Oświecenie

Question 1

chwalebna rewolucja w Anglii data

Answer 1

1688

Question 2

kongres wiedeński data

Answer 2

1814

Question 3

powstanie Collegium Nobilium w Warszawie data

Answer 3

1740

Question 4

otwarcie Biblioteki Załuskich w Warszawie data

Answer 4

1747

Question 5

panowanie Stanisława Augusta Poniatowskiego (złoty wiek) data

Answer 5

1764-1795

Question 6

powstanie Teatru Narodowego i Szkoły Rycerskiej w Warszawie data

Answer 6

1765

Question 7

wydawanie „Monitora” data

Answer 7

1765-1785

Question 8

wydawanie „Zabaw Przyjemnych i Pożytecznych” data

Answer 8

1770-1777

Question 9

1 rozbiór Polski data

Answer 9

1772

Question 10

powołanie Komisji Edukacji Narodowej data

Answer 10

1773

Question 11

powstanie Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych data

Answer 11

1775

Question 12

ogłoszenie Konstytucji 3 maja data

Answer 12

1791

Question 13

2 rozbiór Polski data

Answer 13

1793

Question 14

3 rozbiór Polski data

Answer 14

1795

Question 15

powstanie Legionów Polskich we Włoszech data

Answer 15

1797

Question 16

powstanie Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Warszawie data

Answer 16

1800

Question 17

powstanie Księstwa Warszawskiego data

Answer 17

1807

Question 18

powstanie Królestwa Polskiego data

Answer 18

1815

Question 19

powstanie Uniwersytetu Warszaw i Biblioteki Ossolińskich we Lwowie data

Answer 19

1817

Question 20

wydanie „Ballad i romansów” Adama Mickiewicza data

Answer 20

1822

Question 21

Wyjaśnij nazwę epoki

Answer 21

Oświecenie => lumen naturalne (łaciński) — światło naturalne, stąd oświecenie

Question 22

Podaj inne określenia nazwy tej epoki

Answer 22

Wiek rozumu, co podkreśla siłę intelektu jako niezawodnego narzędzia do poznania natury, człowieka i społeczeństwa, a także dla krytyki dotychczasowych autorytetów (Kościoła i religii).
Wiek filozofów – podkreśla rolę myślicieli jako ludzi na nowo definiujących świat idei i wartości

Question 23

Wyjaśnij genezę epoki

Answer 23

dużo odkryć naukowych (praw mechaniki Newtona) i technologicznych wynalazków (maszyna parowa, ogniwo gawalniczne); świadomość ludzi o własnej mocy poznania i kształtowania rzeczywistości; przemiany społeczne i nowe ruchy polityczne; Kościół i sensowność systemów religijnych straciły autorytet (uznano ich za siły blokujące rozwój nauki i postęp)

Question 24

Jakie znaczenie ma Wielka encyklopedia francuska i kto był jej autorem

Answer 24

zawierała opis osiągnięć nauk przyrodniczych i społecznych prezentowała myśl filozoficzną i moralną tego okresu. Była zwrócona przeciwko instytucjom religijnym, monarchii i feudalizmowi. Autorem jest Denis Dierot

Question 25

Empiryzm

Answer 25

wszelka wiedza, wyobrażenia i sądy powstają na drodze doświadczenia

Question 26

Podaj przedstawicieli empiryzmu

Answer 26

John Locke, David Hume

Question 27

Sensualizm

Answer 27

źródłem ludzkiej wiedzy są wrażenia dostarczane umysłowi wyłącznie za pośrednictwem zmysłów

Question 28

Deizm

Answer 28

Bóg stworzył świat, ale nie integruje w jego dzieje

Question 29

Racjonalizm

Answer 29

rozum ma wyjątkowe znaczenie

Question 30

Utylitaryzm

Answer 30

człowiek postępuje moralnie wtedy, gdy interes własny służy ogółu

Question 31

Jaką rolę miały utwory publicystyczne

Answer 31

informowały o dramatycznym stanie państwa i wskazywały potrzebę reform politycznych

Question 32

Podaj przykłady utworów publicystycznych

Answer 32

"Głos wolny wolność ubezpieczający" Stanisława Leszczyńskiego i "O skutecznym rad sposobie postulował" Stanisława Konarskiego

Question 33

Kogo nazywano "ojcem teatru polskiego"?

