Połączenia stawowe kończyny górnej Flashcards
Staw mostkowo-obojczykowy
Articulatio sternoclavicularis
- kulisty
- złożony
- wieloosiowy (3)
- gruba torebka stawowa, wzmocniona więzadłami
- torebka stawowa dzieli jamę stawu na 2 części: górno-boczną i dolno-przyśrodkową
- powierzchnie pokrywa chrząstka włóknista
Powierzchnie:
1. koniec mostkowy obojczyka
2. wcięcie obojczykowe mostka
3. krążek stawowy
Więzadła:
1. Więzadło mostkowo-obojczykowe przednie i tylne- wzmacnia staw od przodu i tyłu; biegnie między rękojeścią mostka a końcem mostkowym obojczyka od strony górnej i bocznej w stronę dolną i przyśrodkową
2. Więzadło międzyobojczykowe- rozpięte między końcami przyśrodkowymi obojczyków, biegnie poprzecznie nad wcięciem szyjnym, od góry jest wklęsłę
3. Więzadło żebrowo-obojczykowe- rozpięte między chrząstką I żebra a końcem mostkowym obojczyka; biegnie skośnie ku górze i do boku (wzmacnia staw od strony bocznej)
Ruch:
1. Unoszenie i obniżanie
2. Wysuwanie do przodu i cofanie
3. Niewielki ruch rotacyjny
Staw barkowo-obojczykowy
Articulatio acromioclavicularis
- może wystąpić krążek stawowy
- wieloosiowy
- powierzchnie pokrywa chrząstka włóknista
- ruch jest warunkowany ruchem stawu mostkowo-obojczykowego
Powierzchnie:
1. koniec barkowy obojczyka (powierzchnia owalna/lekko wypukła)
2. wyrostek barkowy łopatki (powierzchnia nieznacznie wklęsłą)
3. (czasami) krążek stawowy
Więzadła:
1. Więzadło barkowo-obojczykowe- wzmacnia staw od strony górnej; przyczepia się do końca barkowego łopatki i do wyrostka barkowego łopatki; pasmo jest szerokie i silne
2. Więzadło kruczo-obojczykowe- biegnie od wyrostka kruczego łopatki do powierzchni dolnej obojczyka, przymocowując się do guzka stożkowego (więzadło stożkowe) oraz do kresy czworobocznej (więzadło czworoboczne)
Ruch: (zakres mniejszy od mostkowo-obojczykowego)
1. Unoszenie i obniżanie
2. Wysuwanie i cofanie
3. Nieznaczne ruchy rotacyjne
Staw ramienny
Articulatio humeri
- prosty
- kulisty
- wieloosiowy
- powierzchnie stawowe pokrywa chrząstka szklista, która na obwodzie panewki przechodzi obrąbek stawowy- zbudowany z chrząstki włóknistej
- bardzo mocna i obszerna torebka stawowa (duży zakres ruchu)
- przy spoczynkowym położeniu, dolna powierzchnia torebki tworzy fałd- zachyłek pachowy
- część mięśni obręczy górnej z włóknami ścięgien końcowych wplata się w torebkę stawową (dodatkowe zabezpieczenie)
- torebka przyczepia się wzdłuż szyjki anatomicznej kości ramiennej, a na łopatce po stronie zewnętrznej obrąbka panewki; dochodzi nawet do wyrostka kruczego, włączając guzek nadpanewkowy wraz z przyczepem głowy długiej mięśnia dwugłowego do jamy stawu
- w okolicy położone są kaletki maziowe: kaletka podścięgnowa mięśnia podłopatkowego, kaletka podbarkowa, kaletka mięśnia kruczo-ramiennego
Powierzchnie:
1. głowa kości ramiennej
2. wydrążenie stawowe łopatki (owalne, lekko wgłębione)
Więzadła:
1. Więzadło kruczo-ramienne- rozpięte między wyrostkiem kruczym a guzkiem mniejszym i większym kości ramiennej (przeciwdziała oddalaniu się kości od panewki)
2. Więzadło obrąbkowo-ramienne- położone w głębszych warstwach torebki stawowej
3. Więzadło kruczo-barkowe- odgrywa rolę w mechanice stawu i jego ochronie; tworzy wraz z wyrostkiem kruczym i barkowym strop dla stawu ramiennego; rozpięty między wyrostkiem kruczym a wyrostkiem barkowym
Ruchy: (obszerne, ale hamowane przez więzadło kruczo-barkowe)
1. Ruch odwodzenia (70-90*)- guzek większy kości ramiennej opiera się o więzadło kruczo-barkowe, niemożliwiając dalszy ruch; ruch ponad poziom możliwy jest przy równoczesnych ruchach w obu stawach obojczyka i rotacji łopatki
2. Ruch przodozgięcia i tyłozgięcia (ruchy wachadłowe)- obszerniejsze przy udziale ruchów obręczy barkowej
