Karunungang Bayan Flashcards

(60 cards)

1
Q

Ito ay sangay ng panitikan na nagpapahayag ng mga kaisipan at paniniwala, sumasalamin
sa iba’tibang karanasan ng mga tao sa kulturang kinagisnan.

A

Karunungang-bayan

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Ginagamitan ito ng malalalim at matatalinghagang salita upang mapatalas ang kaisipan

A

Karunungang-bayan

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Hango rin ito sa karanasan ng mga matatanda at nagbibigay ng payo tungkol sa
kagandahang-asal at mga paalala.

A

Karunungang-bayan

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

tinatayang ang _____________ ang siyang kaisipan ng mga katutubong Pilipino na ipinapahayag nang may talinghaga, may palitan ng berso at may pinahuhulaang sagot.

A

karunungang-bayan

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

palaisipan na nasa anyong patula;
karaniwang binubuo ng dalawang taludtod
na may tugma; nagpapatalas ng isip;

A

Bugtong

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

tinatayang pinakamatandang uri ng tula

A

Bugtong

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

maaaring gamitin sa pangengkanto, pangkukulam, panunumpa,
paggalang sa anito, sa di mabubuting
espiritu, o sa pagpapagaling sa may sakit.

A

Bulong

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Bulong na tinatawag ding?

A

incantations

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

isang paraan ito ng pagpukaw at paghasa sa
isipan ng tao upang bumuo ng kalutasan sa
isang suliranin; nakalilibang at
nakadaragdag ng kaalaman; nasa anyong
tuluyan.

A

Palaisipan

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

madalas binibigkas ng mga batang naglalaro
sa lansangan; o kaya ng matatanda bilang
pangangaral, pananakot o panunudyo sa
mga bata

A

Tugmang Pambata, Panudyo

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Ito ay mga tugmang halos walang diwa
ngunit may kapilyuhan o paglalaro sa dila.

A

Tugmang Halos Walang Diwa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Matatagpuan sa mga pampublikong
sasakyan; naglalaman ng mga paalala sa
pasahero, katangian ng drayber, o pangaraw-araw na sitwasyon sa pagbibiyahe

A

Tugmang de gulong

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Naglalarawan ng kalinangan at kabihasnan ng ating mga ninuno

A

Awiting Bayan

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Ang mga awiting ito ay galing sa iba’t ibang pook ng mga taong hindi nakapag-aral tulad ng mga mangingisda, mga taga-bukid, mga itinuturing na hamak datapwa’t may mga puso’t kaluluwa dahil _______ ang kalinangan at kabihasnan ng ating mga ninuno

A

awiting bayan

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Ano ang mga awiting-bayan

A

Mga awitin sa iba’t ibang gawain

Mga awitin sa digmaan

Mga awitin sa paghehele

Mga awitin sa pag-ibig

Mga awiting nakakatawa o may kahambugan

Mga awitin sa pagdiriwang

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Mga Anyo ng Awiting-Bayan
Ayon kay Apolinario delos Santos Cristobal (sa aklat ni Tumangan, 1990), ang mga uri ng awiting bayan ay ang mga sumusunod:

A

● DIONA
● TALINDAW/SOLIRANIN
● KUNDIMAN
● OYAYI
● KUMINTANG
● TAGUMPAY/SAMBOTANI
● MALUWAY
● DUNG-AW
● HILIRAW at PAMATBAT
● INDOLANIN at KUTANG-KUTANG

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

– Awit sa panliligaw o kasal

A

DIONA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Awit sa pamamangka at/o sa paggaod

A

TALINDAW/SOLIRANIN

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

– Awit sa pag-ibig ng mga Tagalog

A

KUNDIMAN

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

– Awit sa pagpapatulog ng bata; monotono at paulit-ulit

A

OYAYI

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

– Awit sa pakikidigma na kalaunan ay binibigyang-kahulugan na rin bilang awit
sa pagliligawan o kasalan

