Onderdeel 1

Question 1

Filosofie

Answer 1

Liefde voor kennis

Question 2

Wetenschap

Answer 2

verkregen menselijke kennis

Question 3

Wetenschapsfilosofie

Answer 3

onderzoek naar de grondslagen van de wetenschap

Question 4

Thales van Milete

Answer 4

Griekse filosoof, natuurfilosoof, natuurlijke verklaringen voor natuurverschijnselen ipv bovennatuurlijke (goden) verklaringen. Thales van Milete was de eerste die hiermee kwam. Ook de eerste die kwam met algemene principes en het opstellen van hypothesen.

Question 5

Socrates

Answer 5

Rationalist (de reden/het verstand is de enige of voornaamste kennisbron), stelde de mens centraal.
Ware kennis = intensief zelfonderzoek. zelf nadenken

Question 6

Plato

Answer 6

beschreef de ideeën van Socrates. Wat wij zien zijn imperfecte kopieën. De ideeënwereld (zit in ons en is aangeboren) bevat de perfecte objecten. We leren nooit iets nieuws, we herinneren ons alleen maar de perfecte ideeënwereld die in ons zit (algemene kennis).

Question 7

Deductie

Answer 7

redenering van algemeen naar specifiek.

Question 8

Inductie

Answer 8

Redeneren van specifiek naar algemeen

Question 9

Aristoteles

Answer 9

Leerling Plato. de meest specifieke concrete feiten bieden de meeste zekerheid, algemene kennis.
De waarneming staat centraal. = empirisme

Question 10

1e premissie

Answer 10

algemeen

Question 11

2e premissie

Answer 11

specifiek

Question 12

Rationalisme

Answer 12

Verstand centraal

Question 13

Emprisme

Answer 13

waarnemingen centraal

Question 14

Filosofie middeleeuwen

Answer 14

Geen in Europa, gouden tijdperk voor Islam

Question 15

Ibn al-haytham

Answer 15

Onderzoek naar waarheid en kennis is een manier om hem dichter bij God te brengen. Grondlegger optometrie
Grondlegger wetenschappelijke methode, hij testten theorieën met experimenten en was niet bang om de aanvaarde wijsheid in twijfel te trekken.

Question 16

Nicolaus Copernicus

Answer 16

Een model van het heelal waar niet de aarde, maar de zon centraal stond en waarin de aarde niet stilstond maar om haar eigen as draaide.
heliocentrisch wereldbeeld

Question 17

Dogma

Answer 17

Een dogma is een leerstelling die door een religie, ideologie of organisatie als onbetwistbaar wordt beschouwd. Een dogma is een concept ter onderbouwing van een gedachtegoed, daarom wordt de aanhanger van dit gedachtegoed geacht er niet van af te wijken en het nooit aan te vechten.

Question 18

Galileo Galilei

Answer 18

natuurkundige, astronoom, wiskundige en filosoof Publiceerde waarnemingen mbv telescoop in zijn ‘Sterrebode’.
Vader van moderne wetenschap en vader van astronomie.
Kwam in conflict met de katholieke kerk, ondanks hij zelf volhield dat zijn werk slechts een zuiver theoretische beschrijving inhield.

Question 19

Francis Bacon

Answer 19

vader van het empirisme.
Kennisvergaring loopt via inductie, steeds meer kennis vergaren en daardoor kunnen we steeds algemenere uitspraken doen.
Bewijzen verzamelen in de natuur en mbv inductie samenvoegen tot een samenhangende theorie, en deze theorieën experimenteel toetsen via deductie.

Question 20

De verlichting

Answer 20

de eeuw van de rede. Filosofen gingen weer nadenken over hoe wij het verschijnsel ‘kennis’ moeten begrijpen en vergaren.
Kritisch nadenken.

Question 21

René Descartes

Answer 21

voerde twijfel aan de empirie tot in het extreme door. De twijfel aan alles is een methode om aan kennis te komen.
‘Cogito ergo sum’ > ik denk, dus ik ben. Verder weet hij niets.

Question 22

John Locke

Answer 22

de rede alleen is te beperkt om als fundament voor kennis te dienen. De mens wordt geboren zonder aangeboren voorkennis (empirisme van Aristoteles).

