kolos 1 Flashcards
(122 cards)
1
Q
Czym jest prawo pozytywne?
A
Wytworem człowieka, możliwe do poznania i określenia treści
Prawo pozytywne odróżnia się od prawa naturalnego i prawa natury.
2
Q
Jakie są różnice między prawem pozytywnym a prawem naturalnym?
A
Prawo pozytywne jest wynikiem działania człowieka, natomiast prawo naturalne nie jest wynikiem działania człowieka
Prawo naturalne istnieje w wielu koncepcjach.
3
Q
Jakie funkcje pełni prawo?
A
- Organizacyjna
- Ochronna
- Kontrolna i represyjna
- Wychowawcza
Funkcje te odzwierciedlają różne aspekty regulacji prawnych.
4
Q
Czym jest system prawa?
A
Uporządkowany zbiór norm prawnych z relacjami formalnymi i materialnymi
Normy są uporządkowane poziomo i pionowo.
5
Q
Jakie są podstawowe gałęzie prawa?
A
- Prawo administracyjne
- Prawo karne
- Prawo cywilne
Każda z gałęzi odnosi się do określonego rodzaju sytuacji prawnych.
6
Q
Jakie są metody regulacji w prawie?
A
- Cywilistyczna
- Karna
- Administracyjna
Metody te różnią się w zależności od relacji między podmiotami.
7
Q
Czym różni się prawo materialne od prawa procesowego?
A
Prawo materialne określa, jak należy postępować, a prawo procesowe dotyczy warunków stosowania sankcji
Prawo procesowe działa w przypadku naruszenia norm prawa materialnego.
8
Q
Czym jest prawo ustrojowe?
A
Określa organizację organów państwowych, administracji publicznej i sądownictwa
Reguluje organizację podmiotów, które stosują normy sankcjonujące.
9
Q
Czym jest luka prawna?
A
Sytuacja, w której określona sytuacja nie została uregulowana, mimo że powinna być
Luka prawna występuje, gdy prawo nie odpowiada na wszystkie potrzeby społeczeństwa.
10
Q
Jakie są kryteria różnicowania prawa prywatnego i publicznego?
A
- Kryterium interesu
- Kryterium podmiotowe
- Kryterium przedmiotowe
- Kryterium sankcjonowania
- Kryterium norm
Kryteria te pomagają w klasyfikacji różnych gałęzi prawa.
11
Q
Czym są źródła prawa?
A
Akty prawne, z których wynika obowiązywanie norm prawnych
Źródła prawa obejmują konstytucję, ustawy, rozporządzenia i inne akty prawne.
12
Q
Jakie są cechy źródeł prawa?
A
- Sformalizowane
- Zdefiniowane przez organ państwowy
- Stanowione przez upoważnione organy państwa
- Hierarchiczne i zamknięte w Polsce
Źródła prawa muszą być zgodne z konstytucją RP.
13
Q
Czym jest formalne źródło prawa?
A
Dotyczy form, w których tworzone i utrzymywane jest prawo, np. ustawy i rozporządzenia
Formalne źródła prawa mają moc powszechnie obowiązującą.
14
Q
Kto może wykonywać rozporządzenia?
A
Premier, ministrowie, rząd, prezydent
Wskazane organy władzy wykonawczej mają uprawnienia do wydawania rozporządzeń.
15
Q
Co oznacza zakaz subdelegacji?
A
Przekazywanie kompetencji organów przez organ jest zabronione
Subdelegacja odnosi się do sytuacji, w której jeden organ przekazuje swoje kompetencje innemu organowi.
16
Q
Czym są przepisy prawa?
A
Jednostka redakcyjna tekstu aktu prawnego
Przepisy prawa zawierają normy prawne, które regulują różne aspekty życia społecznego.
17
Q
Jakie cechy mają powszechnie obowiązujące źródła prawa?
A
Zawierają normy generalne i abstrakcyjne
Te normy regulują kompleksowo określony rodzaj stosunków społecznych.
18
Q
Czym charakteryzuje się generalny charakter norm prawnych?
A
Norma jest adresowana do ogółu społeczeństwa lub jego klas
Oznacza to, że normy są tworzone z myślą o szerokim zastosowaniu.
19
Q
Co oznacza charakter abstrakcyjny norm prawnych?
A
Norma dotyczy sytuacji, zachowań powtarzalnych
Przykładem może być regulacja dotycząca stanu wojennego.
