Krv i krvna tjelešca Flashcards
1
Q
sastav krvi
A
krvna plazma, trombociti, krvne stanice, tekući dio
2
Q
ukupan volumen krvi kod odrasle osobe
A
5 L
3
Q
volumni omjer krvnih stanica i krvne plazme
A
45:55
4
Q
molekula hemoglobina koja prenosi vezani kisik, boja
A
oksihemoglobin, jarkocrvena
5
Q
molekula hemoglobina s vezanim CO2, boja
A
karbaaminohemoglobin, tamnocrvena
6
Q
iz čega se sintetizira hemoglobin
A
octena kiselina i glicin-> pirolov prsten -> 4 pirolova prstena u protoporifirinski spoj -> vezanje zeljeza u hem -> 4 molekule hema uz globin -> hemoglobin
7
Q
s kojom bjelančevinom se spajaju molekule hema da bi tvorile hemoglobin
A
globin
8
Q
dobivanje krvne plazme
A
uklanjanje krvnih tjelešca: centrifugiranje/spontano taloženje
9
Q
brzina sedimentacije krvnih stanica
A
2-10 mm/h
10
Q
u kojim slučajevima je očekivana povećana brzina sedimentacije krvnih stanica
A
upale, propadanja tkiva, trudnice
11
Q
kada je očekivana smanjena brzina sedimentacije krvnih stanica
A
novorođenčad
12
Q
naziv za volumni dio krvnih stanica i trombocita
A
hematokrit
13
Q
što moramo napraviti za ustanovljavanje hematokrita i brzine sedimentacije s netom izvađenom krvi
A
dodati antikoagulativna sredstva
14
Q
što se sve može rabiti kao antikoagulativno sredstvo
A
citrati, oksalati, heparin
15
Q
djelovanje antikoagulativnih sredstva
A
blokaža Ca2+ iona ili djelovanja fibrinogena i protrombina
16
Q
skupine proteina koji se nalaze u krvnoj plazmi
A
albumini
alfa, beta i gama globulini
fibrinogen
17
Q
mjesto sinteze albumina
A
jetra
18
Q
koji proteini u krvnoj plazmi sudjeluju u prijenosu hormona
A
albumini
alfa i beta globulini
19
Q
uloga gama globulina
A
protutijela, zaštita od zaraze
20
Q
jedine žive stanice u čovjeka koje nemaju jezgre
A
zreli eritrociti
21
Q
mjesto sinteze hemoglobina
A
koštana moždina
22
Q
razlika između fetalnog hemoglobina (HbF) i adultnog hemoglobina (HbA)
A
HbF ima veću sposobnsot vezivanja O2 kod nižih koncentracija O2 (trudnoća)
23
Q
životni vijek eritrocita
A
120 dana
24
Q
što se događa s mrtvim eritrocitima
A
razgrađuju se u slezeni, kasnije za stvaranje novih stanica (Fe)
25
što nastaje razgradnjom hemoglobina, boja
bilirubin, žuta boja
26
mjesto lučenja bilirubina i destinacija
jetra putem žuči u crijevo (mrtvi eritrociti prvo se recirkuliraju u jetru) i krv
27
mjesto razgradnje bilirubina i produkti (boje)
crijevo uz pomoću bakterijskih enzima
sterkobilin B (smeđa) i urobilin B (žuto)
28
uzrok boje mokraće i stolice
sterkobilin B i urobilin B
29
koliko željeza odrasla osoba mora unositi na dan
10-15 mg
30
podjela leukocita (oblik jezgre)
segmentirani i nesegmentirani
31
podjela leukocita (citoplazmatska zrnca)
granulirani i agranulirani
32
navedi granulocite
eozinofili, bazofili i neutrofili
33
prema podjeli leukocita po obliku jezgre i citoplazmatskim zrncima, koji oblici dolaze u paru
segmentirani i granulirani
nesegmentirani i agranulirani
34
prevladajuć oblik leukocita
neutrofili (54-62%)
35
koji leukociti pokazuju acidofiliju
eozinofilni granulociti
36
navedi leukocite koji ne sadrže citoplazmatska zrnca
limfociti i monociti
37
def; diferencijalna krvna slika (DKS)
sastav različitih vrsta leukocita u krvi
38
koja skupina leukocita ima sposobnost fagocitoze, prva linija obrane
neutrofilni granulociti
39
naziv mjesta i procesa kojim se oslobađaju trombociti
megakariociti, fragmentacija
40
građa trombocita
citoplazmatski dio megakariocita omeđen membranom
41
gdje se nalaze megakariociti
koštana moždina
42
uloga trombocita
kontrola krvarenja (zgrušavanje krvi)
43
opiši djelovanje trombocita pri zaustavljanju krvarenja
trombociti se lijepe na ozlijeđeni dio stijenke krvne žile i začepljuju otvor uz fibrinogenske niti i krvne stanice
44
strukture koje nastaju sljepljivanjem eritrocita (pogrešna transfuzija krvi)
aglutinati
45
naziv reakcije sljepljivanja eritrocita u nesrodnom serumu
aglutinacija
46
naziv za raspad eritrocita
hemoliza
47
tipične transfuzijske reakcije
aglutinacija (1.) i hemoliza (2.)
