Religieuze kunst in de middeleeuwen Flashcards
(64 cards)
1
Q
Vertel wat meer over de Keltische cultuur
A
veel word hiervan overgenomen
2
Q
wat is een benedictijnen abdij
A
mensen komen samen en maken kunst (529)
3
Q
Wat was er in 800?
A
Karel de Grote wordt koning en hij vormt de link tussen religieuze en wereldlijke macht
=> noordmannen plunderen een stuk van Karel de Grote
4
Q
Vertel wat meer over de Keltische kunst
A
- kunst van de barbaren
- functioneel, klein zodat ze het makkelijk konden meenemen
5
Q
in wat zijn ze gespecialiseerde in de Keltische kunst
A
- armbanden
- drijfwerk, leggen iets ergens in en kloppen er dan op
6
Q
Vertel wat meer over de Kunst van de Goten
A
350 -600
- gebruiken de cloisonné-techniek (als versiering)
dat is een plaat met dunne metalen banden op ze maken een vorm door filigraan te zetten die randen vormen
filigraan = kleine draadjes om patronen mee te vormen
7
Q
Wat zijn kenmerken van Keltische kunst?
A
- meanders
- dierlijke kenmerken
- figuren lopen door elkaar
- bandvlechtwerk
- in het begin waren het vooral planten later heb je al menselijke figuren
- getekend
8
Q
wat kan je vertellen over de boeken in die tijd
A
ze vertellen er over Christus, schrijven de teksten, boekverluchting, geven ook eigen twist aan de verhalen
boekverluchting = houden bezig illustratie, versiering van boek
- gebruiken miniaturen
- maken elke eerste letter van een zin speciaal
- frontale karakter jesus, statisch
- gebaseerd byzantijnse rijk, grote ogen
9
Q
wat kan je vertellen over Karolingische kunst
A
732 = slag bij potje, Karel mortel
- bedreiging vanuit Spanje
de zoon van Karel Mortel, Pepijn de Korte werd koning in 751 - karel de Grote, de zoon van Pepijn werd koning in 800
10
Q
Karolingische rennaissance
A
- hadden voorkeur monumentale en aandacht voor menselijke figuur
11
Q
Hoe was de bouwkunst van de Karolingische kunst?.
A
Paltz Kapel, in aken
- was van Karel de Grote
- centraalbouw
- 8-hoekig
- 2 verdiepingen
- was een soort galerij
- gebaseerd op de ravenna
- veel mozaïek
- oorspronkelijk gebouwd met afbraak materiaal van de Romeinen
- Duitsers, hadden daar hun koningen begraven
- veranderingen eraan gebeurd met de gotische stijl
12
Q
Hoe zag het Basilicale grondplan eruit
A
- rechthoekige kerk
- er werd Westhoek en atrium bij gebouwd
- de buitenelementen moesten herkenbaar blijven
- het lijkt op een soort blokkendoos
- er werden geen gewelven gebruikt
- kerken werden versierd met altaren en tabernakels
tabernakel = waar het lichaam van Christus wordt in bewaard (vaak in goud gemaakt)
=> brons - en edelsmeedkunst werd daarin gemaakt
13
Q
hoe was de snijkunst (Karolingische kunst)
A
- kerven in beenderen
- vind zijn oorspong hier maar komt ook voor in de gotiek
14
Q
hoe was de schilderkunst (Karolingische kunst)
A
- miniaturen
- boeken
- volledige pagina’s in geschilderde panelen
- meer eigen stijl naar voor Gebracht (perspectief)
- vlak plafond met geschilderde panelen
- versierd op plekken meeste licht
- Karel de Grote vond fresco’s belangrijk
=> voor mensen niet konden lezen
15
Q
Vertel wat meer over de Romaanse kunst
A
- Duitse keizer halen overwicht, op politiek vlak ook veel macht bij kerk
16
Q
Wat is investituurstrijd
A
ruzie tussen paus en keizer (1122)
17
Q
wat is feodaliteit
A
rijke man heeft een kasteel, verhuurt deeltjes rondom het kasteel en verhuurders geven deel van de winst aan kasteelheer
kunst wordt hierbij anders ontwikkeld
18
Q
geef meer info over religieuze orders
A
mensen die geloven in gods manier ze dingen zien anders (bv.benedicten)
relusalem bevrijden = belangrijk zorgt ervoor dat cultuur wordt verspreid
19
Q
waarom zijn de steden belangrijk (Romaanse kunst)
A
afzonderlijk zelfstandige plekken
19de eeuw naam word dan pas gebruikt (romaans)
19
Q
