Industriële Revolutie

Question 1

Situatie in AR

Answer 1

Veel te weinig landbouwopbrengsten voor het aantal bevolking, soms omgekeerd (multhusiaanse spanning, bevolking stijgt en daalt)

Question 2

Verbeteringen einde NT

Answer 2

Landbouw zorgt dat MS niet klopt, door agrarische revolutie

Question 3

Agrarische revolutie

Answer 3

• Veel producten aan kleine prijs waardoor meer mensen konden eten

-vruchtwisselingssysteem met braak om de grond te laten herstellen

• aardappelen (uit Amerika, kunnen tegen slecht weer), bieten en klaver (klaver maakt grond rijker en voedsel vee)

-Braakland verdwijnt einde NT (meer grond)

• geen erosie
• enclousure-beweging (woeste grond voor iedereen beschikbaar)
• betere werktuigen

Question 4

Gevolg agrarische revolutie

Answer 4

-Demografische transitie, grote bevolkingsgroei

Question 5

Hoezo wordt de IR mogelijk in de VK?

Answer 5

Technisch
- Er was handenarbeid
- 1780 mechanisering: stoommachine J.Watt
-> gemechaniseerde arbeid

Organisatorisch
- Er was huisarbeid
- Theorie A.Smith, praktijk manufacturen
-> fabrieksarbeid

Question 6

Hoe kwam de IR tot stand in Engeland?

Answer 6

Na de Agrarische revolutie wordt de vraag groter van het moederland en de koloniale afzetmarkt. Vraag en aanbod zijn een samenhangende markt. Aanbod arbeid stijgt door de bevolkingsexplosie. Door de kolonies zijn er meer grondstoffen beschikbaar waardoor het aanbod groter wordt.

Question 7

Startschot IR

Answer 7

Engelse katoenindustrie heeft een sneeuwbaleffect van innovaties. Spinnen en weven worden in een fabriek gedaan en doorheen de 19e eeuw worden verschillende systemen uitgevonden (spinning Jenny, water-frame, mule jenny, vliegende schietspoel). In 1780 worden er machines gemaakt op stoomkracht. Ze zijn allemaal zeer gevaarlijk.

Question 8

Evolutie ijzerindustrie

Answer 8

De verschillende takken stimuleren elkaar:
De vraag naar ijzer stijgt
- niet genoeg hout
Oplossing: cokes (verhitte steenkool) door Darby
- steenkoolmijnen lopen onder water
Stoommachine Watt

Question 9

Belang transportrevolutie

Answer 9

-belangrijk om producten te verkopen
- grondstoffen en arbeiders geraken sneller bij je
- nieuwe steden

Question 10

Voorkapitalistische crisis

Answer 10

Slecht weer
Weinig aanbod
Grote stijging prijs regionaal of nationaal
Geen periodiciteit
Hongersnood (sterftecijfer naar boven)
-> onvoorspelbaar

Question 11

Kapatilistische crisis

Answer 11

Sterke productiestijging (meer aanbod dan vraag)
Ineenstorting prijzen, wereldwijd
Periodiciteit om de tien jaar
Werkloosheid
-> kapitalisme maakt economie voorspelbaar

Question 12

BNP

Answer 12

Bruto nationaal product
Alles wat een land kan opbrengen in meerwaarde in een bepaalde tijd
Indicator economie

Question 13

Opgaande economie

Answer 13

Groeit snel en werkloosheid daalt

Question 14

Neergaande economie

Answer 14

Groei vertraagt en werkloosheid stijgt

Question 15

Ontstaan wereldeconomie

Answer 15

• Leidende rol van GB en Europa (grote vraag en aanbod grondstoffen door kolonies)
• belang transportrevolutie
  -flexibilisering arbeid en kapitaal, banken zorgen dat het gemakkelijk is om geld in een nieuwe industrie te pompen
  -meer liberale gedachten (vrijheid om economisch te handelen, Adam Smith)

Question 16

Doorbraak liberalisme

Answer 16

Adam Smith, an inquiry into the wealth of nations

Belang gunstig politiek klimaat (verschil AR en NT)

