Mini test 1 Flashcards
1
Q
Sta je simbioza
A
Asocijacija 2 razlicita organizma kojizive zajedno, moze biti korisna ili neutralna
2
Q
Simbiont
A
Nizi organizam koji se nalazi u interakciji sa visim
3
Q
Kompeticija
A
Interakcija koja moze biti nepovoljna za oba ili samo za jednog ucesnika
4
Q
Mutualizam
A
Interakcija u kojoj oba organizma imaju koristi, obligatna je
5
Q
Antagonizam
A
Interakcija u kojoj je jedan organizam ostecen odnosno inhibiran produktima drugog
6
Q
Predatorstvo
A
Jedan organizam zivi na ili u domacinu i koristi ga kao izvor hrane, nepovoljno za domacina
7
Q
Sinergizam
A
Oba organizma imaju koristi, nije obligatna
8
Q
Komensalizam
A
Jedan ima koristi, drugi ni koristi ni stete
9
Q
Parazitizam
A
Predatorstvo, ali podrazumeva koegzistenciju parazita i domacina
10
Q
Quorum sensing
A
Medjucelijska komunikacija zasnovana na hemijskim signalima svih bakterijskih celija u okolini
11
Q
Biofilm
A
Zajednica bakterijskih celija koja se formira na razlicitim zivim i nezivim povrsinama i ireverzibilno se adherira i spaja u ecm
12
Q
Patogenost
A
Sposobnost mikroorganizama da izazovu bolest kod osetljivog domacina
13
Q
Virulencija
A
Stepen patogenosti-povecanje egzaltacija
smanjenje- atenuacija
14
Q
Kako se bakterije dele prema sposobnosti da izazovu bolest
A
Patogeni, Oportunisticki, apatogeni
15
Q
Normalna mikrobiota
A
Populacija mikroorganizama koja naseljava kozu i sluznice zdravih osoba
16
Q
Humani mikrobiom
A
Suma mikroorganizama nase mikrobiote, njihovih gena, funkc produkata gena i metabolita
17
Q
Navesti glavne etape mikrobioloske dijagnostike
A
Uzimanje uzorka, Transport, laboratorijska dijagnostika, tumacenje rezultata
18
Q
Sta je uzorak
A
Svaki materijal koji se moze analizirati u mikrobioloskoj laboratoriji
19
Q
Vrste uzorka prema konzistenciji
A
Tecni i cvrsti
20
Q
Prema poreklu vrste uzorka
A
Iz kolonizovane regije, sterilno
21
Q
Prema ucescu pacijenta
A
Aktivno i pasivno
22
Q
Kako se moze uzeti urin za mikrobiolosku analizu
A
Suprapubicna punkcija, tehnika srednjeg mlaza, kateterizacija
23
Q
Bakterioloski pregled krvi
A
Adekvatna zapremina je 20ml, svaki uzorak se zasejava u 2 bocice sa tecnim hranljivim podlogama…potrebno je uzeti vise uzoraka krvi tokom 24 sata, pri cemu zapremina uzorkovane krvi iznosi maks 4 posto ukupne zapremine krvi
24
Q
Transporti medijum mora da sadrzi
A
Prostu hranljivu podlogu, pufer, minimum hranljivih materija, oksidoredukcioni potencijal
25
Koje uzorke treba trabsportovati na 25 stepeni
Bris grla, likvor, intravaskularni kateter
26
Koje uzorke treba transportovati na 4 stepena
urin, feces, krv za bakteriolosku analizu
27
Ukupno uvelicanje mikroskopa
Uvelicanje sociva okulara x uvelicanje sociva objektiva
28
Rezolucija svetlosnog mikroskopa (razdvojna moc)
0,2 mikrometra, 200 nanometara
29
Vrste preparata
Nativni i bojeni
Direktni i preparat iz kulture
30
karakteristike bakterija na nativnom preparatu
Oblik, velicina, pokretljivost
31
Podela bojenja u bekteriologiji
prosta i slozena (diferencijalna i specijalna)
32
Karakteristike bakterija na bojenom preparatu
Oblik, velicina, raspored, pojedine strukture
33
Kolonizovane regije
Koza, konjuktive, respiratorni trakt, urogenitalni, digestivni
34
Sterilne regije
Unutrasnja tkiva i organi, telesne tecnosti, urin i sperma pre uretre, saliva pre ulaska u usnu duplju
35
Kliconostvo
Prisustvo striktno patogenih mikroorganizama bez stetnih posledica
36
Koji mikroorganizmi cine normalnu mikrobiotu
Prokariote, gljive, virusi, protozoe
37
Faktori koji uticu na normalnu mikrobiotu
Uzrast, pol, ishrana, navike, faktori spoljasnje sredine, lokalni faktori u organizmu, asocijacije mikroorganizama mikrobiote, imunski sistem
38
Normalna mikrobiota koze
Staphylococcus epidermis, mycobacterium, micrococcus, candida...
