nowotwory Flashcards

(72 cards)

1
Q

Desmoplazja

A

komórki nowotworowe stymulują podścielisko do rozrostu (co powoduje, że
nowotwór jest twardy w dotyku).

Podścielisko - stanowi zrąb guza, na który składa się tkanka łączna, naczynia krwionośne oraz naczynia chłonne.
Przez te ostatnie z nowotworu drenowane są produkty metabolizmu i rozpadu komórek, a także całe komórki nowotworowe.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Rak (carcinoma)

A

nowotwór złośliwy wywodzący się z komórek nabłonka lub różnicujący się w tym kierunku.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Mięsak (sarcoma)

A

nowotwór złośliwy wywodzący się z (lub różnicujący się w kierunku) komórek i tkanek
pochodzenia mezenchymalnego.

Mezenchyma - tkanka łączna zarodkowa. Występuje tylko w okresie zarodkowym. Z niej powstają wszystkie rodzaje tkanek łącznych, tkanka kostna, tkanka chrzęstna, tkanka mięśniowa.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Zmiana przednowotworowa (przedrakowa)

A

to klinicznie lub histopatologicznie stwierdzana zmiana lokalna, z której częściej niż z innych zmian może rozwinąć się nowotwór złośliwy (rak).

np. rogowacenie białe (leukoplakia) błony śluzowej jamy ustnej, pochwy lub prącia –> wystąpienie raka płaskonabłonkowego
atypowa hiperplazja w przewodach sutka –> rak śródprzewodowy sutka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Stan przednowotworowy

A

to taka choroba nienowotworowa, która predysponuje do nowotworu złośliwego.

np. marskość wątroby –> rak z komórek wątroby
niedokrwistość złośliwa –> rak żołądka
wrzodziejące zapalenie jelita grubego –> gruczolakorak jelita grubego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Zawsze i wszędzie

A

godek jebana będzie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

3 najważniejsze cechy złoścliwego

A

naciekanie (invasio) + niszczenie okolicznych tkanek (kaput) + przerzuty (metastases)

(destrukcyjny, naciekający rozrost tak ogólnie)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Nowotrowy złośliwe; naciekanie podścieliska, torebka, przekrój

A
  • złośliwe nie posiadają torebki (łagodne zwykle mają), przez co naciekają sąsiednie tkanki.

-przez brak torebki ich obrys i kształt jest zwykle nieregularny (łagodne są okrągłe, dobrze odgraniczone od otoczenia)

  • często na przekroju wykazują zmiany martwicze (kruche, żóltawe) i krwotoczne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Z których komórek nie powstają nowotwory

A

kardiomiocyty i neurony

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Drogi przerzutów nowotworowych

A
  • naczynia limfatyczne
  • naczynia krwionośne
  • drogą PMR
  • surowicze jamy ciała
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Raki a mięsaki - przerzuty

A

Raki mają tendencję do szerzenia się drogą naczyń chłonnych, a mięsaki naczyń krwionośnych.

np. u chorej z rakiem suta przerzutów szukamy w węzłach chłonnych, a u chorej z mięsakiem w wątrobie i płucach
- SĄ WYJĄTKI OD TEJ REGUŁY!

Hematogenny rosiew nowotworu najczęściej zamuje płuca i wątrobę.
(naczynia żylne wrotne -> wątroba -> żyła główna -> prawy przedsion -> płuca)
Przez drogę hematogenną mogą od samego poczaątku powstawać mikroprzerzuty.

Niektóre raki mają skłonność do naciekania większych żył i wzrostu w ich świetle.
np. rak z komórek wątroby -> odgałęzienia wątrobowej lub wrotnej,
rak nerki -> żyła nerkowa -> żyła główna dolna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Przerzut surowicze jamy ciała

A

Nowotwór może wszczepiać się do surowicznych jam ciała m. in. opłucnej i otrzewnej w raku jajnika, czemu często towarzyszy płyn wysiękowy.
Nakłuwając jamę surowiczą i wykonując badanie cytologiczne jesteśmy w stanie rozpoznać obecność komórek rekowych w płynie.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Wznowa (recidiva)

A

odrośnięcie zmiany w pobliży blizny pooperacyjnej.

Poprzez niedoszczętne wycięcie nowotworu lub wycięcie go ze zbyt małym marginesem zdrowej tkanki.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

System TNM

A
  • klasyfikacja stopnia zaawansowania nowotworu.

