Insulines en glucagon Flashcards

(66 cards)

1
Q

Wat zijn de meest dominante hormonen om de glucosespiegel te reguleren?

A

Insuline, glucagon, incretine

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Wat is insuline

A

Eiwit opgeslagen in betacellen.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Waardoor stijgt de insuline secretie?

A

Door de glucosespiegel (70%) en incretines (30%)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Waardoor daalt de secretie?

A

(nor)adrenaline en somatostatine (groeien)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Effect van insuline

A

Effect op energiehuishouding, lever, spieren en vetweefsel
Daling glucosespiegel
Daling eiwit- en vetafbraak
Stimulering van opslag van energie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Bijwerkingen insuline

A

Hypoglykemie
Irritatie injectieplaats
Lipodystrofie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Interacties insuline

A

Betablokkers en pioglitazon

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Hoe zijn de medische insulines verkregen? (Biosimilars)

A

Door biotech genetisch gemanipuleerd (recombinant)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Waarom wordt insuline subcutaan toegediend?

A

maagdarmkanaal is sterk in afbreken van eiwitten (insuline = eiwit)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Hoe werkt de absorptie van insuline?

A

Humane insuline sc in hexameren, afbraak tot mono/dimeer -> opname in bloed wanneer insuline receptor ontmoet
Kan worden vetraagd (langwerkend) en verkort (kortwerkend) waarbij hexameren sneller uit elkaar gaan

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Wat is de halfwaardetijd van insuline?

A

Enkele minuten: eliminatie is snel en eenmaal in het bloed werkt het kort

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Waarom mag je de injectieplek niet masseren?

A

Het maakt de structuur kapot en het trauma in de huid groter

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Kenmerken snelwerkend analoog insuline

A

Werkt sneller en korter dan gewone humane insuline
Snel geabsorbeerd vanuit onderhuidse weefsel

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Wat is het verschil tussen humane en analoge insuline?

A

1-2 aminozuren zijn veranderd, het heeft een andere structuur waardoor analoog nog sneller wordt geabsorbeerd

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Werkingsduur van KW analoge insuline

A

begint na 10-20 minuten
maximaal op 45-60 minuten
houdt 4-5 uur aan

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Wanneer moet je analoge insuline inspuiten

A

vanaf 2 minuten voor tot 20 minuten na de maaltijd

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Welke namen analoge insuline zijn er

A

Aspart: Novorapid, Insuline Aspart (Sanofi) en Fiasp
Lispro: Humalog, insuline lispro, lyumjev
Glulisine: Apidra

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Kenmerken KW humane insuline

A

Is gewone insuline

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Hoe werkt KW humane insuline

A

Vormt hexameren sc - daardoor resorptie licht vertraagd: neemt ook tussendoortjes mee

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Werkingsduur van KW humane insuline

A

Werkt binnen 30 minuten, maximaal na 2-3 uur en houdt 6-8 uur aan

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Wanneer moet je KW humane insuline inspuiten

A

30 minuten voor de maaltijd

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Welke namen KW humane insuline zijn er

A

Insuman rapid + infusat
Humuline regular
Actrapid

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Kenmerken middellangwerkende humane insuline

A

Is een complex met protamine (NPH) = eiwit, zit aan ander eiwit: suspensie
Wordt geleidelijk afgesplitst en geabsorbeerd
Voorkeur in stap 3!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Wat is een aandachtspunt bij een suspensie

