msp wykład Flashcards
1
Q
A
2
Q
Jakie są trzy główne koncepcje w międzynarodowych stosunkach politycznych?
A
Realizm, idealizm/liberalizm, klasyczne podejście prawne.
3
Q
W jakiej koncepcji w międzynarodowych stosunkach politycznych występuje wojna wszystkich ze wszystkimi?
A
Realizm (Tomasz Hobbes).
4
Q
W jakiej koncepcji w międzynarodowych stosunkach politycznych występuje gra o sumie zerowej?
A
Realizm (Tomasz Hobbes).
5
Q
W jakiej koncepcji w międzynarodowych stosunkach politycznych występuje współpraca i wspólne wartości?
A
Idealizm/liberalizm (I. Kant).
6
Q
W jakiej koncepcji w międzynarodowych stosunkach politycznych występuje gra o sumie niezerowej?
A
Idealizm/liberalizm (I. Kant).
7
Q
W jakiej koncepcji w międzynarodowych stosunkach politycznych występuje dynamiczne społeczności państw?
A
Klasyczne podejście prawne (H. Grotius).
8
Q
W jakiej koncepcji w międzynarodowych stosunkach politycznych walczące państwa mogą wygrać, jeśli nauczą się współpracować?
A
Klasyczne podejście prawne (H. Grotius).
9
Q
Jakie są kluczowe założenia międzynarodowej społeczności obecnie?
A
Relacje i podzielane wartości, standardy i zachowanie; ewolucja od międzynarodowej do globalnej społeczności; polityczna niezależność uczestników, zapewniona wolność w granicach prawa międzynarodowego.
10
Q
Czym jest polityka zagraniczna?
A
Zewnętrznymi funkcjami państwa i ogólnymi celami kierującymi jego działaniami w relacjach z innymi.
11
Q
Podaj trzy czynniki wpływające na politykę zagraniczną.
A
Czynniki geograficzne, demograficzne, ekonomiczne, militarne; geopolityka i geoekonomika; doktryny; ustrój i tożsamość kulturowa.
12
Q
Jakie są metody polityki zagranicznej?
A
Metody militarne, dyplomacja, ekonomiczne.
13
Q
Jakie są formy dyplomacji?
A
Wymiana posłów na poziomie plemiennym, misje specjalne, stałe misje dyplomatyczne, konferencje międzynarodowe.
14
Q
Jakie są prawa podstawy misji dyplomatycznych?
A
Regulamin wiedeńsko-akwizgrański (1815-1818), konwencja wiedeńska z 1961 roku o stosunkach dyplomatycznych, konwencja nowojorska z 1969 roku o misjach specjalnych, konwencja wiedeńska z 1975 roku o reprezentacji państwa w ich stosunkach z organizacjami międzynarodowymi o charakterze uniwersalnym (np. ONZ).
15
Q
Co to jest dyplomacja?
A
Podstawowa forma zagranicznego działania państwa, instrument polityki zagranicznej.
16
Q
Jakie są tendencje w ewolucji dyplomatycznej?
A
Od dwustronnej do wielostronnej; od doraźnej do stałej; wzrost liczby misji specjalnych.
17
Q
Co to jest racja stanu?
A
Władca czasami powinien porzucić etykę i postępować tak, jak nakazuje racja stanu (saison d’etat).
18
Q
Czym jest dyplomacja?
A
Podstawową formą zagranicznego działania państwa.
19
Q
Jakie są formy dyplomacji?
A
Wymiana posłów na poziomie plemiennym, misje specjalne, stałe misje dyplomatyczne, konferencje międzynarodowe.
20
Q
Jakie są prawa podstawy misji dyplomatycznych?
A
Regulamin wiedeńsko-akwizgrański (1815-1818), konwencja wiedeńska z 1961 roku o stosunkach dyplomatycznych, konwencja nowojorska z 1969 roku o misjach specjalnych, konwencja wiedeńska z 1975 roku o reprezentacji państwa w ich stosunkach z organizacjami międzynarodowymi o charakterze uniwersalnym (np. ONZ).
21
Q
Co to jest dyplomacja?