A

KUMINTANG

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

– awit sa pagwawagi sa digmaan

A

TAGUMPAY/SAMBOTANI

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

– awit sa sama-samang paggawa

A

MALUWAY

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

– awit sa patay; sa pagdadalamhati

A

DUNG-AW

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
– mga awit ng pag-iinuman
HILIRAW at PAMATBAT
26
– mga awiting panlansangan
INDOLANIN at KUTANG-KUTANG
27
Idinagdag ang mga sumusunod na awiting bayan sa aklat ni Gng. Maria Ramos (Panitikang Pilipino 1984): Seven
1. Paghahanap-buhay 2. Paninitsit 3. Colado 4. Panunukso 5. Pangangaluluwa 6. Panunuligsa 7. Pananapatan
28
Halimbawa nito ang “Magtanim ay ‘Di Biro”
Paghahanap-buhay
29
Hlimbawa nito ang awiting “O Kaka, O Kaka” ng mga Pampango
Paninitsit
30
awit sa mga taong hindi naanyayahan sa kainan
Colado
31
awit ng mga bata kung nagtutuksuhan
Panunukso
32
awit sa “Araw ng mga Patay”
Pangangaluluwa
33
awit laban sa mga babaeng masasagwa
Panunuligsa
34
panghaharana sa Tagalog. Ito’y awit ng mga binata sa dalagang iniirog
Pananapatan
35
Ito ang kauna-unahang aklat na nalimbag sa pamamagitan ng silograpiko.
Doktrina Cristiana
36
Sumulat ng Doktrina Cristiana
Si Padre Domingo Nieva ang sumulat sa Kastila at si Padre Juan de Placencia naman sa Tagalog.
37
Naglalaman ito ng sampung utos ng Diyos, ang mg utos ng Santa Iglesya, ang pitong sakramento at ang labing-apat na pagkakawanggawa.
Doktrina Cristiana
38
Mula sa Palestina at Gresia; Nagmula sa salitang Griyego na “Biblios” na nangangahulugang koleksyon ng mga sinaunang aklat na kinasusulatan ng tungkol sa Diyos at ng Kaniyang pakikipag-ugnayan sa mga tao.
Banal na Kasulatan
39
Nahahati ang Banal na Kasulatan sa dalawang bahagi:
a. Lumang Tipan- binubuo ng 46 na mga aklat. b. Bagong Tipan- binubuo ng 27 mga aklat
40
Nagmula sa salitang Griyego na “_______” na nangangahulugang koleksyon ng mga sinaunang aklat na kinasusulatan ng tungkol sa Diyos at ng Kaniyang pakikipag-ugnayan sa mga tao.
Biblios
41
Mula sa Arabia, Banal na aklat na saligan ng paniniwalang panrelihiyon ng mga Muhammedan o tagasunod ni Propetang Muhammad (mga Muslim).
Koran
42
Mula sa Estados Unidos. Isinulat ito ni Harriet Beecher Stow noong 1852. Pangunahing paksa nito ang pagtalakay sa pagkaalipin ng ilang Amerikano noon.
Uncle Tom’s Cabin: Life among the Lowly.
43
5. Noli Me Tangere at El Filibusterismo mula sa ______
Pilipinas
44
4. Uncle Tom’s Cabin: Life among the Lowly. Mula sa Estados Unidos. Isinulat ito ni _______ noong ______.
Harriet Beecher Stow, 1852
45
Pangunahing paksa nito ang pagtalakay sa pagkaalipin ng ilang Amerikano noon.
Harriet Beecher Stow
46
Mula sa Arabia at Persia, nagsasalaysay sa kwento ng isang babaeng mangangalakal na palaging naiiwan ng kaniyang asawang manlalakbay
Sanlibo’t Isang Gabi
47
buhat sa Inglatera; isinulat ni Geoffrey Chaucer noong ika-14 siglo;
Canterbury Tales
48
koleksiyon ito ng 24 na mga kwento na naisulat sa Gitnang Ingles
Canterbury Tales
49
Canterbury Tales buhat sa Inglatera; isinulat ni _______ noong ________ siglo; koleksiyon ito ng 24 na mga kwento na naisulat sa Gitnang Ingles
Geoffrey Chaucer, ika-14
50
mula sa Gresia; isinulat ni Homer. Kapwa tulang pasalaysay na epiko ang mga na naging pundasyon ng panitikang Griyego
Iliad at Odyssey
51
isinulat ni _______. Kapwa tulang pasalaysay na epiko ang mga na naging pundasyon ng panitikang Griyego
Homer
52
mula sa Indiya; isang epikong orihinal na nakasulat sa wikang Sanskrit; binubuo ito ng isandaang libong (100, 000) saknong na hinati-hati sa 18 aklat.
Mahabharata
53
Mahabharata mula sa _____
Indiya
54
55
isang epikong orihinal na nakasulat sa wikang Sanskrit; binubuo ito ng isandaang libong (100, 000) saknong na hinati-hati sa 18 aklat.
Mahabharata
56
Nagsasalaysay sa digmaan sa pagitan ng mga Pandavas at Kauravas na nag-aagawan sa pamumuno ng kaharian
Mahabharata
57
Divine Comedy mula sa _______;
Italya
58
nagpapahayag ng moralidad, pananampalataya at pag-uugali ng mga Italyano.
Divine Comedy
59
Ang Divine comedy ay isang tulang pasalysay na isinulat ni _______ patungkol sa kaniyang paglalakbay patungo sa Panginoon.
Dante Alighieri
60
May tatlong bahagi ito: (Dante Alighieri)
impiyerno (inferno o hell), purgatoryo (purgatorio), at paraiso (paradiso o heaven).