Answer 33

Wojciecha Bogusławskiego

Question 34

Rokoko

Answer 34

wiązany ze schyłkową fazą baroku; obejmuje sztukę użytkową i dekoracyjną wnętrz, a także malarstwo, architekturę i rzeźbę; charakterystyczne są asymetria kompozycji, lekkość i delikatność form; literatura bliska sztuce rokokowej nie pełniła funkcji dydaktycznych, opiewała życie pełne rozrywek i zabawy, tematem była miłość

Question 35

Klasycyzm

Answer 35

w sztuce była dominacja tematyki mitologicznej i nawiązania do antycznych wzorców tworzenia dzieł: harmonii, ładu, proporcji; budowle zachowywały symetrię, było widać umiłowanie prostoty, a także swobodne nawiązanie do sztuki antycznej; literatura pełniła funkcje dydaktyczne i utylitarne, wpływały na kształtowanie postaw społecznych i jej głównym tematem było rozumowe poznanie świata

Question 36

Sentymentalizm

Answer 36

często kojarzony z preromantyzmem; wzorce tego stylu stworzył Jean-Jacques Rousseau; podkreślano wagę wartości indywidualnych, odwołujących się do emocjonalnego doświadczenia świata; dzieła plastyczne to głównie sceny rodzajowe, przedstawiające codzienne życie na tle pięknych pejzaży

Question 37

5 zarzutów postanowione królowi Stanisławowi Augustowi Poniatowskiemu

Answer 37

Był młody, był Polakiem, był wykształcony co nie podobało się ludowi, był pobłażliwym a nie twardym władcą i nie pochodził z rodziny królewskiej

Question 38

Scharakteryzuj osobę, która wypowiada się w satyrze do króla

Answer 38

Pozornie krytykując króla, poeta obraża wady polskich szlachciców Sarmatów, uwydatniając ich pychę, brak troski o naród i zbyt wysokie niczym nie uzasadnione mniemanie o sobie. W ten sposób nie król, lecz polska szlachta została wyszydzona na swą ciemnotę, konserwatyzm oraz brak odpowiednego myślenia politycznego. Miała ona, bowiem zrozumieć swoje niegodne postępowanie poprzez tą satyrę

Question 39

Jaki jest plan wydarzeń w satyrze Pijaństwo?

Answer 39

1. Narzekanie bohatera na złe samopoczucie spowodowane pijaństwem 2. Opowieść bohatera o imieninach żony 3. Sposoby radzenia sobie z kacem 4. Wizyta przyjaciół i wspólna zabawa 5. Skarga bohatera na swój żałosny stan i jego krytyka pijaństwa 6. Wypowiedź narratora zawierająca krytykę pijaństwa i pochwałę trzeźwości 7. Pożegnanie bohatera z narratorem

Question 40

Jakie cechy ma bajka epigramatyczna?

Answer 40

jest narracyjna; morał jest wyrażany wprost lub wynikający z utworu; znaczenie jest alegoryczne, niedosłowne; m

Question 41

"Kruk i lis"

Answer 41

Kruk to alegoria pychy, narcyzmu, a lis to alegoria sprytu; Morał: bywa często oszukany ten, kto jest zbyt przekonany o swojej świetności. Walczyć można honorowo jak lew, albo postępem jak lis; Cechy: bajka narracyjna, wprost wyrażony morał;

Question 42

"Ptaszki w klatce"

Answer 42

Alegorie: ptaszek młody - człowiek urodzony podczas zaborów, ptaszek stary - człowiek urodzony przed zaborami; Morał: nie tęskni się za czymś czego się nie zna Cechy: bajka epigramatyczna, morał wynikający z utworu

Question 43

"Malarze"

Answer 43

Alegorie: Piotr - ubogi malarz, który maluje piękne, ale realistycznie => alegoria uczciwości. Jan - bogaty malarz, który maluje źle ale upiększał ludzi na swoich portretach => alegoria pochlebstwa; Morał: ludzie wolą ładne kłamstwo niż złą prawdę; Cechy: bajka epigramatyczna, morał wynika z utworu

Question 44

"Jagnię i wilcy"

Answer 44

Alegorie: wilki - zaborcy, jagniętko - osłabiona Polska; Morał: światem ludzi, tak jak światem zwierząt, rządzi prawo silniejszego; Cechy: bajka epigramatyczna, morał wyrażony wprost