A
Podstawowa forma zagranicznego działania państwa, instrument polityki zagranicznej.
22
Q
Jakie są tendencje w ewolucji dyplomatycznej?
A
Od dwustronnej do wielostronnej; od doraźnej do stałej; wzrost liczby misji specjalnych.
23
Q
Co to jest racja stanu?
A
Władca czasami powinien porzucić etykę i postępować tak, jak nakazuje racja stanu (saison d’etat).
24
Q
Czym jest model bezpieczeństwa jednostkowego?
A
Model bezpieczeństwa jednostkowego nie wyklucza zawierania sojuszy, ale bez charakteru trwałego, wynika z założeń taktycznych, a nie strategicznych.
25
Podaj przykład państwa stosującego model bezpieczeństwa jednostkowego.
Przykładem państwa stosującego model bezpieczeństwa jednostkowego jest Szwecja.
26
Czym jest model bezpieczeństwa uniwersalnego?
Model bezpieczeństwa uniwersalnego opiera się na wzajemnych gwarancjach przyjścia z pomocą zaatakowanej stronie poprzez pozostałych uczestników systemu zbiorowej samoobrony.
27
Jakie organizacje wprowadzają model bezpieczeństwa uniwersalnego?
Model bezpieczeństwa uniwersalnego wprowadzają m.in. Liga Narodów i ONZ.
28
Na czym polega model bezpieczeństwa regionalnego/subregionalnego?
Model bezpieczeństwa regionalnego/subregionalnego kładzie nacisk na współdziałanie państw dążących do równoważenia swoich interesów w skali międzynarodowej i zapewnienia sobie pokoju.
29
Jakie są główne modele bezpieczeństwa?
Główne modele bezpieczeństwa to: jednostkowy, supremacji mocarstw, uniwersalny, regionalny/subregionalny, zbiorowy, wspólnoty bezpieczeństwa oraz rządu światowego.
30
Czym jest sojusz?
Sojusz to dwustronna lub wielostronna umowa międzynarodowa, w której państwa zobowiązują się do współpracy politycznej i wojskowej oraz udzielania sobie wzajemnej pomocy w określonej sytuacji.
31
Co oznacza pojęcie 'bandwagoning'?
Pojęcie 'bandwagoning' oznacza 'podczepianie' się krajów słabszych do krajów silniejszych w celu zapewnienia bezpieczeństwa.
32
Jakie są cechy sojuszu?
Cechy sojuszu to: skierowane przeciw komuś, założenie współpracy militarnej, służą utrzymaniu status quo, charakter defensywny lub ofensywny.
33
Co oznacza zasada państw sojuszniczych według Karty Narodów Zjednoczonych?
Według Karty Narodów Zjednoczonych państwa sojusznicze przyjmują zasadę, że atak zbrojny na jedno z nich jest równoznaczny z atakiem na wszystkich.
34
Jakie są główne zadania modelu bezpieczeństwa zbiorowego?
Główne zadania modelu bezpieczeństwa zbiorowego to zakaz użycia siły zbrojnej, pokojowe rozstrzyganie sporów, stosowanie sankcji wobec agresora, kontrola i ograniczenie zbrojeń, ujęcie systemu w formie organizacji międzynarodowej.
35
Czym jest Organizacja Paktu Północnoatlantyckiego?
Organizacja Paktu Północnoatlantyckiego jest organizacją polityczno-wojskową, która powstała w atmosferze zimnej wojny w 1949 roku.
36
Kto podpisał Akt Końcowy w Helsinkach w 1975 roku?
Akt Końcowy w Helsinkach w 1975 roku został podpisany przez 33 państwa Europy (bez Albanii) oraz USA i Kanadę.
37
Jakie są operacje pokojowe ONZ?
Operacje pokojowe ONZ to działania podejmowane przez siły zbrojne lub w formie misji obserwatorów na rzecz utrzymania pokoju lub zahamowania eskalacji konfliktu zbrojnego w danym regionie.
38
Jakie są główne deinicje konfliktu?
Główne deinicje konfliktu to: konflikt zbrojny, przejawy walki zbrojnej, zerwanie stosunków pokojowych.