20
Q
Jakie są warunki wejścia w życie źródeł prawnych?
A
Ich głoszenie (promulgacja)
Reguluje to ustawa z dnia 20.07.2000 o ogłoszeniu aktów normatywnych.
21
Q
Jakie akty prawne są ogłaszane w Dzienniku Ustaw?
A
Akty prawa powszechnie obowiązującego
Akty prawa miejscowego ogłaszane są w Wojewódzkich Dziennikach Urzędowych.
22
Q
Jakie źródła prawa zawiera Konstytucja RP?
A
- Konstytucja
- Ustawy
- Ratyfikowane umowy międzynarodowe
- Rozporządzenia
- Akty prawa miejscowego
Dodatkowym źródłem jest rozporządzenie z mocą ustawy.
23
Q
Jakie organy są wymienione w Konstytucji RP?
A
- Prezydent RP
- Parlament
- Rada Ministrów
- Prezes Rady Ministrów
- Ministrowie
- Wojewodowie
- KRRiT
- Organy samorządu terytorialnego
Te organy mają różne uprawnienia w zakresie tworzenia i stosowania prawa.
24
Q
Co oznacza materia ustawowa?
A
Zakres spraw, które nie mogą być normowane aktami niższego rzędu
Ustawy są podstawą do kształtowania systemu prawnego w demokratycznym państwie.
25
Jak rozpoczyna się proces uchwalania ustawy?
Od wystąpienia z inicjatywą ustawodawczą przez uprawniony podmiot
## Footnote
Uprawnionymi są m.in. posłowie, senatorzy, prezydent, rada ministrów, a także grupa obywateli.
26
Jakie są różnice między ustawą a rozporządzeniem?
* Formalna
* Przedmiotowa
## Footnote
Ustawa ma charakter zasadniczy, a rozporządzenie może być podlegające zmianom.
27
Czym jest rozporządzenie z mocą ustawy?
Wydawane przez organ władzy wykonawczej na podstawie konstytucji
## Footnote
Ma na celu wykonanie ustawy.
28
Jakie są rodzaje luk prawnych?
* Aksjologiczna
* Logiczna
* Konstrukcyjna
## Footnote
Te luki mogą występować w różnych kontekstach prawnych.
29
Jakie są zakresy obowiązywania systemu prawnego?
* Przestrzenny
* Podmiotowy
* Przedmiotowy
* Czasowy
## Footnote
Każdy z tych zakresów odnosi się do różnych aspektów obowiązywania prawa.
30
Co to jest przepis prawny?
Najmniejsza jednostka redakcyjna tekstu prawnego
## Footnote
Przepisy tworzą normy prawne i składają się z artykułów, paragrafów itp.
31
Jakie są rodzaje sankcji w prawie?
* Kary
* Egzekucji
* Nieważności
## Footnote
Sankcje określają konsekwencje naruszenia norm prawnych.
32
Jakie są rodzaje norm prawnych według sposobu określenia adresata?
* Generalne
* Indywidualne
## Footnote
Generalne adresują do ogółu, a indywidualne do konkretnych osób.
33
Czym jest wykładnia prawa?
Proces interpretacji przepisów prawnych w celu ustalenia treści normy prawnej
## Footnote
Wykładnia ma na celu wyjaśnienie zastosowania przepisów w praktyce.
34
Jakie są rodzaje wykładni prawnej?
* Gramatyczna
* Systemowa
* Celowościowa
## Footnote
Każda z metod ma swoje specyficzne podejście do interpretacji przepisów.
35
What is the legal language defined as?
Language of legal acts such as laws and regulations, which may not always be understandable
## Footnote
Legal language is often complex and requires specific understanding.
36
What does the presumption of legal language imply?
If a term is defined in legal language, it is assumed to be used consistently throughout the legal system
## Footnote
This presumption is important for legal interpretation.
37
What is the presumption of special meaning?
If a term is not defined in legal language, its special meaning in a specific field of knowledge should be referred to
## Footnote
This ensures that terms are interpreted correctly within their context.
38
How is the legal language different from legal jargon?
Legal jargon is a specialist language used by lawyers, which is slightly simpler than legal language
## Footnote
It is often used in professional discussions about legal acts and judgments.
39
What does the term 'common language' refer to?
Everyday spoken language used in daily communication
## Footnote
Common language should be used in the absence of references to legal, special, or professional languages.
