Lokapróf Flashcards

1
Q

Hvað hefur 70 kg maður mikið af járni í líkamanum

A

Um 4 g

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Hvernig er skipting járn í líkamanum ?

A

65% í blóðrás sem hemóglóbín, 17% í lifur, milta og beinmerg sem ferritín eða hemosiderín (varabirgðir) og rest í mýoglóbíni, cytochrome o.fl ensímum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Á hvaða formi frásogar líkaminn járn ?

A

Ferric formi (+3)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Hvaða áhrif hefur C-vítamín á frásog járns ?

A

Myndar complex við járn og eykur oxun þessu úr ferric formi í ferrous form og eykur þar með frásogið

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Hverjar eru ástæður járnskorts ?

A

Blóðtap, aukin þörf (meðganga, börn), skortur í fæðu eða truflað frásog

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Hvaða aukaverkun getur fylgt parenteral járngjöf ?

A

Anaphylactoid reaction

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Í hvaða ferli eru B-12 vítamín og fólínsýra mikilvæg ?

A

Myndun thymidilate kjarnsýru

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Hvaða ábendingar eru fyrir fólínsýrugjöf ?

A

Megaloblastic anemia v/ fólínsýruskorts og sem forvörn hjá sjúklingum á methotrexate meðferð, þunguðum konum, fyrirburum og sjúklingum með króníska hemolysu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Hvaða ábendingar eru fyrir B-12 vítamín gjöf ?

A

Megaloblastic anemia vegna pernicious anemiu og sem forvörn við brottnám á maga eða terminal ileum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Hvaða sjúkdómum/klíníska ástandi veldur brenglun í serótónín framleiðslu ?

A

Mígreni, carcinoid carcinoma, kvíða og lyndisröskun

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Hreint insúlínklóríð

A

1 mg = 24 einingar af insúlíni

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Insulin lispro

A

Insulin analog, verkar hraðar en náttúrulegt insúlin, lysine-proline afleiður stökkbreyttar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Insulin glargine

A

Langvinnt insúlín, leysanlegri við súrt pH og stöðugra, aðeins breytt amínósýruröð

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Lyfhrif insúlíns

A

Eykur flutning glúkósa yfir frumuhimnur, glýkógenmyndun í lifur, samtengingu TGA, uppbyggingu vöðvapróteina, lækkar blóðsykur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Hverjar eru frábendingar fyrir noktun biguanide lyfja ?

A

Lifrar- og nýrnabilun, alvarlegir hjarta- og lungnasjúkdómar, þungun

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Hverjar eru aukaverkanir biguanide lyfja ?

A

Ógleði, uppköst, lystarleysi, mjólkursýrumyndun

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Hverjar eru aukaverkanir sulfonylurea lyfja ?

A

Hypoglycemia, leukopenia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Hvernig virka alpha-glucosidasa hindrar og við hverju eru þeir notaðir ?

A

Draga úr frásogi kolvetna, notað við týpu II sykursýki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Exenatide

A

GLP-1 analog, smápeptíð upprunnið úr gila monster, eykur losun insúlíns

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Gliptine

A

DDP-4 hindrar, hindra niðurbrot endogen incretina (GLP-1 og GIP) og auka þannig losun insúlíns

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Hverjir eru helstu ókostir thiazolidinedione lyfja ?

A

Talið auka líkur á kransæðasjúkdómum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Hver eru einkenni hyperthyroidisma ?

A

Hjartsláttaróþægindi, heitfengi, svitamyndun, handarskjálfti, megrun, aukin matarlyst

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Hvaða alvarlega aukaverkun getur fylgt thionamide lyfjum ?

A

Agranulycytosis

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Hver er algengasta orsök hyperthyroidisma ?