Wat kun je vertellen over de bouwkunst van Romaanse kunst
A
- men blijft kerken bouwen
- kelter- gelooft niet in god
- kerken werden gebouwd om mensen aan te sporen tot geloven
- abdijkerken
- maken de kerken groter
- principes karolingische renaissance
- 3-beukige kerke met dwarsschip (soort Latijns kruis
westblok
- veranderd beetje
- duidelijke opdeling
- dominerende torens
- vereenvoudigd
19
Q
wie mocht er in de privé-kapel
A
mensen die gezorgd hadden dat het gebouw er kon staan mochten in die kapel
20
Q
voor wie was het extra koor
A
alleen voor priesters
21
Q
geef wat meer info over de gewelven
A
- tongewelf
- kruisgewelf (2 tongewelf die elkaar raken)
- koepel
22
Q
vertel wat meer over de eigenheid van het bouwkunst ( romaanse kunst)
A
- geleding = alle delen afzonderlijk herkenbaar
- evenwichtige monumentaliteit (balans horizontaal en verticaal)
-geslotenheid en klaarheid (sober, gesloten, klein) (duidelijk)
=> wordt niet veel afgeleid, weinig versieringen
- statische rust
=> vlakken belangrijk, niet alleen versierd, egale muren
=> daken = licht hellend
23
Beeldhouwkunst (romaanse kunst)
= versieren bepaalde plekken
=> ronde boven de deur, mens die het versierd
23
wat is vlakreliëf en hoogreliëf?
vlakreliëf = niet ver uit de muur
hoogreliëf = beelden komen meer uit muur
23
Hoe was het met de zuilen in de romaanse kunst?
=> menselijk figuur, boogveld
=> geografische verschillen
=> triomferende Christus = beleving Christus - het is fijn om christen te zijn (mensen overtuigen
=> oordelende christus = gotische kunst
24
Hoe waren de kapitelen van de zuilen (romaanse kunst)
- teerling kapiteel
= sober, blokkig
- acantusbladeren op kapiteel = Griekse invloed, Romeins
- bandvlechtwerk met monsterachtige dieren = keltisch
- menselijke figuren in Zuid-Frankrijk, Bourgondië op de kapitelen
25
De beeldhouwkunst (romaanse kunst)
- irreëel = verhalende was belangrijk
- decoratief lijnenspel = bij de kapitelen en portaal
- ondergeschikt aan architectuur
=> wordt ingevuld volgens de ruimte en niet volgens wie belangrijker is
=> Afzonderlijke elementen blijven herkenbaar
26
Bronsgietwerk en de edelsmeedkunst (romaanse kunst)
- meer in België te zien dan in Frankrijk
27
Ottoonse renaissance (romaanse kunst)
3 keizers = noemden alle 3 OTTO
=> 962= Otto 1 = rijke kunst en het ontstaan was belangrijk
- er was een bronzen zuil die werd gevraagd door een Bisschop (zuil Tranjanus)
=> het gieten in de mal koste veel tijd en moeite
=> om beeld te maken moest je eerst een mal hebben dan kon je er iets in gieten en daarna moest je het uit de mal halen
28
Wat is genesis
- ontstaan van de aarde (scheppingsverhaal)
29
wat kan je vertellen over de poort in de dom van Hildesheim
- 5m hoog
- 16 panelen , 8 per kant
- 1 kant was scheppingsverhalen en de andere kant was het leven van Jesus
30
Wat kan je vertellen over Godfried van Hoei
- maakte het reliekhoofd van Paus Alexander
=> reliek = overblijfsel van heilig persoon
Het was een soort kast en daar zat dan deel van Alexander in
- werk was in cloissonné (glaspoeder erin smelten)
31
Vertel wat meer over Nicolaas van Verdun
- maakte het grootste altaarstuk in 1181
- het had 51 scenes
- het had ook stukken uit het nieuwe testament
- 1 kant = 10 goden
- ander kant = oude testament
32
Vertel wat meer over Reinier van Hoei
- Doopfont van St Barthélemy (1107)
- kuip in 1 stuk gegoten
- gedragen door 12 stieren (12 apostelen)
- 5 taferelen door bomen afgescheiden
- brons
- dopen van verschillende mensen
33
Vertel wat meer over de Cultusbeelden
- reliekhouders
- geen grote beelden
- was om te vereren
- verguld = houten beeld + laagje goud
- veel beelden zien er houterig uit (stijf, geen mimiek)
- ingewerkt met edelstenen met filigraan
filigraan = dun strookje goud waar je vorm uit maakt daarna edelsteen (kommetje daar edelsteen in).
