Brainscape's Knowledge GenomeTM


Top Flashcards (Certified)
All Flashcards

Uporedna gramatika 2 > Osnove muškog roda > Flashcards

Osnove muškog roda Flashcards

(52 cards)

Start Studying
1
Q

Osnove na O kratko.
Nominativ jednine.
Nastavak: DEBELO JER

A

Ovaj nastavak potiče od indoevropskog OS.

O - kao kraj osnove. S - kao nastavak nom. jednine.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Osnove na O kratko muškog roda.
Genitiv jednine.
Nastavak: A.

A

U baltičkim jezicima ovde imamo nastavak - O.

Ovaj nastavak potiče od staroindijskog starog ablativa na - OD.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Osnove na O kratko muškog roda.
Dativ jednine.
Nastavak: OU (to je U).

A

Ovaj nastavak potiče od praindoevropskog diftonga - O (dugo)/i (nesložno).
Postoje 2 objašnjenja:
1) fonetsko: Oi nesložno > Ou nesložno > U;
2) morfološko: tu se (času) smatra za stari lokativ (časou), koji je bio paralelan lokativu (časoi). Taj lokativ, izjednačio se sa starim dativom na - O dugo/ i nesložno. Naporedna upotreba tih dvaju lokativa čini da se u dativu jednine uspostavi oblik na - OU (odnosno U).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Osnove na O kratko muškog roda.
Akuzativ jednine.
Nastavak: DEBELO JER

A

Ovaj nastavak u akuzativu jednine potiče od indoevropskog nastavka - ON kratko. To ON je dalo U kratko N, pa zatim U kratko N nazalno, i nakon toga - DEBELO JER.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Osnove na O kratko muškog roda.
Vokativ jednine.
Nastavak: E.

A

Ovo je stari indoevropski nastavak kod tih osnova.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Osnove na O kratko muškog roda.
Instrumental jednine.
Nastavak: OMЬ.

A

Nastavak je MЬ.
U slovenskim i baltičkim jezicima ovde imamo nastavak - Mi (kratko).
U jermenskom i grčkom nalazimo bh/bhi.
Smatra se da ovaj nastavak potiče od: O dugo (koje nastaje duljenjem osnovinskog vokala).
Napomena: kod istočnoslov. i zapadnoslov. jez. nalazimo kod tih osnova nastavak
ЪMЬ, a u južnoslovenskim nalazimo - OMЬ. To - O potiče od osnova na U kratko u doistorijskoj eposi razvitka slov. jezika.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Osnove na O kratko muškog roda.
Lokativ jednine.
Nastavak: JAT.

A

Vodi poreklo od praindoevropskog diftonga - Oi nesložno sa silaznom intonacijom.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Osnove na O kratko muškog roda.
Nominativ množine.
Nastavak - i.

A

Ovo je nastavak - i dugo, koje potiče od diftonga - Oi nesložno.
To Oi nesložno bio je zamenički nastavak koji nalazimo u keltskom, litavskom, latinskom i grčkom. Taj nastavak potiče od - ES.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Osnove na O kratko muškog roda.
Genitiv množine.
Nastavak: DEBELO JER.

A

Izvodi se iz nastavka - ON kratko. Taj nastavak je prvobitno mogao biti nastavak množine suglasničke deklinacije (a u slovenskim jezicima prenesen je na ostale deklinacije).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Osnove na O kratko muškog roda.
Dativ množine.
Nastavak: OMЪ.

A

Ovaj nastavak se izvodi na 3 načina:

1) iz baltičkog ms/mas; staroindijskog bhyas /latinskog bos>bus; (Fortunatvo);
2) iz mon - polazeći od staroindijskog bhyas u dat.jed. i množ. ličnih zam; (Hujer);
3) iz litavskog mus, polazeći od litavskog mus (Endzelin).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Osnove na O kratko muškog roda;
Akuzativ množine;
Nastavak: JERI

A

Ovaj nastavak potiče od starijeg - ONS kratko = O kratko + NS;

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Osnove na O kratko muškog roda.
Vokativ množine.
Nastavak: i

