuline opgebouwd
Opgebouwd uit twee zware en twee lichte ketens. Aan het einde hiervan zit en antigeenbindingsplaats. Fab= antigeen bindend fragment, Fc= bepaalt het biologische effect van de antiliachamen
66
Wat zijn de functies van immunoglobulinen
* direct binden aan eiwit of suikerstructuur
* toxische stof neutraliseren
* pathogenen hapklaar maken
* complement activeren
* intacte eiwitten en koolhydraten herkennen
67
Hoe gaat de uitrijping van B-cellen
1. Rijpe B-cel produceert IgD en IgM
2. hulp van T-cel in secundaire lymfoïd orgaan
3. verdere uitrijping --> isotype switch
4. Plasmacel - effector B-cel
68
Affiniteitsmaturatie
De dochtercellen van B-cellen produceren antilichamen die sterker kunnen binden aan het zelfde antigeen dan de moedercel
69
Kenmerken van B-cellen
* Kunnen zich differentieren tot plasmacel of geheugencel
* Levensduur van enkele maanden
* Komen voor in het bloed en in de B-celgebieden van lymfoïde organen
70
IgD
* Aanwezig op naïve B-cel
* geen relevante functie
71
IgM
* Geproduceerd in beginfase immuureactie
* Niet-specifiek
* Geactiveerd door complementsysteem
72
IgG
* Kan placenta passeren en in de foetale bloedsomloop terecht komen
* zorgt voor passieve immuniteit bij foetus
73
IgE
* Allergische reactie
74
IgA
* Aanwezig in secreten en mucosa
* Verdediging van binnendringen bacteriën via slijmvliezen
* Neutralisatie
75
IL-1
* Inflammatie
* Vrijmaken van Granulocyten
* Koorts
76
TNF-alpha
* Inflammatie
* Vrijmaken van Granulocyten
* Koorts
77
TNF-beta
* Inflammatie
* Vrijmaken van Granulocyten
* Koorts
78
IL-2
Groeifactor B- en T-cellen
78
IL-2
Groeifactor B- en T-cellen
79
IL-4
Groeifactor B-cellen
80
IL-5
Differentiatie en activatie van eosinofiele granulocyten
81
IL-6
Zet lever aan tot productie van acute fase eiwitten
82
IL-10
* Regulatie van immuunrespons
* Anti-inflammatoire werking
83
IL-12
Stimulatie en groei NK- en T-cellen
84
IFN-gamma
Activatie macrofagen
85
Hoe interacteert het aangeboren immuunsysteem met verworven immuunsysteem
* Ontsteking veroorzaakt verhoogde influx van antigenen en influx van lymfocyten
* Patroonherkenning door TLR leidt tot maturatie van APC's en de initiatie van het verworven immuunsysteem
86
Hoe interacteert het verworven immuunsysteem met aangeboren immuunsysteem
* antilichamen maken een pathogeen gevoelig voor destructie (opsonisatie - fagocytose, antilichaam afhankelijke cytotoxiteit, complementactivatie)
* T-cellen produceren cytokines die macrofagen activeren
87
Hematopoëse
Het proces waarbij in het rode beenmerg bloedcellen en bloedplaatjes worden gevormd
88
Granulopoëse
Proces waarbij witte bloedcellen (leukocyten) gevormd worden
89
Megakaryopoëse
Vorming van bloedplaatjes (trombocyten)
90
Megakaryopoëse
Vorming van bloedplaatjes (trombocyten)
91
Waar vindt bij volwassenen de hematopoëse plaats
Femura, schedel, bekken, ribben, wervels
92
Extramedullaire hematopoëse
Bloedvorming buiten de normale plaatsen van het lichaam. Deze bloedvorming zit dan op plaatsen waar dat tijdens de embryogenese ook gebeurde
93
Start hematopoëse bij embryo
1. 18 dagen eerste hematopoëse (alleen vorming erytrocyen)
2. 6de week worden in de lever granulopoëse en megakaryopoëse gestart
3. 22 weken volledige hematopoëse
94
Waar bestaat plasma uit
* Zouten
* Water
* Eiwitten
* Vetten
* Suikers
* Hormonen
* Vitaminen
95
Self-renewal
Het vermogen van stamcellen om te delen en nieuwe stamcellen te vormen
96