39
Co określa koncepcja regionalizmu?
Koncepcja regionalizmu określa bliskość norm, systemów, interesów, wartości i komplementarność gospodarek.
40
Na jakie typy regionalizmu można podzielić?
Na stary i nowy regionalizm.
41
Czym charakteryzuje się stary regionalizm?
Stary regionalizm charakteryzuje się układami centrum-prowincja.
42
Czym charakteryzuje się nowy regionalizm?
Nowy regionalizm stawia na wolny rynek i współpracę międzyregionalną.
43
Co to jest regionalizacja?
Regionalizacja to proces wzrastającej wymiany, kontaktów i koordynacji w ramach regionu.
44
W jakim zakresie może występować regionalizacja?
Regionalizacja może występować w ramach świata oraz w ramach państwa.
45
Jakie są główne aktorów w międzynarodowych stosunkach politycznych?
Głównymi aktorami są państwa oraz aktorzy pozapaństwowi.
46
Jakie są podmioty poza państwowe w międzynarodowych stosunkach politycznych?
Podmiotami poza państwowymi są narody, organizacje międzynarodowe, uczestnicy transnarodowi, uczestnicy subpaństwowi.
47
Jak można zdefiniować państwo?
Państwo to suwerenna, geopolityczna jednostka akceptowana na gruncie prawa międzynarodowego, mająca władzę nad terytorium i ludnością.
48
Co oznacza suwerenność państwa?
Suwerenność oznacza niezależność państwa, posiadanie osobowości prawnej i pełnej władzy nad terytorium.
49
Jakie są cechy międzynarodowych stosunków politycznych?
Cechy to: poliarchiczność, pluralizm, wielowymiarowość, wielopoziomowość.
50
Jakie są kluczowe teorie w międzynarodowych stosunkach politycznych?
Kluczowe teorie to: realizm, liberalny internationalizm, teoria system-świat, społeczny konstruktywizm, post-modernizm i post-pozytywizm.
51
Opisz system światowej równowagi sił po traktacie westfalskim 1648.
System ten charakteryzował się rewolucją przemysłową, rozwojem nacjonalizmu, ekspansją zamorską, pluralistyczną organizacją suwerennych państw.
52
Czym charakteryzuje się doktryna merkantylizmu?
Doktryna merkantylizmu opiera się na przekonaniu, że handel rodzi bogactwo, które zdobywa się poprzez podboje i wojny.
53
Na czym polega przewodnia doktryna merkantylizmu?
Przewodnia doktryna merkantylizmu polega na tym, że wojny i podboje umożliwiają budowę silnego państwa, które może być ekspansywne i pokonywać rywali.
54
Jakie czynniki przyczyniły się do zmian w międzynarodowych stosunkach politycznych na przełomie XX wieku?
Zmiany były spowodowane rewolucją technologiczną, wzrostem współzależności ekonomicznej, ideą społeczności międzynarodowej oraz świadomością globalnych problemów.
55
Jakie są teoretyczne podstawy stosunków międzynarodowych?
Podstawy to: realizm, międzynarodowy liberalizm, teoria świat-system, społeczny konstruktywizm, post-pozytywizm i post-modernizm.
56
Opisz klasyczny realizm w teorii międzynarodowych stosunków politycznych.
Klasyczny realizm szuka wyjaśnienia polityki w ludzkiej naturze, w egoizmie i agresji człowieka.
57
Opisz strukturalny realizm (neorealizm) w teorii międzynarodowych stosunków politycznych.
Strukturalny realizm szuka wyjaśnienia w anarchicznej strukturze świata, prowadzącej do braku zaufania i bezpieczeństwa.
58
Jaką rolę odgrywają międzynarodowe instytucje w teorii liberalizmu międzynarodowego?
Międzynarodowe instytucje mają kluczową rolę w zapewnieniu współpracy, zaufania i negocjacji, co przyczynia się do postępu i pokoju.
59
Co oznacza legitymizacja w kontekście tradycyjnie wiążącym się z państwem narodowym?
Legitymizacja jest ściśle związana z państwem narodowym, jego terytorium i systemem.
