Ispit

Question 1

1. Što su koloidi?

Answer 1

• heterogeni sustavi u kojima je jedna tvar u obliku čestica koloidne veličine disperzirana(disperzna faza) u drugoj tvari, disperznom sredstvu
• veličine koloidnih čestica kreću se od 1 nm do 100 nm
• najčešći koloidno disperzni sustav, koloidna otopina -> solovi
• mnoge tvari u koloidnom stanju: minerali, stijene, bjelančevine, polisaharidi, tehnički materijali i proizvodi itd.
• tipovi otopina: a) suspenzije (čestice>100 nm)
  b) koloidne otopine (čestice od 1 do 100 nm)
  c) prave otopine (čestice<1 nm)

Question 2

2. Navedite nekoliko primjera koloidno disperznog sustava i napišite što je u tom primjeru disperzno sredstvo, a što disperzna faza.

Answer 2

Sol -> krutina (faza) + tekućina (sredstvo)
Emulzija-> tekućina (i faza i sredstvo)
Pjena -> plin (faza) + tekućina (sredstvo)
Dim-> krutina (faza) + plin (sredstvo)
Magla-> tekućina (faza)+ plin (sredstvo)

Question 3

3. Što su to površinski aktivne tvari? Objasnite njihovo ponašanje u vodenim otopinama.

Answer 3

• tvari koje pokazuju površinsku aktivnost
• sastoje se od hidrofobrog dijela-ugljikovodični lanac (rep) i hidrofilnog dijela-> kiselinski (glava)
• polarni dio molekule shematski se prikazuje kružićem, a hidrofobni (lanac ugljikovodika) linijom
• pri nižoj koncentraciji molekule PAT djelomično su disocirane
• pozitivni ioni raspoređeni su po cijeloj otopini, a PA dio molekule okrenut je svojim hidrofilnim dijelom (negativno nabijenim) prema vodi
• PAT se koncentriraju na površini vode i tako postižu nižu energiju
• svojstvo površinske aktivnosti tvari odgovorno je za nastajanje micelarne strukture
  + slika

Question 4

4. Kakvi su to hidrofilni i hidrofobni koloidi?

Answer 4

Hidrofilni koloidi

• uzajamno djelovanje između čestica disperzne faze i sredstva
• čestice su hidratizirane
• hidratizirani sloj stvara se tako što se dipolne molekule vole čvrsto vežu na površinu čestice
• tako se smanjuje utjecaj privlačnih van der Waalsovih sila između čestica

Hidrofobni koloidi

• slabo uzajamno djelovanje između čestica disperzne faze i sredstva dok su privlačne sile između čestica jake
• zbog toga, čestice lako flokuliraju (spajaju se u veće agregate) nakon čega se izdvajaju iz otopine
• stabilnost ovisi o električnom naboju čestica
• postižu stabilnost adsorpcijom istovrsno nabijenih iona koji se u suvišku nalaze u otopini

Question 5

5. Koja svojstva koloidno disperznih sustava poznajete? Ukratko ih objasnite.

Answer 5

1) Specifična površina - direktno proporcionalna stupnju disperzije i obrnuto proporcionalna veličini čestice
k - koeficijent ovisan o obliku čestice
D - stupanj disperzije

• povećanje disperzije -> povećanje spec.površine -> povećanje broja molekula
  2) Difuzija - spontani proces izjednačavanja koncentracija
• ostvaruje se gibanjem čestica s mjesta manje na mjesto veće koncentracije
• velike čestice teže se kreću kroz otopinu uslijed većeg trenja
• brzina difuzije koloidnih čestica manja je od brzine difuzije molekula u pravim otopinama

3) Sedimentacija - proces spontanog taloženja čestica pod djelovanjem gravitacijske sile, jače je izražena u grubo disperznim sustavima nego u koloidnim