Hoe wordt de beoordeling en het onderzoek van het beenmerg gedaan
Beoordeling: cristapuntie en sternumpunctie
Onderzoek: beenmergaspirant en botbiopt
97
Pleiotrope groeifactoren
Gericht op differentiatie en grijpen aan op progenitor cellen
98
Lineage specifieke groeifactoren
Gericht op uitrijping en grijpen aan op uitgerijpte cellen
99
Groeifactoren voor stimulatie van hematopoëse
* Erytropoëtine (Epo)
* Trombopoëtine agonisten (TPO)
* Neupogen (G-CSF)
100
Erytrocyten
Rode bloedcellen. Ze zorgen voor zuurstoftransport. De vorm is biconcave schijven. Deze vorm zorgt voor optimale zuurstofuitwisseling. Tijdens de erytropoëse verliezen ze hun celkern en celorganellen
101
CD34
Wordt bij hematopoëtische stamcellen op hun stamcel tot expressie gebracht. Uitgerijpte bloedcellen zijn CD34 negatief
102
Hemoglobine (Hb)
103
Howell Jolley Lichaampjes
104
Endomitotische nucleaire replicatie
Uitrijping via deling van de kern, zonder dat de cel zich deelt. Dit komt voor bij megakaryocyten
105
Kenmerken van Trombyocyten
* Belangrijke rol bij primaire hemostase
* groeifactor uitrijping is trombopoëtine (TPO) en wordt gemaakt in de lever
* Worden gevormd bij de megakaryopoëse vanuit megakaryocyten
106
Waar leidt primaire hemostase tot
* Adhesie van andere trombocyten
* Activatie van de stollingscascade
* Vorming van fibrine
107
Welke granulen bevatten Trombocyten
* Alfa granulen: bevatten Von Willebrand factor (rol bij aggregatie van bloedplaatjes en dragereiwit voor stollingsfactor VII) en fibrinogeen
* Dense granulen: bevatte factoren voor de secundaire hemostase, serotonine en histamine
108
Lymfopoëse
Aanmaak en differentiatie van B-lymfocyten, T-lymfocyten en NK-cellen
109
Clonale expansie
Een geactiveerde B-cel gaat heel veel delen
110
Somatische hypermutatie
Kleine veranderingen in de B-celreceptor
111
Antigeen afhankelijke cellulaire cytotoxiteit
NK-cellen hebben geen antigeen specifieke receptor op hun celoppervlak. Ze gebruiken andere receptoren om hun doelwit te herkennen, zoals de Fc-receptor
112
Primaire lymfoïde weefsels
Hierin ontwikkelen lymfocyten zich tot het niveau waarop ze in staat zijn om te reageren op pathogenen. De thymus en het beenmerg zijn primaire lymfoïde organen
113
Secundaire lymfoïde weefsels
Hierin worden lymfocyten gestimuleerd om te reageren op pathogenen. De secundaire lymfoïde organen zijn de MALT, milt en lymfeknopen
114
Waar worden lymfocyten vooral gevonden
In de lamina propria en submucosa van de slijmvliezen
115
Kenmerken van de thymus
* Optimale milieu voor de proliferatie en differentiaitie tot rijpe T-lymfocyten
* ligt in het mediastinum voor de trachea
* Tweelobbig orgaan met allemaal lobuli
116
Waaruit bestaat een lobulus van de thymus
* Cortex: dicht bevolkt gebied met thymocyten
* Medulla: lichaampjes van Hassall en nog wat thymocyten
117
Lymfeklieren
* Secundaire Lymfoïde organen
* omgeven door kapsel
* afferente en effetente lymfevaten
* Zijde van hilus zit een arterie, vene en efferent lymfevat
118
Waaruit bestaan lymfeklieren
* Cortex: buitenste schorsgebied (lymfefollikels), diepere schorzone (paracorticaal gebied)
* medulla
119
Lymfefollikels
* Primaire follikels: lymfefollikels in de schors die vooral uit B-lymfocyten bestaan
* Kiemcentrum: of wel secundaire follikels. Hieromheen bevindt zich de lymfocytencorona
120
Paracorticale gebied
Bestaat vrijwel uit T-lymfocyten. Ookwel thymusafhankelijke gebied genoemd.