60
Jakie są wymagania dla procesu podejmowania decyzji, aby governance było legitymizowane?
Proces decyzyjny w governance musi być transparentny, otwarty na krytykę oraz uwzględniać inkluzję, decyzyjność i odpowiedzialność.
61
Jakie czynniki mogą ułatwiać legitymizację regionalnego governance?
Legitymizację regionalnego governance można ułatwić poprzez wspólną tożsamość, wspólne instytucje, użyteczność systemu i mity o przeszłości i przyszłości.
62
Jakie reformy są konieczne, aby wprowadzić w życie koncepcję globalnego governance?
Konieczne są reformy istniejących organizacji globalnych, takich jak ONZ, udział organizacji regionalnych, powstanie silnych organizacji regionalnych oraz włączenie korporacji i NGO w system międzynarodowy.
63
Co to są studia nad obszarami (area studies)?
Studia nad obszarami to badania nad określonymi obszarami geograficznymi z uwzględnieniem ich polityki, gospodarki, kultury itp.
64
Jakie są podstawowe cechy Globalnej Północy?
Globalna Północ to obszary, które są bogate, wysoko rozwinięte, mają wysoki poziom żywności, zdrowia, edukacji, infrastruktury, technologii i stabilnego politycznego systemu.
65
Jakie kraje należą do Globalnej Północy?
Minimalistycznie: USA, Kanada, Zachodnia Europa, Japonia, Australia i Nowa Zelandia, szersza wersja obejmuje całą Europę, a najszersza współczesna wersja obejmuje inne kraje rozwinięte.
66
Jakie kraje należą do Globalnej Północy w kontekście Kanady i USA?
Minimalistycznie: USA i Kanada, szersza wersja obejmuje całą Amerykę Północną, a najszersza współczesna wersja obejmuje inne kraje rozwinięte.
67
Jakie są różnice między Kanadą a USA?
Różnice między Kanadą a USA to m.in. system opieki społecznej, poziom wykluczenia i biedy, podejście do stosunków międzynarodowych, ochronę środowiska, skalę przestępczości oraz podejście do migrantów.
68
Jakie problemy występują w Kanadzie?
W Kanadzie występują m.in. topnienie Arktyki, kwestia Quebecu i relacje z tubylczymi ludnościami.
69
Jakie problemy występują w USA?
W USA występują m.in. podziały społeczne, wykluczenie społeczne i rasowe, terroryzm, kwestia pozycji międzynarodowej, migranci latynoscy i zmiana kulturowa.
70
Jakie są cechy Australii?
Australia to ex-kolonialne państwo, kraj migrantów, rozwinięta gospodarka, państwo dobrobytu, istnieje problem nierówności między Aborygenami a resztą populacji.
71
Jakie są relacje Kanady i USA z tubylczą ludnością?
Kanada ma trudne relacje z tubylczą ludnością, podczas gdy USA odrzucają odpowiedzialność za takie same wydarzenia.
72
Co jest głównym założeniem społecznego konstruktywizmu w międzynarodowych stosunkach politycznych?
Międzynarodowa polityka jest kształtowana przez wpływowe idee, kolektywistyczne wartości, kulturę i społeczne tożsamości.
73
Co może mieć daleko idące konsekwencje w międzynarodowych stosunkach politycznych, według społecznego konstruktywizmu?
Czynniki ideacyjne.
74
Jakie czynniki kształtują stosunki międzynarodowe według podziału przestrzennego?
Narodowe, międzynarodowe: lokalne, regionalne, kontynentalne, globalne.
75
Jakie czynniki geopolityczne mogą wpływać na stosunki międzynarodowe?
Położenie, ukształtowanie, klimat, gleby, surowce.
76
Co jest czynnikiem militarne w międzynarodowych stosunkach politycznych?
Wojna jako przedłużenie polityki za pomocą innych środków.
77
Jakie czynniki demograficzne mogą wpływać na stosunki międzynarodowe?
Zaludnienie, przyrost naturalny, przekrój wiekowy, migracje.
78
W jaki sposób globalizacja wpływa na stosunki międzynarodowe?