T (tumor) - wielkość guza pierwotnego
N (nodules) - przerzuty w węzłach chłoNNych
M (metastases) - przerzuty odległe (narządowe)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Nowotwory łagodne makroskopowo

A
  • rosną powoli, miejscowo
  • dobrze odgraniczone
  • postać kulistych guzów litych lub torbielowatych
  • nie naciekają okolicznych tkanek, nie dają przerzutów
  • czasem zmiany włóknisto-szkliste (powstają na skutek zaburzeń ukrwienia)

(pierwsze 3 wynikają w sumie z tego, że mają torebkę)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Torbiele/torbielakogruczolaki/torbielobrodawczaki

A

Zmiany torbielowe występują często w jajnikach pod postacią jedno- lub wielokomorowych torbieli (torbiele/torbielakogruczolaki).
Najczęściej nabłonek wyścielający torbiele wydziela treść surowiczą/śluz. Ale jeśli rozrasta się brodawkowato do światła torbieli -> tobielakobrodawczak.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Od czego zależy tempo wzrostu guza?

A
  • stopień zróżnicowania nowotworu*
  • unaczynienie^
  • wpływ hormonów”

*Co różni jeszcze nowotwory to to, że łagodne są dobrze zróżnicowane, a złośliwe niskozróżnicowane.
!Więc te bardziej zróżnicowane rosną wolniej!
(dobrze zróżnicowane = podobne do komórek tkanki, z której się wywodzą)

^np. nagłe krwawienie do łagodnego, torbielowatego nowotworu może klinicznie sprawiać wrażenie szybkiego wzrostu.

“W przypadku mięsaka macicy obserwujemy szybki wzrost w trakcie ciąży, a po menopauzie zwalnia i włóknieje.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Kierunek różnicowania

A

-zazwyczaj kierunek różnicowania odzwierciedla tkankę, z której wywodzi się nowotwór

-zdarza się, że kierunek jest inny niż pochodzenie.

!W każdym podejrzeniu zmiany nowtworowej należy wykonać badanie mikroskopowe!
mikroskop świetlny -> jeśli zbyt małe zróżnicowanie -> metody biologii molekularnej/histochemiczne/immunohistochemiczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Stopień zróżnicowania nowotworu

A

stopień jego podobieństwa do tkanki macierzystej.

Nowotwór zwykle wykazuje mniejszy stopień zróżnicowania niż dojrzała tkanka, z której się wywodzi.

Nowotwory łagodne morfologicznie przypominają dojrzałą tkankę = wykazują b, duży stopień zróżnicowania.
np. komórki mięśniaka mogą być nie do odróżnienia w mikroskopie od komórek macicy
(odróżniamy po guzku i pęczkach biegnących w innych kierunkach)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Nowotwory złośliwe wysokozróżnicowane

A

rogowaciejący rak płaskonabłonkowy skóry,
rak pęcherzykowy tarczycy,
mięśniakomięsaki macicy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Nowotwory anaplastyczne

A

zupełnie niezróżnicowane/niskodojrzałe. W ich skład wchodzą prymitywne komórki, więc ciężko rozpoznać, w którym kierunku się różnicują.

Nowotwory o wysokiej anaplazji (niskim stopniu różnicowania) mają gorsze rokowania niż nowotwory wysokozróżnicowane.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Cytologiczne i histologiczne cechy złośliwości

A
  • zwiększona objętość jądra względem cytoplazmy
  • polimorfizm* jąder, grud chromatyny i całych komórek
  • hiperchromazja (nadbarwliwość) jąder
  • nieregularny obrys jąder
  • nieregularne pogrubienie błony jądrowej
  • duże jąderka o nieregularnym kształcie (wtf to wynika z poprzedniego)
  • anarchia architektoniczna
  • naciekanie podścieliska

*różnorodność kształtu, wielkości i zabarwienia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Złośliwość biologiczna

A
  • samowystarczalność w generowaniu bodźców wzrostu
  • niewrażliwość na czynniki hamujące wzrost
  • zdolnośc do unikania apoptozy
  • nieograniczony potencjał replikacyjny
  • nieustanna angiogeneza
  • inwazja tkanek i przerzuty
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Złośliwość kliniczna

