Molekularna osnova živoga svijeta

Question 1

Koje su vrste nukleinskih kiselina?

Answer 1

Deoksiribonukleinska kiselina (DNA) i ribonukleinska kiselina (RNA)

Question 2

Što su to polimeri?

Answer 2

Velike molekule izgrađene od manjih podjedinica

Question 3

Što su to monomeri?

Answer 3

Manje molekule, podjedinice koje izgrađuju polimere

Question 4

Navedi primjere polimera i njihovih monomera.

Answer 4

1. Škrob - Glukoza
2. Molekula DNA - Nukleotid
3. Protein - Aminokiselina
4. Triglicerid - Masna kiselina

Question 5

Kako je građena molekula DNA?

Answer 5

Građena je od dvaju POLINUKLEOTIDNIH LANACA koji se spiralno uvijaju jedan oko drugoga

Question 6

Kako još nazivamo molekulu DNA zbog njezine građe?

Answer 6

Dvostrukom uzvojnicom

Question 7

Od čega je sastavljen polinukleotidni lanac?

Answer 7

Od velikog broja nukleotida

Question 8

Što je nukleotid?

Answer 8

Monomer koji izgrađuje velike polimerne molekule DNA

Question 9

Od čega se sastoji nukleotid?

Answer 9

1. Deoksiriboze
2. Dušične baze
3. Fosfatne skupine

Question 10

U koje šećere ubrajamo deoksiribozu?

Answer 10

Pentoze

Question 11

Opiši građu dušične baze.

Answer 11

Prstenaste molekule koje u svojoj strukturi sadržavaju dušik

Question 12

Koje dvije vrste dušičnih baza postoje?

Answer 12

Purinske i pirimidinske

Question 13

Koja je razlika između purinskih baza i pirimidinskih?

Answer 13

Purinske su veće jer se sastoje od dvaju prstena, a pirimidinske od jednog

Question 14

Koje su purinske baze u molekuli DNA?

Answer 14

adenin (A) i gvanin (G)

Question 15

Koje su pirimidinske baze u molekuli DNA?

Answer 15

citozin (C) i timin (T)

Question 16

Koji su komplementarni parovi baza?

Answer 16

timin - adenin i citozin - gvanin

Question 17

Kako se spajaju komplementarni parovi baza?

Answer 17

1. timin - adenin 2 vodikove veze

2. citozin - gvanin 3 vodikove veze

Question 18

Kakav je omjer purinskih i pirimidinskih baza unutar jedne molekule DNA?

Answer 18

Jednak, jer se uvijek purinska baza jednog lanca sparuje sa pirimidinskom bazom drugog lanca

Question 19

Zašto kažemo za dva lanca da su antiparalelni?

Answer 19

Jer na jednom kraju molekule DNA jedan lanac završavaju sa 3´, a na drugom kraju sa 5´

Question 20

Koje svojstvo DNA daje sposobnost stvaranja svojih kopija?

Answer 20

Samoumnožavanje ili autoreplikacija

Question 21

Što je prvi korak u replikacji molekule DNA?

Answer 21

Pucanje vodikovih veza između komplementarnih parova baza i odvajanje lanaca

Question 22

Što omogućuje odvajanje lanaca?

Answer 22

Enzim DNA-helikaza

Question 23

Što omogućuje vezanje novih nukleotida na odvojene lance?

Answer 23

Enzim DNA-polimeraza

Question 24

Zašto se replikacija DNA naziva semikonzervativna replikacija?

Answer 24

Jer procesom replikacije nastaju dvije molekule DNA koje obje imaju po jedan novi i jedan stari lanac

Question 25

Koje su razlike u građi između molekula DNA i RNA?

Answer 25

1. Nukleotidi DNA sadrže šećer DEOKSIRIBOZU, a nukleotidi RNA sadržavaju šećer RIBOZU 2. Molekula RNA umjesto timina (T) sadržava uracil (U) 3. Molekulu DNA čine dva polinukleotidna lanca, a molekulu RNA jedan polinukleotidni lanac

Question 26

Koja su tri tipa molekule RNA?

Answer 26

1. Ribosomska - rRNA 2. Glasnička - mRNA 3. Transportna - tRNA

Question 27

Koja je uloga rRNA?

Answer 27

Zajedno s ribosomima izgrađuje proteine

Question 28

Koja je uloga mRNA?

Answer 28

Prenosi nasljednu uputu od molekule DNA (jezgre) do ribosoma

Question 29

Koja je uloga tRNA?

Answer 29

Donosi do ribosoma aminokiseline potrebne za biosintezu proteina

Question 30

Koliko vrsta amminokiselina postoji?

Answer 30

20

Question 31

Opiši kemijsku građu aminokiselina.

Answer 31

Ugljik na koji se vežu karboksilna skupina (-COOH), aminoskupina (-NH2) i aminokiselinski ostatak (-R)

Question 32

Po čemu se međusobno razlikuju aminokiseline?

Answer 32

Po aminokiselinskom ostaku

Question 33

Čime se vežu dvije aminokiseline?

Answer 33

Peptidnom vezom

Question 34

Kako nastaje peptidna veza aminokiselina?

Answer 34

Tako da se karboksilna skupina jedne aminokiseline veže s aminoskupinom druge aminokiseline pri čemu se oslobodi molekula vode

Question 35

Što je polipeptid?

Answer 35

Lančasta molekula od većeg broja aminokiselina

Question 36

Kada polipetidi postaju proteini?

Answer 36

Kada se njihovi dugački lanci saviju u trodimenzionalne strukture

Question 37

Kojim procesom nastaju proteini?

Answer 37

Biosintezom proteina

Question 38

Koje su dvije vrste aminokiselina? Objasni ih.

Answer 38

1. Neesencijalne aminokiseline - možemo ih sami proizvesti | 2. Esencijalne aminokiseline - ne možemo ih sami proizvesti, nego ih unosimo prehranom

Question 39

Zašto su proteini tako različiti?

Answer 39

Zato što postoji 20 aminokiselina koje se mogu u različitim količinama i drukčijim redosljedom povezati u proteine

Question 40

Koje razine proteina razlikujemo?

Answer 40

Primarnu, sekundarnu i tercijarnu strukturu