Karunungang Bayan Flashcards
(60 cards)
Ito ay sangay ng panitikan na nagpapahayag ng mga kaisipan at paniniwala, sumasalamin
sa iba’tibang karanasan ng mga tao sa kulturang kinagisnan.
Karunungang-bayan
Ginagamitan ito ng malalalim at matatalinghagang salita upang mapatalas ang kaisipan
Karunungang-bayan
Hango rin ito sa karanasan ng mga matatanda at nagbibigay ng payo tungkol sa
kagandahang-asal at mga paalala.
Karunungang-bayan
tinatayang ang _____________ ang siyang kaisipan ng mga katutubong Pilipino na ipinapahayag nang may talinghaga, may palitan ng berso at may pinahuhulaang sagot.
karunungang-bayan
palaisipan na nasa anyong patula;
karaniwang binubuo ng dalawang taludtod
na may tugma; nagpapatalas ng isip;
Bugtong
tinatayang pinakamatandang uri ng tula
Bugtong
maaaring gamitin sa pangengkanto, pangkukulam, panunumpa,
paggalang sa anito, sa di mabubuting
espiritu, o sa pagpapagaling sa may sakit.
Bulong
Bulong na tinatawag ding?
incantations
isang paraan ito ng pagpukaw at paghasa sa
isipan ng tao upang bumuo ng kalutasan sa
isang suliranin; nakalilibang at
nakadaragdag ng kaalaman; nasa anyong
tuluyan.
Palaisipan
madalas binibigkas ng mga batang naglalaro
sa lansangan; o kaya ng matatanda bilang
pangangaral, pananakot o panunudyo sa
mga bata
Tugmang Pambata, Panudyo
Ito ay mga tugmang halos walang diwa
ngunit may kapilyuhan o paglalaro sa dila.
Tugmang Halos Walang Diwa
Matatagpuan sa mga pampublikong
sasakyan; naglalaman ng mga paalala sa
pasahero, katangian ng drayber, o pangaraw-araw na sitwasyon sa pagbibiyahe
Tugmang de gulong
Naglalarawan ng kalinangan at kabihasnan ng ating mga ninuno
Awiting Bayan
Ang mga awiting ito ay galing sa iba’t ibang pook ng mga taong hindi nakapag-aral tulad ng mga mangingisda, mga taga-bukid, mga itinuturing na hamak datapwa’t may mga puso’t kaluluwa dahil _______ ang kalinangan at kabihasnan ng ating mga ninuno
awiting bayan
Ano ang mga awiting-bayan
Mga awitin sa iba’t ibang gawain
●
Mga awitin sa digmaan
●
Mga awitin sa paghehele
●
Mga awitin sa pag-ibig
●
Mga awiting nakakatawa o may kahambugan
●
Mga awitin sa pagdiriwang
Mga Anyo ng Awiting-Bayan
Ayon kay Apolinario delos Santos Cristobal (sa aklat ni Tumangan, 1990), ang mga uri ng awiting bayan ay ang mga sumusunod:
● DIONA
● TALINDAW/SOLIRANIN
● KUNDIMAN
● OYAYI
● KUMINTANG
● TAGUMPAY/SAMBOTANI
● MALUWAY
● DUNG-AW
● HILIRAW at PAMATBAT
● INDOLANIN at KUTANG-KUTANG
– Awit sa panliligaw o kasal
DIONA
Awit sa pamamangka at/o sa paggaod
TALINDAW/SOLIRANIN
– Awit sa pag-ibig ng mga Tagalog
KUNDIMAN
– Awit sa pagpapatulog ng bata; monotono at paulit-ulit
OYAYI
– Awit sa pakikidigma na kalaunan ay binibigyang-kahulugan na rin bilang awit
sa pagliligawan o kasalan
KUMINTANG
– awit sa pagwawagi sa digmaan
TAGUMPAY/SAMBOTANI
– awit sa sama-samang paggawa
MALUWAY
– awit sa patay; sa pagdadalamhati
DUNG-AW