40
True or False: Different terms can have the same meaning in legal texts.
False
## Footnote
Legislators do not use synonyms for clarity and precision.
41
What is the purpose of contextual interpretation in legal analysis?
To determine the purpose of regulation based on functional context and political or social arguments
## Footnote
This approach contrasts with systematic and linguistic interpretations.
42
What does subsidiary application of interpretation allow?
It is permissible when linguistic interpretation is unclear or leads to unsatisfactory results
## Footnote
This approach emphasizes the importance of context in legal interpretation.
43
What is the difference between dynamic and static ideologies of law application?
Dynamic application is equal to linguistic interpretation, while static application is supplementary
## Footnote
This distinction affects how law is interpreted and applied.
44
What does systematic interpretation involve?
Analyzing the position of a provision within the legal system and specific law
## Footnote
This helps clarify how different parts of the law relate to each other.
45
What is historical interpretation in legal analysis?
Examining how a provision has changed over time to understand its current meaning
## Footnote
It provides insight into legislative intent and evolution.
46
What is comparative legal interpretation?
Establishing the content of legal norms by comparing them with other legal systems
## Footnote
This method is useful for understanding new laws influenced by foreign systems.
47
What is a declarative interpretation?
A purely linguistic interpretation based on the literal wording
## Footnote
It focuses on the text without considering broader context.
48
Define restrictive interpretation.
An interpretation that narrows the elements of a legal norm compared to a declarative interpretation
## Footnote
This approach limits the scope of the law's application.
49
What is an expansive interpretation?
An interpretation that broadens the elements of a legal norm beyond a declarative interpretation
## Footnote
This can lead to a wider application of legal rules.
50
What does authentic interpretation entail?
An interpretation that has the same binding force as the normative acts made by the legislator
## Footnote
In Poland, this type of interpretation is not applicable.
51
What is legal interpretation?
An interpretation conducted by a specially authorized entity that produces binding legal interpretations
## Footnote
This often involves the Supreme Court or other legal authorities.
52
What are doctrinal interpretations?
Interpretations conducted by scholars without binding authority
## Footnote
They analyze and translate legal provisions into theoretical frameworks.
53
What are the constitutional principles of the political and economic system?
Fundamental legal norms that guide the entire legal order
## Footnote
They define how the legal system should function, as opposed to how it currently operates.
54
What does Article 1 of the Constitution state?
The common good constitutes the republican form of the state
## Footnote
This establishes the foundational principle of governance.
55
What does Article 2 of the Constitution affirm?
It establishes the principle of a democratic rule of law
## Footnote
This principle is central to the functioning of the state.
56
What does Article 4 of the Constitution signify?
The sovereignty of the nation, where the political subject is the people
## Footnote
It emphasizes representative democracy.
57
What principle is established in Article 7 of the Constitution?
Principle of legality, stating that state organs must act within the law
## Footnote
This principle protects citizens from arbitrary state actions.
58
What is the principle of constitutionalism as stated in Article 8?
The constitution is the highest source of law
## Footnote
This principle ensures that all laws conform to constitutional standards.
59
What does the principle of separation of powers entail?
The division of state powers into legislative, executive, and judicial branches
## Footnote
This prevents any one branch from becoming too powerful.
60
Define the legislative function of the state.
Creating laws and ratifying international agreements
## Footnote
This is primarily the role of parliament.
61
What is the executive function of the state?
Executing laws and international agreements
## Footnote
This function is performed by the government.
62
What is the judicial function of the state?
Resolving legal disputes
## Footnote
Courts play a critical role in maintaining justice.
63
What are the roles of the Sejm and Senate?
They constitute the parliament of Poland
## Footnote
Both houses have distinct responsibilities in the legislative process.
64
What is the role of the executive branch in Polish law?
Execution of laws and international agreements
## Footnote
The executive branch is responsible for carrying out laws and fulfilling international agreements.
65
What are the three types of power in Poland?
* Legislative
* Executive
* Judicial
## Footnote
These powers ensure a separation of concerns within the government.
66
What is the primary legislative body in Poland?
Parliament, consisting of the Sejm and the Senate
## Footnote
The Sejm has 460 members, and the Senate has 100 members.
67
Who is the head of state in Poland?
The President of the Republic of Poland
## Footnote
The President represents the state and ensures continuity of government.
