Microbiologie Flashcards

(42 cards)

1
Q

Adenoviridae

A
  • klasse 1 dsDNA
  • geen envelop
  • icosahedral
  • replicatie in nuclei
  • 4 genera: Aviadenovirus (avian), mastadenovirus (zoogdier), atadenovirus (vertebraten), siadenovirus (amfibiën, vogel)
  • ziekten:
  • -> systemische en respiratoire ziekte hond
  • -> systemische ziekte pluimvee
  • bijzonderheid: antennes op kristalstructuur –> maakt ze minder stabiel, maar laat variatie toe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Asfaviridae

A
  • klasse 1 dsDNA
  • envelop
  • icosahedral
  • replicatie in cytoplasma (bijzonder)
  • symptomen
  • -> African swine fever
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Herpesviridae

A
  • klasse 1 dsDNA
  • envelop
  • hebben tegument
  • icosahedral
  • replicatie in nucleus
  • labiel in omgeving
  • 3 subfamilies: alpha (meeste problemen), beta, gamma (zie cursus)
  • klinische ziekten:
  • -> infectieuze bovine rhinotracheitis
  • -> Aujeszky’s disease
  • -> Equine rhinopneumonitis and equine herpesvirus abortion
  • -> canine herpesvirus
  • -> Feline viral rhinotracheitis
  • -> Marek’s disease
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Papillomaviridae

A
  • klasse 1 dsDNA
  • geen envelop
  • icosahedral
  • replicatie in nucleï
  • belangrijk: zeer moeilijk te bestrijden, ook heel veel verschillende types door kruisreacties.
  • een van de weinige virussen die huid kan infecteren
  • ziekte:
  • -> papillomas en fibropapillomas bij HD (wratten)
  • -> bovine cutaneous papillomatosis
  • -> equine sarcoid
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Poxviridae

A
  • klasse 1 dsDNA
  • envelop
  • replicatie in cytoplasma (bijzonder)
  • beschermd tegen uitdrogen in omgeving door speciale eiwitten om membraan
  • ziekte:
  • -> huid lessions
  • -> algemene infectie: cel-geassocieerde viraemia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Parvoviridae

A
  • klasse 2 ssDNA
  • geen envelop
  • icosahedral
  • replicatie in nucleus van delende cellen
  • ziekten
  • -> canine parvovirus
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Circoviridae

A
  • klasse 2 ssDNA
  • geen envelop
  • icosahedral
  • replicatie in nucleus van delende cellen
  • ziekten
  • -> bij zowel dieren als planten
  • -> Postweaning Multisystemic Wasting Syndrome (PMWS, porcine circovirus 2)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Reoviridae

A
  • klasse 3 dsRNA
  • geen envelop
  • icosahedral
  • replicatie in cytoplasma
  • 3 genera die veterinair belangrijk zijn:
  • -> Orthoreovirus: arthritis en tenosynovitis bij pluimvee
  • -> rotavirus: enteritis bij neonatale boerderijdieren
  • -> orbivirus: arthropod-born infectie die African horse sickness veroorzaakt bij paarden en blauwtong bij schapen en andere HD en wilde herk.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Birnaviridae

A
  • klasse 3 dsRNA
  • geen envelop
  • icosahedral
  • replicatie in cytoplasma
  • 2 veterinair belangrijke virussen
  • -> Avibirnavirus: infectie bursa kippen (infectious bursal disease virus)
  • -> aquabirnavirus: infectieuze pancreas necrose bij salmonids
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Orthomyxoviridae

A
  • klasse 5 (-) ssRNA
  • envelop
  • helical nucleocapsid en sferische tot pleomorfe morfologie
  • replicatie in nucleus
  • ziekte:
  • -> vnl griep
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Paramyxoviridae

A
  • klasse 5 (-)ssRNA
  • envelop
  • pleomorf
  • replicatie in cytoplasma
  • subfamilies Paramyxovirinae en Pneumovirinae verdeeld in 7 genera, welke elk veterinair belangrijke virussen bevatten.
  • ziekten:
  • -> rinderpest, pest kleine Herk, canine distemper, Newcastle disease, respiratoire ziekten HD (bv. bRSV)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Rhabdoviridae