Question 23

Waarnemingstheorie

2 fases

Answer 23

Hoe komen ideeën in ons hoofd? 2 fasen:
1. sensatie (hoe komt het binnen), waarnemeronafhankelijk
2. reflectie (hoe wordt het verwerkt), waarnemerafhankelijk
Deze twee samen vormen de ervaring waarop onze kennis gebaseerd is.

Question 24

George Berkeley

Answer 24

Geen object (waargenomen iets) zonder subject (waarnemer). Esse est percipi > zijn is waargenomen worden
Boom valt en niemand hoort het, maakt het geluid?

Question 25

David Hume

Answer 25

Het grootste deel van onze kennis is onzeker en zegt meer iets over onszelf dan over de werkelijkheid. De rede is beperkt, de rede is een slaaf van onze hartstochten. Waar ons verstand faalt nemen onze passies en gewoonten het over.

Question 26

Immanuel Kant

Answer 26

Kant probeerde een tussenweg te vinden tussen het empirisme en het rationalisme. Er is de werkelijkheid en er is onze eigen ervaring van de werkelijkheid. We kunnen objecten nooit kennen zoals ze werkelijk zijn: ‘die Dinge an sich’. De waarheid bestaat wel, maar we kunnen hem niet kennen. Wetenschap reduceert chaos, maar lost hem niet op.

Question 27

‘Wiener Kreis’

Answer 27

publiceerde in 1929 het manifest ‘Wetenschappelijk wereldbeeld’ en hiermee was de wetenschapsfilosofie het ‘logisch positivisme’ geboren.

Question 28

Logisch positivisme

Answer 28

Een wetenschappelijke ipv een dogmatische manier (omhels de wetenschap) De waarheid moet gebaseerd zijn op feiten, experimenteel verkregen, de door iedereen gecontroleerd kunnen worden. Verificatie

Question 29

Karl Popper

Answer 29

door hem ontwikkelde wetenschapsfilosofie: het kritisch rationalisme en het falsificationisme. Falsificatie staat centraal.

Question 30

kritisch rationalisme

Answer 30

Wetenschappelijk leven is het oplossen van theoretische problemen.

Question 31

Falsificatie

Answer 31

Voor het een wetenschappelijke theorie mag heten, moet het weerlegd kunnen worden. Het moet falsificeerbaar zijn. Verwerping en niet bevestiging is vooruitgang.

Question 32

Verificatie

Answer 32

Empirisch waarneembare en verifieerbare uitspraken, waarvan de waarheid zich doormiddel van waarnemingen toont

Question 33

Paradigma

Answer 33

zienswijze, wetten, modellen, methoden, schoolvoorbeelden. Wat je leert op school is paradigma, die een onproblematisch kader vormen.

Question 34

Paradigmaverschuiving in vier fasen:

Answer 34

1. pre wetenschap (nog geen paradigma) 2. normale wetenschap (er is een paradigma) 3. crisis: anomalieën, ofwel: onverklaarbare verschijnselen binnen de theorie. 4. revolutie (paradigmaverschuiving), leidt tot nieuwe normale wetenschap.

Question 35

Imre Lakatos

Answer 35

verfijnd falsificationisme, probeert twee visies in de wetenschap met elkaar in overeenstemming te brengen, namelijk: 1. De wetenschap is een rationale speurtocht naar theorieën met een falsificeerbaarheid (Popper). 2. De wetenschap is een irrationele opvolging van paradigma’s (Kuhn).

Question 36

verfijnd falsificationisme

Answer 36

Met het verfijnd falsificationisme geeft Lakatos manieren waarmee men om kan gaan met falsificaties, op een manier die nog steeds vooruitgang geeft. Generalisaties en beweringen zijn verankerd in een onderzoeksprogramma met een harde kern.

Question 37

Thomas Kuhn

Answer 37

brengt het idee naar voren dat wetenschap niet geleidelijk evalueert maar sprongsgewijs veranderd (af en toe een revolutie) = paradigmaverschuivingen.

Question 38

Consensus

Answer 38

Er is sprake van consensus wanneer de leden van een groep of gemeenschap overeenstemming hebben bereikt.

Question 39

Doctrine

Answer 39

Doctrine betekent leer of verzameling leerstellingen. Doctrines vormen vaak samenhangende en afgeronde verzamelingen van ideeën over de samenleving. Dit hoeft niet alleen op religieus of militair gebied te zijn, maar speelt bijvoorbeeld ook een belangrijke rol binnen het recht.