Lecture 1 Flashcards
(33 cards)
ӨС дахь нэгж хоорондын холбоо хамаарлыг визуаль байдлаар илэрхийлэх арга. ERD-үүдийг
өгөгдлийн сан хөгжүүлэлтийн загварчлалын шатанд ашигладаг.
Entity Relationship Diagram
Тодорхой үйлдлийг (insert, update, delete гэх мэт) гүйцэтгэхэд автоматаар гүйцэтгэгдэх/ажиллах ӨС-ийн обьект.
Trigger
Мэдээллийн сан дахь
хязгаарлалт, дүрэм, баталгаажуулалтаар хэрэгжих ба энэ нь өгөгдлийн нарийвчлал, тогтвортой, найдвартай байдал.
Өгөгдлийн бүрэн бүтэн байдал
Компьютерт цахим хэлбэрээр хадгалагддаг
бүтэцлэгдсэн мэдээлэл буюу зохион байгуулалттай өгөгдлийн багц
Өгөгдлийн сан
- Бүтэцлэгдсэн/Загварчлагдсан хүснэгт болон тэдгээрийн уялдаа
холбоонууд дээр тулгууралсан - SQL (Structured Query Language) ашигладаг.
Relational Database
- Бүтэцлэгдээгүй өгөгдөлд зориулагдсан, баганан бус/хэвтээ чиглэлээр
өгөгдлийг илэрхийлдэг. - Төрөл:Документ (MongoDB), key-value/түлхүүр-утга (Redis), Граф(Neo4j).
NoSQL Database
- Үүлэн технологи бүхий дэд бүтцэд байршуулсан өгөгдлийн сан
- Amazon RDS, Google Firestore
Cloud Database
Өгөгдлийн санг ашигласанаар…
- Мэдээллийг үр дүнтэй хадгалах, сэргээх.
- Олон хэрэглэгчийн нэгэн зэрэг нэвтрэх боломж бүрдүүлэх.
- Өгөгдлийн бүрэн бүтэн байдал, аюулгүй байдал.
- Нөөцлөх, сэргээх чадвар.
Мод хэлбэрийн бүтэцтэй
эцэг-хүү бүхий холбоо хамааралтай загвар
Шаталсан загвар/Hierarchal Model
Хүснэгтүүд нь
хоорондоо холбоо хамааралтай баганан бүтэц бүхий загвар
Relational Model
ОХ-тай төстэй
өгөгдөл нь обьект байдлаар илэрхийлэгддэг загвар.
Object Oriented Model
Хэрэглэгчид, программууд өгөгдлийн сантай холбогдож
өгөгдлийг цуглуулах, дүн шинжилгээ хийх зэрэг боломж олгодог
програм хангамж юм.
DBMS буюу Database Management System
DBMS нь дараах хэсгүүдээс бүрдэнэ.
- Data Definition Language (DDL) – Өгөгдөл тодорхойлох хэл
- Data Manipulation Language (DML) – Өгөгдөл боловсруулах хэл
- Query Processor – Асуулга боловсруулагч
- Transaction Management – Транзакшин менежмэнт
- Security and Access Control – Өгөгдлийн аюулгүй байдал, хандалтын
хяналт
SQL үндсэн үйлдлүүд дараах үйлдлээс бүтнэ.
- SELECT: ӨС-аас өгөгдөл хүлээн авах.
- INSERT: ӨС-д шинэ бичлэг нэмэх.
- UPDATE: Орчихсон байгаа бичлэгийн өөрчлөх.
- DELETE: Бичлэг устгах.
- CREATE: ӨС-ийн обьектийн үүсгэх
Өгөгдөл нь …-д Relations (Tables) хэлбэрт зохион байгуулагдана
Relational Model
Өгөгдлийн сангийн схемийг тодорхойлох тодорхойлолт
Data Definition Language (varchar, numeric гэх мэт)
Language for accessing and updating the data organized by the appropriate data mode
Data Manipulation Language
DML-ийн хоёр төрөл
- Procedural DML – хэрэглэгчээс ямар өгөгдөл хэрэгтэй, тэдгээр өгөгдлийг хэрхэн авахыг зааж
өгөхийг шаарддаг. - Declarative DML – хэрэглэгчээс тэдгээр өгөгдлийг хэрхэн авахыг заалгүйгээр ямар өгөгдөл
шаардлагатайг зааж өгөхийг шаардах.
ӨС-д Мөр, баганаар зохион байгуулагдсан холбогдох өгөгдлийн цуглуулга. Хүснэгтүүд нь холбоо хамааралт
өгөгдлийн санд нэгжүүд(entity) илэрхийлдэг.
Table/Хүснэгт
Хүснэгт дэхь нэгжийг илэрхийлдэг, хүснэгт доторх өгөгдлийн холбоотой өгөгдлийн талбаруудын нэг.
Record/Бичлэг
Normalization
Өгөгдлийн санг хоёр буюу түүнээс дээш хүснэгтэд хувааж, тэдгээрийн хоорондын хамаарлыг
тодорхойлох замаар илүүдэл, хамаарлыг багасгахын тулд өгөгдлийг зохион байгуулах үйл явц
Denormalization
Асуулгын нарийн төвөгтэй байдлыг багасгахын тулд хүснэгтүүдийг нэгтгэх эсвэл өгөгдлийг
хуулбарлах замаар өгөгдлийн сангийн гүйцэтгэлийг оновчтой болгох үйл явц. Нормализаци нь хэвийн байдлын эсрэг юм.
Schema
Өгөгдлийн санд дахь өгөгдлүүд хэрхэн зохоин байгуулагдахыг тодорхойлсон бүтцийн тойм. Схем нь хүснэгт, талбар,
холбоо хамаарал, тодогтмолуудыг багтаасан байна.
Entity relationship diagram
ӨС дахь нэгж хоорондын холбоо хамаарлыг визуаль байдлаар илэрхийлэх арга. ERD-үүдийг
өгөгдлийн сан хөгжүүлэлтийн загварчлалын шатанд ашигладаг