3. Ruchy rotacyjne (obrotowe)- zachodzą dookoła osi długiej kończyny, są to ruchy nawracania i odwracania
4. Ruch obwodzenia- wypadkowa wymienionych ruchów
Staw łokciowy
Articulatio cubiti
- dwuosiowy
- zawiasowo-obrotowy
- składa się z 3 części: ramienno-łokciowej, ramienno-promieniowej, promieniowo-łokciowej
- 2 pierwsze części odpowiadają za ruch zgięcia i prostowania, natomiast 3 część sprężona ze stawem promieniowo-łokciowym dalszym odpowiada za ruch obrotowy- nawracanie i odwracanie
- powierzchnie stawowe pokrywa chrząstka szklista
- torebka stawowa obejmuje wszystkie 3 części stawu; na kości ramiennej biegnie wzdłuż linii powierzchni stawowych, włączając dół łokciowy i dziobasty do jamy stawu; na kości łokciowej przyczepia się do brzegów powierzchni wcięcia bloczkowego oraz do szyjki kości promieniowej
Powierzchnie:
* Część ramienno-łokciowa
1. bloczek kości ramiennej
2. wcięcie bloczkowe kości łokciowej
* Część ramienno-promieniowa
1. główka kości ramiennej
2. dołek głowy kości promieniowej
* Część promieniowo-łokciowa
1. owód stawowy głowy kości promieniowej
2. wcięcie promieniowe kości łokciowej
Więzadła:
1. Więzadło poboczne łokciowe- silne, trójkątne pasmo, położone po stronie przyśrodkowej; rozpoczyna się na nadkłykciu przyśrodkowym kości ramiennej i biegnie rozbierznie do brzegu wcięcia bloczkowego kości łokciowej
2. Więzadło poboczne promieniowe- silne pasmo, położone po stronie bocznej; zaczyna się od nadkłykcia bocznego kości ramiennej, biegnie w dół i rozdziela się na 2 pasma, które kończą się na: 1- stronie przedniej wcięcia promieniowego kości łokciowej, 2- tylny brzeg wcięcia promieniowego
3. Więzadło pierścieniowate- mocne, biegnie na granicy szyjki i głowy kości promieniowej- przymocowuje się do brzegów wcięcia promieniowego kości łokciowej
4. Więzadło czworokątne- włókniste pasmo, położone między szyjką kości promieniowej a dolną okolicą wcięcia promieniowego na kości łokciowej
Ruchy:
1. Zgięcia i prostowania
2. Nawracanie i odwracanie
Staw promieniowo-łokciowy dalszy
Articulatio radioulnaris distalis
- złożony
- obrotowy
- jednoosiowy
- krążek oddziela kość łokciową od stawu promieniowo-nadgarstkowego
Powierzchnie:
1. niepełny obwód stawowy głowy kości łokciowej
2. wcięcie łokciowe kości promieniowej
3. krążek stawowy (położony na dolnej powierzchni głowy kości łokciowej- od wyrostka rylcowatego do wcięcia łokciowego kości promieniowej)
Ruchy:
1. Ruch obrotowy- sprężony z częścią promieniowo-łokciową stawu łokciowego
Staw promieniowo-nadgarstkowy
Articulatio radiocarpea
- złożony
- eliptyczny
- dwuosiowy
- powierzchnie stawowe pokrywa chrząstka stawowa
- torebka stawowa jest obszerna i przymocowana wzdłuż brzegów powierzchni stawowych
Powierzchnie:
1. powierzchnia stawowa nadgarstkowa kości promieniowej (powierzchnia wklęsła)
2. krążek stawowy
3. 3 kości szeregu bliższego nadgarstka: łódeczkowata, księżycowata, trójgraniasta (powierzchnia wypukła)
Więzadła:
1. Więzadło poboczne promieniowe nadgarstka- silne, krótkie pasmo położone między wyrostkiem rylcowatym kości promieniowej a kościąłódeczkowatą
2. Więzadło poboczne łokciowe nadgarstka- rozpoczyna się na wyrostku rylcowatym kości łokciowej, a kończy na kościach: trójgraniastej i grochowatej
3. Więzadło promieniowe nadgarstka dłoniowe- szerokie i mocne pasmo, rozpięte od brzegu dłoniowego powierzchni stawowej nadgarstkowej kości promieniowej do szeregu bliższego kości nadgarstka
4. Więzadło promieniowe nadgarstka grzbietowe- biegnie od brzegu grzbietowego powierzchni stawowej nadgarstkowej kości promieniowej do kości szeregu bliższego nadgarstka
5. Więzadło łokciowe nadgarstka dłoniowe- przebiega od wyrostka rylcowatego kości łokciowej do kości szeregu bliższego: księżycowatej i trójgraniastej (zasila więzadło łukowate dłoniowe nadgarstka)