A
  • klasse 5 (-)ssRNA
  • envelop
  • helical, rod-shaped morfologie
  • replicatie in cytoplasma(?)
  • ziekten:
  • -> rabiës
  • -> VSIV; Vesicular Stomatis Indiane Virus
  • -> Bovine ephemeral fever virus
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Bornaviridae

A
  • klasse 5 (-)ssRNA
  • envelop
  • sferisch
  • replicatie in nuclei van neurale cellen
  • ziekten:
  • -> Borna disease in vnl paarden ( = infectie CNS)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Bunyaviridae

A
  • klasse 5 (-) ssRNA
  • envelop
  • replicatie in cytoplasma
  • > 300 virussen, meerderheid via arthropoden
  • 5 genera:
  • -> Orthobunyavirus: virussen die congenitale defecten bij rund en schaap veroorzaken
  • -> Phlebovirus: Rift Vally fever
  • -> Nairovirus: Nairobi sheep disease
  • -> hantavirus: virussen die haemorragic fever bij mens veroorzaken. knaagdier als reservoir
  • -> Tospovirus: plantvirussen
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Picornaviridae

A
  • klasse 4 (+)ssRNA
  • geen envelop
  • icosahedral
  • replicatie in cytoplasma
  • genera die veterinair van belang zijn: Aphtovirus, enterovirus, teschovirus, erbovirus, cardiovirus, Tremovirus
  • ziekten:
  • -> Swine vesicular disease virus (enterovirus)
  • Mond- en klauwzeer (Voet- en mondziekte virus (FMDV) behoort tot genus Aphtovirus)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Calicivirus

A
  • klasse 4 (+) ssRNA
  • geen envelop
  • icosahedral
  • replicatie in cytoplasma
  • 4 genera
  • -> Vesivirus: vesicular exanhema of Swine (mond en klauwzeer!) en Feline calicivirus infectie
  • -> Lagovirus: rabbit haemorrhagic disease en Europese bruinhaar syndroom
  • -> Norovirus en Sapovirus: humane calicivirus welke gastroenteritis veroorzaakt
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Astroviridae

A
  • klasse 4 (+) ssRNA
  • geen envelop
  • icosahedral
  • replicatie in cytoplasma
  • belangrijke virussen bij deze familie:
  • -> Mamastrovirus: zelflimiterende gastroenteritis bij dier en mens
  • -> Avastrovirus: erge infectie van aantal organen. Bij eend erge hepatitis
18
Q

Coronaviridae

A
  • klasse 4 (+) ssRNA
  • envelop
  • pleomorf
  • replicatie in cytoplasma
  • twee genera
    –> Coronavirus (helical nucleocapsid)
    –> Torovirus (tubulaire nucleocapsid)
  • voor veterinair belangrijke virussen zie cursus blz 58
  • ziekten
    –> Systemische ziekte bij cat
    –> Enterische en systemische ziekte bij varken
    –> respiratoire ziekte pluimvee
    –> enterische ziekte rund
    LET OP: virussen met envolop veroorzaken eigenlijk nooit enterische ziekte –> BEHALVE CORONAVIRUS
19
Q

Arteriviridae

A
  • klasse 4 (+) ssRNA
  • envelop
  • icosahedral
  • replicatie in cytoplasma van macrofagen en endotheliale cellen
  • ziekten:
  • -> Equine virale arteritis
  • -> Porcine reproductie and respiratory syndrome
20
Q

Flaviviridae

A
  • klasse 4 (+) ssRNA
  • envelop (speciale vorm: thightly adherent)
  • icosahedral
  • replicatie in cytoplasma
  • 2 genera veterinair belangrijk
  • -> Flavivirus: transmissie via arhtropoden en veroorzaakt encephalitis
  • -> pestivirus: transmissie direct of indirect en veroorzaakt boviene virale diarre, border disease en klassiek ‘Swine fever’
  • ook zikavirus hoort hier bij
21
Q