A

Ovaj nastavak je jednak nominativu jednine. A nominativ jednine je nastavak - i dugo, koje potiče od diftonga Oi nesložno, koji je bio zamenički nastavak, koji nalazimo u keltskom, litavskom, latinskom, grčkom.
Taj nastavak potiče od starijeg: ES.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Osnove na O kratko muškog roda.
Instrumental množine.
Nastavak: JERI

A

Ovaj nastavak je morfološkog porekla i slovenska je inovacija.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Osnove na O kratko muškog roda.
Lokativ množine.
Nastavak: CHЪ

A

Ovaj nastavak ima JAT pre kraja osnove. JAT nastaje od diftonga Oi nesložno, koji je dobijen analoškim putem prema zameničkoj deklinaciji, prema tojsu (kratko); nekadašnji oblik bio je vlkojsu (kratko);
CH je dobijeno od S, a DEBELO JER od U KRATKOG.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Osnove na O kratko muškog roda;
NAV dvojine;
Nastavak: A

A

Ovo je nastavak A dugo.
Drugi indoevr. jezici ovde imaju nastavak - O.
Ili dva nastavka: O dugo U; i noviji - O dugo,
Misli se da je stariji i opšteindoevropski nastavak ovde bio O dugo U nesložno, koji vrlo brzo dobija svoju rečeničnu varijantu - O dugo.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Osnove muškog roda na O kratko.
Genitiv i Lokativ dvojine.
Nastavak: OU (U);

A

Ovo je nastavak - U dugo.
Ovo U dugo može biti od starog - O U nesložno S (OUS), koje nalazimo kao OS dugo u Gen-Lok dvojine u staroindijskom jeziku;
Potiče i od starijeg - O U nesložno (OU nesl), koje nalazimo kao O dugo u lokativu dvojine u avestijskom jeziku;
Od starije: OUS i OU - OUS genitivno U, a OU lokativno U;

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Osnove na O kratko muškog roda;
DI dvojine;
Nastavak: MA

A

Ovo je nastavak - MA dugo. Prisustvuje u slov. jezicima u svim osnovama.
Njemu odgovaraju: - litavsko M (koje kao krajnje prelazi u N);
Odgovara mu avestijsko - BJA i staroindijsko BHYAM;

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Osnove na JO kratko muškog roda;
Nominativ jednine;
Nastavak: ‘Ь

A

Ovaj nastavak vodi poreklo od JUS - nastavka nekadašnjih osnova na JU (isto kao kod ‘e ko osnova sr. roda);

Napomena: Fortunatov kaže da je svako krajnje OS i ON u slovenskim jezicima davalo US i UN a zatim DEBELO JER.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Osnove na jO kratko muškog roda.
Genitiv jednine.
Nastavak: A

A

Isto kao kod O kratko osnova muškog roda.
Ovaj nastavak potiče od staroindijskog ablativa - Od,
dok u baltičkim jezicima imamo nastavak - O dugo.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Osnove na jO kratko muškog roda.
Dativ jednine.
Nastavak: ‘U

A

Isto kao kod O kratko osnova muškog roda.
Ovaj nastavak potiče od indoevropskog diftonga na O dugo / i nesložno;
Ovaj nastavak ima dva objašnjenja:
1) fentsko: Oi nesložno > Ou nesložno > U;
2) morfološko: da je taj nastavak - U postojao kao lokativni nastavak, uporedo sa lokativnim nastavkom na - Oi nesložno. Da se izjednačio sa starim dativom na Oi nesložno i da se ustalio u dativu oblik na U.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Osnove na jO kratko muškog roda.
Akuzativ jednine.
Nastavak: ‘Ь

Study These Flashcards
A

Ovaj nastavak vodi poreklo od - jON > jUkratkoN > jЬN > jЬ > ‘Ь.

22
Q

Osnove na jO kratko muškog roda.
Vokativ jendine.
Nastavak: ‘U

Study These Flashcards
A

Ovaj nastavak je ovde prenesen iz osnova na - jU kratko.