Bedrijfsorganisatie (bedrijf heeft aparte rechtspersoonlijkheid, privé wordt beschermd.
Naamloze vennootschap, mensen kunnen aandelen kopen in je bedrijf, manager is niet hoofdaandeelhouder)

Question 17

Oorzaken consumptiemaatschappij

Answer 17

Economische depressie
Technologische vernieuwingen
Overproductie ijzer

Question 18

Gevolg consumptiemaatschappij

Answer 18

werkloosheid, verarming
Technologische vernieuwingen door elektriciteit en verbrandingsmotor
Gemakkelijk communiceren en verplaatsen

Question 19

Gevolgen technologische vernieuwingen

Answer 19

Kostenbesparingen (verder automatisering bv.lopende band en schaalvergrotingen)
Nieuwe groeipolen (VS en Duitsland)
Concurrentie leidt tot protectionisme en imperialisme

Question 20

Kartel

Answer 20

Overeenkomst tussen bedrijven die bedoeld is om concurrentie te verminderen (bv over de prijs van een bepaald product)

Question 21

Trust

Answer 21

Deel van management richt een nieuw bedrijf op in dezelfde sector zodat ze kunnen samenwerken.

Question 22

Monopolievorming

Answer 22

Een succesvol bedrijf kan andere bedrijven in dezelfde sector die minder succesvol zijn failliet te laten gaan door hun eigen prijs te laten dalen waardoor meer klanten naar hun gaan en niet meer de anderen waardoor ze niet meer verder kunnen.

Question 23

België wordt een middelgrote industriële natie

Answer 23

Voorwaarden vervuld (impulsen aan vraag en aanbodzijde)
-transport
-liberalisme
- kolonies (zelfde effect als continentale blokkade napoleon door grondstoffen)

Participatie eerste en tweede IR
1e: kleding en ijzer
2e: elektriciteit en chemie

Verschil Wallonië, rijker door industrie en Vlaanderen armer door landbouwgebied
Brussel financieel centrum

Question 24

Oorzaak sociale kwestie

Answer 24

Structuur industriële samenleving:
- Verstedelijkte samenleving door plattelandsvlucht (agrarische revolutie) en de industrialisatie met het ontstaan van de fabrieken gaan mensen steeds dichter bij bevolkte steden leven.

-Klassenmaatschappij, geen gelijkheid in de praktijk met verschillende nieuwe sociale groepen zoals proletariërs

Question 25

Proletariërs

Answer 25

Term dat gebruikt wordt voor armen in de 19e eeuw. Kunnen geen vlees eten door kosten.

Question 26

loonarbeiders in zwakke positie door:

Answer 26

Politiek: cijnkiesrecht, verwevenheid politiek en kapitaal (gevolg: rijken gaan in parlement wetten stemmen in eigen voordeel) Wet Le Chapelier (tegen de gilden) Economie: te veel arbeiders, loon arbeiders daalt Livret, werkmansboekje, maakt het moeilijk om werk te vinden Geloof: Berusting in lot (armoede gezien als goed, geraak je makkelijker in de hemel) Paternalisme

Question 27

Paternalisme

Answer 27

Iemand die niet in armoede leeft geeft iets terug aan de armen, in de hoop dat ze naar de hemel mogen. In de Nieuwe tijd wordt dit gevaarlijk omdat de armoede te groot is en de armen minder begrip hebben waardoor de band tussen armen en rijken verdwijnt.

