jeugd en recht Flashcards
(28 cards)
afstamming
regelt wie de juridische ouders van een kind zijn. Ouders hebben hierna veel recht; naamrecht, erfrecht en nationaliteitsrecht.
Gezagsrecht
regelt wie de opvoedverantwoordelijkheid hebben voor een minderjarig kind.
Wie zijn juridische ouders?:
basis waarop de meeste ouders gezag krijgen, als je gezag hebt heb je recht op contact en omgang en het recht om voor je kind te zorgen, ook na scheiding.
– Meestal worden de biologische ouders de juridische ouders, maar de sociale ouders (iemand die voor het kind zorgt, maar hun status is anders dan biologische ouders) kunnen ook de juridische ouders worden;
– Maximaal twee ouders, zelfs als er drie of meer biologische/sociale ouders betrokken zijn; discussiepunt is als alle ouders gezag krijgen en dan ruzie krijgen, dan zou het kunnen uitlopen op een ramp. In 2014 is de wet aangepast en kunnen 2 moeders juridische ouders worden.
– Het basismodel is een moeder en een vader als juridische ouders, maar twee moeders kunnen ook beiden juridische ouders worden;
– Voor twee vaders is het lastiger om beiden de status van juridisch ouder te krijgen. Voor 2 vaders is dit moeilijker, omdat er altijd 1 plek vol is die van de moeder. De moeder waaruit het kind word geboren is altijd juridisch ouder.
Hoe worden ouders juridische ouders?
- Door het baren van het kind: geboortemoeders zijn altijd juridische ouders, ze kunnen kind afstaan tot adoptie.
- Door getrouwd te zijn met/geregistreerd partner te zijn van de geboortemoeder: als die tweede een vrouw is dan moeten ze een verklaring kunnen afleggen aan de ambtenaar waarin er staat dat ze gebruik hebben gemaakt van een onbekende donor (waarvan de moeders niet weten wie het is). Als ze een bekende doner hebben gebruikt dan moet de 2e moeder het kind erkennen.
- Door erkenning (voor ongehuwde ouders): dan moeten ouders dus zelf stappen zetten! Om te kunnen herkennen moet je toestemming hebben van de geboortemoeder. Als vader moet je dit niet vergeten, want dan ben je geen juridische ouder. Dit kun je zelfs doen voordat je kind geboren is.
- Door adoptie: vereist altijd een beslissing van de rechtbank: dan moeten de ouders dus zelf stappen zetten! Je verbeek dan de banden met de oorspronkelijke ouders, dit is ingrijpend en dan moet er een onafhankelijke partij naar kijken.
waar heeft het familierecht betrekking op?
het heeft betrekking op de rechtsverhouding tussen personen op het terrein van families en relaties
wat regelt het familie recht?
het regelt zowel de ‘verticale’ relaties: afstamming en ouderlijk gezag. als de ‘horizontale’ relaties: huwelijk en geregistreerd partnerschap
EVRM
Het Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens
IVRK
Internationaal Verdrag Inzake de rechten van het kind
wanneer is erkenning uitgesloten
- als de jeugdige al 2 ouders heeft
- als een man vanwege te nauwe verwantschap geen huwelijk met de moeder mag sluiten: zoals een broer, vader of oom
- als de man nog geen 16 jaar oud is.
wanneer is erkenning van een kind voor vrouwenparen die ouderschap van een kind willen delen van belang?
- als ze samen een kind willen delen van een bekende doner die geen ouderschap claimt
- als er sprake is van een onbekende doner, maar beide vrouwen nog geen formele relatie hadden op het moment van de geboorte van het kind.
wetgeving betreft de aansprakelijkheid van ouders als hun kinderen andere schade aandoen
- als kinderen jonger dan 14 jaar schade toebrengen aan andere dan zijn hun ouders aansprakelijk
- bij kinderen tussen de 14 en 15 jaar zijn ouders in principe aansprakelijk alleen niet als ze kunnen aantonen dat hun niet kan verweten worden dat dat zij de gedragingen van het kind niet hebben verhinderd, bijvoorbeeld omdat ze er niet bij aanwezig waren en hun geen nalatigheid kan worden verweten.