Potiče od nastavka: i nsl O U nsl (joUnsl) koje je dalo > i nesložno U > koje je dalo ‘U.

23
Q

Osnove na jO kratko muškog roda.
Instrumental jednine.
Nastavak: MЬ (‘eMЬ)

Study These Flashcards
A

Nastavak je MЬ.
U slovenskim i baltičkim jezicima ovde imamo nastavak - Mi (kratko).
U jermenskom i grčkom nalazimo bh/bhi.
Smatra se da ovaj nastavak potiče od: O dugo (koje nastaje duljenjem osnovinskog vokala).
Napomena: kod istočnoslov. i zapadnoslov. jez. nalazimo kod tih osnova nastavak
ЪMЬ, a u južnoslovenskim nalazimo - OMЬ. To - O potiče od osnova na U kratko u doistorijskoj eposi razvitka slov. jezika.

24
Q

Osnove na jO kratko muškog roda.
Lokativ jednine.
Nastavak: i

Study These Flashcards
A

Ovo je nastavak: i dugo.
Ono nastaje od diftonga - Oi nsl posle - i nsl:
i(nsl) Oi (nsl) > jej > ji > ‘i ;

25
Osnove na jO kratko muškog roda. Nominativ množine. Nastavak: 'i
Isto kao kod O kratko osnova. Ovo je nastavak i dugo koji potiče od diftonga Oi nesložno. To Oi nesložno nalazimo u zameničkoj deklinaciji u keltskom, litavskom, latinskom i grčkom. Stariji nastavak od tog nastavka bio je - ES.
26
Osnove na jO kratko muškog roda. Genitiv jednine. Nastavak: 'Ь
Ovaj nastavak dobijen je analoškom putem od Ъ, pa izmenjen nakon mekog osnovinskog suglasnika. Inače - DEBELO JER dobijeno je od ON kratkog koje je prešlo u UN kratko, pa zatim u Ъ. To ON kratko nalazimo u staropruskom kao AN i u umrijskom kao OM. Neki DEBELO JER izvode i iz ON dugog cirkumfleksnog, ali smatra se da je malo verovatno da se na taj način dobija DEB. JER.
27
Osnove na jO kratko muškog roda. Dativ množine. Nastavak: ('E)MЪ
Ovde imamo krajnje osnovinsko E koje dobijamo glasovnim putem. Ovo MЪ se izvodi na 3 načina: 1) Od baltičkog mas/ms, staroindijskog bhyas, latinskog bos-bus (Fort); 2) Od mon polazeći od staroindijskog bhyas u dat. jedn. i množ. ličnih zam. (Hujer); 3) Od mus litavskog (Endzelin);
28
Osnove na jO kratko muškog roda. Akuzativ množine. Nastavak: 'EUN
Ovo akuzativno EUN (kod osnova na O kratko imamo JERI) alternira sa JAT (koje imamo kao nastavak u istočnoslovenskim i zapadnoslovenskim jezicima). Dakle, EUN imamo kao nastavak u južnoslovenskim jezicima. Ovaj nastavak vodi poreklo od - ONS kratkog (međutim, postoji mogućnost da to ONS kratko potiče u akuzativu od ANS kratkog). Imamo grčko - lukons ili gotsko - wulfans...
29
Osnove na jO kratko muškog roda. Vokativ množine. Nastavak: 'i
Ovaj nastavak je jedank nominativu množine. U pitanju je nastavak - i dugo. Taj nastavak potiče od diftonga Oi nesložno. To Oi nesložno nalazimo kao zamenički nastavak u keltskom, litavskom,latinskom i grčom jeziku. Smatra se da je stariji od tog nastavka nastavak ES.
30
Osnove na jO kratko muškog roda. Instrumental množine. Nastavak: 'i
Za ovaj nastavak postoje dva objašnjenja: 1) jO dugo jS - JOJS > JOkrJS > JEJS > Ji dugo > 'i; 2) Da je ovo novi slovenski nastavak paralelan nastavku JERI (kao kod O kratko osnova).
31
Osnove na jO kratko muškog roda. Lokativ množine. Nastavak: (i)CHЪ
