ISG Tarihçe

Question 1

Kanunda ilk defa iş sağlığı ve güvenliğinden bahseden ve bu hususlarda hükümleri bulunan kişi kimdir?

Answer 1

Hammurabi

MÖ 2000’lerde Babil İmparatorluğu’nun kurucusu Hammurabi (MÖ) tarafından hazırlanan Hammurabi Kanunları tarihte bilinen ilk kanunlardandır

Question 2

Pliny İSG alanındaki başlıca önemi nedir?

Answer 2

Tozun zararları ve maske kullanımı

Question 3

Hipokrat İSG alanındaki başlıca önemi nedir?

Answer 3

İlk kez kurşunun zararlı etkilerini bahsetmiştir

Question 4

Plato İSG alanındaki başlıca önemi nedir?

Answer 4

Çalışma pozisyon kaynaklı şekilde bozuklukları

Question 5

Juvenal İSG alanındaki başlıca önemi nedir?

Answer 5

Demircilerde göz rahatsızlıklarından
ve ayakta çalışmalarda varis

Question 6

Heredot İSG alanındaki başlıca önemi nedir?

Answer 6

ilk kez işçilere yeterli besin sağlanmalı

Question 7

Percival Pott İSG alanındaki başlıca önemi nedir?

Answer 7

Baca temizleyicilerinde skrotum/testis kanserler konusu

Question 8

Aristo İSG alanındaki başlıca önemi nedir?

Answer 8

Gladyatör diyeti

Question 9

Paracelsus İSG alanındaki başlıca önemi nedir?

Answer 9

ilk iş hekim kitabı “De Morbis Metallici”
Madenlerde çalışanlarda gördüğü kurşun ve cıva zehirlenmelerinden ve akciğer hastalıklarının (meslek hastalığı) üzerinden durmuştur.
“The dose makes the poison”
“father of toxicology”

Question 10

GEORGİUS AGRİCOLA İSG alanındaki başlıca önemi nedir?

Answer 10

Dünyada ilk mineroloji bilgini
“De Re Metallica” isimli eseri yayınlamıştır.
Zamanın jeoloji, madencilik, metalurji bilgilerini de kapsayan önemli kitabında, tozu önlemek için maden ocaklarının havalandırılması gerektiğini belirtmiş, iş kazaları ve iş güvenlik yöntemleri konusunda önerilerde bulunmuştur.

Question 11

BERDARDİNO RAMAZZİNİ İSG alanındaki başlıca önemi nedir?

Answer 11

“De Morbis Artificum Diatriba” isimli kitabında özellikle iş kazalarını önlemek için, iş yerlerinde koruyucu güvenlik önlemlerinin alınmasını önermiştir. İşçi sağlığının kurucusu sayılmıştır. Kurşun ve cıva zehirlenmelerini incelemiş ve belirtilerini saptamıştır. Hastalara ’’ne iş yaptıklarının sorunuz’’ demiştir.
Ergonomiden de ilk söz eden kişi olmuştur

Question 12

ANTONY ASHLY COOPER İSG alanındaki başlıca önemi nedir?

Answer 12

İngiliz parlamento üyesi olarak çalışma koşullarını düzeltmek amacıyla, çalışma saatlerinin azaltılması, maden ocaklarında ve fabrikalarda çalıştırılan kadın ve çocukların korunmasını öngören yasalar çıkarılması konusunda çaba harcamıştır.

Question 13

THOMAS PERCİVAL İSG alanındaki başlıca önemi nedir?

Answer 13

İngiltere’deki genç işçilerin çalışma saat ve koşulları ile ilgili olarak bir rapor hazırlamıştır.

Question 14

SİR ROBERT PEEL İSG alanındaki başlıca önemi nedir?

Answer 14

İngiliz parlamento üyesiydi ve işverendi. Thomas’ın hazırladığı rapordan etkilenir ve 1802 yılında “Çırakların Sağlığı ve Morali” adlı yasanın çıkarılmasını sağlamıştır. Çıkarılan bu Kanun ile İngiltere’de işçi sağlığı ve iş güvenliği ile ilgili olarak çıkartılan bu ilk yasa çalışma saatini günde 12 saat olarak sınırlamıştır ve işyerlerinin havalandırılması başta olmak üzere bir çok İSG kuralı getirmiştir.

Question 15

MİCHEL SADLER

Answer 15

Bu çalışmalardan etkilenen Michel Sadler 1832 yılında parlamentoya yeni bir yasa önerisi getirmiş ve 1833 yılında “Fabr ikalar Yasası” adı altında yürürlüğe girmesini sağlamıştır. Bu yasa ile fabrikaların denetimi için müfettiş atanması zorunlu kılınmış, 9 yaşın altındaki çocukların işe alınması ve 18 yaşından küçüklerin ise 12 saatten fazla çalıştırılmaları yasaklanmıştır. 1847 yılında çıkarılan “On Saat Yasası” ile çalışma saatleri sınırlandırılmıştır.

Question 16

THOMAS LEGGE

Answer 16

Kurşun zehirlenmesi gibi şarbonun da meslek hastalığı olduğunu ileri sürmüş, atanan ilk hekim iş güvenliği müfettişi olmuştur.

Question 17

NİCANDER

Answer 17

Hipokrates’in çalışmalarını daha da geliştiren Nicander, kurşun koliği ve kurşun anemisini incelemiş ve bunların özelliklerini tanımlamıştır.