68
What is the basic unit of local government in Poland?
Gmina
## Footnote
Gmina is the fundamental local administrative unit, followed by powiaty and województwa.
69
What is the significance of Article 105 of the Polish Constitution?
Parliamentarians cannot be held accountable for actions within their mandate without parliamentary consent
## Footnote
This provision protects legislators from legal repercussions for their political actions.
70
What is the duration of the Sejm and Senate terms?
4 years
## Footnote
The Sejm can shorten its term with a ⅔ majority vote.
71
What is the function of the Constitutional Tribunal in Poland?
To adjudicate on the constitutionality of laws
## Footnote
It ensures that laws comply with the Constitution.
72
What is the principle of NULLUM CRIMEN SINE LEGE?
No crime without a law
## Footnote
It indicates that actions can only be deemed criminal if they are explicitly defined by law.
73
What is the main source of criminal law in Poland?
The Penal Code of June 6, 1997
## Footnote
This code contains general, special, and military parts regarding criminal law.
74
What does administrative law regulate?
The organization and functioning of public administration
## Footnote
It includes both the administration itself and the processes of administering public affairs.
75
What are the main functions of the Polish Parliament?
* Legislative
* Control
* Creational
## Footnote
These functions include creating laws, overseeing the government, and appointing officials.
76
The judicial power in Poland is defined as what?
The authority to adjudicate and issue rulings
## Footnote
This includes the power to make decisions in civil, criminal, and administrative matters.
77
What is the role of the National Council of the Judiciary?
To safeguard the independence of the judiciary
## Footnote
It is a constitutional body responsible for ensuring judges' independence.
78
Fill in the blank: The President of Poland is the _______ of the state.
highest representative
## Footnote
The President represents the country both domestically and internationally.
79
What is the composition of the Council of Ministers in Poland?
* Prime Minister
* Deputy Prime Ministers
* Ministers
* Voivodes
## Footnote
The Prime Minister leads the Council, coordinating its activities.
80
True or False: Members of the Polish Parliament can hold multiple government positions simultaneously.
False
## Footnote
The Constitution prohibits members from holding multiple positions in government.
81
What is the concept of a citizen's right to good administration?
A legal right ensuring citizens receive fair and effective administrative services
## Footnote
This concept arises from the idea of a citizen state and globalization.
82
What is the significance of Article 217 in the Polish Constitution?
It pertains to the power of taxation
## Footnote
This article outlines the state's authority to impose taxes.
83
The principle of individual responsibility in criminal law means what?
Only the perpetrator can be held accountable for their actions
## Footnote
This principle emphasizes personal accountability in criminal acts.
84
What does the judicial branch include in Poland?
* Supreme Court
* Common Courts
* Administrative Courts
* Military Courts
## Footnote
Each court has specific jurisdictions and functions.
85
What is the role of the Supreme Court in Poland?
To oversee the judiciary and ensure uniform interpretation of law
## Footnote
The Supreme Court also resolves cassation cases and electoral disputes.
86
What is the main purpose of administrative law?
To regulate the creation and organizational structure of administrative entities and the entire administration system.
87
What are the two types of sources of administrative law?
* External sources: universally binding legal acts regulating the legal situation of external entities
* Internal sources: regulations governing administrative bodies.
88
What is the role of sanctions in administrative law?
To verify compliance with orders, prohibitions, and directives.
89
List the types of sanctions in administrative law.
* Criminal sanctions
* Enforcement sanctions
* Other types of sanctions related to specific behaviors.
90
How does administrative law establish the conduct of its addressees?
* Directly, e.g., compulsory schooling
* Indirectly, e.g., building permits.
91
What is the primary function of administrative courts?
To control the legality of administrative actions issued in the form of administrative acts.
92
True or False: In typical administrative-legal relations, the parties are equal.
False.
93
What characterizes the norms of administrative law?
They are of a 'ius cogens' nature, meaning they are absolutely binding.
94
Who are the primary subjects of public administration?
* The state
* Individuals (single-person bodies)
* Groups of people (collegial bodies).
95
What is the role of the Council of Ministers in the administrative system?
* Highest decision-making body
* Decides on political, managerial, and economic matters.
96
What is the definition of local government in administrative law?
A public institution that carries out public tasks through entities independent of the state with legal personality.
97
Differentiate between local government in sensu largo and sensu stricto.
* Sensu largo: broader meaning, includes social groups and their organs.
