Podwzgorze, przysadka Flashcards

(63 cards)

1
Q

układ podwzgórzowo-przysadkowy

A

podwzgórze –> wypsutki nerwowe –> płat tylny przysadki

podwzgórze –> naczynia włosowate –> przedni płat przysadki mózgowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

hormony przedniego płata przysadki

A

GH, ACTH, PRL, FSH, LH

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

hormony tylnego płata przysadki mózgowej

A

ADH, OXY, liberyny i statyny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

nowotwory

A

dają efekt nadczynności lub niedoczynnosci

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

pierwotny zespół pustego siodła

A

ucisk przez oponę pajęczą –> rozpłaszczenie przysadki na siodle

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

wtórny zespół pustego siodła

A

leczenie farmakologiczne, chirurgiczne usunięcie –> brak przysadki mózgowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

typowy pacjent z zespołem pustego siodła

A

otyła kobieta, z nadciśnieniem tętniczym, ewentualnienniewielkie nadciśnienie śródczaszkowe, zaburzenia miesiączkowania, często wieloródka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

ryzyko innych chorob u osob z zespolem pustego siodla

A

guz przysadki produkujacy GH, PRL, ACTH

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

diagnostyka zespolu pustego siodła

A

RTG, ale rozstrzygajacy TK lub NMR

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

powikłania zespołu pustego siodła

A

możliwy ucisk na skrzyżowanie wzrokoweblub nerwy III, IV, V, VI (gdy ucisnieta zatoka jamista)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

niedoczynnosc przedniego plata przysadki mozgowej charakterystyka

A
  • gdy nie dziala 75% gruczolu

- zwykle niedobor wszystkich hormonow, rzadko niedobor izolowany

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

nowotwory bedace przyczyna niedoczynnosci przedniego plata przysadki

A
przysadki - nieczynne hormonalnie guzy, torbiele
podwzgórza - czaszkogardlak, zarodczak
oponiak
glejak
przerzutowe (np. raka piersi, rzadko)
histiocytoza X
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

przyczyny niedokrwiennej martwicy przysadki

A

zespół Sheehana (poporodowa), tętniaki, choroby naczyniowe mózgu (udar przysadki)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

przyczyny niedoczynnosci przedniego plata przysadki

A

nowotwory, martwica niedokrwienna przysadki, przewlekłe zapalne, inne choroby z naciekaniem przysadki, urazy czaszki i przyczyny jatrogenne, zaburzenia rozwojowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

przewlekłe zapalne schorzenia mogace byc przyczyna niedoczynnosci przedniego plata przysadki

A

gruzlica, kila, sarkoidoza, zapalenie mozgu/opon mozgowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

choroby z naciekaniem przysadki

A

amyloidoza, hemochromatoza, mukopolisacharydozy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

urazy czaszki, przyczyny jatrogenne (zwiazane z niedoczynnoscia przedniego plata przysadki)

A

urazowe uszkodzenia podwzgorza, przerwanienszypuly przysadki przy zlamaniu podstawy czaszki, uszkodzenia okolooperacyjne lub po napromienianiu glowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

zaburzenia rozwojowe przy ktorych moze wystapic niedoczynnosc przedniego plata przysadki

A

zespol pustego siodla, zespol Kallmana (izolowany hipogonadyzm +wrodzony brak wechu)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

choroba Glińskiego-Simmondsa

A

niedobór wszystkich hormonow przysadki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

objawy niedoczynnosci przedniego plata przysadki -ogolnie

A

pierwsze objawy wynikaja z braku FSH i LH, nieco pozniej TSH, GH, ostatecznie ACTH, co jest najgrozniejsze

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

objawy niedoczynnosci przedniego plata przysadki

A

-uszkodzenie szupuly/podwzgorza –> niedobor ADH
- niedobor FSH/LH:
° kobieta brak miesiaczek, zanik drugorzedowych cech plciowych, bezplodnosc
° mezczyzna impotencja, zanik jader, zanikndrugorzedowych cech plcioywch, ograniczenie spermatogenezy, bezplodnosc
- niedobor TSH niedoczynnosc tarczycy
- niedobor ACTH - niedoczynnosc nadnerczy –> oslabienie miesniowe, nieodcisnienie, nietolerancja stresu i zakazen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

niedobor FSH i LH

A

moze wystapic wtorniendo nadprodukcji PRL

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

guzy przysadki

A

najlatwiej rozpoznac w okresie dojrzewania

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

zespol Sheehana

A

poporodowo
wskutek niedokrwienia pacjentki
łatwe meczenie, utrata owlosoenia lonowegon i pod pachami