Ovde CH potiče od indoevropskog S, a DEBELO JER od U kratkog. TO je, dakle, nastavak: SU kratko. Krajnji osnovinski nastavak je ovde 'i. To je i dobijeno glasovnim putem (inače je u lokativu kod O kratko osnova nastavak JAT) zbog krajnjeg i nesložnog ispred diftonga Oi nesložno (od koga i nastaje JAT).
32
Osnove na jO kratko muškog roda. NAV dvojine. Nastavak: 'A
``` Ovaj nastavak (A dugo), kao i kod osnova na O kratko muškog roda potiče od O dugo U nesl. U drugim indoevropskim jezicima ovde nalazimo ili O dugo, ili nalazimo dva nastavka: stariji: O dugo U, i noviji: O dugo. Međutim, ovaj opšteindoevropski nastavak O dugo U nsl prelazi u O dugo, a odatle mi dobijamo nastavak A dugo. ```
33
Osnove na jO kratko muškog roda. GL dvojine. Nastavak: 'U
Ovo je nastavak U dugo. Ovo je nastavak za sve osnove. Ovaj nastavak može biti od starog O Unsl S (OVS) koje u staroindijskom nalazimo kao OS dugo. Takođe ovaj nastavak nalazimo i u avestijskom jeziku. Tu se razlikuju U genitivno i Lokativno. Genitivno potiče od OUnslS, a lokativno od OUnsl.
34
Osnove na jO kratko muškog roda. DI dvojine. Nastavak: ('e)MA
Ovo je nastavak MA dugo. Ovaj nastavak je isti u svim osnovama. Odgovaraju mu litavsko - M (koje prelazi u N), avestijsko BJA i staroindijsko BHYAM dugo.
35
Osnove na U kratko muškog roda. Nominativ jednine. Nastavak: Ъ
Ovaj nastavak potiče od S indoevropskog. Kraj osnove je U kratko. SUNUS...
36
Osnove na U kratko muškog roda. Genitiv jednine. Nastavak: U
U slovenskim jezicima nastavak je -U. U drugim indoevropskim jezicima ovde imamo - O U nsl S (OVS); Ovaj nastavak potiče od starijeg OUnslS i ima pun stepen osnovinskog završetka.
37
Osnove na U kratko muškog roda. Dativ jednine. Nastavak: OVi
SYNOVI potiče od SUdugoNEUnslOi nsl. To EUnsl ispred O ili A prelazilo je u OUnsl. OUnsl = OV; Oi nsl = i dugo;
38
Osnove na U kratko muškog roda. Akuzativ jednine. Nastavak: Ъ
Ovo DEBELO JER dobijamo od UN kratkog > ЪN nazl > Ъ; | S U dugo N U kratko N = SYNЪ.
39
Osnove na U kratko muškog roda. Vokativ jednine. Nastavak: U
Ovo je nastavak U koji dobijamo od OU nsl.
40
Osnove na U kratko muškog roda. Instrumental jednine. Nastavak: (Ъ)MЬ
Baltički i slovenski jezici imaju nastavak - Mi kratko; Jermenski i grčki imaju BH(i); Stariji od ovih za osnove na U kratko je nastavak U dugo.
41
Osnove na U kratko muškog roda. Lokativ jednine. Nastavak: U dugo
Ovaj nastavak vodi poreklo od O dugo U nsl. Za to imamo potvrdu u litavskom jeziku, a takođe, U dugo koje ovde imamo kao nastavak lokativa se bez ikakvih teškoža izvodi iz O dugo U nesložno.
42
Osnove na U kratko muškog roda. Nominativ množine. Nastavak: (OV)E
Ovo E potiče od ES. Krajnje S se u slovenskim jezicima gubi zbog slovenskih fonetskih pravila. Što se tiče završetka osnove (OV) - imamo uticaj genitiva jednine, jer se EUnsl ne menja u OUnsl ispred E.
43
Osnove na U kratko muškog roda. Genitiv množine. Nastavak: (OV)Ъ