A

Grave’s sjúkdómur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Hver er algengasta orsök hypothyroidisma ?
Hashimoto's skjaldkirtilsbólga
26
Hverjar eru aðrar orsakir primer hypothyroidisma ?
Iatrogenic (brottnám, geislajoðsmeðferð), subacute lymphocytic/granulomatous tyroiditis, post-partum thyroiditis, lyf og ífarandi sjúkdómar (hemochromatosis, sarcoidosis)
27
Hver eru einkenni hypothyroidisma ?
Þreyta, kulvísi, hægðartregða, syfja, bjúgur, gleymni
28
Hver er meðferðin við hypothyroidisma ?
Thyroxin - levothyroxin gefið um munn eða liothyronine gefið i.v.
29
Hverjar eru helstu orsakir joðmengungar á Íslandi ?
Röntgenskuggaefni, þaratöflur og Amidarone
30
Hvaða lyf lækka bæði kólesteról og þríglýceríð ?
Fíbröt, gallsýrubindandi efni og nikotínsýra
31
Heparin induced thrombocytopenia
Aukaverkun heparins sem kemur fram 2-14 dögum eftir meðferð, mótefna-complex binst blóðflögum, veldur blóðflögufækkun og getur valdið thrombus
32
Hverjar eru ábendingar fyrir notkun K-vítamíns ?
Ef gefnir eru of stórir skammtar af K-vít, nýburablæðing, K-vít skortur (stíflugula, celiac disease o.fl)
33
Aflatoxin
Toxin frá Aspergillus flavus, krabbameinsvaldur og ónæmisbælandi, finnst oft í kornvörum, hnetum og fóðri
34
Ocharatoxín
Toxin sem berst með Aspergillus og Penicillin sveppum, veldur nýrnabilun og líklegur krabbameinsvaldur, finnst í kornvörum, kaffi, þurrkuðum ávöxtum, kjöti og rauðvíni
35
Botulinum toxin
Toxin frá Clostridium botulinum bakteríunni, banvænt í mjög litlum skömmtum, veldur hömlun á losun ACH og þar með lömun, finnst oft í illa niðursoðnum mat
36
Paralytic shellfish poisoning
Saxitoxin er taugaeitur sem þörungar í skelfisk mynda
37
Dioxin
Meðal eitruðustu efna, sterkur krabbameinsvaldur, hugsanlega áhrif á frjósemi og ónæmiskerfi, finnast alls staðar í umhverfi en í afar litlu magni og safnast upp í fæðukeðjunni
38
Hvaða aukaefni eru sérlega slæm fyrir fólk með astma ?
E-102, 120 og 220-228
39
Hver er verunarmáti örvandi lyfja ?
Valda aukningu á monoaminnum (auka losun/hamla upptöku), sérstaklega dópamíni og noradrenalíni á taugamótum
40
Methylphenidate (ritalín)
Örvandi lyf sem er notað við drómasýki og athyglisbrest með ofvirkni, mjög stuttverkandi
41
Hver eru áhrif örvandi lyfja ?
Örva hreyfingu, vellíðunartilfinning, minnkaður svefn, lystarleysi, aukið úthald, hækkaður BÞ, hægja á þarmahreyfingum, bætt líkamleg og andleg frammistaða
42
Aukaverkanir örvandi lyfja
Kvíði, svefntruflanir, hækkaður BÞ, lystarleysi, eirðarleysi, pirringur, panic köst, paranoia, ofskynjanir (geðrofseinkenni), stereotypiskar hreyfingar
43
Hvers vegna er hægt að nota methylphenidate við athyglisbrest þó að þol myndist fljótt við því ?
Þol myndast fljótt við euphoriskum áhrifum og áhrifum á matarlyst, en síður við áhrifum á einbeitingu
44
Hver eru fráhvarfseinkenni örvandi lyfja ?