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
nadczynnosc przedniego plata przysadki mozgowej
powodowana przez guzy przysadki, wyrozniamy makro i mikrogruczolaki. Makrogruczolaki moga spowodowac ucisk pobliskich struktur, szczegolnie nerwow
26
patomechanizm w nadczynnosci przedniegon plata przysadki mozgowej
mutacja bialka G --> nadmierne pobudzenie dla receptora GHRH --> rozrost komorek przysadki
27
nadmiar GH charakterystyka
- pierwotny | - wtorny: przewod pokarmowy/ rakowiak --> wzrost somatoliberyny--> hipersomatotropizn wtorny
28
hipersomatotropizm przed zamknieciem nasad chrzestnych kosci dlugich
gigantyzm przysadkowy
29
hipersomatotropizm po zamknieciu nasad koaci dlugich
akromegalia
30
gigantyzm przysadkowy
charakteryzuje sie nadmiernym wzrostem i opoznionym dojrzewaniem plciowym
31
akromegalia
3-5 dekada zycia zgrubienia rysow twarzy obrzeki tkanek miekkich dloni i stop nadmierne owlosienie grubsza, ciemniejsza skora nasilenie czynnosci gruczolow lojowych i potowych prognatyzm zuchwy ochryply pogrubialy glos (przerost chrzastek krtani) rozrost jezyka, malzowin usznych, chrzestnej czesci nosa pozno przerost zeber, wczesniej chrzastek stawowych
32
akromegalia cdn
ucisk przez obrzekle tkanki na nerwy --> uszkodzenie nerwow obwodowych duzy guz --> ucisk struktur nerwowych --> zaburzenie widzenia, uporczywe bole glowy organomegalia GHbpobudza wcglanianie foforanow w cewkach nerkowych --> hiperfosfatemia cukrzyca u 10% chorych, wzrost insulinooporności watroby i tkanek obwodowych wzrost IGF-1 impotencja/brak miesiaczek
33
zespol Cushinga
nadmiar ACTH
34
zespol Nelsona
pierwotny guz przysadki produkujacy ACTH, rozwija sie u chorych po obustronnej adrenalektomii
35
nadmiar PRL
prolaktoma - fizjologoczna produkcja zostaje zahamowana (przez dopaminę=prolaktostatynę)
36
przyczyny nadmiaru PRL
pierwotny guz, blokery receptorów dopaminowych, nadmiar TRH (niedoczynnosc tarczycy), nieywdolnosc watroby i nerek
37
nadmiar PRL a hipogonadyzm
nadmiar PRL --> blokada wydzielania GnRH --> spadek FSH i LH --> hipogonadyzm
38
dodatkowe objawy w nadmiarze PRL
- mlekotok 80% kobiety 20% mezczyzni | - spadek gestosci kosci
39
moczowka prosta
poliuria + polidypsja
40
pochodzenie moczowki prostej
cnetralne, nerkowe, psychogenne
41
moczowka prosta centralna
wrazliwa na wazopresyne, polega na zaburzeniu osi podwzgorzowo-przysadkowej
42
moczowka prosta centralna przyczyny
- idiopatyczna - urazy - nowotwory - histiocytoza - ziarniniak - uszkodzenie naczyn krwionosnych - zakazenia
43
moczowka prosta centralna calkowita
uszkodzenie jader podwzgorza/szlaku nerwowego przekazujacego ADH do tylnego plata przysadki
44
moczowka prosta centralna czesciowa
uszkodzenie tylnego plata
45
moczowka prosta nerkowa
defekt receptora v2 dla akwaporyn, polekowo, nadmiar mineralokortykoidow
46
moczowka prosta ciazowa (nerkowo-centralna)
nasilenie katywnosci wazopresynazy produkowanej takze przez lozysko
47
objawy moczowki prostej
poidypsja poliuria - 3-15 l/24 h mocz jest rozcienczony d<1,005, < 200mOsm/l nykturia, moczenie nocne odwodnienie, hipowolemia -> gdy nienuzupelnia sie utraconej wody hipernatremia
48
hipernatremia w moczowce prostej
utarta wody przewyzsza utrate sodu | powolna hipernstremianpozwala na adaptacje, ale gwaltowna powoduje powazne zmiany
49
zmiany zwiazane z hipernatremia w moczowce prostej
spadek reakcji na bodzce, mioklonie, napady padaczkowe, spiaczka
50
moczowka prosta - wtorniendo utraty wody
powiklania CSN: odwodnienie neuronow --> mikrowylewy
51
SIADH
prawidlowe/nadmierne uwalnianie ADH + hiponatremia +hipoosmolarnosc plynow ustrojowych przy prawidlowej objetosci krwi krazacej
52
rozpoznanie SIADH
hiponatremia hipourykemia hipoosmolarnosc osocza, spadek kreatyniny, kwasu moczowego, mocznika bez cech hipowolemii, uszkodzeniannerek, niedoczynnosci kory nadnerczy czy tarczycy
53
przyczyny SIADH
nowotwory, choroby CSN, choroby płuc, leki
54
nowotowry mogace byc przyczyna SIADH
``` rak oskrzela (zwlaszcza drobnokomorkowy) rak dwunastnicy rak trzustki rak pecherza moczowego rak prostaty bialaczki chloniaki ```
55
przyczyny uszkodzenia CSN (SIADH)
``` guzy, ropnie, krwotoki infekcje encephalis meningitis zaniks tarczy mozgu wodoglowie uraz delirium tremens ostre psychozy choroby demielinizacyjne, zwyrodnieniowe i zapalne ```
56
choroby pluc zwiazane z SIADH
gruzlica, kila, sarkoidoza, zapalenie mozgu/opon mozgowych
57
leki mogace byc przyczyna SIADH
wazopresyna, chlorpropamid, klofibrat, karmazepina
58
patomechanizm SIADH
zaburzenie rownowagi przyjmowanie/wydalanie sodu i wody --> hiponatremia niedoczynnosc kory nadnerczy --> utrata sodu --> utrudnienie utraty odpowiedniej ilosci wody --> spadek pewnej ilosci wody --> uwalnianie ADH --> dalsze zatrzymanie wody --> poglebienie hiponatremii
59
hiponatremia nerkowa
podaz hiperoosmolarnych plynow --> przesuniecie wody z komorek do ECF
60
SIADH pochodzenia plucnego
spadek impulsacji z baroreceptorow plucnych w niewydolnosci oddechowejni gruzlicy
61
SiADH pochodzenia urazowego
przerwanie drog hamujacych uwalnianie wazopresyny na skutek urazu czaszkowo-mozgowego
62
leczenie SIADH
ograniczenie przyjmowania wodyni leczenienchorob pluc/CSN
63
objawy SIADH
neurologiczne - oslabienie sily miesniowej, mioklonie, napady padaczkowe, spiaczka - etorne do przesuniec plynow, wzrostu cisnienia srodczaszkowego i obrzeku mozgu