39
Najveca i najmanja gustina normalne mikrobiote u respiratornom traktu
Najveca u orofarinksu, najmanja u plucima
40
Tranzitorna mikrobiota u respiratornom traktu
traheja, bronhije, bronhiole, alveole
41
Mikrobiota GIT
najveca mikrobiota, najznacajnija, uglavnom anaerobne, u jednjaku i zelucu tranzitorna i helicobacter pylori,
42
Mikrobiota urogenitalnog
uretra slicna kozi, vagina lactobacillus, peptostreptococcus...
43
Pozitivni efekti normalne mikrobiote
Edukacija imunskog sistema, zastita od patogenih MO, korisni metaboliti
44
Negativni efekti mikrobiote
Infekcije, izvor gena rezistencije, stetni metaboliti
45
Sta je potrebno napisati na uzorak
Ime i prezime pacijenta, identifikacioni broj, datum i vreme uzorkovanja, vrsta uzorka, potpis lekara
46
Nedostaci uzimanja brisa
Mala kolicina uzorka, susenje
47
Bris rane
Samo kada je prisutna inflamacija i kad nije moguce uzeti aspirat ili uzorak tkiva
nije dobro jer se uzima sa povrsine rane koja je kontaminirana
prvo se brise rana
uzeti bris iz dubine rane
potraziti sinuse i dzepove
48
Kako se uzorkuju donji delovi respiratornog trakta
Sputum, bronhijalni i trahealni aspirat, biopsija pluca
49
Uzorkovanje gornjeg dela respiratornog trakta
Bris zdrela, nosa i nazofarinksa
50
Uzorkovanje sputuma
Uzima se jutarnji sputum, isprati usta mlakom vodom, izdahnuti i udahnuti 3 puta, iskasljati u sterilnu posudu sa sirokim otvorom
51
Najbolji uzorak za dijagnostikovanje pneumonije
Bronhoalveolarni lavat
52
Uzorkovanje fecesa
Staviti u posudu kasicicom, 5g, uzeti sluzave i krvave delove stolice
53
Uzorkovanje iz digestivnog trakta
Sadrzaj zeluca, biopsija zeluca, duodenalni sok, zuc, rektalni bris, feces
54
Uzimanje krvi za bakteriolosku analizu
Uzeta krv se odmah zasejava u tecne hranljive podloge, razblazuje se u bujonu 1;5 do 1;10, ukupno 20ml, 2 bocice za aerobne i anaerobne bakterije, 2 do 3 uzorka u toku 24h
55
Uzorkovanje CNSa
Likvor, aspiracija mozdanog apcesa, biopsija mozga
56
Uzimanje likvora
Izmedju L3 i L4, u 3 boce za mikrobiolosku ,citolosku i biohemijsku analizu, 1 do 2 mL
57
Intravaskularni kateter
uzorak je vrh katetera duzine 5cm,
58
Vreme transporna uzorka
2 sata, anaerobne do 20 minuta
59
60
Faktori prilikom trasporta
Temperatura
serum -20, urin stolica sputum isecci tkiva 4C, likvor brisevi kateteri anaerobne 25C, uzorci zasejani na podloge 37C
pH, kiseonik, susenje
60
Detekcija i identifikacija direktno u uzorku
mikroskopiranje, detekcija specificnih antigena, detekcija gena
60
Osnovni oblici bakterija
Bacili, koke, spirohete
61
Razlika svetlog i tamnog polja
U svetlom polju se ne vide spirohete jer je poprecni presek 0,1 mikrometar
62
Diferencijalna bojenja
Po Gramu i po Ziehl Neelsenu
63
Bojenje po Gramu
Razlikujemo Gr + i -, Gr pozitivne ljubicasto plavo, Gr negativne crveno, razlika je posledica gradje celijskog zida
kristal violet, jod, etanol, voda, safranin (karbol fuksin), voda
duga procedura, prljava, nije standardizovana
64
Specijalna bojenja
Intracitoplazmatskih granula, spora, kapsula