Ruch:
1. Ruch zginania dłoniowego i grzbietowego (zgięcie dłoniowe hamują więzadła położone po stronie dłoniowej, natomiast same zgięcia w tym stawie są wspomagane przez staw śródnadgarstkowy)
2. Odwodzenie łokciowe i promieniowe ręki- towarzyszy im przesuwanie się kości nadgarstka względem siebie (w czasie odwodzenia promieniowego, szerego kości bliższych nadgarstka przesuwa się w kierunku łokciowym z nieznacznym zgięciem dłoniowym ręki)
Staw śródnadgarstkowy
Articulatio mediocarpea
- płaski
- złożony
- niewielka ruchomość
- utworzony przez szereg bliższy i dalszy kości nadgarstka
- szczeliny stawowe między kośćmi łączą się z jamą tego stawu
- powierzchnie stawowe pokrywa chrząstka szklista
- torebka stawowa przymocowana jest do granic powierzchni stawowych
- kości obu szeregów są związane ze sobą więzadłami
- większą ruchomość względem siebie zachowują kości szeregu bliższego w porównaniu z szeregiem dalszym
Stawy międzynadgarstkowe
Articulationes intercarpeae
- występują między zwróconymi do siebie powierzchniami kości nadgarstka szeregu bliższego i dalszego
- jamy stawów otwierają się do jamy stawu śródnadgarstkowego
Więzadła: (wzmacniające połączenia w obrębie nadgarstka)
1. Więzadła łukowate grzbietowe i dłoniowe nadgarstka
2. Więzadła międzynadgarstkowe dłoniowe, grzbietowe i międzykostne
Stawy nadgarstkowo-śródręczne
Articulationes carpometacarpeae
- występują między szeregiem dalszym nadgarstka a podstawami kości śródręcza
- minimalna ruchomość (z wyjątkiem stawu nadgarstkowo-śródręcznego kciuka)
Więzadła:
1. Więzadło nadgarstkowo-śródręczne dłoniowe i grzbietowe
2. Więzadła śródręczne dłoniowe, grzbietowe i międzykostne
Stawy międzyśródręczne
Articulationes intermetacarpeae
- położone w rejonie zwróconych do siebie podstaw kości śródręcza II-V
- płaskie
- minimalna ruchomość
Więzadła:
1. Więzadło nadgarstkowo-śródręczne dłoniowe i grzbietowe
2. Więzadła śródręczne dłoniowe, grzbietowe i międzykostne
Staw nadgarstkowo-śródręczny kciuka
Articulatio carpo,etacarpea pollicis
- umożliwia wykonanie ,,chwytu zamkniętego’’
- prosty
- siodełkowy
- dwuosiowy
- powierzchnie stawowe pokrywa chrząstka szklista
- torebka stawowa jest obszerna i mocna, przyczepia się do brzegów powierzchni stawowych
Powierzchnie:
1. powierzchnia stawowa kości czworobocznej większej
2. powierzchnia stawowa podstawy I kości śródręcza
Ruchy:
1. odwodzenia i przywodzenia
2. ruch przeciwstawiania kciuka (uniemożliwia pozostałym palcom wykonanie chwytu zamkniętego) i odprowadzania
Stawy śródręczno-paliczkowe
Articulationes metacarpophalangeae
- proste
- dwuosiowe
- torebka stawowa jest luźna i przyczepiona do brzegów powierzchni stawowych
- po stronie dłoniowej torebki stawowej mogą wystąpić trzeszczki (w przypadku stawu kciuka i małego palca, trzeszczki występują regularnie)
Powierzchnie:
1. powierzchnia głowy kości śródręcza (wypukła)
2. powierzchnia podstawy paliczka bliższego (wklęsła)
Więzadła:
1. Więzadła poboczne- wzmacniają boczne powierzchnie torebki stawowej
2. Więzadło poprzeczne- przebiega między głowami śródręcza II-V, stabilizuje ono silnie 4 kości śródręcza
Ruchy:
1. zgięcie i prostowanie
2. odwodzenie i przywodzenie
Stawy międzypaliczkowe
Articulationes interphalangeae manus
- proste
- zawiasowe
- jednoosiowe
- torebki stawowe są cienkie, przyczepione do brzegów powierzchni stawowych
- po stronie dłoniowej torebki znajdują się małe blaszki włóknisto-chrzęstne dłoniowe, po których ślizgają sięścięgna zginaczy
Powierzchnie:
1. głowa (bloczek) paliczka
2. podstawa paliczka następnego
Więzadła:
1. Więzadła poboczne- biegną po obu stronach stawu i silnie wzmacniają torebkę stawową
Ruchy:
1. zginanie i prostowanie