Intensyfikacja stosunków międzynarodowych w wymiarze globalnym.
79
Czym jest glokalizacja, związaną z globalizacją?
Postrzeganie świata jako jednego miejsca, jednoczesne uwzględnianie globalnych i lokalnych aspektów.
80
Jaka jest ideologiczna perspektywa globalizacji?
Globalizacja może być postrzegana jako neoliberalna loża gospodarki i polityki, westernizacja lub neo-kolonializm.
81
Jakie czynniki ekonomiczne i technologiczne mogą wpływać na stosunki międzynarodowe?
Potencjał gospodarczy, energia atomowa, umiędzynarodowienie gospodarki, rozwój techniki, komunikacji, szybkość kontaktów, presja ekonomiczna.
82
Jakie czynniki ideologiczne mogą wpływać na stosunki międzynarodowe?
Odmienne systemy i groźba ich starcia, pluralizm ideowy świata, ideologiczny „koniec świata”.
83
Jakie czynniki religijne mogą wpływać na stosunki międzynarodowe?
Święte wojny, więź religijna spoiwem narodów i państw, religijne źródło nacjonalizmów i fundamentalizmów.
84
Jakie czynniki organizacyjno-społeczne mogą wpływać na stosunki międzynarodowe?
Instytucje państwowe i międzynarodowe, poziom wiedzy i przygotowanie kadr, podziały społeczne.
85
Jakie czynniki osobowościowe mogą wpływać na stosunki międzynarodowe?
Rola jednostek, jak osobowość i zdrowie.
86
Co oznacza stan wojny?
Stan wojny oznacza rozpoczęcie walki zbrojnej.
87
Jakie są współczesne cechy i problemy bezpieczeństwa i konfliktów?
Współczesne cechy i problemy bezpieczeństwa i konfliktów to m.in. terroryzm, asymetryczne konflikty, cyberkonflikty, straty ludności cywilnej.
88
Jakie są przyczyny konfliktów?
Przyczyny konfliktów to m.in. strukturalne uwarunkowania, czynniki koniunkturalne, okazjonalne incydenty.
89
Czym jest pokój?
Pokój to brak wojny, ale nie tylko.
90
Co to jest układ sił i władzy w porządku światowym?
Układ sił i władzy w porządku światowym tworzy podstawy dyplomacji i międzynarodowej polityki na globalną skalę.
91
Jakie są dziedziny konfliktów?
Dziedziny konfliktów to m.in. roszczenia terytorialne, konflikty etniczne, religijne, ideologiczno-polityczne, ekonomiczne.
92
Co to jest Stanisław ze Skarbimierza?
Stanisław ze Skarbimierza to autor dzieła z prawa narodów.
93
Kto jest autorem praw narodów?
Andrzej Frycz Modrzewski jest autorem praw narodów.
94
Co oznacza wojna sprawiedliwa?
Wojna sprawiedliwa to wojna wypowiedziana z winy drugiej strony.
95
Jakie są skale konfliktów zbrojnych?
Skale konfliktów zbrojnych to: globalne, regionalne, lokalne.
96
Jakie są wyzwania dla porządku międzynarodowego?
Wyzwania dla porządku międzynarodowego to m.in. różnice rozwojowe, wojny handlowe, terroryzm, kontrowersje wokół prawa i praw człowieka.
97
Co to jest globalny governance?
Globalny governance to suma różnych dróg zarządzania wspólnymi sprawami przez osoby i instytucje, zarówno publiczne jak i prywatne.
98
Czym są konflikty asymetryczne?
Konflikty asymetryczne to konflikty pomiędzy stronami o nierównych siłach i możliwościach.
99
Kto jest autorem dzieła z prawa narodów?
Hugo Grotius jest autorem dzieła z prawa narodów.
100
Jakie są konflikty hybrydowe?
Konflikty hybrydowe to konflikty, które łączą w sobie różne metody i strategie działania.
101
Jaka instytucja objęła ład po I wojnie światowej?
Po I wojnie światowej ład objęły instytucje, prawo międzynarodowe i prawa człowieka.
102
Jakie są polityczne ład międzynarodowy?