34
Vertel wat meer over de cultusbeelden rond Maria
- Gouden Madonna van Essen (oudste beeld)
seds sapiential (hoe ze zitten) = stoel van de wijsheid
=> maria met Jesus op haar schoot
- Maria: de rechterhand zegend en de linkerhand ondersteund het kind
- maria kijkt frontaal en jesus niet
- jesus: rechterhand zegend en links houdt de bijbel vast
- levendig geschilderd
35
Hoe was het met andere cultusbeeld rond maria
- jesus keek hier wel frontaal
- verschilde door de regio
- hadden invloeden byzantijnse rijk (grote ogen, plat)
36
Vertel wat meer over christus rengans (kruisbeeld)
- open ogen
- Jesus is triomfantelijk
- opgegeven hoofd
- kleren aan (gewaad, langen mouwen)
37
vertel wat meer over christus patiens (kruisbeeld)
- leidende christus
- gesloten ogen
- hangend hoofd
- lendendoek
- duidelijke wonden aan zijn handen
38
vertel wat meer over de boekverluchting (schilderkunst, romaanse kunst)
- zin voor irreële = verhaal belangrijk
- mooie vlakvulling
- sierlijk lijnenspel
- goudbeleg
=> later versobering, minder uitbundig gemaakt
39
vertel wat meer over de fresco's (schilderkunst, romaanse kunst)
- kenmerken gelijklopend met miniaturen
- besloten in architectuur
=> past zich aan aan de architectuur
- verhalende kunst
2 stromingen
- Frans = zachte kleuren, lichte achtergrond, levendig
- Bourgondisch - Duits
= byzantijnse invloed, donkere achtergrond, hiëratisch
40
Vertel wat meer over de glasramen (romaanse kunst)
- origineel romaanse uitvinding = liefde voor kleur
- schematische figuren, statisch
- harde kleuren
- rijk geschakeerde vlakverdeling
- figuren afgewisseld met decoratieve panelen
- kan geschilderd worden
- gotiek werd sterker afgebeeld
41
Vertel wat meer over de wandtapijten (romaanse kunst)
- geweven
- geknoopt
= net, raster -> draden gaan knopen
- geborduurd
vb. Tapijt van Baveux, 1075
= slag van Engeland op Frankrijk
- meer borduurwerk dan tapijt
vb. Abrahamtapijt, Dom Halberstadt, 1150
- geweven tapijt
42
Vertel wat meer over de gotische kunst in 13E
- vorsten worden machtiger
= afbrokkeling feodaal systeem
- groeiende verstedelijking
- economische crisis
- andere visie op religie
=> vol ontzag kijken naar god (romaans)
=> nadruk op moest ontzag opwekken, bang zijn van God, god oordeelt (gotisch)
43
Wat was de bouwkunst van de gotische kunst in de 13E
- onderscheid tussen dragende en niet-dragende elementen
- voor eerst toegepast in St Denis op vraag van abt. Suger
- werken met kolommen daar muur in = niet-dragend
- licht = streven naar veel licht = glasramen
- verticaliteit, vlucht naar boven tot in de hemel, andere manier bouwen
- veel versieringen = decoratieve elementen (alles versiert) => steunberen, balken,..