Togaviridae

A
  • klasse 4 (+) ssRNA
  • envelop
  • icosahedral
  • replicatie in cytoplasma
  • twee genera
  • -> Rubivirus: geen arthropode vector
  • -> Alphavirus: arthropode vector, veroorzaakt oosterse Equine encephalitis, westerse Equine encephalitis, Venezolaanse Equine encephalitis
  • Zoönose; zorgt bij mens voor ernstige cytolysis
22
Q

Retroviridae

A
  • klasse 6 ssRNA-RT
  • envelop
  • icosahdrale capsid omgeeft helicale nucleocapsid
  • 7 genera
  • -> lentivirus: immunodeficiënte ziekten (trage replicatie) zoals AIDS, feline immunodeficiëntie, Equine infectieuze anaemia, Maedi/visna
  • -> spumavirus: cel vacuolisatie, geen ziekte
  • -> 5 andere: neoplastische veranderingen
  • retrovirus door reverse transcriptase kan RNA -> dsDNA maken –> wordt als provirus in genoom gastheer gebracht
  • verschil tussen endogene en oncogene retrovirussen (zie p62)
23
Q

Hepadnaviridae

A
  • klasse 7 dsDNA-RT
  • envelop
  • sferisch
  • replicatie maakt gebruik van RNA intermediate (dus verschillend van retrovirussen) –> klein stuk RNA dat gebruikt wordt als primer
  • genus Avihepadnavirus –> vogel
  • genus Orthohepadnavirus –> hepatitis B
24
Q

Staphylococcus spp.

A
Phylum: Firmicutes
eigenschappen:
- gram (+) cocci
- facultatief anaeroob
- catalase positief (S. epidermidis)
- coagulase positief (S. aureus, S. pseudointermedius)

Voorkomen:

  • zoogdieren en vogels
  • -> nasale ruimte, naso-farynx, huid (mastitis) en mucosale membranen

Virulentiefactoren:

  • Coagulase
  • streptkinase
  • alpha toxine
  • Epidermolytische toxines
  • leukocidine
  • proteïne A

Klinische infecties:

  • mastitis (coagulase positieve staphylococci)
  • -> opportunistische infectie
  • bumblefoot (ulceratieve pododermatitis)
  • -> gevogelte, S. aureus infectie door kleine wond op poot door harde ondergrond
  • Porcine exsudative epidermitis
  • -> S. hyicus produceert exfoliative toxine
  • -> zwarte stoffige huid
25
Streptococcus spp.
``` Phylum: Firmicutes Eigenschappen: - gram (+) cocci in ketting - facultatief anaeroob - catalase (-) - NODIG: bloed of serum bij cultuurmedium ``` natuurlijke omgeving: -mucosa van bovenste luchtwegen + lagere urogenitale stelsel identificatie: - hemolyse - lancefield grouping enkele voorbeelden: - S. equi --> neusuitloop, zeer besmettelijk - S. pyogenes --> pharyngitis) - S. agalactiae - S. suis --> zoonose, septicaemia en meningitis - E. faecalis --> endocarditis bij kippen - S. pneumoniae --> longontsteking
26
Corynebacterium spp.
phylum: actinobacteria eigenschappen: - gram (+) pleomorfe staven - facultatief anaeroob - verrijkte media nodig - C. diphtheriae zeker kennen natuurlijke omgeving: - huid, mucosale membranen (nasofarynx), intestinale tractus mens en dier Voorbeelden: - C. Bovis --> subclinische mastitis - C. renale --> cystitis en pyelonephritis (rund) - C. diphtheriae --> bij mens, vorming pseudomembraan, toxine kan in bloed komen
27
Listeria spp.
Phylum: firmicutes eigenschappen - gram (+) - optimale groei 30-37C, maar kan ook groeien bij 4C - facultatief anaeroob (+10% CO2) - FACULTATIEF intracellulair (L. monocytogenes) natuurlijke omgeving: - replicatie in omgeving - diervoeding - humane voeding (kaas, rauwe melk) ``` Virulentie factoren: - Lysteriolysin --> gaat fagosoom afbreken voordat lysosoom kan samenvoegen --> intracellulaire replicatie mogelijk Voorbeelden: - Listeriosis bij herkauwers: --> encephalitis, abortus, septicaemia - listeriosisbij mens --> zwangere vrouw: abortus, foetale schade --> verzwakte afweer --> meningitis ```
28
Erysipelothrix spp.
phylum: Firmicutes eigenschappen: - gram (+) kleine staven - facultatief anaeroob - groei grote range van temp en pH - coagulase (+) - catalase (-) natuurlijke omgeving - omgeving - 50% bij gezonde biggen: E. rhusiopathiae in tonsillen, maar kan door stres in bloed komen - ook gewoon voorkomend bij schaap, rund, paard, etc - infectie door besmet water of voedsel, of huidwonden ziekten E. rhusiopathiae: - Swine erysipelas (vlekziekte) - acute vorm: - -> septicaemia, skinlesie - chronische vorm - -> endocarditis, polyarthritis, skinlesie
29
Bacillus spp.
phylum: firmicutes eigenschappen: - grote gram (+) staven - produceren ENDOSPOREN - aeroob of facultatief anaeroob natuurlijke omgeving - veelvoorkomend in omgeving (lucht, water, grond) klinische infectie: - B. anthracis --> miltvuur - -> exotoxines - -> 10% mortaliteit bij cutaneuze anthrax. 90% mortaliteit bij respiratoire anthrax
30
Clostridium spp.
Phylum: firmicutes eigenschappen - grote gram(+) staven - produceren ENDOSPOREN - anaeroob natuurlijke omgeving - saprophyten in aarde, zoetwater of marine sediment ``` klinische infectie: - C. botulinum --> botulisme - C. tetani --> tetanus - C. perfringens --> Gas gangrene (mens) - C. chauvoei --> blackleg ziekten goed uitgewerkt in aantekening --> zeker kennen! ```
31
Mycobacterium spp.
phylum: actinobacteria eigenschappen - zuurvast - vormt geen sporen - aeroob - complexe ei-verrijkte medium nodig (Lowenstein-Jensen) - trage groei (3w tot cultuur) - kunnen zich verspreiden in heel het lichaam (ook hersenen) natuurlijke omgeving: - aarde, op vegetatie, water - obligaat pathogenen verspreiding via geínfecteerde dieren - behouden viabiliteit in aarde en gedroogde faeces voor maanden klinisch: - M. bovis --> respiratoire uitscheidng, faeces, melk, urine, zaad - M. avium subsp. paratuberculosis --> faeces - M. tuberculosis --> respiratoire uitscheiding - -> vorming granuloma in longen (zie aantekeningen) --> latent mogelijk Johne's disease (paratuberculose) - M. avium spp paratuberculosis - -> chronisce diarree, LG verlies
32
Enterobacteriaceae
phylum: proteobacteria eigenschappen: - gram (-) staven - facultatief anaeroob - fermentatie glucose, reductie nitraat naar nitriet - catalase (+) - oxidase (-) - colifomre bacteriën = fermenteren lactose (E. coli, Klebsiella, Enterobacter) natuurlijke omgeving: - wijdverspreid, aarde, watr, planten, intestines dier en mens voorbeelden: - grote enterische en systemische pathogenen: - -> Escherichia coli - -> Salmonella - Opportunistische pathogenen - -> Enterobacter Serotypering E. coli - virulentiefactoren bepalen of goede of slechte E.coli (zit klein verschil tussen) zie kaartje over Escherichia coli