Question 18

Tissot

Answer 18

18. yüzyılda Tissot ilk defa hastanelerde meslek hastalıklarının tedavi edilmesi için özel bölümler kurulması önermiş,

Question 19

Patissier

Answer 19

19. yüzyıl başlarında Patissier ise fabrikalarda iş kazası ve meslek hastalıklarıyla ilgili istatistiki verilerin toplanmasına çalışmış, hastalık veya kaza nedeniyle meydana gelen ölüm ve sakatlıkları incelemiştir.

Question 20

Charles Turner Thackrah

Answer 20

(1795-1833) İngiltere’de meslek hastalıkları ile ilgili ilk kitabı yazmıştır.

Question 21

Fincancılar Esnafı Anlaşması önemi nedir ve tarihi?

Answer 21

Dünya tarihinin devlet gözetiminde yapılan ilk toplu iş sözleşmesi, Fincancılar Esnafı Anlaşması adıyla 13 Temmuz 1766 tarihinde Kütahya’da imzalanmıştır.

Question 22

Prof. Dr. Muzaffer AKSOY

Answer 22

Prof. Dr. Muzaffer AKSOY ayakkabıcılar üzerine çalışarak benzenin yasal sınırı 1 ppm olmasını sağlamış (Uluslararası önem)

Question 23

2. Tanzimat ve Meşrutiyet dönemindeki İSG gelişmeleri nelerdir?

Answer 23

II.Tanzimat ve Meşrutiyet dönemi
* 1865 Dilaver Paşa Nizamnamesi
(Havza-i Fahmiye Teamülnamesi)
* 1869 Maadin Nizamnamesi
* 1871 Ameleperver Cemiyeti
* 1895 Osmanlı Amele Yardımlaşma Cemiyeti

Question 24

Cumhuriyet dönemindeki İSG gelişmeleri?

Answer 24

1921 * Ereğli Havza-ı Fahmiye Maden Amelesinin Hukukuna Müteallik Kanun
* 1926 Borçlar Kanunu
1930 Umumi Hıfzıssıha Kanunu

Question 25

I.Tanzimat öncesi İSG gelişmeleri?

Answer 25

Lonca (Orta Sandığı – Teavün Sandığı)

Question 26

Türkiye'de çalışan insanı koruma hareketleri ise, _____ yılında yayınlanan “Dilaver Paşa Nizamnamesi" ve onu izleyen "Maadin Nizamnamesi" (_____) ile başlamıştır. Endüstri sağlığı konusunun bütün yönleriyle ele alınması ise Cumhuriyet döneminde gerçekleşmiştir.

Answer 26

1865 1869

Question 27

Dilaver Paşa Nizamnamesi'nin tarihi ve genel olarak içeriği nedir?

Answer 27

1865 yılında çıkartılan "Dilaver Paşa Nizamnamesi”nde, Ereğli ve Zonguldak kömür havzası işçilerinin dinlenme ve tatil zamanları, barındırma yerleri, çalışma saatleri ve onların sağlıkları ile ilgili çeşitli konuların ele alındığı görülür. ➤ işçi sağlığı ve iş güvenliği ile ilgili ilk yasal belge olması açısından önemlidir. ➤ Ereğli sancağında bulunan 14 köy halkından 13-50 yaşları arasında bulunan erkeklerden hasta ve sakat olmayanlar için “çalışma yükümlülüğü" ➤ Zorunlu çalışma senede 6 ay olarak belirlenmiştir ➤ İşçiye yiyecek verilmesi ve yatacak yer temin edilmesi (koğuş yaptırılması-m.11) ➤ İşçiye ait çalışma (günde on saat), dinlenme süresi ve tatil süreleri (günlük iş süresi 24 saatte iki posta olmak üzere 10 saat olması esasi. Madde.29 ➤ Kazaya uğrayan işçilerin tedavisiyle ilgili hükümlere (Madde 30) yer verilmiştir. Hastalanan işçiyi muayene ve tedavi ettirmek için işverenin işyerinde doktor bulundurması yükümlüğü getirilmiştir, ➤ Çalışanlara bayram günlerinde izin verilmesi, bayram tatili. ➤ Ücretlerin zamanında ödenmesi ve imtiyazlı alacaklardan olması, İşine son verilecek işçiye önceden haber verilmesi.

Question 28

Maadin Nizamnamesi tarihi ve genel içeriği nedir?

Answer 28

1869 yılında çıkarılan "Maadin Nizamnamesi" ise, bütün madenlerde çalışanların güvenliği ile ilgili çeşitli hükümleri düzenleyen bir mevzuattır. Maadin Nizamnamesi, kömür madeni iş kolunda, o devirde yürürlükte bulunan zorunlu çalışmayı ortadan kaldırmış ve bu suretle çalışmanın ekonomik yönlerinin yanında insani yönlerine de değer verilmesi vurgulanmak istenmiştir.

Question 29

___ Haziran _______ tarihinde çıkarılan 3008 sayılı İş Kanunu ______ de yürürlüğe girdi.

Answer 29

8 1936 1937

Question 30

Umumi hıfsızsıhha kanunu nedir?

Answer 30

İş yerlerinde 50 kişi ve üzerinde işçi çalıştıran işyerlerinde işyeri hekimi ve tedavi mecburiyeti getirmiştir-1930