44
Hoe was de constructie in de de 13E
- skeletbouw (houtbouw)
=> inspo sluitsteen
=> bouwden via principe steenbouw maar dan met hout
- spitsboog = spatkracht is minder groot, voor eerst in Engeland
- kruisribgewelf = werken met sluitsteen
- steunberen en pinakels
- luchtbogen
45
Hoe was de opbouw van de middenbeuk in 13E
1) zijbeuken
2) triforium
3) ramen
- bundelpijlers
=> 1 grote kolom met allemaal kleine kolommen rond (was bij pilaren)
46
3 periodes in de 13E
- vroeg gotiek (1130-1200)
- hoog gotiek (1200-1350)
- laat gotiek (1350-16E)
47
geef wat meer uitleg over de vroeg gotiek
- geen versieringen
- voelt zwaar aan
48
geef wat mer uitleg over de hoog gotiek
- Frankrijk aanvoerder
- alle gotische kenmerken
- kerk moest ver boven de stad uitsteken
49
geef wat meer uitleg over de laat gotiek
- zo hoog mogelijk bouwen
- beginnen kathedralen, werken dan niet af want grond is niet stevig genoeg voor zo een groot gebouw
=> gotiek verspreidt zich over heel Europa
50
geef wat meer uitleg over de Brabantse gotiek
- vooral in België
- lokale steen gebruikt
- wordt versierd maar niet zelfde als in Parijs
- kapitelen zijn anders (kolenbladeren)
- geen acanthusbladeren (door klimaat)
- brede en hoge ramen in de gevels
51
vertel wat meer over de hallenkerk
- vooral in Nederland, Duisland
- in baksteen
- 3 beukige kerk, midden minder hoog
- in Duitsland zetten ze er nog een dak boven
52
vertel wat meer over de burgerlijke bouwkunst
- stenen huizen (alleen houten bovenkant)
alles was eerst in hout
=> gevaar voor brand
=> goedkoper voor gildes (groepen ambacht)
- gildes moesten een huis hebben (clubhuis)
=> dat was rijk versierd
- de handel wordt groter
- krijgen hallen
- krijgen belforten
53
Hoe is de beeldhouwkunst in de 13E (portiekbeelden)
- portiekbeelden
=> deel van een kolom
=> hangen aan kolom, zit meer diepte in
=> staan op voetstuk, hangen niet aan kolom
- Christus als Verlosser
= oordeelt veel meer
- gekleurde beelden
= polychroom
- waterspuwers
- maria wordt vaker afgebeeld
- figuren worden niet verwrongen
54
Hoe is de beeldhouwkunst in de 13E (kathedraalplastiek)
- dwaze maagden worden geleid door man met een appel
- wijze maagden laten zich wijzen door de bruidegom (licht)
- groeiend realisme, maar nog steeds geïdealiseerd
- er was meer interactie
- karakter werd weergegeven door de houding
- polychroom
- er komt steeds meer versiering
55
Beeldhouwkunst in de 14E
- vaste manier van werken
- blijft geïdealiseerd
- lossere beweging in de figuren maar dat vervalt weer in de regels = maniërisme
- gracieuze bevalligheid
- hanchement = soort houding (S vorming)
- creëren diepte door drapering en houding
- houterige glimlach
- interactie tussen Maria en Jesus (nog niet veel)
- rond hoofd en hoog voorhoofd van Maria
- einde 14E
=> meer persoonlijke beelden
=> meer beelden van vorsten
=> opsplitsing Frankrijk - Italië
=> opsplitsing Nederland-Duitsland (nadruk gevoel, emotie - smart, pijn)
=> er worden kruisbeelden gemaakt van Jesus genageld
56
Hoe noemt een Beeld van Maria met Jesus op haar schoot
piëta
57
Hoe was de kunst in 15E
- dramatischer
= meer emotie
= meer licht-donker
= focus op Duitse gebieden
58
vertel wat meer over Claus Sluter - mozesput
- 1395-1402
- dijon (hij was daar aan het wek , is een stad)
- toont 6 apostelen, veel emoties
- zeshoekige zuil, was ingekleurd
59
vertel wat meer over de nederlanden
- vooral houtsnijkunst
- retabel
= soort altaar, kast voor hostie
=> wordt erg versierd, want goed in houtsnijwerk
- realisme
= door de vele details
- polychroom
60
vertel wat meer over Jan Borreman
- maakt heilige beelden uit hout
- altaarstukken niet altijd kleur, beelden wel
- veel heilige beelden, niet geïdealiseerd, toont karakter
- idee houtsnijkunst goed erin in de Nederlanden want lang gebruikt
- panelen worden beschilderd van een retabel
