mediarecht en deontologie deel 2 Flashcards
(62 cards)
getrapte aansprakelijkheid
als de auteur bekend is dan wordt die vervolgd en niet de uitgever, drukker of verdeler ( art. 25)
kenmerken grondwettelijke bescherming
- verbod van preventieve maatregelen, in het bijzonder de vrijheid van drukpers
- repressieve sanctionering is mogelijk
- hof van assisen is bevoegd
- exclusieve aansprakelijkheid
strafrechtelijke vervolging van drukpersmisdrijven
- kunnen niet in voorhechtenis genomen worden
- korte verjaringstermijnen
- rechtstreekse dagvaarding niet mogelijk
- internering niet mogelijk
burgerrechtelijke vervolging van drukpersmisdrijven
- altijd voor kamer met 3 rechters
- moet altijd meegedeeld worden aan het OM, op straffe van nietigheid
andere bepalingen inzake de bescherming van vrijmeningsuiting
- parlementairen en ministers/staatssecretarissen
- advocaten
waarom gaat men naar een kort geding rechter
om op zeer korte termijn een rechtelijke uitspraak te bekomen, dit om te vermijden dat een publicatie wordt verspreid of een televisieprogramma wordt uitgezonden
is preventieve censuur toegelaten
volgens het cassatiearrest is een rechterlijk verbod niet in strijd met de grondwet indien er reeds verspreiding of openbaarmaking geweest is, maar in het algemeen wordt aangenomen dat preventieve censuur niet toegelaten is, hoewel er toch voorbeelden zijn waar het wel gebeurd
wat is een persmisdrijf
misdrijven waarbij op de rechten van de maatschappij of van de burgers inbreuk wordt gepleegd door het misbruik van de uiting van een mening
wanneer bestaat het persdelict
- als er misbruik is gemaakt van de vrijheid van mening
- wetgever moet dit misbruik van vrijheid van mening strafbaar hebben gesteld
- het misbruik moet gepleegd worden door middel van de drukpers
- aan het geschrift moet een zekere ruchtbaarheid gegeven worden
schending van goede zeden
afbeeldingen die er blijkbaar uitsluitend op gericht zijn de zinnelijke gevoelens van degene die ze bekijkt buitenmatig te prikkelen of, wegens de vicieuze of tegennatuurlijke gedragingen of houdingen op seksueel gebied die zij voorstellen, het schaamtegevoel van de gezond denkende doorsnee burger kwetsen
drukkerijmisdrijven of publicatiemisdrijven
als in een publicatie geen strafbare mening of opinie is uitgedrukt (een prent kan nooit een persmisdrijf zijn want die kan geen mening uiten)
civielrechtelijke veroordeling
een drukpersmisdrijf wordt niet strafrechtelijk vervolgt, maar slachtoffers blijven niet in de kou: onrechtmatige publicaties, aan civiele rechters om de afweging te maken met de grondwettelijke principes van de persvrijheid + civielrechtelijk veroordeling is een beperking van de vrijheid van meningsuiting en een inmenging van de overheid
2 soorten onrechtmatige publicaties
- quasi-delictuele aansprakelijkheid
- onrechtmatige daad
quasi-delictuele aansprakelijkheid
het foutief en schadeverwekkend karakter van een perspublicatie kan het gevolg zijn van een inbreuk op één van de stafbepalingen die een beperking inhouden op de vrijheid van expressie en de vrijheid van drukpersn
onrechtmatige daad
vordering en beoordeling van de rechtbank staan los van het eventueel delictueel karakter + er moet niet noodzakelijk een strafrechtelijke inbreuk gepleegd zijn om burgerrechtelijk aansprakelijk te zijn + rechter moet nagaan of er sprake is van een inbreuk op de zorgvuldigheidsnorm
criteria inbreuk op de zorgvuldigheidsnorm
- onzorgvuldige, onjuiste aantijgingen of met onvoldoende bewijsmateriaal
- onnodig kwetsende termen of te verregaand met de bedoeling schade toe te brengen
- schending privacy of initmiteitsrechten
uit de rechtspraak blijkt dat er een grotere mate van toelaatbaarheid van lasterlijke of beledigende kritiek aanwijsbaar is
- politieke personen die geen politici zijn wordt een hogere tolerantiegraad verwacht ten aanzien van kritiek
- men mag niet te ver gaan in het formuleren van negatieve kritiek of lasterlijke aantijgingen aan het adres van een politici of publieke personen
betrouwbaarheid of waarheidsgetrouwheid van de informatie
- journalist mag zich niet baseren op geruchten of onbetrouwbare info
- ook niet op voortvarende of lichtzinnige wijze berichten publiceren die manifest onjuist zijn
- normaal, zorgvuldig en omzichtig journalist gedragen
-verplicht te steunen op gecontroleerde gegevens = onderzoeksplicht naar de betrouwbaarheid van de bronnen en de waarachtigheid van de berichte feiten
geen resultaatsverbintenis
- iemand strafbare feiten ten laste leggen terwijl de betrokkenen niet vervolgd wordt
- stellen dat iemand veroordeeld is, terwijl in realiteit vrijgesproken terwijl de journalist hiervan op de hoogte diende te zijn
het recht op afbeelding
er niet mag worden overgegaan tot de publicatie van een foto van een persoon zonder diens uitdrukkelijke toestemming + toelating tot het maken impliceert niet tot het verspreiden en gebruiken of publiceren + geen minderjarige tegen wie een maatregel is genomen door de jeugdrechter
uitzonderingen recht op afbeelding
- publicatie van afbeeldingen van politici etc. mogen in het kader van actualiteitsverslaggeving of met het doel het publiek te informeren
- private personen mogen herkenbaar zijn bij de publicatie van een foto van een openbare manifestatie in het kader van actualiteitsverslaggeving of de journalistieke verslaggeving
recht van antwoord
noodzakelijk gevolg van de persvrijheid en de vrije meningsuiting
aan welke voorwaarden moet het recht van antwoord voldoen
- in dezelfde taal als het artikel gesteld
- mag niet zonder noodzaak derden in de zaak betrekken
- mag niet beledigend, in strijd met de goede zeden of een andere wetgeving zijn
- moet in onmiddellijk verband met de bestreden tekst staan
- het antwoord mag niet langer zijn dan 1000 lettertekens of het dubbele van de ruimte ingenomen door het oorspronkelijke artikel
wanneer, hoe en waar recht van antwoord
- binnen de 3 maanden na publicatie van het betreffende artikel
- duidelijke verwijzing naar het artikel of de aanhalingen waarop het antwoord betrekking heeft
- de aanvraag moet ingediend worden op het kantoor van het periodiek geschrift