65
Direktni preparat
prisustvo celija i drugih mo, brzo, jednostavno, nedovoljno specificno i osetljivo, retko definitivna dijagnoza (gonoreja kod muskaraca, bakterijska vaginoza)
66
Detekcija gena bakterija u uzorku
hibridizacija, amplifikacija
67
Sterilizacija
Unistavanje ili uklanjanje svih mo
68
Dezinfekcija
Smanjivanje broja organizama na nezivoj povrsini , 3 stepena
69
Antisepsa
Postupak smanjivanja vegetativnih mo na kozi i mukoznim povrsinama
70
Asepsa
Odsustvo kontaminacije
71
Dekontaminacija
Uklanjanje patogenih mo nakon kontaminacija
72
Fizicke metode sterilizacije
toplota, zracenje, filtriranje
73
hemijske metode sterilizacije
etilen oksid, formaldehid, H2O2, persircetna kiseline
74
Vrste toplote za sterilizaciju
suva oksidacija
vlazna denaturacija
75
Vlazna toplota, autoklaviranje
metod sterilizacije vodenom parom pod pritiskom, ne prodire u hermeticki zatvorene predmete i hidrofobne rastvore, najcesce korisceno, jeftino, 15 min, 121 C
76
Sta ne sme da se autoklavira
korozivne, isparljive i radioaktivne supstance, materijali osetljivi na visoku temperatutu i pritisak
77
Metod sterilizacija vrelim vazduhom
Suva toplota, dugo, za materijale koji podnose visoku temp,
78
Zracenje
Gama zraci, velika prodorna moc, ostecenje dnk i rnk, posebno izgradjene prostorije, sterilizacija instrumenata za jednokratnu upotrebu,
79
Filtracija
tecnost, vazduh, kod zaraznih pacijenata
80
Tindalizacija
Unistavanje bakterijskih spora, zagrevanje 56, inkubiranje, ponavljanje na 3 dana
81
Pasterizacija
Vlazna toplota, spore pezivljavaju, prehrambena industrija, 30 min
82
Kohov lonac
vlazna toplota, do 100 stepeni, hranljive podloge, retko
83
Spore bakterija
Oblici za prezivljavanje, nastaju u nepovoljnim uslovima spoljasnje sredine, ta sposobnost je genetski determinisana imaju je Gr+,
84
Osobine spora
Otporne na isusivanje, toplotu, radijaciju, pH,
omotaci, kalcijum dipikolinat i mala kolicina vode
85
Gradja spore
Srz spore je protoplast, sadrzi nukleoid i strukture za sintezu proteina i glikolizu
citoplazmatska membrana i sporin zid
korteks spore- peptidoglikan
omotac spore
egzosporium
86
Proces suprotan sporulaciji
Germinacija
87
Kako se odvija germinacija
Zapocinje u odgovarajucim uslovima, autoliza peptidoglikana i omotaca spore, izlucivanje kalcijum dipikolinata i uzimanje vode, zapocinjanje metabolicnih procesa, deoba
88
Velicina i polozaj spora
Mesto spore i velicina su genetski determinisani i znacajni u identifikaciji vrsta
moze biti centralno postavljena, terminalno, supterminalno, da deformise telo bacila
89
Vizuelizacija spora
Tesko se boje, specijalnim bojenjem spora, po gramu se uocavaju kao prazni delovi unutar bakterije
90
Otpornost spora
Otporne na dezinficijense, moze ih unistiti etilen oksid, tindalizacija, duze izlaganje jonizujucem zracenju
91
Kontrola sterilizacije
Merenje T, P i vremena postupka, trake koje menjaju boju, termorezistentne spore
92
Kriticni materijali
moraju biti sterilni, direktno dolaze u kontakt sa sterilnim regijama, hirurski instrumenti, kateteri, implantati, hemijski ili fizicki