A
  1. cechy biologiczne guza
  2. lokalizacja guza
  3. stan ogólny i wiek chorego
  4. oporność na leczenie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Neoplazja wewnątrznabłonkowa
to zmiana przedrakowa, w której komórki nowotworowe rozrastają się tylko w nabłonku i nie naciekają podścieliska. - może się z niej rozwinąć rak inwazyjny - nie daje przerzutów - po usunięciu zmiany z małym marginesem -> wyleczenie Neoplazja występuje też w nabłonku gruczołowym, pęcherza moczowego i metaplastycznym nabłonku wielowarstwowym oskrzeli (?xd).
26
grading
ocena histologicznej złośliwości nowotworu
27
Podział Brodersa (początkowo dla nowotworów skóry, potem też do oceny innych złośliwych)
4 stopnie złośliwości oparte o ocenę anaplazji I - 0-25% komórek niezróżnicowanych II - 25 - 50% komórek niezróżnicowanych III - 50-75% komórek niezróżnicowanych IV - 75-100% komórek niezróżnicowanych
28
Nowotwory miejscowo złośliwe
- mające niektóre cechy guzów złośliwych, ale nie dające przerzutów albo - cechy guza łagodnego, ale daje nawroty Należą do nich: rak podstawnokomórkowy skóry oraz większość glejaków złośliwych. Mają giga zdolność od naciekania i rozpierdolu okolicznych tkanek, ale nie dają przerzutów. Inne miejscowo złośliwe: guz mieszany ślinianek, włókniak powięziowy
29
Diagnostyka - 7 pytań
1. Czy to nowotwór? 2. Łagodny czy złośliwy? 3. Zmiana przedrakowa czy postać inwazyjna? 4. Rak wczesny czy zaawansowany? 5. Jaki typ hisologiczny nowotworu? 6. Jaki stopień histologicznej złośliwości guza? 7. Jakie rokowanie?
30
Materiał do hist-pat
I. Pobrany z właściwego miejsca, odpowiednia wielkość i natychmiast utrwalony. II. Utrwalenie: formalina lub etylowy 50-70% III. Zatopienie w parafinie IV. Barwienie hematoksyliną-eozyną
31
Badania śródoperacyjne (mrożone, doraźne)
zmiany nowotworowej wykonuje się w trybie pilneym (do 30 minut) w trakcie zabiegu operacyjnego. Wycinek zostaje zmrożony, a skrawki skrojone w kriostacie.
32
Cytodiagnostyka
jest to rozpoznawanie nowotworów (oraz ich typu histologicznego) na postawie oceny cech morfologicznych komórek "wyrwanych z tkanek". ZŁUSZCZENIOWA: ocena mikroskopowa rozmazów lub odwirowanych osadów wykonanych na szkiełkach podstawowych z komórek, które złuszczyły się spontanicznie np. cytologia z szyjki macicy - system Bethesda ASPIRACYJNA: ocena materiału pobranego na drodze biopsji cienkoigłowej. Dotyczy guzów nowotworowych.
33
Immunocystochemia
- diagnostyka różnicowa głownych typów nowotworów (rak, chłoniak, mięsak, czerniak) - diagnostyka różnicowa drobnookrągłokomórkowych nowotworów złośliwych wieku dziecięcego - ustalanie punktu wyjścia i typu histologicznego przerzutu - identyfikacja i klasyfikacja białaczek i chłoniaków złośliwych - obecność markerów o charakterze prognostycznym lub predykcyjnym
34
Cytometria przepływowa
- immunofenotypowanie i klasyfikacja białaczek i chłoniaków - diagnostyka różnicowa między chłoniakiem a odczynowym rozrostem węzłów chłonnych (a to jest trudne) + Automatyczna skomputeryzowana analiza obrazu = ocena stopnia proliferacji komórek + obecność markerów
35
Metody cytogenetyczne i molekularne
oznaczanie mutacji, delecji, rearanżacji i amplifikacji genów stosowane w: - wykrywanie dziedzicznych predyspozycji do nowotworów złośliwych - wykrywanie tzw. choroby resztkowej (komórki nowotworowe, które zostały po leczeniu) - rokowanie w niektórych nowotworach - diagnostyka chłoniaków - diagnostyka niektórych mięsaków
36
Biomarkery nowotworowe
