lab-onderzoek Flashcards
indicaties, normaalwaarden, oorzaken (40 cards)
bloedwaarden hemolyse
- hoge reticulocyten
- hoge bilirubine
- lage haptoglobine
normaalwaarde natrium
135-145 mmol/L
mogelijke oorzaken hyponatriëmie
- SIADH
- primaire/secundaire bijnierinsufficiëntie
- hartfalen, levercirrose, nefrotisch syndroom
- thiazidediureticum-geïnduceerd
mogelijke oorzaken hypernatriëmie
- diabetes insipidus
- dehydratie
- osmotische diurese
normaalwaarde kalium
3,5-5,0 mmol/L
welke cortisol-, aldosteron-, natrium-, kalium-, ACTH-waarden verwacht je bij ziekte van Cushing
- hoge cortisol
- normale aldosteron
- hyponatriëmie
- normale kalium
- hoge ACTH
welke cortisol-, aldosteron-, natrium-, kalium-, ACTH-waarden verwacht je bij bijnierschorsadenoom
- hoge cortisol
- normale aldosteron
- hyponatriëmie
- normale kalium
- lage ACTH
welke cortisol-, aldosteron-, natrium-, kalium-, ACTH-waarden verwacht je bij ectopische ACTH-producerende adenoom?
- hoge cortisol
- normale aldosteron
- hyponatriëmie
- normale kalium
- hoge ACTH
- geen daling van cortisol bij dexamethason suppressietest!
welke cortisol-, aldosteron-, natrium-, kalium-, ACTH-waarden verwacht je bij ziekte van Addison?
- lage cortisol
- lage aldosteron
- hyponatriëmie
- hyperkaliëmie
- verhoogde ACTH -> hyperpigmentatie!!!
- synacthen-test -> niet voldoende cortisol productie
welke cortisol-, aldosteron-, natrium-, kalium-, ACTH-waarden verwacht je bij secundaire bijnierschorsinsufficiëntie (probleem hypofyse)
- lage cortisol
- lage aldosteron
- hyponatriëmie
- hyperkaliëmie
- verlaagde ACTH
- synacthen-test -> wel voldoende cortisol productie
oorzaken hypokaliëmie
- renaal verlies!!!: diuretica (thiazide, lis), hyperaldosteronisme, polyurie, etc.
- gastrointestinaal verlies: braken, diarrhee, malapsorptie, laxantia.
- verplaatsing naar de cel: insuline, alkalose
- onvoldoende intake: zelden, ernstige ondervoeding
symptomen hypokaliëmie
- spierzwakte, paralyse
- rhabdomyolyse (overmatige afbraak dwarsgestreepte spierweefsel), kramp
- ileus, obstipatie
- ECG-afwijkingen (U-golven, verlengd QT, ST-depressie, ventrikelaritmieën <- ernstige gevallen)
oorzaken hyperkaliëmie
- verlaagd uitscheiding: nierfalen, hypoaldosteronisme, kaliumsparende diuretica
- verplaatsing extracellulair: acidose, hemolyse, weefselschade (rabdomyolyse, tumornecrose)
- exogeen (toegenomen intake!!!): kaliumsupplementen, kaliuminfusie, kaliumrijke voeding bij nierfalen
symptomen hyperkaliëmie
- Neuromusculair: ernstige spierzwakte, tintelingen, paralyse
- hypotensie
- Misselijkheid, braken, buikkrampen, medicatiegebruik
normaalwaarde totaal calcium
2,10-2,55 mmol/L (let op: calcium is ook gebonden aan albumine, bij hypoalbuminie moet je corrigeren of ionisch calcium meten)
oorzaken hypocalciëmie
- vitamine D deficiëntie
- hypoparathyreoïdie (of na schildklierchirurgie)
- acute of chronische nierinsufficiëntie
- malabsorptie
- overig: rhabdomyelolyse, pancreatitis, hypomagnesiëmie, medicatie, citraataccumulatie (massale transfusie, plasmaferese, hemofiltratie)
naar welke waarden kijk je bij verdenking op schildklieraandoening?
- eerst TSH
- dan T4
oorzaken hypothyreoïdie
- Hashimoto = auto-immuun
- postoperatief of na radioactief jodium
- jodiumtekort
- thyreoïditis
- centrale oorzaak: hypofyse- of hypothalamusstoornis (zeldzamer)
lab-waarden Hashimoto
- anti-TPO-antistoffen!!!
- anti-TG-antistoffen
- lage T4
- hoge TSH
lab-waarden ziekte van Graves
- positieve TRAb (TSH-receptorantistoffen)!!!
- lage TSH
- hoge T4
symptomen hypothyreoïdie:
- algemene toestand
- gewicht
- temperatuurgevoeligheid
- huid
- haar
- hart
- darmen
- mentale toestand
- reflexen
- spieren
- ogen
- struma
- menstruatie
- schildklierfunctie
- belangrijke antistoffen
- algemene toestand: vermoeid, traag, sloom
- gewicht: gewichtstoename
- temperatuurgevoeligheid: koude-intolerantie, kouwelijk
- huid: droog, koud, bleek
- haar: droog, bros, haaruitval
- hart: bradycardie
- darmen: obstipatie
- mentale toestand: depressie, traag denken
- reflexen: vertraagde reflexen
- spieren: spierstijfheid, krampen
- ogen: normaal
- struma: struma vaak stevig en hobbelig
- menstruatie: menorragie (zware menstruaties)
- schildklierfunctie: TSH verhoogd, FT4 verlaagd
- belangrijke antistoffen: anti-TPO, anti-TG antistoffen
symptomen hyperthyreoïdie:
- algemene toestand
- gewicht
- temperatuurgevoeligheid
- huid
- haar
- hart
- darmen
- mentale toestand
- reflexen
- spieren
- ogen
- struma
- menstruatie
- schildklierfunctie
- belangrijke antistoffen
- algemene toestand: onrust, gejaagd, alert
- gewicht: gewichtsverlies
- temperatuurgevoeligheid: warmte-intolerantie, zweetaanvallen
- huid: warm, vochtig, rood
- haar: fijn, dun, haaruitval
- hart: tachycardie, palpitaties, AF mogelijk
- darmen: diarree, frequente ontlasting
- mentale toestand: nervositeit, prikkelbaarheid, slapeloosheid
- reflexen: verhoogd reflexen
- spieren: zwakte proximale spieren
- ogen: exophthalmus, ooglidretractie (Graves)
- struma: diffuus en vaatrijk struma
- menstruatie: oligomenorroe, amenorroe
- schildklierfunctie: TSH verlaagd, FT4 verhoogd
- belangrijke antistoffen: TRAb positief
oorzaken hypercalciëmie
- verhoogde botresorptie: hyperparathyreoïdie, maligniteit (PTHrP), botmetastasen
- verhoogde absorptie: vitamine D-intoxicatie, sarcoïdose, thiaziden
- verminderde excretie: nierinsufficiëntie, thiazidediuretica
- familiair: FHH (familial hypocalciuric hypercalcemia)
symptomen hypocalciëmie
- periorale en perifere tintelingen
- spierkrampen
- teken van Trousseau (kramp in arm bij oppompen bloeddrukmetermanchet) en Chvostek (trekken van gezichtsspieren na tikken tegen n. facialis net voor het oor)
- verlengde QT-tijd
- ernsitg: laryngospasme, epileptische insult, hartstilstand