93
Semikriticni materijali
Dolaze u kontakt sa sluznicama, respiratori, anestezija... uklanjanje svih mo osim spora, visok nivo dezinfekcije
94
Mikroodeljci u citoplazmi
Od enzima i proteina ovicenih proteinskim omotacem
95
Kako se hrane bakterije
hemotrofi (hemoorganotrofi, hemolitotrofi), fototrofi
96
Ekstracelularna digestija
Sekrecija enzima u ektracelularnu sredinu i razgradnja slozenih molekula
97
Grupna translokacija
Samo kod bakterija, to je pojava gde se nutritijenti menjaju kako prolaze kroz membranu, stedi se energija
98
Konzorcijum
Asocijacija domacina i vise od jednog simbionta
99
Endosimbiotska hipoteza
Bakterijsko poreklo mitohondrija, hloroplasta i hidrogenozoma
100
Bakteriocini
Antimikrobni proteini koji deluju baktericidno, produkuju skoro sve bakterije, produktor koji proizvodi je zasticen
101
Znacaj bakteriocina
Prezervacija hrane, podsticanje rasta biljaka, regulacija sastava mikrobiote, antikancerogeni efekat
102
Redukcija genoma u parazitizmu
Nakon uspostavljanja veze sa domacinom, simbiont iskljucuje genske informacije koje mu nisu potrebne
103
Quorum sensing
Produkcija, detekcija i odgovor na ekstracelularne signale koji se zovu autoindjuseri, sluzi da bi aktivnost populacije bila sinhronizovana, potpunom kotrolom ekspresije gena, desava se kada je gustina populacije dovoljno velika, regulise fizioloske aktivnosti virulencija, metabolizam, pokretljivodt...
104
Kolonizacija
Rast i razmnozavanje bakterija na ili u domacinu bez njegovog odgovora
105
Infekcija
Patogen svladava odbrambene mehanizme domacina , naseljava tkiva i razmnozava se
106
Infektivna bolest
Klinicki manifestna reakcija, ostecenje organizma domacina kao posledica infekcije
107
Patogeneza
Proces kojim nastaje bolest
108
Rezervoar infekcije
Prirodna sredina gde patogen normalno zivi, odakle se prenosi na osetljivog domacina
109
Izvor infekcije
Zivo bice, predmet ili agens sa kog se prenosi infektivni agens na domacina
110
Tipovi horizontalne transmisije
Orofekalno, preko respiratornog trakta i salive, seksualni kontakt
111
Zoonoze
Transmisija putem vektora, sa kicmenjaka, sa kicmenjaka i vektora
112
Uloge mezozoma
Replikacija, deoba, respiracija
113
Periplazmatski prostor
Izmedju celijske membrane i celijskog zida, proteini transporteri, enzimi, inaktivacija antibiotika
114
Celijski zid Gr+ bakterija
debeo sloj peptidoglikana, teihoinska kiselina, povrsinski polisaharidi, proteini
115
Uloga teihoinskih kiselina
Cvrstina celijskog zida, adheriranje, vezuju se za TLR, indukuju proizvodnju inflamatornih citokina,
116
Ko ucestvuje u bakterijskoj mimikriji
Povrsinski proteini i polisaharidi
117
Celijski zid Gr- bakterija
Spoljnu membranu cine fosfolipidni matriks i lipopolisaharid, unutrasnji sloj cini peptidoglikan
118
Vezivanje povrsinskog omotaca
Kod gr - za lipopolisaharide, kod gr+ za peptidoglikan i teihoinske
119
Funkcije kapsule
antifagocitni faktor, adherencija, sprecava isusivanje, detekcija bakterija u uzorku,