które znalazły zastosowanie w praktyce klinicznej, białka cytoplazmatyczne, białka powierzchni komórek, enzymy i hormony, które można wykryć w surowicy krwi i innych płynach ustrojowych u chorych z nowotworami. Dokładnie co i jak to tabelka na 134 książka/63 skrypt
37
Najczęstsze nowotwory:
Kobiety: *sutek*, jelito grube, płuca, trzon macicy Mężczyżni: *płuca*, jelito grube, prostata, pęcherz moczowy
38
Największa umieralność:
Kobiety: sutek, płuco, jelito grube, jajnik Mężczyżni: płuca, jelito grube, prostata, żołądek
39
Karcynogeny chemiczne bezpośrednie
- nie wmagają aktywacji. - oddziałują bezpośrednio na DNA (uszkadzając go) - są to słabe karcynogeny - należą do nich środki alkilujące np. niektóre leki stosowane w chemioterapii (cyklofosfamid, busulfan, melfalan, chlorambucyl)
40
Prokarcynogeny/karcynogeny chemiczne pośrednie
same nie wywołują zmian. Wymagają metabolizacji in vivo lub przemiany enzymatycznej in vitro. Dopiero w wyniku tych reakcji powstają silne karcynogenne metabolity. Należą do nich: - węglowodory aromatyczne (policykliczne i heterocykliczne) - aminy aromatyczne - barwniki azowe - aflatoksyny - mitomicyna - nitrozoaminy i amidy - czterochlorek węgla - etionina
41
Czynnik ryzyka i związany z nim nowotwór: azbest
międzybłoniak, rak płuca
42
Czynnik ryzyka i związany z nim nowotwór: arsen
rak skóry i płuca
43
Czynnik ryzyka i związany z nim nowotwór: benzen
białaczka, ziarnina złośliwa
44
Czynnik ryzyka i związany z nim nowotwór: chlorek winylu
naczyniakomięsak wątroby
45
Czynnik ryzyka i związany z nim nowotwór: radon
rak płuca
46
Czynnik ryzyka i związany z nim nowotwór: kadm
rak prostaty
47
Czynnik ryzyka i związany z nim nowotwór: tlenek etylenu
białaczka
48
Nieumiarkowanie w jedzeniu i piciu oraz stosowanie różnorodnych używek jest poważnym czynnikiem zwiększającym ryzyko wystąpienia choroby nowotworowej
mamy przejebane nowotwory złośliwe mają związek w: 30% z paleniem tytoniu 30% narażenie na karcynogeny pokarmowe 40% pozostałe czynniki
49
Czynniki onkogenne fizyzne
promieniowanie jonizujące, nadfioletowe, UVB (280-320nm) i UVC (200-280 nm). Szczególne niebezpieczne są powtarzające się oparzenia skóry spowodowane opalaniem. Przez dziurę ozonową UVB i UVC są coraz bardziej niebezpieczne.
50
Mechanizm promieniowania jonizującego
jest se promieniowanie -> pęknięcia jedno- i dwuniciowego DNA -> złamania, delecje, rearanżacje chromosomów
51
Mechanizm UVB
słoneczko -> tworzą się fotodimery pirymidyn -> w czasie replikacji DNA zatrzymują wbydowywanie nukleotydów -> następuje fragmentacja łańcucha ogólnie organizm się tych dimerów pozbywa, ale jest to złożony proces, uwarunkowany przez wiele białek (i kodujących je genów), przez co u osób z predyspozycją może jebnąć
52
Etapy rozwoju nowotworu złośliwego (4):
1. Inicjacja transformacji nowotworowej 2. Niekontrolowana proliferacja i klonalny wzrost 3. Naciekanie podścieliska 4. Przerzuty
53
4 główne klasy genów odpowiedzialne za transformację nowotworową:
1. Protoonkogeny (stymulują proliferację) 2. Geny supresorowe (hamują proliferację) 3. Geny kontrolujące apoptozę 4. Geny regulujące naprawę uszkodzonego DNA Ogólnie zaburzenia w którymś z nich prowadzą do transformacji (1 etap rozwoju nowotworu). W wyniku akumulacji wielu zmian w DNA (progresja) nowotwór nabiera złośliwych cech.
54
Protoonkogen
prawidłowy gen zaangażowany w regulację proliferacji i stopnia zróżnocowania komórek. Pod wpływem aktywacji może się stać onkogenem komórkowym (c-onc). v-onc - onkogeny od wirusów jak coś Kodowane przez nie białka => krótki czas półtrwania + związazane z przekazywaniem sygnałów (dot. regulacji cyklu komórkowego).
55