A

Zwenken

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Werkingsduur van middellangwerkende humane insuline
Begint na 1-2 uur, is maximaal na 4-8 uur en houdt 12-16 uur aan
26
Wanneer moet je middellangwerkende humane insuline inspuiten
Tussen avondeten en slapen, evt in de ochtend
27
Welke namen middellangwerkende humane insuline zijn er
Humuline NPH Insulatard Insuman basal
28
Kenmerken LW insuline analoga
Er is geknutseld aan aminozuren waardoor de insuline langzaam vrijkomt
29
Werkingsduur en namen LW insuline analoga
Max 24 uur werking: insuline detemir (Levemir) en een 'bult' erin 24 uur of langer: insuline glarine 100 en 300 Lantus en Abasglar, Toujeo) en insuline degludec 100 en 200 (Tresiba)
30
Wanneer moet je LW insuline analoga inspuiten
Tussen avondeten en slapen, evt in de ochtend
31
Kenmerken Detemir
Lift met albumine mee; vertraagde afgifte
32
Kenmerken Glargine
Zure oplossing; slecht oplosbaar bij lichaams pH. Ligt in vaste vorm in sc weefsel en dan lost het langzaam op: voortdurend afgifte kleine hoeveelheden. Daardoor ook vaker irritatie injectieplaats
33
Kenmerken Degludec
vetzuurketen eraan vast, doet er het langst over om aan het werk te gaan. Werkingsduur lang! 42 uur
34
Verschil Lantus (glargine 100) en Toujeo (glargine 300)
Lantus: 100U/ml vanaf 2 jaar 1-80 EH ca 24 uur eerste 12 uur hoger dan laatste 12 uur Toujeo: 300U/ml -> kleiner injectievolume vanaf 6 jaar 1-80 EH max 36 uur flexibel doseren afwijking van 3 uur vlakkere curve
35
Omzettingen insuline glargine
100 --> 300: zelfde EH en daarna ophogen 10-18% 300 --> 100: 80% vd EH 1dd (middel)lang -> 300: zelfde 2dd (middel)lang -> 300: 80% vd EH
36
Wanneer streefwaarde HbA1c <53 mmol/mol
<70 jaar >70 jaar + metformine of leefstijl (stap 1)
37
Wanneer streefwaarde HbA1c 54-58
>70 jaar en diabetesduur <10 jaar vanaf behandelstap 2 (SU)
38
Wanneer streefwaarde HbA1c 54-64
>70 jaar en diabetesduur >10 jaar vanaf behandelstap 2 (SU)
39
Wanneer streefwaarde HbA1c 54-69 of glucosewaarde 6-15
kwetsbare ouderen of levensverwachting <5 jaar
40
Stappen NHG standaard bij patiënt zonder zeer hoog risico (of kwetsbaar en/of levensverwachting <5 jr)
Leefstijl Metformine SU NPH insuline 1x dgs Intensiveer insuline behandeling naar 2x dgs mix of basaal-bolus
41
Stap 1 Metformine
1dd 500mg max 3dd 1000mg per 2-4 wkn ophogen Bij NF# max 3x500mg
42
Reden metformine op stap 1
Mortaliteit, micro en macro complicaties naar beneden HbA1c verlaging 11 mmol/mol Geen hypo's, geen gewichtstoename en veilig op lange termijn
43
Stap 2 SU
Voorkeur gliclazide Per 2-4 weken ophogen 80 mg (mga) 1-3x 80 mg 30 mg (mga) 1x 30-120 mg (ontbijt)
44
Reden SU op stap 2
Micro complicatie naar beneden HbA1c verlaging 11 mmol/mol veilig op lange termijn
45
Reden Gliclazide specifiek
kans op sterfte lijkt lager, kans op hypo's minder dan bij glimepiride, toepasbaar bij NF# itt glimepiride
46
Stap 3 insuline
NPH insuline voorkeur, evt determir en glargine 100u/ml HbA1c verlaging 18 mmol/mol Veilig op lange termijn Kosten
47
Wat te doen bij nachtelijke hypo's bij NPH insuline in stap 3
SU verlagen/stoppen Insuline dosis verlagen Switch naar glargine of determir
48
Dosering NPH insuline in stap 3
Start: 10 EH tussen eten en slapen Zo nodig elke 2-3 dgn dosis aanpassen obv nuchter blds >10: 2-4 erbij 8-10: 2 erbij <4,5 of nachtelijke hypo: 2-4 eraf
49
Hoe vaak glucose controle na instelling
3-6 mnd HbA1c 4 wkn dagcurve
50
Stap 4 intensiveer insuline behandeling
2x dgs mix of basaal-bolus
51
Wanneer 2x dgs mix regime
Vast leefpatroon, geen scherpe instelling nodig
52
Hoe stel je het 2x dgs mix regime in vanuit 1x dgs insuline
metformine door, SU stop avond ervoor 1/2 dosering 80% van dosis van 1x dgs 2/3 voor ontbijt, 1/3 voor avondeten !! Verdeling mogelijk toetsvraag
53
Hoe stel je het 2x dgs regime in vanuit orale medicatie
12-20 EH voor ontbijt (2/3) 6-10 EH voor avondeten (1/3) !! Verdeling mogelijk toetsvraag
54
Hoe vaak pas je de dosering van 2x dgs regime aan bij instellen?
Zo nodig elke 3-4 dgn obv nuchter glucose de avonddosis en obv waarden na ontbijt de ochtenddosis
55
Hoe vaak glucose controle na instelling van intensieve insulinebehandeling
3-6 mnd HbA1c 2-4 wkn dagcurve
56
Wanneer basaal-bolus regime?
Bij flexibel leefpatroon, scherpe instelling nodig, 2x dgs niet voldoende, hypo's
57
Wat is het insulineschema bij basaal-bolus?
1x dgs (middel)langwerkend + 1-3x dgs snel/kortwerkend
58
Hoe stel je het basaal-bolus regime in vanuit 1x dgs insuline
Metformine door, SU stoppen per maaltijd kortwerkende insuline instellen
59
Hoe stel je het basaal-bolus regime in vanuit 2x dgs insuline
80% vd dosis, max 80EH - 40% NPH insuline of langwerkend analoog - 60% snel/kortwerkend in 3 porties
60
Wat is glucagon?
Hormoon uit alfa cellen, zorgt oa voor glucose afgifte lever -> dan ook glycogeen nodig!
61
Wanneer geef je glucagon?
Bij een ernstige hypo wanneer orale glucose niet mogelijk is
62
Hoe geef je glucagon?
Nasaal > 4 jaar, IM of SC
63
Hoe lang duurt het voor je weer bij bewustzijn bent na toedienen glucagon?
5-20 minuten
64
Interactie glucagon
Insuline
65
Bijwerking glucagon
Poeder: irritatie neus en keel misselijkheid, braken tachycardie
66
Glucagon off label bij
overdosering betablokker (stimulatie hart) bepaling restfunctie pancreas bepaling functie bijnieren kind bepaling aanmaak groei- en stresshormoon kind