Micro-nutrienten

Question 1

Benoem de volgende nutrienten en hun functie:

• macro-nutrienten
• alcohol
• micro-nutrienten

Answer 1

Macronutrienten: vetten, eiwitten, koolhydraten -> leveren energie en essentiele voedingsstoffen

Alcohol: levert energie, geen essentiele voedingsstof

Micro-nutrienten: vitaminen en mineralen -> levert geen energie maar wel essentiele voedingsstoffen

Question 2

Gemiddelde behoefte

Answer 2

Het niveau van inneming dat bij een normale verdeling van de behoefte toereikend is voor de helft van de populatie

Question 3

aanbevolen hoeveelheid

Answer 3

het niveau van inneming dat toereikend is voor vrijwel de gehele populatie. 97,5% = gemid. behoefte + 2 std.

Question 4

Aanvaardbare inneming (AI)

Answer 4

Niveau van inneming waarboven de kans bestaat dat ongewenste effecten optreden

Question 5

adequate inneming

Answer 5

laagste niveau van inneming toereikend voor vrijwel de gehele populatie als gem. behoefte niet bekend is

Question 6

nutrientendichtheid

Answer 6

de concentratie van nutrienten per voedingsmiddel of per calorische bijdrage van het voedingsmiddel

Question 7

bio-beschikbaarheid

Answer 7

de fractie van inneming van een voedingsstof die beschikbaar is voor normale fysiologische functies of opslag => beinvloed door o.a. efficientie vertering, methogde voedselbereiding, structuur, chemische vorm, matrix, andere voedingsmiddelen die tegelijkertijd worden geconsumeerd

Question 8

bio conversie

Answer 8

mate waarin precursor wordt omgezet in werkzame stof

Question 9

Benoem de vetoplosbare vitaminen en kenmerken

Answer 9

ADEK: substantiele opslag in lichaam, trage ontwikkeling deficienties, accumulatie en toxiciteit bij hoge inname

Question 10

Benoem de wateroplosbare vitaminen en kenmerken

Answer 10

BC: overschot veel al verloren met urine, beperkte lichaamsvoorraden, sommigen toch toxisch bij zeer hoge innememing

Question 11

vitaminen

Answer 11

organische stoffen, essentieel in kleine hoeveelheden

Question 12

mineralen

Answer 12

anorganische stoffen, bijv: calcium, kalium, natrium, magnesium

Question 13

spoorelementen

Answer 13

mineralen waarvan het llichaam weinig nodig heeft => ijzer, zink, koper, jodium, selenium

Question 14

1. Benoem functie van vit A
2. hoe slaat vit A zich op in het lichaam
3. wat is de precursor van vit A
4. deficientie
5. toxiciteit
6. ADH
7. Voedselbronnen
8. Benoem functie van vit A
9. hoe slaat vit A zich op in het lichaam
10. wat is de precursor van vit A
11. deficientie
12. toxiciteit
13. ADH
14. Voedselbronnen

Answer 14

1. genexpressie=> zicht, eiwitsynthese, celdifferentiatie (huid en epitheel), reproductie en regulatie van groei.
2. retinol (reproductie, transport, opslag), retinal (zicht), retinezuur (hormoon: regulatie celdifferentiatie, groei en embryonale ontwiikkeling.
   2b. Retinal kan retinol omzetten in retine zuur
3. beta-caroteen is de precursor van vit A
4. Deficientie: afhankelijk van de opslag in de lever (90%) en eiwitinname (retinol bindend eiwit werkt als transporteiwit van vitamine in het lichaam), pas na een half jaar duidelijk: infectieziekten, nachtblindheid, blindheid, keratiniatie (droge huid, minder slijm (slechte absorptie))
5. Toxiciteit: effect op alle lichaamssystemen, symptomen starten wanneer alle bindende eiwitten volzitten en vit A vrij is om cellen te beschadigen -> botdefecten (fracturen en osteosporose doordat vit A botopbouw onderdrukt en de functie van het behouden van bloedcalcium tegenhoudt, geboorte defecten (abnormale celdood ruggengraat, grote kans op spina bifida -> teratogeen)
   AI is 3000mcg/d kinderen hebben sneller een overdosis want minder behoefte
6. ADH v: 700mcg/d, m:900 mc/d. RAE: retinol activiteit equivalent 1 RAE = 12 mcg betacaroteen
7. dierproducten (retinoiden, het zit in vetten), veel fruit- en groentensoorten (carotenoiden, precursor (beta-caroteen))

