Ontwikkelingstheorien Flashcards

Question

Licht toe: Erik Homburger Erikson

Answer 1

De psychosociale identiteitstheorie van erikson * Erik Homburger Erikson (1902 – 1983, Duitsland) * Leerling van Freud * Basis: Freudiaanse theorie, maar * verschillen (voegt er een ontwikkelingspsychologische en sociale * dimensie aan toe. Wordt daarom ook wel een neofreudiaan genoemd) * Ontwikkeling is epigenetisch (= leven ontvouwt zich volgens een vast, erfelijk geprogrammeerd basisschema) * Ego (Ich) proces à wijze waarop individuele conflicten worden opgelost * Ego moet verschillende soorten tegenstellingen overbruggen zowel binnen de persoon zelf (psychische identiteit) als in de relatie met zijn sociale omgeving en een harmonie bewerkstelligen [ continue groei van de psychosociale identiteit * Elke fase begint met een psychosociale crisis (n.a.v. andere sociale verwachtingen/biologische rijping). Er is sprake van een kernconflict (cfr schema pag. 55) en een gevoelige periode → ego versterkt/verzwakt.

Answer 2

Cognitieve ontwikkelingstheorie: Jean Piaget * Jean Piaget (1896 – 1980) * Zwitserse hoogleraar, 1 van de belangrijkste ontwikkelingspsychologen van de 20ste eeuw * Heeft een **cognitieve ontwikkelingstheorie** ontwikkeld * Heeft biologie gestudeerd (op 21 jaar: kreeg doctoraat), maar kreeg interesse voor ontwikkeling van taal en denken bij kinderen [ ging psychologie studeren * Doel Piaget: universeel kader uittekenen betreffende de **ontwikkeling van de cognitieve structuren** bij kinderen (welke cognitieve instrumenten een mens gebruikt in de loop van zijn ontwikkeling om problemen op te lossen en zijn weg te vinden in de vele nieuwe situaties waarmee hij te maken krijgt) * Piaget focust niet zozeer op de antwoorden van de kinderen, maar wel op hun **redeneringen** -\> cognitieve processen van kinderen zijn anders dan die van volwassenen * Verschil tussen **inhoud**, **functies** en de **structuur** van de intelligentie * **Inhoud** -\> Concrete intellectuele inzichten en vaardigheden die iemand op een bepaalde leeftijd bezit: wat hij allemaal weet en kan = niet universeel * **Functie** -\> Universeel: zorgen voor een betere adaptatie (of aanpassing) tussen de persoon en zijn omgeving (vlotter overweg kunnen met een bepaald stuk omgeving) * **Schema** → aan de basis van een specifieke vaardigheid ligt een schema. Bvb loopschema * **Structuur** → moeilijk te omschrijven. Soort onzichtbare hersenprogramma’s. Een georganiseerd geheel van een reeks uiteenlopende schema’s (Bvb: kijk – grijp – en loopschema) - \> sensomotorische vaardigheid om naar een verderop gelegen speelgoed te lopen en het vast te pakken * **Men moet zich baseren op de inhoud om een idee te krijgen van de achterliggende schema’s en structuren** * Onderzoek Piaget: welke cognitieve structuren zich achtereenvolgens ontwikkelen en welke **processen** die opeenvolging mogelijk maken * **Adaptatie** door **assimilatie** en **accommodatie** * **Assimilatie** (aanpassing omgeving aan het individu – bvb lopen op parket, lopen op gras) – intelligentie: bestaand schema toepassen op nieuwe situaties (bvb kind speelt op dezelfde manier met doosje lucifers als met rammelaar) * **Accommodatie** (aanpassing individu aan de omgeving – bvb niet meer gewoon lopen maar benen optillen bij trap) – intelligentie: schema aangepast aan nieuwe situatie (bvb kind maakt voor het eerst vuur) * Afstemmen tussen assimilatie en accommodatie = **equilibratieproces** * Ontwikkeling = afwisseling tussen relatief onevenwicht (desequilibrium) en evenwicht (equilibrium) * Aangeboren tendens tot adaptatie en organisatie * Piaget maakt gebruik van een hele reeks testen om te onderzoeken in welke fase een kind zich bevindt. * Volgorde waarin fasen elkaar opvolgen is universeel, maar tempo van opvolging niet. Je moet ervaringsvoer hebben. * **Verschillende vormen van cognitief functioneren:** * De **sensomotorische periode** (tussen 0 en 1,5 à 2 jaar) Bezit o.a. kijk – en luisterschema’s. Eenvoudige motorische reacties op actueel inwerkende zintuigelijke prikkels. Van denken is nog geen spoor. Gissen en missen. Steeds vaardiger motorisch omgaan. Zintuiglijke omgeving goed waarnemen. * Langzamerhand: accomodatie, assimilatie, organisatie (schema’s tot complexe structuren, bvb hand - oogcoördinatie) en equilibrium * De periode van het **pre-operationeel denken** (van 2 tot 6-7 jaar). Periode van symbolische voorstellingen (bvb herinneringen en fantasieën) → passen niet meer in bestaande schema’s [ disequilibrium. Kind maakt nog veel fouten in het denken. Denkinhouden zijn aanwezig, maar kan er nog geen operaties (logische bewerkingen) op uitvoeren. * Bvb. Beschrijf wat Mickey Mouse ziet. * De periode van het **concreet-operationeel denken** (tussen 7 en 11 -12 jaar). Door ordeningsprincipes -→ meer vat op innerlijke voorstellingen en symbolen. Je kan zijn gedachten overzichtelijk ordenen en er operaties op toepassen. Wel gaan het over dingen die je kunt waarnemen of waar je op zijn minst een concrete voorstelling van kunt maken. Kind kan nog niet hypothetisch denken. Omgaan met allerlei gedachten – inhouden als kan concreet en aanschouwelijk voorstellen. * De periode van **formeel-operationeel denken** (vanaf 12 tot 15-16 jaar). Nu oog voor de wereld van de abstracte begrippen. Kind beschikt over meer abstracte denkschema’s, waadoor hij problemen op een hoger denkniveau kan oplossen. Denken kan betrekking hebben op dingen die niet waarneembaar zijn en gebeurtenissen die niet rechtstreeks ervaren worden. Zelfreflectie wordt ook mogelijk. * Piaget is de eerste die een gedetailleerd beeld wist te schetsen van de aparte denkwereld van de kinderen/ de cognitieve ontwikkeling * Heel bepalend voor definiëring van onderwijsprogramma’s en beoordeling van schoolse leeractiviteiten * Theorie blijft toonaangevend bij de studie van de cognitieve ontwikkeling * Heeft meer dan 60 boeken geschreven en honderden artikels * “Once psychologist looked at development through Piaget’s eyes, they never saw childres in quite the same way” - (Patricia A. Miller) * Kritiek: heeft vooral zijn eigen kinderen geobserveerd (=welvarend, hoogopgeleid milieu). Later onderzoek: P. heeft de vermogens van het jonge kind waarschijnlijk onderschat, sociale impulsen worden onderschat, gebrek aan objectiviteit

Ontwikkelingstheorien Flashcards

(28 cards)