4) Brownowo gibanje - neprestano kaotično gibanje koloidnih čestica u tekućem disperznom sredstvu
- uzrokovano je toplinskim gibanjem molekula otapala koje su prema kinetičkoj teoriji stalno u pokretu
- molekule otapala udaraju u dispergirane čestice i predaju im dio energije
- čestice se gibaju translatorno ali nepravilno
- važan je čimbenik za stabilnost koloidnih sustava

5) Optička svojstva - koloidne čestice izazivaju rasipanje svjetlosti (Tyndallov učinak koji potvrđuje heterogenu prirodu koloidnih čestica, jače izražen u liofobnim koloidima)

6) Adsorpcija – jedno od najvažniih svojstava koloidno disp. sustava
- doprinosi električnom nabijanju čestica i osnovni je temelj stabilnosti mnogih koloidnih disperzija
- smanjenje slobodne energije površine (površinskog napona) postiže se adsorpcijom drugih tvari iz otopine
-
7) Električna svojstva - koloidne čestice mogu adsorbirati određenu vrstu iona iz otopine što rezultira stvaranjem koloidnih iona
- mogu adsorbirati iz otopine ione vode (H3O+ i OH-) ili ione od kojih se sastoji sama čestica
- adsorbirani sloj je monomolekularni

+ slika

Question 6

6. Koje pojave na površini granica faza poznajete?

Answer 6

• površinska napetost
• kvašenje
• adsorpcija

Question 7

7. Objasnite površinsku napetost

Answer 7

• mjera elastičnosti sila na površini tekućine
• uzrokovana je međumolekularnim silama unutar tekućine
• na molekulu tekućine, koja se nalazi u unutrašnjosti tekućine, sa svih strana djeluju sile iste jačine
• molekula tekućine, u površinskom sloju, je pod utjecajem neizbalansiranih sila
• rezultanta sila koje djeluju na molekule u površinskom sloju usmjerena je prema unutrašnjosti tekućine i teži smanjiti površinu na minimum
• površina se ponaša kao da je prekrivena elastičnim filmom
• da bi se tekućem uzorku povećala površina (σ), potrebno je utrošiti rad (w) razmjeran povećanju površine
  + slika

Question 8

8. Kako se dijeli adsorpcija (prema prirodi sila)? Objasnite svaku.

Answer 8

1. Fizikalna
   - omogućena je vodikovim ili slabim van der Waalsovim privlačnim silama
   - uvijek je reverzibilna
   - sile su dugog dometa u odnosu na kemijske veze
   - sposobnost plinova za adsorpciju raste istim nizom kao i njihova sposobnost za ukapljivanjem za što su odgovorne van der Waalsove privlačne sile
   - može biti lokalizirana i nelokalizirana (adsorptivne molekule gibaju se slobodno po površini molekule)
   - pojavljuje se spontano pri čemu adsorptiv nastoji zauzeti cijelu površinu adsorbensa
   - istovremeno se događa i desorpcija
   - viša temperatura - slabija fizikalna adsorpcija
2. Kemijska
   - obično je ireverzibilna
   - ostvaruje se kemijskim vezama pri čemu nastaje monomolekularni sloj novog spoja
   - stvorene veze su jake i mogu biti ionske ili kovalentne
   - kemisorbirani slojevi dobro prijanjaju za površinu i teško se odvajaju
   - proces kemisorpcije je spor pri nižim temperaturama zbog visoke energije aktivacije

Question 9

9. Kako opisujemo adsorpcijsku ravnotežu?

Answer 9

-funkcijom f(na,p,T)=0

na-broj molova adsorbirane tvari po jedinici mase
p-tlak
T-temperatura

• pri razmatranju ravnoteža, jedna varijabla mora biti stalna

Question 10

10. Koji adsorpcijski sustav ste ispitivali na laboratorijskim vježbama?

Answer 10

• određivanje koncentracije adsorbirane octene kiseline na aktivnom ugljenu

Question 11

11. Kako povišena temperatura utječe na fizikalnu adsorpciju, a kako na kemisorpciju?

Answer 11

• slabi fizikalnu adsorpciju

- ubrzava proces kemisorpcije

Question 12

12. Koje adsorpcijske izoterme poznajete i koja su njihova obilježja?

Answer 12

• najčešće se razmatraju adsorpcijske izoterme koje predstavljaju odnos količine adsorbirane tvari i koncentracije ili tlaka te tvari, pri stalnoj temperaturi
• zbog različitih mehanizama adsorpcije, postoji veliki broj eksperimentalno dobivenih adsorpcijskih izotermi

