Oświecenie Flashcards
(25 cards)
oświecenie
ŚWIATŁU ROZUMU, mroków, zabobonów, ignorancji, zniewolenia, zaufania
filozofia
wiara w ROZUM, wiek rozumu, wiek filozofów
ramy czasowe
Europa; lata 80 17 w. - 1799
Polska; lata 40 18 w. - lata 20 19 w.
rewolucja francuska
1789-1799
empiryzm
John Lock
- doświadczenie i eksperyment (źródło poznania),
- człowiek rodzi się jako ,,tabula rasa” (czysta karta),
- ludzie podlegają prawdom naturalnym
filozofia krytyczna
Immanuel Kant
- poznanie samej w sobie rzeczy jest niemożliwe,
- założenia wrodzone, nabyte z góry
powrót do natury
Jan Jakub Rousseau
- pokonanie cywilizacji, postępu i nauki,
- miarą człowieka są wartości moralne,
liberalizm
Wolter
- nietolerancja religijna jest sprzeczna z prawem naturalnym i wiarą,
- naprawa świata,
- prawo naturalne podstawą moralności człowieka
racjonalizm
- najważniejszym elementem poznania: ROZUM,
- zanegowanie religii,
- odrzucenie wiary w cuda i zjawiska nad przyrodzone,
- krytyka kościoła
utylitaryzm
- zaspokajanie potrzeb jednostkowych jest moralna jeżeli przynosi pożytek ogółowi i zapewnia szczęście i dobrobyt innym
deizm
Bóg stworzył świat, ale nie ingeruje w jego istnienie
senusalizm
rzeczywistość poznania za pomocą ZMYSŁÓW
KLASYCYZM
- powrót do antyku,
- zasada trzech jedności,
- naśladowanie wzorców,
- realizm
SENTYMENTALIZM
- uczuciowość, pejzaż,
- Franciszek Karpiński - ,,Laura i Filon”
- związek z naturą,
ROKOKO
- Wojciech Bogusławski,
- motywy dworskie,
- ozdobna kompozycja, motyw muszli, płomieni
- jasna, pastelowa kompozycja
CECHY LITERATURY
- dydaktyzm,
- propagowanie nowych idei, wzorcowe postępowania,
- czasopiśmiennictwo,
- reformowanie społeczeństwa i państwa
bohater oświeceniowy
racjonalista, wolny od przesądów, dobry obywatel, patriota
bohater sentymentalny
wrażliwy, uczuciowy, ulega nastrojom
żona modna
kobieta, bezkrytycznie naśladuje modę zagraniczną, życie podlegające zabawom, materialistka, wydawanie pieniędzy ponad stan
fircyk
powielanie obcych wzorców, lekkomyślny
ojczyzna, patriotyzm
oddane życia za ojczyznę
utopia i podróż
wizja idealnego państwa opartego na ustroju sprawieliwości społeczne, Arkadia, Eldorado
młość sentymentalna
romanse ukazane na tle natury, niedomówienia, mało wyszukane intrygi, kończą się szczęśliwie
komizm
postaci, sytuacji, sławy