121
Hoe verlaten lymfocyten de lymfeknoop
Via de sinussen en de efferente lymfevaten. Ze komen via de ductus thoracicus of de truncus lymphaticus dexter terug in de bloedbaan
* Ductus is groter dan de truncus, wantr deze moet de lymfen van beide benen, bekken, buikorganen, linkerthorax, linkerarm en linkerdeel van het hoofd meenemen.
122
Veneuze driehoek
Bevindt zich in de nek.
Linker bestaat uit
* ductus thoracicus
* vena jugularis
* vena subclavia
rechter bevindt zich:
* truncus lymfaticus dexter
* vena jugularis
* vena subclavia
123
Klier van Virchow
De lymfeklier waar een ruimte innemend proces waar te nemen is als er sprake is van een tumor
124
Paracorticale hyperplasie
Virusinfectie, dus T-cellen
125
Folliculaire hyperplasie
Bacteriële infectie, dus B-cellen
126
Vijf groepen lymfeklieren in de lies
* Superolaterale groep (linksboven)
* Superomediale groep (rechtsboven)
* Inferolaterale groep (linksonder)
* Inferomediale groep (rechtsonder)
* één diepe groep
127
Lymfeklieren in de borst en oksel
1. Pectorale groep
2. Subcapularis groep
3. Humerale groep
4. Centrale groep
5. Apicale groep
6. Supraclaviculaire groep
128
Lymfestroom vanuit de borst
1. Pectorale
2. Centrale
3. Apicale
4. Supraclaviculaire
129
Lymfestroom vanuit de oksel/arm
1. Humerale/subscapulaire
2. Centrale
3. Apicale
4. Supraclaviculaire
130
Milt
* Macrofagen kunnen hier partikels uit het bloed en micro-organismen fagocyteren
* Produceert anti-stoffen
* Milt heeft geen afferente lymfevaten
* Rode pulpa: bestaat uit veneuze sinussen gevuld met rode bloedcellen en macrofagen (reticulair bindweefsel)
* Witte pulpa: gevormd door dicht opeenliggende lymfocyten
131
Witte pulpa
PALS
* Het centrale deel van de PALS is bevolt door T-lymfocyten
* Op de grens van de PALS en de rode pulpa liggen B-lymfocyte
Follikels:
* Aan de rand van de witte pulpa
* Hetzelfde principe als de follikels in lymfeknopen
132
MALT
* Tonsillen
* Bronchus
* Platen van Peyer
* Appendix
133
Tonsillen
Organen die aan het begin van het darmkanaal en de luchtwegen onder het slijmvlies liggen. De tonsillen vormen de ring van Waldeyer om de keelgang:
* Adenoïd/neusamandel (tonsilla pharyngea)
* Keelamandelen (tonsilla palatina)
* Tongamandelen (Tonsilla lingualis)
* Buis van Eustachius (tonsillar tubarius)
134
Eigenschappen tonsillen
* Ongekapseld lymfoïd weefsel
* geen aanvoerende lymfevaten, alleen afvoerende
* neusamandel ligt dicht bij de torus tubarius en de opening van de buis van Eustachius
* De keelamandelen liggen tussen de arcus palatopharyngeus en de arcus palatoglossus
135
Platen van Peyer
* Komen voor in het ileum
* aanwezig in submucosa
* bestaan uit tientallen of honderden lymfefollikels
*
136
Immuuncel migratie tijdens de homeostase
* Lymfocyten en lymfe gaan terug naar de bloedcirculatie via de ductus thoracicus
* Naïeve lymfocyten gaan vanuit het bloed naar de lymfeknopen
137
Immuuncel migratie tijdens infectie
1. Adhesie aan epitheel
2. Lokale infecties en penetratie van het epitheel
3. Lokale infectie van het weefsel
4. Lymfatische verspreiding
5. Verworven immuunsysteem wordt geactiveerd