Question 15

1. Benoem functie van vit D
2. Benoem andere bron vit D
3. deficientie
4. toxiciteit
5. ADH
6. Voedselbronnen

Answer 15

1. prohormoon/vitamine, regukatie calciumniveau, immuunsysteem, regulatie celgroei en celdifferentiatie
2. Kan uit UV-straling gehaald worden. omzetting van 7-hydrocholesterol in previtamine D in de huid
3. deficientie bij volwassenen osteomalacie, bij kinderen rachitis door slechte opname van calcium
4. alleen bij suppletie => stijgende calciumconcentratie , calcium afzetting van botten naar afzetting zacht weefsel(nieren, hart- en bloedvaten -> nierstenen, nierschade . AI is 100 mcg/d
5. RDA 15 mcg/d (19-70), 20 mcg/d (>70)
6. voedselbronnen: gefortificeerde producten, vette vis, vlees, volle melkproducten.

Question 16

1. Benoem functie vit E
2. deficientie
3. toxiciteit
4. ADH
5. voedselbronnen

Answer 16

1. een antioxidant , helpt oxidatie van LDL voorkomen
2. vooral door malabsorptie: rode bloedcellen breken en lekken hun inhoud, neuromusculaire dysfunctie
3. toxiciteit vooral door suppletie: belemmering van bloedstolling door vit K en stimulatie van geneesmiddelen die bloedstolling tegen gaan -> bloedingen. AI = 1000mcg/d
4. ADH = 15 mcg/d samen nemen met vetzuren
5. voornamelijk plantolien

Question 17

1. benoem functie vit K
2. deficientie
3. toxiciteit
4. ADH
5. voedselbronnen

Answer 17

1. bloedstolling (activatie protrombine), metabolisme boteiwitten (osteocalcine)
2. komt door slechte vetabsorptie of door geneesmiddelen => excessief bloeden
3. geen AI en geen negatieve effecten. mogelijk slechtere effectiviteit van medicijnen tegen trombose
4. ADH voor mannen en vrouwen is 90 mcg/d
5. bladgroenten, avocado en kiwi, olien

Question 18

Wat is de algemene functie van b-vitamines en benoem de vitamines

Answer 18

B vitamines zorgen ervoor dat de energie uit macronutrienten door het lichaam gebruikt kan worden

1. B1 = thiamine
2. b6 = pyridoxine
3. b11 = foliumzuur/folaat
4. b12

Question 19

1. Benoem functie B1
2. ADH
3. deficientie
4. toxiciteit
5. voedselbronnen

Answer 19

1. belangrijk bij energiemetabolisme. zet pyruvaat om in acetylcoa.

ook een speciale plek op de membramen van zenuwcellen dus Functie in zenuwactiviteit en spieractiviteit

2. m: 1,2 mg/d v: 1,1 mg/d
3. schade aan structuur brein, schade aan zenuwstelsel, spieslapte, cv systeem, verwijde bloedvaten, oedeem
4. geen AI of ongunstige effecten
5. vooral in varkensvlees en granen. veel kleine hoeveelheden in gezond voedsel

Question 20

1. Benoem functie b6 (3)
2. deficientie
3. toxiciteit
4. ADH
5. Voedselbron

Answer 20

1. Vit b6 kan worden omgezet in PLP. dit is belangrijk voor koolhydraatmet, vetzuur met, aminozuur met.

maakt niet essentieel az door nh2 aan ketozuur te binden

heemsynthese, nucleinezuur synthese

2. minder synthese van neurotransmitters, depressie en verwarring, abnormale hersengolf patronen en convulsies
3. > 2g/d
4. ADH = 1,3 mg/d wordt opgeslagen in spierweefsel
5. vlees, vis, gevogelte, aardappelen en een aantal soorten fruit en groente

Question 21

1. Benoem functie b11
2. deficientie
3. toxiciteit
4. ADH
5. Voedselbron

Answer 21

1. DNA synthese nodig voor snelgroeiende cellen en regenereert methionine en homocysteine.
2. megaloblastische anemie (bloedarmoede), spina bifida
3. AI = 1000 mc/d -> maskeert vit 12 deficientie en leidt tot neurologische schade
4. ADH is 300 mc/d, vrouwen die zwanger willen worden tot 8 weken na conceptie 400 mcg/d
5. groente, fruit, graanproducten, supplementen

Question 22

1. Benoem functie b12
2. deficientie
3. toxiciteit
4. ADH
5. Voedselbron

Answer 22

1. verwijdert methylgroep van folaat voor activering van zowel b11 als 12.

onderhoudt de schede om zenuwstelsel, belangrijk voor normale broei, beencelactiviteit en metabolisme.