Ovo je nastavak DEBELO JER. Ovde on potiče od ON kratkog. ON kratko prelazi u UN kratko, zatim u U kratko N nazalno, zatim u DEBELO JER. Osnovinski završetak OV nastaje od EUnsl koje ispred O kratkog prelazi u OUnsl. Unsl daje V. Dakle, dobijamo: SUdugoNEUnslONkrt > SYNOUnslONkrt > SYNOVUN > SYNOVЪ ;
44
Osnove na U kratko muškog roda. Dativ množine. Nastavak: (Ъ)MЪ
Ovaj nastavak je isti u svim osnovama. Postoje 3 objašnjenja: 1) Fortunatov smatra da ovo MЪ potiče od MOS, polazeće od baltičkog ms/mas, staroindijskog bhyas, latinskog bos-bus, keltskog Bo; 2) Hujer smatra da potiče od mon, polazeći od bhyam staroindijskog u dativu jednine i množ. ličn. zamenica; 3) Endzelin smatra da potiče od litavskog mus.
45
Osnove na u kratko muškog roda. Akuzativ množine. Nastavak: JERI
Ovaj nastavak potiče od starijeg UNS kratkog. | U kratko + NS;
46
Osnove na U kratko muškog roda. Vokativ množine. Nastavak: (OV)E
Ovaj nastavak je siti kao u nominativu množine. Ovaj nastavak je E. On potiče od ES. To krajnje S se u slov. jezicima gubi zbog slovenskih fonetskih pravila. Što se ti če OV - tj. završetka osnove. Ovde imamo uticaj gen. jednine, jer se EUnsl ne menja u OUnsl ispred E (menja se ispred O).
47
Osnove na U kratko muškog roda. Instrumental množine. Nastavak: (Ъ)Mi
Ovo je nastavak Mi dugo. Ovaj nastavak se svodi ili na litavsko MiS dugo (koje nalazimo kao glavni nastavak u instrum. množine u litavskom jeziku) ili BiŠ dugo avestijsko;
48
Osnove na U kratko muškog roda. Lokativ množine. Nastavak: (Ъ)CHЪ
Ovaj nastavak potiče od SU kratkog. | CH potiče od S, a DEBELO JER od U kratkog.
49
Osnove na U kratko muškog roda. NAV dvojine. Nastavak: JERI
Osnove na - i kratko - u slov. jez. imaju nast. - i dugo; Osnove na - u kratko - u slov. jez. imaju ovde - u dugo (koje daje JERI); Ove nastavke nalazimo i u drugim indoevr. jezicima, npr. staroindijsko: mati, pati, sunu (sa dugim završecima); Neki misle (ali ne mogu to ničim da dokažu) da su nastavci - i, u dugo - ovde dobijeni naslanjanjem deklinacija i kratko, u kratko na deklinacije osnova na - o kratko muš. rod., da je prema nekadašnjem: vьlkos > vьlkon > vьlko dugo - i nekadašnje S Udugo N US kratko > SU dugo N UN kratko > SUNU (sa dva duga U) kao treći član odnosa. Hujer.
50
Osnove na U kratko muškog roda. Genitiv-Lokativ dvojine. Nastavak: (OV)U
Ovo je nastavak U dugo. On je isti kod svih osnova. Ovo U može biti od starog OUnslS, koje nalazimo kao OS dugo u staroindijskom; Takođe, u avestijskom nalazimo razliku između U lokativnog i genitivnog. Genitivno potiče od OUnslS, a lokativno od OUnsl.
51
Osnove na U kratko muškog roda. Dativ-Instrumental dvojine. Nastavak: (Ъ)MA
Ovo je nastavak MA dugo. On je isti za sve osnove. | Odgovaraju mu litavsko M (koje kao krajnje prelazi u N), avestijsko BJA i staroindijsko BHYAM dugo.
52
Osnove na i kratko muškog roda. Nominativ jednine. nastavak: Ь
Ovo je nastavak TANKO JER. Ovo je nekada bio nastavak S. Imali smo I kratko S - i: kao kraj osnove i S: kao nastavak.

Uporedna gramatika 2 (3 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2025 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions