międzywojnie Flashcards
(28 cards)
Skamander (wielka piątka)
Julian Tuwim
Jan Lechoń
Kazimierz Wierzyński
Jarosław Iwaszkiewicz
Antoni Słonimski
witalizm
siła życiowa, «koncepcja filozoficzna przyjmująca istnienie w organizmach niematerialnej siły życiowej»
Katastrofizm
przekonanie o nieuniknionej katastrofie, zagładzie świata i całej cywilizacji, upadku wszelkich wartości, przyczyna: m.in kryzys gospodarczy, krach na giełdzie
Ekspresjonizm
Dzieło ekspresjonistyczne ma oddziaływać na odbiorcę, na jego emocje, uczucia i psychikę. Ekspresjonizm wyrastał z głębokiego poczucia kryzysu wszelkich wartości, niepokoju, poczucia nadchodzącej apokalipsy, osamotnienia jednostki w wielkim, rozwijającym się świecie.
Futuryzm
twórcy „patrzą w przyszłość”, odrzucając przeszłość i rezygnując z tradycji. Futuryzm był kierunkiem prowokującym, ponieważ pisarze głosili zniesienie wszelkich zasad ortografii, interpunkcji, gramatyki.
Dadaizm
Dadaizm był ruchem awangardowym, który przede wszystkim opierał się na chaosie, dowolności, nonsensie, absurdzie.
Surrealizm
Z założenia surrealizm miał być buntem przeciwko realizmowi i racjonalizmowi w sztuce. Dlatego też często obrazy surrealistyczne stoją na pograniczu snu i jawy, pokazują fantazje, halucynacje, wizje oniryczne.
Abstrakcjonizm
Podstawową cechą charakterystyczną abstrakcjonizmu jest odrzucenie wszystkiego, co ma bezpośredni związek z tym, co rzeczywiste, empiryczne. Sztuka abstrakcyjna jest najczęściej bezprzedmiotowa i bezpostaciowa, a malarze odchodzą od naśladowania natury
Kubizm
Każdy przedmiot na obrazie kubistycznym zostaje wpisany w kształt kostki (czyli sześcianu), a także rozbity na wiele mniejszych płaszczyzn, które pokazywane są w najrozmaitszym oświetleniu. Wszystko ma postać bryły, kubiści odrzucili również perspektywę, posługiwali się deformacją, abstrakcją, kolażem.
Skamandryci program
Skamandryci nie byli formacją literacko jednorodną, nie wydali żadnego oficjalnego manifestu. Program miała zastąpić młodość, przyjaźń i siła twórcza.
-bohaterem zwykły człowiek
-tematem sprawy codzienne, pochwała życia
-język potoczny
-poeta ostatni pośród równych
Awangarda Krakowska (członkowie)
Tadeusz Peiper
Jan Brzękowski
Jalu Kurek
Jan Przyboś
Awangarda Krakowska program
-Manifest 3xM (Miasto, Masa, Maszyna)
-Zachwyt miastem
-krytyka metafizyki i sentymentalizmu
-estetyka cywilizacji
-ekonomizm środków
-Minimum słów, maksimum treści
Futuryści (członkowie)
Jerzy Jankowski
Tytus Czyżewski
Stanisław Młodożeniec
Anatol Stem
Aleksander Wat
Bruno Jasieński
Futuryści program
-destrukcja dotychczasowych form poezji
-kult cywilizacji
-pochwała natury
-wyzwolenie od ortografii, rygoru składni i stylistyki języka
Cechy twórczości Marii Jasnorzewskiej-Pawlikowskiej
witalizm, eksperymenty z formą i słowem, kult nowoczesności, upoetycznienie przedmiotów codziennego użytku
O czym jest ballada Dusiołek? (B.Leśmian)
Bajdała, chłop, miał pretensje do szkapy i wołu, że nie stanęli w jego obronie. Na koniec miał też pretensje do Boga o to, że stworzył tyle nieudanych istot, a w dodatku jakieś potwory, które nie pozwalają człowiekowi spokojnie żyć. Podłożem filozoficznym utworu jest odwieczna walka człowieka ze złem, która została wkomponowana w opowieść o spotkaniu wiejskiego chłopa Bajdały i zmory Dusiołka.
Na czym polegał katastrofizm Witkacego?
-brak indywidualizmu
-jałowość egzystencji
-upadek moralności
-zagłuszenie nieopanowanym konsumpcjonizmem
-poczucie pustki istnienia
Krótko o sklepach cynamonowych
Wszystkie opowiadania łączy czas i miejsce akcji, osoba narratora - ten sam człowiek, ale raz prowadzi narrację z punktu widzenia osoby dorosłej, raz z punktu widzenia dziecka, oraz tematyka. Opowiadania dotyczą dzieciństwa, nowych doświadczeń, osoby ojca. Opowiadania są przepojone symbolami, wieloznaczne, barwne. W opisie świata Schulz stosuje często poetykę z pogranicza snu i jawy, a także poetykę snu (oniryzm). Miejsce i czas mają w jego utworach niezwykłe właściwości - mogą się zmieniać: rozciągać, kurczyć. Wychodząc na przykład z teatru po zapomniany przez ojca portfel, bohater gubi się w labiryncie miejskich uliczek i trafia na zakazaną ulicę Krokodyli do podejrzanego sklepiku.
Krótko o sklepach cynamonowych
Wszystkie opowiadania łączy czas i miejsce akcji, osoba narratora - ten sam człowiek, ale raz prowadzi narrację z punktu widzenia osoby dorosłej, raz z punktu widzenia dziecka, oraz tematyka. Opowiadania dotyczą dzieciństwa, nowych doświadczeń, osoby ojca. Opowiadania są przepojone symbolami, wieloznaczne, barwne. W opisie świata Schulz stosuje często poetykę z pogranicza snu i jawy, a także poetykę snu (oniryzm). Miejsce i czas mają w jego utworach niezwykłe właściwości - mogą się zmieniać: rozciągać, kurczyć. Wychodząc na przykład z teatru po zapomniany przez ojca portfel, bohater gubi się w labiryncie miejskich uliczek i trafia na zakazaną ulicę Krokodyli do podejrzanego sklepiku.
Czym jest introspekcja?
«obserwowanie i badanie własnych przeżyć psychicznych»
«szczegółowy opis stanów wewnętrznych bohatera, dokonywany z jego perspektywy»
Na czym polega teoria interakcji? Kto utworzył?
Życie w społeczeństwie polega na wpasowaniu się w określone role, które podsuwa świat i na doborze masek, które zastępują prawdziwe twarze; William James
Kto jest twórcą psychoanalizy? Na czym polega?
Sigmund Freud uważał, że na kształtowanie się osobowości wpływ mają czynniki wrodzone i dziedziczne, jak również doświadczenia i relacje z rodzicami.
Co znaczy upupić?
Infantylizacować (udziecinnianie, czyli traktowanie dorosłej osoby jak dziecko)
Geneza Ferdydurke
Fragmenty ukazywały się początkowo w czasopismach. Ferdydurke została wydana w Warszawie w 1937 roku, aczkolwiek na stronie tytułowej pierwszego wydania widnieje data 1938. Powieść została uznana za zbyt nowatorską, wśród nielicznych entuzjastów znalazł się Bruno Schulz, po II wojnie światowej Ferdydurke wznowiono w 1957 roku, na kolejne wydanie powieści trzeba było czekać do 1986 roku, została okrojona przez PRL-owską cenzurę