Izoterme imaju tri izražena dijela:

a) početni dio krivulje pokazuje ovisnost adsorpcije o tlaku / koncentraciji pri niskim vrijednostima navedenih parametara što ukazuje na područje u kojem postoji raspoloživa površina za adsorpciju
b) horizontalni dio krivulje pri visokim vrijednostima tlaka / koncentracije odgovara potpunom zasićenju površine adsorbensa s adsorptivom
- u uvjetima u kojima se stvara monomolekularni adsorpcijski sloj, količina adsorbirane tvari ne ovisi o tlaku / koncentraciji
c) centralni dio krivulje odgovara srednjem stupnju adsorpcije na površinu adsorbensa

Freundlichova:
- empirijska
- to je jednadžba parabole, koja ne objašnjava područje adsorpcije u kojem adsorpcija nije ovisna o koncentraciji
Langmuirova jednadžba :
- uvjete za adsorpcijsku ravnotežu plina izveo iz molekularno kinetičkih uvjeta
- njegova razmatranja odnose se prvenstveno na kemijsku adsorpciju pri kojoj plin stvara na površini krute faze monomoleklarni sloj
- ostali pretpostavljeni uvjeti su: površina je homogena, nema međudjelovanja između adsorbiranih čestica, broj adsorpcijskih mjesta ograničen je na neku maksimalnu vrijednost (do potpunog zasićenja cijele površine)

Question 13

13. Koju ulogu u procesu flotacije imaju površinski aktivne tvari?

Answer 13

• PAT iz otopine akumuliraju se na graničnim površinama jer tako smanjuju površinsku energiju
• povećanjem hidrofilnosti povećava se i topljivost u vodi
• PAT se u vodenom okolišu hidrofilnim dijelom orijentiraju prema vodi, dok hidrofobnim dijelom nastoje izbjeći kontakt s vodom, što uzrokuje njihovo akumuliranje na međupovršini

Question 14

14. Opište proces modificiranja međupovršine uslijed adsorpcije PAT

Answer 14

• uslijed adsorpcije PAT dolazi do modificiranja međupovršine:
  a) ako molekule PAT dođu u kontakt s polarnom površinom, adsorbiraju se
  svojim polarnim dijelom i površina postaje hidrofobna,
  b) ako se PAT adsorbiraju na nepolarnu površinu, od hidrofobne nastaje hidrofilna površina
  - mijenjaju fizikalo-kemijska svojstva međupovršina, te utječu na prijenos mase i energije između površina

Question 15

15. Objasnite postupak flotacije kod izdvajanja metala iz rude.

Answer 15

• postupak odjeljivanja hidrofobnih čvrstih tvari od hidrofilnih pomoću mjehurića zraka na osnovi razlike u površinskim značajkama mineralnih komponenti
• postupak se sastoji u usitnjavanju rude koja se miješa s vodom pri čemu nastaje suspenzija (pulpa) u flotacijskoj ćeliji
• nakon toga suspenziji se dodaju tvari koje osiguravaju učinkovitost flotacije.
• Propuhivanjem zraka (ili ugljikovog dioksida) stvara se pjena
• hidrofilne čestice jalovine (stijene, gline, pijesak) voda kvasi i one padaju na dno flotacijske ćelije
• hidrofobne čestice metala ulaze u pjenu i odlaze na površinu.
• dobiva se koncentrat, pjena bogata metalima koja se uklanja i dalje obrađuje

