Nog te leren hc 2 Flashcards
Borderline
Diepgaand patroon van instabiliteit in intermenselijke relaties, zelfbeeld en affecten, en van impulsiviteit, blijkend uit 5 of meer:
- Krampachtig voorkomen verlaten te worden
- Wisselingen tussen kleineren en idealiseren
- Instabiel zelfgevoel en zelfbeeld
- Impulsiviteit: bijv. geld, seks, middelengebruik, vreetbuien
- Recidiverende suïcidale gedragingen of automutilatie
- Affectlabiliteit (reactief)
- Chronische gevoelens van leegte
- Inadequate intense woede (driftbuien, vechtpartijen)
- Voorbijgaande, aan stress gebonden paranoïde ideeën of dissociatieve verschijnselen
→ Men ziet de wereld vaak zwart wit
Bejegening Borderline
- Neem opgedrongen rol niet over, hou patiënt zelf verantwoordelijk voor gedrag, stel grenzen
- Maak ketenafspraken (behandelaar, huisarts, familie, politie)
- Emotioneel niet te dichtbij komen
- Wees bedacht op splitsing (idealisering, kleinering)
Behandeling Borderline
- Risico-opname: verdere afhankelijkheid/ontregeling
- Emotieregulatie-training
- Medicatie afhankelijk van dominante symptoom
- Diverse vormen van psychotherapie
Onderzoek seksuele daders
Sociale competenties, tekorten (relaties aangaan, behouden, wederkerigheid)
Voorbeelden van tekorten:
- Delict als poging onmacht in relaties of eenzaamheid te compenseren
- Delict als uiting van angst voor intimiteit
- Seks als bevestiging
- Kinderen vragen emotioneel niet veel, laten zich controleren
- Ontbreken empathie (vaak uitgeschakeld bij eigen delictsituatie, wel aanwezig daarbuiten)
Cognitieve vervorming (delicten worden ontkend of goed gepraat, dader kan delict soms niet aan zichzelf toegeven)
- Ontkenning (ook gedeelten, bijv. planning)
- Externalisatie (bijv. kwam op schoot zitten)
- Overidentificatie: dader is kind onder de kinderen, eigen leeftijd wordt “vergeten”
- Projectie: eigen behoeften op slachtoffer
- Bagatelliseren (bijv. met haar gaat het alweer goed)
- Dissociatie: kan het zich niet meer herinneren
Cognitieve vervormingen
- Dragen bij aan tekort aan innerlijke remmingen
- Belangrijk behandeldoel
- Behandelen in groepen: andere daders zien scherp andermans vervormingen
- Individuele behandelaar: wees waakzaam voor collusie met belevingswereld dader
Schizofrenie
- Psychotische dimensie: hallucinaties en wanen
- Desorganisatiedimensie: verward denken, katatonie (houding verstarren)
- Negatieve-symptomendimensie: vermindering van psychische functies; kan een beschermende functie hebben, omdat desorganisatie dimensie wel eens agressie met zich mee kan brengen.
o Vlak affect
o Spraakarmoede
o Initiatiefverlies/terugtrekken
Behandeling Schizofrenie
- Psycho-educatie van patiënt en familie
- Medicatie
- Vermijden van negatieve emoties (conflicten) (expressed emotions)
- Structuur bieden (mede vanwege moeite met plannen)
- Ondersteunen met sociaal functioneren (wonen, werk, omgang met anderen)
Vaak geweldadig gedrag
Bipolaire stoornis type 1
Manische en depressieve episoden
Manische episode
- Stemming verhoogde of prikkelbare stemming met expansief gedrag
- Opgeblazen eigenwaarde en grootheidsideeën overtuigd van eigen opvattingen; kritiek wordt niet geduld
- Hyperactiviteit: constant in de weer, voelt zich niet moe, slaapt nauwelijks, spreekt aan één stuk, laat zich niet onderbreken
- Denken verhoogd associatief (gedachtevlucht), het denken verliest de doelgerichtheid
- Oordeels- en kritiekstoornis: eigen mogelijkheden sterk overschat en risico’s onderschat, ontbreken zelfkritiek
- Oordeels- en kritiekstoornis in combinatie met hyperactiviteit → ontremd gedrag
- Richt veel relationele, sociale, financiële schade aan
Behandeling Bipolaire stoornis 1
- Acute fase: antipsychoticum (bij sterke ontremming)
- Bij meerdere episodes: onderhoudsbehandeling met stemmingsstabilisatoren (o.a. lithium)
- Gestructureerd levenspatroon (bijv. geen onregelmatige of nachtdiensten)
- Vroege symptomen onderkennen (o.a. slapen); inschakelen familie bij vroegsignalering