- kinderen vanaf 16 jaar zijn volgens de wet zelf aansprakelijk voor hun gedragingen die anderen schade toe brengen
wat is kenmerkend voor een minderjarige?
zij staan onder gezag van hun ouders of van een voogd. ze hebben geen volledig zeggenschap over hun doen en laten. hun ouders of voogd hebben dat over hun opvoeding en verzorging, het financieel beheer en het verrichten van juridische handelingen.
wat zijn 3 wijzingen in het gezagsrecht?
- het belang van het kind is leidend
- gezagsrecht is losgekoppeld van het huwelijk
- de kring van personen die gezag over het kind kunnen krijgen is uitgebreid.
wat zijn juridische gevolgen van ouderschap?
₋ Ouderschap is een levenslange juridische band die in beginsel onverbreekbaar is
₋ Het kind is juridisch geïntegreerd in een familie
₋ Ouders hebben de plicht om het kind te onderhouden (kinderalimentatie) (tot 21 jaar).
₋ Ouders hebben doorgaans ouderlijk gezag
₋ Kind en ouders: erfrechten
₋ Ouders: recht om een naam te geven (dubbele achternaam mogelijk vanaf 1-1-2024)
₋ Kind en ouders: recht op contact/omgang
₋ Ouders: recht op informatie over het kind
wat zijn rechtsgevolgen van het ouderschap?
₋ Nationaliteit van het kind
₋ Verblijfsrechten van het kind in Nederland: Een kind kan door ouderschap het recht op verblijf in Nederland verkrijgen, vooral als de ouder(s) een Nederlands paspoort of verblijfsvergunning hebben. Dit biedt het kind de mogelijkheid om in Nederland te wonen, naar school te gaan, en eventueel te werken.
₋ Belastingsrechtelijke gevolgen: Het ouderschap heeft gevolgen voor belastingvoordelen en -aftrekken, zoals kinderbijslag, kindgebonden budget en andere fiscale voordelen die gericht zijn op het ondersteunen van ouders bij de opvoeding en verzorging van kinderen.
₋ Sociaal zekerheidsrechtelijke gevolgen: Dit heeft betrekking op de rechten op uitkeringen of tegemoetkomingen, zoals kinderbijslag en mogelijke zorg- en bijstandsvoorzieningen die beschikbaar kunnen zijn voor gezinnen met kinderen.
₋ Strafrecht: In strafrechtelijke zin kunnen ouders verantwoordelijk worden gehouden voor het gedrag en welzijn van hun kinderen, en in bepaalde situaties zelfs aansprakelijk worden gesteld als hun kind strafbare feiten pleegt of in gevaarlijke situaties terechtkomt.
Ouderlijk gezag
mensen noemen dit vaak voogdij maar dit klopt niet. Voogdij is als een instelling kinderbeschermde maatregingen nemen, ouders kunnen dit nooit zelf hebben.
Verantwoordelijkheid en zorg mbt minderjarigen (Art. 1:245 en 247 BW):
1. Zorg en opvoeding:
2. Bewind over het vermogen van het kind: zorgen dat ze goed omgaan met het geld van het kind. Soms gaat het mis, soms gebruiken de ouders het geld voor zichzelf.
3. Wettelijke vertegenwoordiging in het recht: de hele dag door ben je bezig met juridische handelen. Zoals financhiele handelingen, ouders moeten kinderen daarin tegenwoordigen
4. Geen geestelijk of lichamelijk geweld of andere vernedering : sinds een jaar of 15
wat zijn juridische posities van minderjarige
– Minderjarigen worden vertegenwoordigd door degenen met gezag: meestal de ouders
– Ze mogen alleen rechtshandelingen aangaan met de toestemming van de ouders, tenzij… je hebt geen toestemming nodig van je ouders als de handeling leeftijdsadequaat is.
– Speciale regeling van de civiele aansprakelijkheid voor schade veroorzaakt door kinderen: als je onder de 14 bent dan zijn alleen je ouders aansprakelijk. Maar vanaf je 14 en 16 zijn ouders ook aansprakelijk tenzij hun niet verweten kan worden dat ze niet ingegrepen hadden kunnen worden. Kinderen vanaf 16 alleen het kind zelf. In de aansprakelijkheidsverzekering is het handig om dat te weten, tot 23 zit je bij de meeste op polis van je ouders, vanaf 24e niet, dan moet je die zelf aanschaffen.