Question 16

16. Koja sredstva za flotaciju poznajete? Ukratko opišite način djelovanja svakog od navedenih.

Answer 16

1) Kolektori - mijenjaju površinu minerala stvarajući tanki film te tako utječu na sposobnost kvašenja čestice
2) Pjenići – organske, površinski aktivne tvari koje se koncentriraju na granici faza plin-tekućina, hidrofobni dio molekule okreće se prema mjehuriću zraka (plina), a hidrofilni dio prema vodi i na taj način pjenići stabiliziraju mineralnu pjenu
3) Sakupljaći – pjenići - imaju sposobnost i kolektora i pjenića
4) Regulatori - tvari koje utječu na proces flotacije, koriste se za poboljšanje selektivnosti procesa flotacije tj. za kontroliranje selektivnog djelovanja kolektora (aktivatori, dezaktivatori?, depresori)

Question 17

17. Što je proces izgaranja? Koja je to vrsta kemijske reakcije? Kako se dijeli s obzirom na brzinu reakcije?

Answer 17

• je reakcija između goriva i oksidansa
• radi se o redoks kemijskim reakcijama
• s obzirom na brzinu reakcije dijeli se na:
  1. tihu oksidaciju (spor proces, oslobađanje energije tijekom dužeg vremen. perioda)
  2. burnu oksidaciju (brz proces izgaranja kod kojeg se oslobađa velika količina plina)
  3. eksplozija (vrlo brza reakcija, naglo oslobađanje velike količine topline i plinovitih produkata)

Question 18

18. Objasnite endotermne kemijske spojeve na primjeru eksplozivnih molekula.

Answer 18

• endotermne kemijske reakcije javljaju se uglavnom pri raspadu endotermnih kemijski spojeva koji su nastali uz utrošak određene količine energije iz okoline
• ta se energija nije izgubila, nego je pohranjena u molekulama tih tvari u obliku kemijske energije
• relativno nestabilne kemijske veze između atoma unutar eksplozivnih molekula, posjeduju potencijalnu kemijsku energiju koja se pri povoljnim uvjetima može pretvoriti u kinetičku energiju (energiju gibanja)
• ovi spojevi se mogu uslijed nekog energetskog utjecaja naglo raspasti na svoje komponente, pri čemu nestabilne kemijske veze prelaze u stabilnije, oslobađajući pri tome vezanu toplinu u okolinu (egzotermni proces)
• ako su produkti njihovog raspada plinovi, oni će se zagrijati, jako ekspandirati i na taj način djelovati razarajuće
• primjer: azidi

Question 19

19. Objasnite egzotermne kemijske spojeve na primjeru eksplozivnih molekula.

Answer 19

• nastali su uz oslobađanje određene količine energije
• mogu eksplozivno izgarati i čine najbrojniju skupinu čistih homogenih eksplozivnih tvari
• potrebno je prvo uložiti energiju za prekid kemijskih veza između pojedinih atoma u eksplozivnoj molekuli tj. za razgradnju molekule eksploziva na osnovne elemente
• nastali atomi brzo se pregrupiraju, stvarajući nove kemijske veze uz oslobađanje velike količine energije.
• to su reakcije oksidacije gorivih dijelova molekule s atomom kisika iz molekule pri čemu nastaju stabilne male molekule: CO, CO2, H2O, N2.

Question 20

20. Što su kemijske eksplozije?

Answer 20

rezultat vrlo brzih reakcija oksidacije

• samoodržive, egzotermne reakcije koje oslobađaju veliku količinu toplinske energije
• pritom nastaje i velika količina vrućih plinovitih produkata
• eksplozija se zbiva uz pojavu svjetla, zvuka ili dima

Question 21

21. O čemu ovisi brzina eksplozivne reakcije?

Answer 21

ovisi o energiji aktivacije i temperaturi pri kojoj se reakcija odvija

• povećanjem temperature povećava se udio molekula koje posjeduju energiju aktivacije
• energija aktivacije-najmanja energija potrebna za aktiviranje eksploziva