33
Enterobacteriaceae: Escherischia coli
natuurlijke omgeving: - dikke en achterste deel dunne darm van zoogdieren - grotere hoeveelheden bij carnivoren en omnivoren ivm herbivoren Predispositie factoren: - blootstelling aan neonaten - hygiëne - intensieve houderij Classificatie: - EPEC = enteropathogenische E.coli - EHEC = Enterohemorrhagic E.coli ( ook wel Shiga toxine producerende E.coli (STEC)) - ETEC = enterotoxigenic E. coli Shigatoxigneische E. coli (EHEC) --> slingerziekte --> door toxine gaat bloedvat kapot --> vochtverlies --> dieren liggen met gespreide benen op grond ETEC zorgt voor waterige diarree door vorming van cAMP en cGMP ui ATP en GTP (zie aantekeningen)
34
Pseudomonas & Burkholderia
Phylum: Proteobacteria eigenschappen: - gram (-) staven - obligaat aeroob (want zitten in long) - fermenteren GEEN glucose Natuurlijke omgeving: - water, aarde, op planten - opportunistische pathogeen - predilectie voor waterige omgeving Virulentie factoren: - Alginate-biofilm - elastase --> schade weefsel long en bloedvaten - siderophores (pyoverdin, pyocyanin) --> ijzer opname --> zorgen voor geel-groene kleur Klinisch Pseudomonas - otitis externa - respiratoire infectie Klinisch Burkholderia malei - virulentiefactoren - -> biofilm - zelfde als pseudomonas; veroorzaakt droes bij paarden - te zien: hoge koorts, longontsteking, neusloop - long- en huidvorm
35
Actinobacillus
phylum: proteobacteria eigenschappen: - gram (-) - complex nitritionele behoeften --> 5-10% CO2, dus verrijkte voedingsbron nodig natuurlijke omgeving: - mucosale membranen van bovenste luchtwegen en orale holte klinisch: - A. pleuropneumoniae - -> haemorrargisch, vnl bij varken heel besmettelijk en meestal fataal. Opvulling met vloeistof van longen - A. equuli subsp. equuli - -> sleepy foal disease bij beide septicaemia
36
Francisella tularensis
phylum: proteobacteria eigenschappen: - gram (-) - zoönose - reservoir: konijnen - gastheer: mens - vector: teken - groeit slecht --> verrijkte bodem nodig (bloed agar) natuurlijke omgeving: - veel in natuur, vnl in noordelijke hemisfeer klinisch: - kan ingeademd worden --> geeft een soort van longontsteking (pneumonie)
37
Bordetella species
phylum: Proteobacteria eigenschappen - gram (-) voorkomen: - mucosale membranen en bovenste luchtwegen zeker kennen: - typisch in luchtwegen en kan bij mensen longziekten veroorzaken klinisch: - B. bronchiseptica --> respiratorie ziekten zoogdieren, vogels - B. pertussis --> KINKHOEST (vaccinatie)
38
Brucella species
phylum: proteobacteria eigenschappen - gram(-) - obligaat aerob - intracellulaire pathogenen (groei intracellulair) voorkomen: - vnl in reproductieve organen klinisch: - B. abortus --> bovine brucellose --> abortus - B. suis --> varkens brucellose --> abortus
39
Campylobacter en Helicobacter
phylum: proteobacteria eigenschappen - gram(-) staven, boogvormig - microaerofiel Voorkomen: - intestinaal klinisch: - C. jejuni --> enteritis hond - H. pylori --> maagulcers mens - -> maakt Urease aan --> zet ureum om in ammoniak en bicarbonaat --> NH3 waardoor pH stijgt --> rond bacteriën dus neutrale pH
40
Spirochaetes
Phylum: spirochaetes eigenschappen: - gram (-) - spiraal motiliteit via endoflagella Borrelia species - transmissie via artropoden - veroorzaken systemische infectie - B. burgdorferi --> ziekte van Lyme - -> typisch: rode krinen, kan overgang tot aan de knie --> arthritis
41
Mycoplasmas
phylum: firmicutes eigenscappen: - klein (0,2-0,8 micro m), pleomorf --> geen celwand, bevatten sterolen in celmembraan - op agar te zien als gebakken ei voorkomen: - mucosale oppervlakte conjunctiva, nasale ruimte klinische infectie: - Mycoplasma hyopneumoniae - respiratoire infectie her. varken, pluimvee
42
Chlamydia
phylum: Chlamydiae eigenschappen: - klein (0,2 micro m) - geen peptidoglycaan - twee membranen - OBLIGAAT intracellulair voorkomen: - gastrointestinale tractus - 2 vormen: --> elementair lichaam (klein) --> infectie en extracellulair --> retculair lichaam (groot) --> replicatie en intracellulair klinisch: - ziekte respiratoir, enterisch, reproductie organen - C. trachomatis (SOA)