Mikil þreyta og orkuleysi, depurð, þunglyndi, sjálfsvígshugsanir, aukin matarlyst
45
Concerta
Nýlegt langvinnt lyfjaform af methylphenidate
46
Modanafil
Hömlun á upptöku dópamíns, notað við drómasýki og off-label í þunglyndi
47
Hvað gerist ef lyf hrindir öðru lyfi úr próteinbindingu ?
Minni heildarþéttni lyfsins í plasma, aukin þéttni óbundinna lyfjasameinda í plasma og vefjum, aukin lyfjaverkun, aukin hraði umbrota/útskilnaður
48
Efni sem umbrotna hraðar vegna ensíminnleiðslu
Testosterone, estradiol, barksterar, díkúmaról, phenytoin, þríhringlaga þunglyndislyf, warfarin
49
Hverjir eru ókostir þess að gefa konum eftr tíðahvörf estrógen ?
Aukin hætta á bláæðasegum, brjóstakrabbameini, kransæðasjúkdómi og heilaæðasjúkdómi
50
Denosumab
Einstofna mótefni gegn RANKL, hindrar osteoclasta, minnkar niðurbrot beina, eykur beinmassa, minnkar líkur á beinbrotum, dýrt, notað ef önnur lyf þolast/duga ekki
51
Hver er RDS af D-vítamíni fyrir 10-70 ára ?
600 ein
52
Hver er RDS af kalki ?
800-1000 mg
53
Hvaða þrjár tilgátur eru uppi um orsök mígreni ?
Aukið blóðflæði, taugavefsuppruni, ónæmisviðbrögð
54
Hvaða lyf eru notuð fyrirbyggjandi við mígreni ?
Beta-blokkerar, dópamín antagonistar og 5-HT2 antagonistar
55
Hvaða lyf eru notuð í bráðameðferð við mígreni ?
Einföld verkjalyf, ergotamine (5-HT1D partial agonist), sumatriptan, zolmitriptan (5-HT1D agonistar)
56
Úr hvaða amínósýru er NO myndað ?
L-arginine (og súrefni)
57
Sildenafil
Hindrar phosphodiesterasa sem veldur niðurbroti á cGMP, eykur slakandi áhrif NO
58
Hver eru hlutverk NO ?
Stjórn á BÞ og blóðflæði á ákv. svæði (æðaþel), hindra kekkjun blóðflagna, vörn gegn örverum, boðefni í MTK (minni, matarlyst, sársauki), boðefni í MTK (magatæming, penile erection)
59
Hvernig er hægt að koma lyfjum fram hjá BBB ?
Mannitol, Cereport, tengja við fitusækið element eða mótefni, nanoparticles
60
Memantine
Antagonisti á NMDA viðtaka, geta minnkað skaða við heilablóðfall
61
Domoate
Taugaeitur úr skelfiski sem binst kainate viðtökum
62
Hvar er mest af glycine taugaboðefni í MTK ?
Í mænu
63
Hvar er histamín aðallega boðefni í heilanum ?
Tuberomammary kjarna
64
Gefitinib
EGF viðtaka antagonisti á astrocytum, notað við heilakrabbameini
65
Neurotropiskir factorar
Peptíð eða vaxtarþættir, virkja yfirleitt tyrosine kínasa viðtaka, áhrif á taugahrörnun
66
Hvað er algengasta peptíðið í cortex ?
Neuropeptíð Y
67
Hvaða göng hafa flest svæfingarlyf áhrif á ?
GABA-A jónagöng
68
Hvaða svæfingarlyf hindra NMDA viðtaka ?
Ketamín, glaðloft og xenon
69
Hvaða þættir hafa áhrif á upptöku innöndunar svæfingarlyfja ?
Uppleysni í blóði og fitu, öndunartíðni, blóðmagn og hjartsláttartíðni
70
Pethidín
Morfínskylt lyf sem er notað í fæðingu því það dregur ekki saman vöðva í legi
71
Naloxone
Ósérhæfður ópíóíð antagonisti, notað gegn ópíóíð eitrunum og hjá nýburum þar sem mæður hafa fengið ópíóíð verkjalyf við fæðingu