Aktywacja protoonkogenów zachodzi przez:
1. transdukcja do genomu wirusów --> powstanie v-onc 2. zmiana struktury i poziomu ekspresji "na miejscu" w komórce --> c-onc jeśli chodzi o aktywacje w komórce to wyróżniamy: a. mutacje punktowe b. amplifikacje genów c. translokacje d. zmiany strukturalne chromosomów przykłady: a. okokogen RAS powstaje w wyniku zamiany guanozyny na tyminę, przez co komórka jest nieustannie pobudzana do mitozy b. zwielokrotnienie liczby kopii protoonkogenu sprawia, że produkt jest G, ale jest go w chuj za dużo. Amplifikacja to zwykle złe rokowanie c./d. szczególny typ translokacji jest kiedy powoduje fuzję np. t(9;22) genu ABL w region BCR - onkogen ABL-BCR - chromoson Philadelphia
56
Produkty białkowe onkogenów (onkoproteiny)
1. czynniki wzrostu i ich receptory 2. białka przekaźnikowe 3. białka jądrowe 4. czynniki regulujące cykl komórkowy 1) Ich nadmierna produkcja, gdy nie ma nowotworu, zwiększa ryzyko mutacji (a co za tym idzie wystąpienia nowotworu). Gdy już istnieje nowotwór to ich nadprodukcja może przyspieszyć wzrost przez stymulację jego komórek. 2) Zmutowane wersje białek permanentnie pobudzają mitogenezę indukowaną czynnikami wzrostu. Na przykładzie białka p21 (białko błony komórkowej po wewnętrznej). Zmutowana wersja nie ulega dezaktywacji, więc zachowuje się tak, jakby była cały czas pobudzana przez czynnik wzrostu. 3) Ich mutacje mają destabilizujący wpływ na proliferację i wzrost komórki, co sprzyja nowotworom. 4) Cykliny i kinazy cyklinozależne oraz ich inhibitory. (idk skąd to ale było w skrypcie)
57
Geny supresorowe + definicja
białka kodowane przez te geny hamują proliferację komórek (działąnie antagonistyczne w stosunku do onkoprotein). Do rozwoju nowotworu konieczna jest utrata funkcji genu poprzez inaktywację obydwu jego alleli. Ogólnie jest ich ponad 100, ale najważniejsze to RB i TP53. Nadzorują one główne punkty kontrolne przepływu sygnałów w komórce podlegającej proliferacji, apoptozie lub dojrzewaniu.
58
Gen RB
koduje białko, które decyduje, czy komórka ma wejść w cykl komórkowy. Utrata jego funkcji sprawia, że komórka "dzieli się jak pojebana" (w książce było napisane "szalona", ale to moje fiszki). W populacji pediatrycznej typowe zjawisko jak dziecko otrzyma od jednego z rodziców mutacje w genie RB (jeden allel wadliwy we wszystkich komórkach), a mutacja drugiego allelu zajdzie spontanicznie ==> siatkówczak (retinoblastoma) (mogą też być dwie spontaniczne, ale to bardzo rzadkie) +kostniakomięsak
59
Gen TP53
białko przez niego kodowane jest ANIOŁEM ALBO STRAŻNIKIEM GENOMU (TAK CHODZI O JEBANE BIAŁKO P53), ponieważ białko p53 nie pozwala wejść w cykl komórkowy tym komórkom, które nie mają naprawionego DNA. Unieczynnienie genu znosi naszego anioła, przez co do cyklu wchodzą komórki z uszkodzonym DNA, ułatwiając transformację nowotworową Wrodzona mutacja - zespół Li-Fraumeniego - predysponuje do różnych nowotworów; piersi, białaczek i mięsaków.
60
Geny regulujące apoptozę
BCL-2 - hamuje apoptozę BAX - pobudza apoptozę Zahamowanie apoptozy wydłuża czas życia komórek, przez co zwiększa się populacja narażona na działanie czynników mutagennych i ryzyko wystąpienia w nich mutacji.
61
Zaburzenia w genach regulujących naprawę DNA co powodują: ATM BRCA1 BRCA2 XP
ATM - zespół ataksja-teleangiektazja (WTkurwaF), charakterystyczna zwiększona wrażliwość na promieniowanie jonizujące BRCA1 - rak sutka BRCA2 - rak sutka, jajnika i innych narządów XP - skóra pergaminowata barwnikowa
62
Wirusy onkogenne