48
podjela specifičnih bjelančevina na membrana eritrocita
aglutinogen A, aglutinogen B, Rh aglutinogeni
49
podjela krvnih grupa na temelju aglutinogena
A (aglutinogen A)
B (aglutinogen B)
AB (aglutinogen A+B)
0 (nema)
50
lokacija protutijela (antitijela)
krvna plazma
51
strukture zaslužne za aglutinaciju eritrocita
protutijela (aglutinini)
52
koje aglutinine sadrže specifične krvne grupe
A (aglutinin B)
B (aglutinin A)
AB (nema)
0 (aglutinin A+B)
53
koji geni su zaslužni za sintezu Rh-aglutinina
CDE
54
u kojem slučaju dolazi do najburnije imunizacije i sinteze Rh-aglutinina
osoba je Rh-pozitivna, sadrži dominantan D gen
55
što se može dogoditi u slučaju da Rh-pozitivna majka ima Rh-negativno dijete
u majčinom krvotoku dolazi do stvaranja anti Rh-aglutinina koji uzrokuju hemolizu eritrocita fetusa (anemija) ili fetalnu eritroblastozu
56
kada je moguće stvaranje fetalne eritroblastoze u novorođenčadi
Rh-pozitivna majka i Rh-negativno dijete
anti Rh-aglutinini uzrokuju hemolizu eritrocita -> koštana moždina u perifernu krv otpušta nezrele eritroblaste s jezgrom
57
kada je moguća imunizacija Rh-negativne osobe?
pogrešna transfuzija (- sa +) ili trudnoća (- majka s + dijetetom)
58
vrsta anemije; pojavlja se kod osoba sa smanjenom količinom Fe ili uslijed većih krvarenja i otežane apsorpcije Fe iz probavila
sideropenična anemija
59
vrsta anemije; nedostatna količina vitamina B12 (cijanokobalamin) i/ili B9 (folna kiselina)
stanje premale proizvodnje eritrocita
perniciozna anemija
60
kod kakvog tipa prehrane se najčešće pojavljuje perniciozna anemija
strogo vegetarijanstvo
61
nasljedna bolest, oslabljen prijenos kisika
uzrok: sinteza hemoglobina HbS
srpasta anemija
62
ubrzano raspadanje eritrocita u odnosu na stvaranje
simptomi: žutica, krvna slika pokazuje smanjen broj eritrocita
hemolitička anemija
63
efektivno liječenje blažih oblika anemija i razlog zašto je efektivno
visinsko klimatsko liječenje
smanjena kon. kisika u atmosferi -> bubrezi luče eritropoetin -> stimulacija koštane srži -> proizvodnja eritrocita
64
rak bijelih krvnih stanica, matične stanice se pretjerano dijele i stvaraju velik broj leukocita u krvi
simptomi: smanjena otpornost na infekcije, čirovi u ustima, povećanost limfnih čvorova i slezene, opća slabost
leukemija
65
bolest; nenormalan rast i razvoj limfocita
limfatična leukemija
66
bolest; nenormalan rast i razvoj neutrofila
mijeloična leukemija
67
stanje smanjenog broja leukocita u krvi
leukopenija
68
stanje smanjenog broja limfocita u krvi
limfopenija
69
stanje povećanog broja leukocita u krvi
leukocitoza
70
kada je tijelo sklono leukocitozi
posljedica infekcija t. povećane obrambene aktivnosti tijela
71
stanje povećanog broja limfocita u krvi
limfocitoza
72
nasljedna bolest; nedostatak tvari nužnih u koagulaciji krvi
hemofilija
73
koji protein nedostaje u bolesnika hemofilije
antihemofilijski globulin (faktor VIII)
74
stanje smanjenog broja trombocita
simptomi: duža krvarenja, osip s grimiznotočkastim potkožnim krvarenjima
trombocitopenija
75
koju bolest karakteriziraju osipi s griminznotočkastim potkožnim krvarenjima i/ili podljevi krvi
trombocitopenija
76
proces stvaranja krvnih stanica
hematopoeza
77
glavna krvotvorna tkiva i organi
koštana moždina, timus (prsna žlijezda), slezena i limfni čvorovi
78
razlika u mjestu stvaranja krvnih stanica u krvnoj moždini u kostima prije i poslije spolne zrelosti
prije: koštana moždina cjevastih i plosnatih kosti
poslije: koštana moždina plosnatih kosti (u cjevastima se zamijenjuje masnim tkivima)
79