– Participatierechten: kinderen hebben inspraakrrecht over bepaalde thema;s
– Recht op/verplichting tot onderwijs
– Medische behandelingen: steeds meer zelf beslissen, boven 16 mag je zelf beslissen.
Wie heeft het ouderlijk gezag?
- Ouders getrouwd/geregistreerd partnerschap: Beiden hebben gezag (hoeven niets te doen art. 1:251 BW): gezamenlijk gezag.
- Andere ouders: a) erkenning, die doorgaans leidt tot automatisch gezamenlijk gezag (NIEUW art. 1:251b BW):
- Een ouder alleen (meestal moeder) (art. 1:253b BW)
- Een ouder en een niet-biologische, sociale ouder > verzoek bij rechtbank, belang van het kind is criterium (art.1:253t BW): bv stiefmoeder of stiefvader.: er kunnen altijd maar 2 mensen gezag hebben. Vaak de juridische ouder, maar soms de sociale ouder.
welke invloed heeft een scheiding of als ouders uit elkaar gaan?
Scheiding of uit elkaar gaan:
a) Huwelijk > altijd een beslissing van de rechter
b) Geregistreerd partnerschap > voor ouders met minderjarige kinderen: altijd een beslissing van de rechter
c) Informeel samenleven > geen beslissing van de rechter nodig, tenzij conflict: geen rechter nodig!
De meeste scheidingen verlopen goed!
waarom een ouderschapsplan? en wat staat er in het plan?
Ouders met een minderjarig kind moeten bij de scheiding een ouderschapsplan overeenkomen over minimaal de volgende zaken: iedereen moet dit maken, dus ook als je gewoon samen woont. Mensen die getrouwd zijn en partnerschap moeten het plan laten zien aan de rechter.
- Verdeling van zorg en opvoeding/contact (= zorg- of omgangsregeling)
- Informatie en consultatie: ouders informeren elkaar over belangrijke zaken, ook bij beslissingen elkaar betrekken
- Kinderalimentatie
- Bovenstaande dingen staan erin
- In de praktijk soms heel gedetailleerde plannen: hoe gedetalierder de afspraken hoe lastiger het vaker word.
wanneer is er sprake van een eenhoofdig gezag
- Alleen in uitzonderlijke gevallen kan de rechtbank het gezag toewijzen aan één ouder, Eenhoofdig gezag ->
Indien: - Er een onacceptabel risico bestaat dat het kind klem of verloren zou raken tussen de ouders en niet te verwachten is dat hierin binnen afzienbare tijd voldoende verbetering zou komen, of
- Wijziging van het gezag anderszins in het belang van het kind noodzakelijk is.
welke invloed heeft een scheiding of uit elkaar gaan op het gezag?
- Na de scheiding oefenen de beide ouders gezamenlijk het gezag uit (art. 1:251 BW).
- Ze moeten samen beslissingen nemen over belangrijke onderwerpen over het kind
- Plicht om de band met de andere ouder te bevorderen (art. 1:247 lid 3 BW) – ook bij eenhoofdig gezag: als je gezag hebt over het kind, moet je de band bevorderen
- Recht kind op gelijkwaardig ouderschap na scheiding bij gezamenlijk gezag (art. 1:247 lid 4 en 5 BW)
Gezamenlijk ouderlijk gezag na scheiding
- Na de scheiding moeten ouders belangrijke besluiten samen nemen
- Wat zijn belangrijke besluiten: School, medische behandelingen, verhuizen naar een andere stad/land, paspoort, vaccinaties
- Rechter moet beslissen in het belang van het kind
- Soms een rol voor Raad voor de Kinderbescherming
Wie heeft recht op contact? met het kind(Art. 1:377a BW)
- Het kind met zijn juridische ouders en met degene die tot hem in een nauwe persoonlijke betrekking staat
- Elke juridische ouder, ook zonder gezag
- Degene die in een nauwe persoonlijke betrekking tot het kind staat: als je een nauw band hebt dan staat dat tot de recht familieleven.