Wirusy indukują transformację nowotworową przez oddziaływanie z protoonkogenami, genami supresorowymi i ich produktami białkowymi, co zwiększa destabilizację genomu. Wirusy EBV i HPV powodują jedynie immortalizację komórek.
63
HPV a nowotwór
wirus brodawczaka ludzkiego - typ 16, 18, 31, 33, 35, 51 - wysokie ryzyko inwazyjnego płaskonabłonkowego raka szyjki macicy - typy 6 i 11 - kłykciny kolczyste - typ 1, 2, 3, 4, 7 - brodawki
64
EBV a nowotwór
Zakaża limfocyty jamy ustnej i gardła. Rozwija się mononukleoza zakaźna (choroba pocałunków). EBV unieśmiertelnia limfocyty B, powodując ich ciągłą proliferację poliklonalną.
65
HBV a nowotwór
Przewlekły stan zapalny wątroby -> stymulowane procesy regeneracyjne przez uszkadzanie komórek -> hiperplazja hepatocytów -> zwiększone ryzyko raka z komórek wątroby Hiperplazja - rozrost jak coś
66
Helicobacter pylori
Zakażenie tą bakterią może zwiększać ryzyko chłoniaka żołądka z limfocytów B i w mniejszym stopniu - raka żołądka.
67
Czynniki predysponujące do powstania nowotworów
- predyspozycje gentyczne - regeneracja, hiperplazja i przewlekłe zapalenie np WZW typu B - czynniki środowiskowe np. promieniowanie UV - dieta i styl życia np. palenie fajek - środowisko pracy np. kopalnia uranu - czynniki kulturowo-obyczajowe (tu chyba chodzi o grzmocenie i przekazywanie HPV) - płeć (zazwyczaj rodzaje nowotworów związane z różnym stężeniem niektórych hormonów) - wiek (częstość rośnie wraz z wiekiem)
68
Antygeny związane z nowotworami
Pewne cechy powierzchni komórek nowotworowych na tyle różnią się od obserwowanych na komórkach prawidłowych, że są w stanie wywołać odpowiedź immunologiczną. Tak więc istnieją swoiste antygeny nowotworowe, które występują na komórkach nowotworowych, a także antygeny towarzyszące nowotworom, które czasem występują także na prawidłowych komórkach.
69
Nadzór immunologiczne
Według koncepcji Burneta, ten nadzór zajebany, komórki nowotworowe znajdują się pod stałą kontrolą mechanizmów immunologicznych, które umożliwiają ich szybkie rozpoznawanie i niszczenie. Uszkodzenie lub niesprawność, nawet czasowa, tego systemu może sprawić, że powstałe komórki nowotworowe osiągną taką liczbę, że nawet sprawny układ immunologiczny nie może sobie z nimi poradzić.
70
Objawy nowotworów złośliwych
1. Krwotoki przeróżne 2. Niedrożność jelit 3. Objawy uciskowe (nadciśnienie śródczaszkowe) 4. Objawy ogólne - zespoły paraneoplazmatyczne i wyniszczenie nowotworowe
71
Wyniszczenie nowotworowe
- duży spadek masy ciała - utrata łaknienia - ogólne osłabienie - niedokrwistość u chorych z postępującą, rozsianą chorobą nowotworową nazywamy kacheksją nowotworową (czyli no wyniszczeniem). Kacheksja od głodzenia różni się zwiększonym metabolizmem i utratą zarówno tkanki tłuszczowej i mięśniowej – spowodowane prawdopodobnie TNFα (kachektyna). Do określenia stosuje się pięciostopniową skalę wg WHO (0-4) oraz jedenastostopniowa Karnofsky'ego.
72
Zespoły paraneoplazmatyczne
to zespół objawów (u ok. 10% pacjentów ze złośliwym), które są następstwem wydzielania ektopowego niektórych hormonów, peptydów lub innych czynników, działania przeciwciał na komórki nowotworowe lub niejasne przyczyny. Nie są związane z umiejscowieniem nowotworu, obecnością przerzutów ani z wydzielaniem hormonów charakterystycznych dla tkanki, z której wywodzi się zmiana. Substancje wydzielane są przez nowotwór, który nie wywodzi się z narządów endokrynnych. Słuchaj mordo ogólnie chodzi o to, że jakiś randomowy nowotwór wydziela randomowe hormony. Np. drobnokomórkowy rak płuca wydziela ACTH i jeb masz zespół Cushinga u pacjenta Najczęstszy objaw to hiperkalcemia.