krvotvorni organ, značajni stvaratelj limfocita
timus
80
ima li timus ulogu stvaranja limfocita tijekom cijelog života
samo do razdoblja spolne zrelosti
81
eritropoetski organi
koštana moždina, dio slezene, jetra
82
limfopoetski organi
timus, dio slezene, limfni čvorovi
83
granulopoetski organi
koštana moždina, slezena
84
trombocitopoetski organi
koštana moždina
85
jedna od pretpostavki o nastajanju krvnih stanica; naziv osnovne stanice iz koje nastaju
hemocitoblast
86
gdje započinje hematopoeza u zametku
žumančana vrećica, od drugog mjeseca jetra, kasnije slezena, od petog mjeseca koštana moždina
87
podjela koštane moždine
crvena, žuta (masna), želatinozna
88
dio koštane moždine koji spada pod krvotvorno tkivo
crvena moždina
89
što se sve stvara u koštanoj moždini
etritrociti, megakariociti, granulociti, nediferencirane stanice (prethodnice limfocita)
90
organ smješten u prsnoj šupljini iznad dušnika i srca
timus
91
vrsta limfocita koje timus proizvodi u embrijalno i fetalno doba do puberteta
T-limfociti
92
organ smješten ispod lijevog svoda ošita, na presjeku crvenoljubičaste boje
slezena
93
specifično meko tkivo slezene između vezivnih tračaka
pulpa
94
vrste pulpe u slezeni
crvena i bijela pulpa
95
pulpa u kojoj se stvaraju eritrociti, granulociti, monociti i plazma stanice
crvena pulpa
96
pulpa, nakupine manjih limfnih čvorića, sadrži arterije kroz koju odlaze u optok krvi limfociti
bijela pulpa
97
nakupine limfnog tkiva u vezivnoj čahuri
limfni čvorovi
98
mjesta na kojima ima najviše limfnih čvorova
pluća, crijeva, ispod površine kože
99
redovi (loze) stanica
eritrocitni, limfatični, plazmatski, monocitni, trombocitni, granulocitni
100
krvotvorne stanice iz koštane moždine, mogu se neograničeno reproducirati
osnovne matične stanice
101
eritrocitni red stadiji
pronormoblast
normoblast
proeritrocit (nema jezgre)
zreli eritrocit
102
limfatični red stadiji
limfoblast
prolimfocit
limfocit
103
podjela limfocita ovisno o mjestu nastanka
T-limfociti (timus) i B-limfociti (koštana moždina i dr.)
104
plazmatski red stadiji
plazmoblast
plazmocit (plazma stanica)
105
monocitni red stadiji
monoblast
promonocit
monocit
106
trombocitni red stadiji
megakarioblast
promegakariocit
megakariocit
trombocit
107
granulocitni (mijelocitni) red stadiji
mijeloblast
promijelocit
diferencijacija u 3 tipa: eozinofil, bazofil, neutrofil
108
stanje povećanog broja crvenih krvnih stanica
policitemija
109
uzrok povećanog broja eritrocita kod policitemije
povećana proizvodnja eritrocita u koštanoj moždini, normalna hemoliza
110
simptomi policitemije
česte glavobolje, vrtoglavice, povećana slezena, svrbež kože, otežani optok krvi
111
liječenje policitemije
citostatici za smanjivanje broja eritrocita i venepunkcija (puštanje krvi)
112
posljedice nekontrolirane i prekomjerene proizvodnje abnormalnih plazma stanica u koštanoj moždini
1. poremećena proizvodnja drugih krvnih stanica u k.m.
2. razaranje koštane građe (krhke kosti)
3. oslabljen imunitet
113
bolesti; nekontrolirana i prekomjerena proizvodnja abnormalnih plazma stanica u koštanoj moždini
mijelom
114
liječenje mijeloma
citostatici, kortikosteroidi
115
bolest; smanjena proizvodnja eritrocita u koštanoj moždini
aplastična anemija
116
bolest; smanjena ili zaustavljena proizvodnja neutrofila
agranulocitoza
117
zašto oboljeli agranulocitozom imaju oslabljenu otpornost na infekcije
krv im sadržava premalo neutrofila koji djeluju kao mikrofagi pa je fagocitoza smanjena
118
smanjeno stvaranje leukocita
agranulocitoza
119
smanjeno stvaranje eritrocita
aplastična anemija