Question 28

Kenmerken leven arbeider

Answer 28

Lage lonen Lange dagen Kinderarbeid Ongezonde en gevaarlijke werkomstandigheden

Question 29

Thuisleven proletariërs

Answer 29

Erge woonomstandigheden in beluiken of cites Eentonige en onvoldoende voeding Slechte hygiëne

Question 30

Gevolgen voor proletariërs

Answer 30

Hoge mortaliteit Scherpe sociale tegenstellingen Criminaliteit Alcoholisme (escapisme, bestraft)

Question 31

Bourgeois democratie

Answer 31

Rijken hebben meer inspraak door bv cijnkiesrecht, ze denken dat dit een goed systeem is Democratie is voorbehouden voor mensen die economische macht hebben

Question 32

Utopisch socialisme

Answer 32

Fourier Ideeel beeld van de wereld, socialisme, extreme gelijkheid Vb. Phalanstrères: arbeiders kopen zich in door appartementen te huren of investeren, dan werken ze in het bedrijf en alle winsten komen terug naar hun toe

Question 33

Marx visie op de mens

Answer 33

-Mens auteur en acteur van de geschiedenis (maken of mensen volgen) -De mens is creatief en wil zijn omgeving aanpassen om aan zijn behoeften te voldoen -Arbeid is een synthese van denken en handelen en iets positief want de arbeider bezit kennis en productiemiddelen -Maar vervreemding in een kapitalistische maatschappij door privébezit van de productiemiddelen en uitbuiting arbeiders

Question 34

Historisch materialisme

Answer 34

Het materiële bepaalt de geschiedenis = theorie onderbouw en bovenbouw, onderbouw bepaalt de bovenbouw en tegenstellingen ertussen is de motor van de geschiedenis

Question 35

Bovenbouw en onderbouw

Answer 35

Mens is arbeidend wezen, met behoeften en creativiteit Onderbouw: ijzererts + kolen+ oven+ arbeider = Ijzer + winst Klein deel winst van arbeider terwijl deze al het werk heeft gedaan (vervreemding van zijn creatie) Bovenbouw (Politiek geloof wetenschap en kunst) worden goedgepraat Onderbouw bepaalt bovenbouw

Question 36

Klassenstrijd

Answer 36

Geschiedenis is een uitdrukking van de strijd tussen de maatschappelijke klassen

Question 37

Dialectisch proces

Answer 37

Proces bestaande uit interactie uit tegenstellingen Deze spanningen lijden telkens tot een hoger niveau These (Arbeid en PM vallen perfect samen) Taakverdeling leidt tot vervreemding Anti-these (K vs P) Revolutie Kortdurende dictatuur Synthese: klassenloze maatschappij

Question 38

Ontstaan communistische maatschappij

Answer 38

Kapitalistisch systeem is zelfvernietigend door verdwijnen middenstand tijdens klassenstrijd, niet waar want kapitalisme bestaat nogsteeds Dictatuur van proletariat met afschaffing privébezit Ontstaan klasseloze samenleving

Question 39

Samenhangende markt

Answer 39

Vraag en aanbod op elkaar afgestemd

Question 40

Anarchisme (Bakoenin)

Answer 40

Afwezigheid van centraal gezag en bezit, elke mens moet gelijk zijn Totale vrijheid

Question 41

Door arbeiders zelf:

Answer 41

Mutualiteiten (vergoeding) Coöperatieven (je koopt je ergens in, ze verdelen de winsten en je verdient het terug) - syndictaten (vakbonden)

Question 42

Opkomst politieke organisatie

Answer 42

Belgische werklieden partij doet massabetogingen en stakingen voor algemeen stemrecht, stakingen.. Reformisme (niet revolutie), er vormingen via politieke weg en door de samenwerking met Christendemocraten leidt tot sociale samenleving

Question 43

Verdeeldheid binnen Katholieke partij

Answer 43

Conservatieven - paternalisme - geen staatstussenkomst want schrik an staat Christendemocraten - Sociale wetgeving - eenvoudig stemrecht

Question 44

Standpunt paus Leo XIII in Rerum Novarum

Answer 44

Wetgevende kerktekst, want bang verliezen gelovigen aan socialisten Tegen socialisme en misbruik kapitalisme, en wil sociale vrede in de plaats van klassenstrijd Christendemocratie voelt zich gesteund en werken samen met socialisten voor sociale wetgeving Sommige te laat, ontkerkelijking

Question 45

Gevolg sociale wetgeving

Answer 45

- Geen grove misbruiken (beter loon, geen kinderarbeid, normale werkdagen) - Sociale verzekerheid (pensioen, verzekeringen..)