Polityczny ład międzynarodowy to kwestia ustalania zasad i zależności między państwami.
103
Jakie są multipolarne ład światowy?
Multipolarny ład światowy to ład oparty na ekonomicznych i politycznych potęgach, które nie są tylko państwami.
104
Co to jest militarne ład światowy?
Militarny ład światowy dotyczy przewagi nowego typu konfliktów i zagrożeń takich jak terroryzm czy państwa upadłe.
105
Co oznacza governance?
Governance to suma różnych dróg zarządzania wspólnymi sprawami przez osoby i instytucje, publiczne i prywatne.
106
Jaki jest zakres podmiotowy ochrony dyplomatycznej?
Szef misji, członkowie personelu plus rodziny.
107
Czego dotyczy zakres przedmiotowy ochrony dyplomatycznej?
Nietykalność, immunitety, przywileje podatkowe i celne.
108
Jaki jest zakres terytorialny ochrony dyplomatycznej?
Obejmuje terytorium państwa.
109
Jakie są cele dyplomacji?
Nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów, reprezentowanie kraju i jego interesów, obserwowanie wydarzeń, informacja i doradztwo, negocjowanie uzgodnień i porozumień, szpiegostwo.
110
Jakie są metody dyplomacji?
Przyjacielskie (negocjacje, dobre usługi, mediacje, arbitraż, orzeczenia trybunałów), nieprzyjacielskie (retorsje, represalia, presja psychologiczna, bluff, groźba), neutralne.
111
Jakie są zadania konsulatów?
Ochrona interesów swego państwa oraz jego obywateli.
112
Czym są organizacje międzynarodowe?
Są formą organizacyjną stosunków międzynarodowych i ich autonomicznym uczestnikiem.
113
Która organizacja była pierwszą organizacją uniwersalną?
Liga Narodów.
114
Jakie są cele Organizacji Narodów Zjednoczonych?
Utrzymanie pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego, rozwijanie przyjaznych stosunków między narodami, popieranie rozwoju gospodarczego i społecznego, popieranie praw człowieka.
115
Co to jest bezpieczeństwo narodowe?
Proces tworzenia warunków gwarantujących państwu jego istnienie, suwerenność, integralność terytorialną i nieingerencję w sprawy wewnętrzne.
116
Co to jest wielowymiarowe bezpieczeństwo?
Bezpieczeństwo ekonomiczne, energetyczne, ekologiczne, społeczne i kulturowe, cyberbezpieczeństwo.
117
Co to jest peace research?
Badanie warunków utrzymania pokoju i zapobiegania wybuchowi konfliktów zbrojnych.
118
Co może spowodować zanikanie gatunków?
Wylesianie, polowanie, globalne ocieplenie oraz choroby z powodu zatrucia środowiska.
119
Na jakim poziomie obecnie następuje wymieranie gatunków w porównaniu do naturalnego poziomu?
Obecnie wymieranie gatunków następuje 10 000 razy szybciej niż naturalnie.
120
Jakie czynniki wpływają na rozwój chorób związanych ze stylem życia?
Używki, brak aktywności fizycznej, niezdrowe odżywianie.
121
Co to jest absolutna bieda?
Absolutna bieda to kompletny brak zasobów niezbędnych do zaspokojenia podstawowych osobistych potrzeb.
122
Ile ludzi żyje poniżej 2,5$ na dzień?
Ponad 3 miliardy ludzi żyje poniżej 2,5$ na dzień.
123
Jakie globalne problemy dotyczą surowców naturalnych?
Nieodnawialność niektórych surowców, takich jak ropa czy węgiel.
124
Kiedy skończy się ropa naftowa, jeśli nie zmieni się jej zużycie?
Jeśli zużycie się nie zmieni, ropa naftowa skończy się za około 30 lat.
125
Ilu ludzi brakuje wystarczającej ilości pożywienia?
805 milionów ludzi nie ma wystarczająco dużo pożywienia.
126
Na jaką skalę występuje globalne bezrobocie?
Globalne bezrobocie jest powszechne, ale nie podano liczb.
127
Ilu ludzi nie ma dostępu do zdatnej wody pitnej?