Question 22

22. Koja jednadžba opisuje ovisnost brzine kemijske reakcije o temperaturi?

Answer 22

-Arrhenius-ova jednadžba k=Ae-Ea/RT
k-konstanta brzine reakcije
A-faktor frekvencije
Ea-energija aktivacije
R-opća plinska konstanta
T-temperatura

Question 23

23. Koje su karakteristike lančane eksplozije?

Answer 23

• odvijaju se preko slobodnih radikala
• to su visoko reaktivni atomi ili molekularni fragmenti koji imaju jedan ili više nesparenih valentnih elektrona
• najčešće nastaju razaranjem kovalentne veze
• što je veća energija potrebna za cijepanje veze u molekuli, to je radikal koji nastaje reaktivniji.
• pri sudaru radikala s molekulom neke druge tvari, nastaje novi radikal koji reakcijom s nekom drugom inertnom molekulom regenerira polazni radikal
• skup svih elementarnih reakcija koje dovode do regeneracije polaznog radikala zove se reakcijski ciklus
• ponavljanjem ciklusa nastaje reakcijski lanac čija dužina ovisi o reaktivnosti radikala
• kada se dva slobodna radikala međusobno spoje reakcijski lanac završava (prekidna reakcija - moguća samo ako je istovremeno prisutna i neka treća čestica, molekula i sl. ili zid posude koja može primiti višak energije, inače molekula nastala rekombinacijom radikala mogla bi se odmah raspasti jer sadrži svu svoju energiju stvaranja)

Question 24

24. Opišite proces izgaranja eksploziva.

Answer 24

• odvija se po površini eksplozivne tvari
• slabi eksplozivi podliježu deflagraciji mehanizmom površinskog izgaranja
• površinska kemija izgaranja pojavljuje se kada se goriva tvar, prisutna u materijalu, oksidira kisikom čiji se izvor nalazi unutar samog materijala
• radi se o samostalnom energijskom sustavu u kojem kompleksne kemijske reakcije u konačnici produciraju toplinu i plinovite produkte izgaranja koji se šire u okoliš u suprotnom smjeru od procesa izgaranja tj. smjera prostiranja fronte plamena
• cijeli proces oslobađa dovoljno energije i topline za poticaj procesa razlaganja i oksidacije novih izloženih površina eksploziva
• jedan dio topline prenosi se kondukcijom s goruće površine u unutrašnjost eksplozivne tvari, na susjedni sloj, neposredno ispod površine koja izgara, te mu povećava temperatura što rezultira zapaljenjem sloja
• napredovanje eksplozivne reakcije izgaranja ostvaruje se i prijenosom mase

+ slika

Question 25

25. Što uključuje detonacijski proces?

Answer 25

• nagli udar, zonu kemijske reakcije i zonu ekspandirajućih plinova

Question 26

26. Kako dijelimo eksplozivne tvari s obzirom na eksplozivne skupine?

Answer 26

123

Question 27

27. Nabrojite eksplozivne spojeve koje poznajete.

Answer 27

slika
- Nitroglicerin, TNT, nitroceluloza, ciklički nitroderivati, poluciklički kavezasti ugljikovodici, C, O, N – nitrospojevi..

Question 28

28. Kako se dijele eksplozivne smjese?

Answer 28

na smjese koje sadrže:

  1. eksplozivne komponente
2. senzibilizator (monomolekularni eksploziv), oksidacijsko sredstvo i gorivo
3. gorivo i oksidacijsko sredstvo tj. sastoje se od neeksplozivnih tvari

 smjese prve skupine upotrebljavaju se kao punjenja u vojnim minsko eksplozivnim sredstvima ili za gospodarska miniranja
 smjese iz druge skupine primjenjuju za miniranja kod dobivanja mineralnih sirovina a danas ih zamjenjuju emulzije koje nemaju eksplozivnih komponenata
 smjese treće skupine koriste se kao zapaljive smjese

