Leerdoelen 13 Flashcards
(27 cards)
diverse aspecten van preklinische en klinische ontwikkeling van nieuwe medicijnen
de verschillende fasen van (klinisch) onderzoek beschrijven.
historische, ethische en farmacologische principes van geneesmiddelontwikkeling en behandeling.
diverse (zorg) overwegingen in de terminale situatie van patiënten met kanker
Het melanoom en cervixcarcinoom; enkele specifiek overwegingen.
preklinische testfase => klinische onderzoeksfase bereiken
selectie van het lead compound via high-throughput screening en ziektemodellen
de kwaliteiten waaraan het geneesmiddel moet voldoen en de tests (van reageerbuis tot diermodel) die worden gebruikt om die kwaliteiten te toetsen.
factoren die de geneesmiddel expositie kunnen beïnvloeden
Metabolisme, eliminatie;
Ziekte gerelateerd, lichaamsoppervlakte, co-medicatie, orgaanfunctie, lifestyle, genetische factoren, lichaamskenmerken
smalle therapeutische breedte
wanneer het medicijn te hoog wordt gedoseerd er ernstige bijwerkingen kunnen optreden, terwijl een te lage dosis zal leiden tot te weinig effectiviteit
De geschiedenis van de ontwikkeling van een effectieve, maar voor de jonge patiënten zeer belastende therapie voor Acute Lymfoblastische Leukemie (ALL).
Toevallig anti-kanker medicijnen ontdekken; op grote schaal testen; doorbraak op filosofisch, psychologisch en praktisch vlak.
Enorm optimisme; genezing zeldzame ziekte!
=> Nixons War on Cancer; nu solide tumoren
* resultaten hiervan teleurstellend; solide tumoren andere koek
* oprichten National Cancer Institute
Discussiepunten
=> Gevolgen medisch denken
* ‘oorlog’, ‘vijand uitroeien’, radicale en invasieve behandelingen ↔ systemische ziekte
=> Relatie wetenschappelijk onderzoek - behandeling?
* patiënt = proefpersoon, behandelaar = onderzoeker
* zeer schadelijke middelen, zeer onzekere uitkomst
=> Curatie vs. preventie
* Geld, politieke keuzes, institutionele context
* nadruk te veel op individuele therapie ipv preventie
De geschiedenis van de behandeling van borstkanker aan de hand van de ervaringen van drie generaties vrouwen: een grootmoeder, moeder en dochter.
Grootmoeder: stilte rond kanker, op vroege leeftijd overlijden
Moeder
An event, not a process
* Acute, not chronic
* Local not systemic
* The total lack of support services or room for
treatment negotiation made it clear she could
not “make a fuss”
* snel terug naar het ‘‘gewone leven’’
Dochter
* a process, not an event
* Chronic, not acute
* Systemic, not local
* Sees cancer as a
part of me and my life
* Patiënt moet zelf rol spelen in ‘management’
van ziekte en behandeling
Inzicht in de stadiëring (TNM) van het melanoom
Inzicht in de behandeling van het lokaal (stadium I-II) melanoom
Inzicht in de systemische therapie-opties bij het gemetastaseerd (stadium III en IV) melanoom, namelijk immuuntherapie en BRAF en MEK remmers
Epidemiologie, vroege opsporing en klinische aspecten van (met name) de premaligne afwijkingen van de baarmoedermond
Epidemiologie: ±3600 vrouwen per jaar in bevolkingsonderzoek
Screening - uitstrijkje:
Speculum (eendenbek)
Cervixbrush
Medium (HPV test, cytologisch onderzoek)
* Klachten => beoordelen van de cytologische kenmerken van de uitgestreken cellen
* Screening: beoordelen van
aanwezigheid van hrHPV types, vervolgens beoordelen van de cytologie
de moleculaire aspecten en de ontwikkeling van baarmoederhalskanker na een HPV infectie.
Binnendringen van viruspartikels in de
basale laag van het epitheel (wondjes)
1- Viruspartikel bindt aan specifieke moleculen op het oppervlak van de cel
2- Viruspartikel dringt de cel binnen door endocytosis
3- Afbreken van virale mantel door celproteasen
4- Viraal DNA gaat naar de celkern, transcriptie van virale genen begint
1- Stimuleren van de proliferatie van de gastheercel (E6/E7)
2- Virusreplicatie:
* E2 remt expressie van E6 en E7 en activeert de productie van E1 (DNA helicase)
3- Assemblage en export van viruspartikels:
Productie van L1/L2 en E4
Onderdrukken lokale immuunrespons; partiële integratie van viraal DNA in het genoom van de gastheercel leidt tot permanente proliferatie/immortalisatie, genomische instabiliteit en uiteindelijk progressie tot kanker
het principe van oncolytische virussen
onderzoek aan Newcastle Disease Virus als oncolytisch virus
Viro-therapie
virussen worden gebruikt voor bestrijding van tumoren. De natuurlijke replicatiecyclus van een virus wordt gebruikt om zeer efficiënt tumorcellen te doden. Verschillende van nature voorkomende en genetisch gemodificeerde virussen worden op dit moment onderzocht.
de medisch-ethische aspecten van medische beslissingen rond het levenseinde (MBL), met name euthanasie en hulp bij zelfdoding
Morele uitgangspunten:
barmhartigheid
zelfbeschikkingsrecht
Zorgvuldigheidseisen:
vrijwillig en weloverwogen verzoek
uitzichtloos en ondraaglijk lijden
de patiënt is voorgelicht (respect voor autonomie, informed consent)
heeft schriftelijk verslag van onafhankelijke arts tav bovenstaande
heeft medisch zorgvuldig uitgevoerd
Knelpunten:
1. Euthanasie is geen normaal medisch handelen: arts mag het doen als hij zich aan de
zorgvuldigheidseisen houdt, maar hoeft het niet.
2. Vrijwillig en weloverwogen verzoek & wilsverklaring
3. Ondraaglijk lijden (voortkomend uit medisch classificeerbare aandoening)
hoe vaak worden medische beslissingen rond het levenseinde waaronder euthanasie verricht
2023: ±9000
2021: ±7500
wat betekent het uitvoeren van een euthanasiewens voor de dokter, hoe gaat dat in de praktijk?
Na de euthanasie:
1. Melden bij gemeentelijk lijkschouwer
2. Overhandigen meldingsformulier, verslag van consulent en evt overige stukken
3. Gemeentelijk lijkschouwer stuurt deze aan de Regionale Toetsingscommissie Euthanasie
Dokter mag de patient helpen, maar is niet verplicht om euthanasie te plegen
de zorgvuldigheideisen inzake euthanasie en hulp bij zelfdoding beschrijven;
Zorgvuldigheidseisen:
vrijwillig en weloverwogen verzoek
uitzichtloos en ondraaglijk lijden
de patiënt is voorgelicht (respect voor autonomie, informed consent)
heeft schriftelijk verslag van onafhankelijke arts tav bovenstaande
heeft medisch zorgvuldig uitgevoerd
de morele argumenten in het debat over de morele aanvaardbaarheid van euthanasie en hulp bij zelfdoding benoemen.
Morele uitgangspunten:
barmhartigheid
zelfbeschikkingsrecht