2. bloedarmoede doordaat folaat niet wordt geactiveerd, langzamere dna-synthese, neurologische symptomen (schade zenuwstelsel
3. ADH=2,4 mcg/d geen AI
4. dierproducten, vooral uit melk en vis

Question 23

1. Benoem functie vit c
2. deficientie
3. toxiciteit
4. ADH
5. Voedselbron

Answer 23

1. anti-oxidant, cofactor in collageen vorming, cofactor in hormoonproductie
2. bloedingen, bloeduitstortingen, scheurbuiksymptomen, degeneratie van spieren, droge huid, botwederopbouw valt, aanemie en infecties, hysterie en depressie
3. AI=2000 mg/d -> diarree en gastro-intestenale klachten
4. > 10 mg voor het voorkomen van scheurbuiksymptomen, m: 0 mg/d v: 75 mg/d extra 35 mg/d voor rokers
5. fruit, groenten, aardappels, orgaanvlees en rauwvlees

Question 24

1. Benoem functie kalium
2. deficientie
3. toxiciteit
4. ADH
5. Voedselbron

Answer 24

1. belangrijkste positieve ion in intracellulaire vloeistof

behouden van vloeistof en elektrolytenbalans en celintegriteit

Na/k pompbeinvloedt de homeostase bv. hartslag

2. verhoogde bloeddruk, nierstenen en botomzet -> onregelmatige hartslag, spierverslapping en glucose intolerantie
3. niet doorte veel eten maar door suppletie
4. ADH 3500 mg/d
5. vers voedsel, niet bewerkt

Question 25

1. Benoem functie natrium 2. deficientie 3. toxiciteit 4. ADH 5. Voedselbron

Answer 25

1. belangrijkste +ion extracellulaire vloeistof primaire regulator volume , zuur/base balans, impulsoverdracht en spiercontractie 2. hyponatriemie -> hoofdpijn, verwarring, toevallen, coma 3. oedeem, hoge bloeddruk -> hypertensie. AI =2300mg/d 4. ADH=1500 mg/d (tot 50), 1300 mg/d (tot 70), 1200 mg/d (>70) 5. bewerkte voedingsmiddelen, toegevoegde zout

Question 26

1. Benoem functie calcium 2. deficientie 3. toxiciteit 4. ADH 5. Voedselbron

Answer 26

1. meest vooorkomende mineraal in het lichaam groei en behoud botten en tanden, spierfunctie, bloedstolling, zenuwfunctie biobeschikbaarheid: normaal 30%, bij kinderen en zwangere vrouwen 50% 2. tijdens de jaren in de groei limiteert dit de mogelijkheid voor botten om hun piek botmassa te bereiken en osteoporose 3. AI=2500mg/d > 50 jaar -> nierstenen,verkalking van de nieren en bloedvaatwanden 4. ADH=1300mg/d tot 18, 1000 mg/d tot 50, 1200 md vrouwen boven 50, mannen boven 70 5. melk, melkproducten, kaas, groente, noten en peulvruchten

Question 27

Beschrijf de interactie tussen calcium en vit D

Answer 27

Als de ca2+ bloedspiegel laag is wordt PTH uitgescheiden, hierdoor wordt vit D meer gebruikt voor ca2+ absorptie uit de voeding.

Question 28

beschrijf de interactie tussen foliumzuur/folaat en vit b12

Answer 28

Hoge hoeveelheid van foliumzuur/folaar maskeren de b12 tekort. b12 en folaat zijn afhankelijk van elkaar

Question 29

beschrijf de interactie tussen zink en vit a

Answer 29

zink zorgt voor een actieve vorm van vit a

Question 30

benoem de voor- en nadelen van supplementen

Answer 30

voordelen: optimale inneming van bepaalde nutrienten zijn moeilijk haalbaar met normale voeding maar wel makkelijk met supplementen. Pilletje is makkelijk in te nemen Nadelen: kan gevzonde voeding niet vervangen, hoge dosis kan toxisch zijn, contaminatie kan een probleem zijn

Question 31

benoem de voor- en nadelen van fortificatie

Answer 31

voordelen: makkelijker binnenkrijgen van vitamines/ mineralen nadelen fortificatie: consumptie van gefrotificeerde producten neemt af en bereikt risicogroepen niet voldoende