Question 29

29. Objasnite važnost bilance kisika u kemijskoj reakciji eksplozije

Answer 29

• može biti pozitivna (veliki udio kisika) ili negativna (eksp. tvari u svojim molekulama nemaju dovoljnu količinu kisika za potpuno oksidaciju)
• da bi eksploziv potpuno detonirao vrijednost Bk mora biti što bliže nuli
• Bk daje informaciju o tipu oslobođenih plinova
• ako je bilanca kisika velika i negativna - nema dovoljno kisika za stvaranje ugljikovog dioksida, oslobađaju otrovni plinovi kao ugljikov monoksid
• ovo je jako važno za komercijalne eksplozive jer količina otrovnih plinova koja se oslobađa pri eksploziji mora biti svedena na minimum zbog zagađenja i utjecaja na ljude, posebice kod podzemnih radova

Question 30

30. Objasnite važnost topline eksplozije kod eksploziva? Kako se određuje?

Answer 30

• toplina eksplozije (Q) količina je topline koja se oslobađa pri potpunoj eksploziji 1 mola /1 kg eksplozivne tvari
• važna je značajka svakog eksploziva jer daje informaciju o njegovom radnom kapacitetu, termokemijska je vrijednost
• za kemijske eksplozive može se odrediti eksperimentalno (kalorimetrijski), a može se jednostavno izračunati kao razlika između topline stvaranja produkata eksplozije i topline stvaranja samog eksploziva, prema jednadžbi:
• izračunate vrijednosti odstupaju od onih dobivenih eksperimentalno zbog utjecaja određenih parametara koji nisu uzeti u razmatranje kao što su gustoća, temperatura, tlak i drugi
• toplina stvaranja kemijskog eksploziva može se izračunati iz poznatih vrijednosti energija veze između atoma u molekuli eksploziva, a vrijednost topline stvaranja produkata eksplozivnog izgaranja kao što su ugljikov dioksid, ugljikov monoksid i voda, dostupne su u literaturi
• toplina stvaranja za N2, H2 i O2 kao i za sve druge elemente jednaka je nuli

Question 31

31. O čemu ovisi snaga eksploziva?

Answer 31

• iz izračunatih vrijednosti volumena plinova (V) i topline eksplozije (Q), može se izračunati snaga eksploziva, prema jednadžbi:

          Snaga eksploziva = Q x V

Question 32

32. Što je ugljen? Napišite njegovu podjelu s obzirom na stupanj karbonizacije.

Answer 32

• prirodno čvrsto fosilno gorivo koje se vadi iz različitih dubina Zemljine kore, gdje se nalazi pokriveno sedimentnim slojevima, često tvoreći goleme naslage, pretežno biljnog podrijetla
• gorivi sediment, organoklastične prirode, sastavljen od litificiranih biljnih ostataka, nastao preobražajem biljne tvari procesima humifikacije i karbonizacije
• podjela s obzirom na stupanj karbonizacije:
  a) treset
  b) lignit
  c) smeđi ugljen
  d) kameni ugljen
  e) antracit

Question 33

33. Koji su osnovni dijelovi ugljene tvari?

Answer 33

organske tvari (gorivi dio)

• anorganski dio (negorivi dio)
• dijelovi biljnih ostataka (macerali)
• porni sustav (mikro i makro pore)

Question 34

34. Koja je razlika u strukturi niže i više rangiranog ugljena?

Answer 34

slika

Question 35

35. Kako se dijeli kemijska analiza ugljena?

Answer 35

1. Proksimativna analiza - određivanje sadržaja vlage, pepela, hlapljivih tvari i fiksnog ugljena
2. Ultimativna analiza - određivanje kemijskog sastava čiste gorive tvari tj. udjela ugljika, vodika, kisika, dušika i sumpora u ugljenoj tvari bez vlage i mineralnih sastojaka, podaci važni za određivanje učinkovitosti izgaranja ugljena

Question 36

36. Što je to spontano zapaljenje ugljena i koji čimbenici tome doprinose?