Ponad 750 milionów ludzi nie ma dostępu do zdatnej wody pitnej.
128
Ilu dzieci nie chodzi do szkoły?
57 milionów dzieci nie chodzi do szkoły.
129
Ilu młodych ludzi jest analfabetami?
103 miliony młodych ludzi jest analfabetami.
130
Jakie są podregiony Afryki?
Subsaharyjska Afryka, RPA, Nigeria, Botswana, Ghana, róg Afryki
131
Na czym oparta jest gospodarka Bliskiego Wschodu?
Na ropie
132
Jakie są problemy globalne?
Problemy demograficzne, nierównomierność wieku i rozmieszczenia ludności
133
Jaka jest geneza problemów globalnych?
Pojęcie pojawilo się pod koniec lat 60. XX wieku, raporty Klubu Rzymskiego, działań ekologicznych
134
Jakie cechy mozesz wymienic dla Azji?
Brak pan-azjatyckich instytucji, wszystkie możliwe religie, różnice w społeczno-gospodarczym rozwoju, polityczne systemy
135
Jakie kraje należą do Globalnej Północy?
Japonia, Rosja, Izrael
136
Gdzie skupiają się ludzie związani z urbanizacją?
W ogromnych miastach
137
Jakie wyzwania napotyka Nowa Zelandia?
Znalezienie swojego miejsca między Pacyfikiem a Atlantykiem, rosnąca pozycja Chin na Pacyfiku, zmiany klimatu.
138
Jaka jest pozycja Nowej Zelandii na Atlantyku?
Nowa Zelandia znajduje się pomiędzy Pacyfikiem a Atlantykiem.
139
Jakie grupy ludnościowe mieszkały w Nowej Zelandii?
Tubylcza ludność Māori (Maorysi) stanowi około 14%.
140
Jaki jest system polityczny w Japonii?
Japonia jest krajem demokratycznym.
141
Jakie są główne cechy krajów w Europie?
Kraje europejskie charakteryzują się wysokim standardem życia, rozwiniętą infrastrukturą oraz wysokimi standardami ochrony praw człowieka i środowiska.
142
Jakie są główne cechy Ameryki Łacińskiej i Karaibów?
W Ameryce Łacińskiej i Karaibach występuje kultura i język hiszpański i portugalski, religia katolicka, duża nierówność społeczno-ekonomiczna oraz głębokie podziały polityczne.
143
W jaki sposób kolonizacja wpłynęła na rzeczywistość w Afryce?
Kolonizacja miała kluczowe znaczenie dla współczesnej rzeczywistości Afryki, m.in. wpłynęła na ukształtowanie sztucznych granic i wielu obecnych konfliktów.
144
W jakim mieście znajduje się największa liczba ludności na świecie?
Tokio
145
Jakie problemy wynikają z zarządzania ogromną liczbą ludzi w miastach?
Problemy z zatrudnieniem, wyżywieniem, wodą i inne
146
Jak pandemia COVID wpłynęła na migracje ludności?
Część osób zaczęła przenosić się na wsie z powodu możliwości pracy zdalnej
147
Co jest głównym sub-problemem globalnych problemów żywieniowych?
Brak wyżywienia, który prowadzi do głodu
148
Ilu procent ludności na świecie to średnio migranci?
Około 3%
149
Jakie problemy zdrowotne powoduje otyłość?
Cukrzyca, problemy z mobilnością, choroby serca oraz problemy natury psychicznej
150
Jaki problem dotyczy zarówno problemu produkcji żywności, jak i marnowania żywności?
Problem genetycznie modyfikowanej żywności
151
Jaki jest efekt wylesiania na środowisko?
Wymieranie gatunków, utrata wody, degradacja ziemi, zmiana klimatu
152
Jakie są sub-problemy globalnych problemów ekologicznych?
Zmiana klimatu, zanieczyszczenie, śmieci, degradacja środowiska, choroby
153
Jaką rolę odgrywa woda w globalnych problemach?
Jest to jeden z kluczowych problemów, prognozuje się, że ostatecznie wybuchną wojny o wodę