* Sensu stricto: narrower meaning, refers only to social groups and their representatives that perform decentralized tasks.
98
What are the two categories of local government?
* Territorial (general or municipal)
* Special (e.g., professional self-governments).
99
What forms of action can public administration take?
* Authoritative actions through normative and administrative acts
* Non-authoritative actions through civil-law agreements.
100
What are normative acts in public administration?
All acts that do not have the rank of law and are issued by public administration bodies.
101
What types of decisions are included in administrative acts?
* Constitutive (declaratory=creating)
* Unilateral and bilateral
* Related and discretionary.
102
What principles did the Code of Administrative Procedure (KPA) introduce?
* Rule of law
* Pursuit of objective truth
* Consideration of social and civic interests
* Deepening citizens' trust in state bodies.
103
What are the main parts of civil law?
* General part
* Property law
* Obligations
* Inheritance law
* Family law
* Commercial law
* Intellectual property rights.
104
What is the principle of non-retroactivity in civil law?
The law does not operate retroactively unless a specific provision states otherwise.
105
What is the principle of prohibition of abuse of rights in civil law?
Even if one has a right, it cannot be used if it constitutes an abuse.
106
Explain the principle of specific distribution of the burden of proof.
The party deriving benefit from a fact must prove that fact; the burden of proof shifts as the case progresses.
107
What does the principle of presumption of good faith entail?
A person acts under the assumption that they have a right, even if it may not actually be the case.
108
List some fundamental principles of civil law.
* Principle of protection of human dignity
* Principle of autonomy of will
* Principle of freedom of contracts
* Principle of equality of parties
* Principle of equal protection of property.
109
What is a civil law relationship?
A legal bond connecting at least two entities that have specific rights and obligations under civil law.
110
Who can be subjects of civil law?
* Natural persons
* Legal persons
* Organizational units with legal capacity but without legal personality.
111
What identifies a natural person in civil law?
* Name and surname
* Place of residence
* Civil status and date of birth.
112
Jakie są zasady dotyczące zmiany nazwiska po rozwodzie?
Po rozwodzie można wrócić do swojego nazwiska w ciągu 3 miesięcy
## Footnote
Zmiana nazwiska odbywa się bez wymiany nazwiskami i bez względu na kolejność.
113
Co można zmienić w imionach administracyjnie?
Można zmienić imiona lub ich kolejność
## Footnote
Zmiana imion odbywa się drogą administracyjną.
114
Czym jest miejsce zamieszkania?
Miejscowość, w której osoba przebywa z zamiarem stałego pobytu
## Footnote
Nie mylić z miejscem zameldowania.
115
Jakie informacje zawiera stan cywilny?
Stan cywilny, data urodzenia, płeć, miejsce urodzenia
## Footnote
Te dane są istotne w kontekście identyfikacji osoby.
116
Co to jest stan osobisty?
Zespół cech indywidualnie związanych z daną osobą
## Footnote
Obejmuje wygląd, kolor oczu, włosów, tatuaże, blizny, znaki szczególne, kod DNA, grupę krwi.
117
Czym są osoby prawne?
Jednostki organizacyjne, którym ustawodawca nadał osobowość prawną
## Footnote
Przykłady: skarb państwa, gmina, spółka akcyjna, fundacje.
118
Jakie są cechy charakterystyczne osób prawnych?
Specjalna struktura organizacyjna, majątek, zdolność prawna, zdolność do czynności prawnych
## Footnote
Osoby prawne odpowiadają za swoje długi.
119
Kto odpowiada za długi osoby prawnej?
Osoba prawna, do której długi przynależą
## Footnote
Wspólnicy i akcjonariusze nie są zobowiązani do spłaty zadłużenia.
120
Czym są niepełne osoby prawne?
Jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, ale mające zdolność prawną
## Footnote
Przykłady: spółka jawna, partnerska, komandytowa.
121
Jakie jest zdarzenie cywilnoprawne?
Każdy fakt, z którym prawo cywilne wiąże powstanie, zmianę lub ustanie stosunku cywilnoprawnego
## Footnote
Zdarzenia cywilnoprawne mają wpływ na prawa i obowiązki stron.
122
Jak można podzielić zdarzenia cywilnoprawne?
Na różne kategorie w zależności od ich charakterystyki
## Footnote
Podział ten jest istotny w kontekście prawa cywilnego.