Answer 36

• samozapaljenje materijala je egzotermna kemijska reakcija, pri čemu raste temperatura u zapaljivom materijalu bez djelovanja dodatnog vanjskog izvora paljenja
• svi ugljeni pod utjecajem kisika iz zraka, pri niskim temperaturama okoliša, podliježu reakciji oksidacije, kisik prodire u mikroskopske pukotine prisutne u ugljenu
• u početku je adsorpcija potpuno fizikalna, a pri višim temperaturama mijenja se u kemisorpciju, fizikalna adsorpcija postaje beznačajna na temperaturama višim od 50°C
• ako je brzina odvođenja topline manja od brzine proizvodnje topline, toplina se akumulira i dolazi do spontanog zagrijavanja te se može javiti samozapaljenje

ČIMBENICI KOJI DOPRINOSE SAMOZAPALJENJU:

1. Stupanj karbonizacije ugljena
2. Petrološke komponente
3. Minerali
4. Vlaga
5. Sadržaj pepela
6. Prethodna oksidacija
7. Fizikalna svojstva

Question 37

37. Opišite proces samozapaljenja ugljena na otvorenom skladištu?

Answer 37

• Na vanjskoj površini skladištenog ugljena počinje oksidacija uz oslobađanje topline, jedan dio topline odlazi u atmosferu, a jedan dio se širi prema središtu ugljene mase, koncentracija kisika u unutrašnjosti ostaje relativno niska jer kisik ne difundira u unutarnju zonu preko oksidacijske zone
• Zona oksidacije, a time i toplina, kreće se postepeno od površine prema centru gdje temperatura sve više raste, u središtu, ugljen se zagrijava i stvara se visoko temperaturna točka - u središtu nastaje vruća točka, nakon toga kisik difundira u središnji prostor
• Ugljen počinje izgarati polako i bez plamena, na kraju vruća točka pojavljuje se na površini nagomilanog ugljena što označava početak spontanog zapaljenja
• Veće količine skladištenog ugljena sklonija su samozapaljenju od manjih količina (duže vrijeme potrebno za difuziju kisika što omogućuje eksponencijalni rast temperature ugljena u središtu skladišta)

Question 38

38. Koje se mjere zaštite od samozapaljenja provode na otvorenom skladištu?

Answer 38

1. Prevencije - izbjegavanje segregacije nagomilanog ugljena, pravilno održavanje skladišta, primjenu odgovarajuće geometrija koja doprinosi kompaktnosti deponije, uporabu zaštitnih obloga
2. Motrenja (praćenje) - snimanje temperature, termografičko skeniranje, testiranje kompaktnosti, testiranje plinova
3. Nadzora

Question 39

39. Koje procese uključuje kemijska prerada ugljena? Kratko opišite svaki.

Answer 39

1) Isplinjavanje - proces je dobivanja gorivih plinova suhom destilacijom (zagrijavanje ugljena bez pristupa zraka) pri čemu zaostaje koks (čvrst ostatak, ima veliku primjenu u industriji jer je zbog visokog sadržaja ugljika kvalitetno gorivo i dobro redukcijsko sredstvo)
2) Uplinjavanje - ugljena proces je pretvaranja ugljena u plinovite produkte nepotpunim izgaranjem uslijed nedostatka kisika, pepeo zaostaje kao kruti ostatak, može se odvijati u plinskim generatorima ili in situ u ugljenim slojevima
3) Hidrogenaciju - proces u kojem se uz povišeni tlak i temperaturu djeluje molekularnim vodikom na određene organske spojeve, dobivaju se tekući ugljikovodici

Question 40

40. Što je korozija?

Answer 40

• fizikalno-kemijsko međudjelovanje metala i njegova okoliša koji uzrokuje promjenu upotrebnih svojstava metala te može dovesti do oštećenja funkcije metala, okoliša ili tehničkog sustava koji oni čine
• ovo međudjelovanje je najčešće elektrokemijsko
• dvije osnovne vrste korozije: kemijska i elektrokemijske

Question 41

41. Što sve utjeće na koroziju u tlu?

Answer 41

slika