Renesans Flashcards
(110 cards)
1
Q
Renesans
A
Odrodzenie się myśli antycznej
2
Q
Kopernik (kiedy żył)
A
Renesans
3
Q
Antropocentryzm
A
Człowiek w centrum zainteresowania
4
Q
Człowiek Renesansu (przykład)
A
Leonardo Da Vinci
5
Q
Gatunki literackie renesansu
A
Satyra, Dramat, Pieśń, Mowa, Fraszka, Epigramat, Epitafium, Tren, Elegia, Sielanka
6
Q
Homomensura omnium
A
“Człowiek jest miarą wszechrzeczy”
7
Q
Ad fontes
A
“Odwołanie się”
8
Q
Renesansowy typ autora
A
Poeta Doctus (wszechwiedzący)
9
Q
Tematyka renesansu
A
Dworska, Polityczna, Filozoficzna, Wiejska
10
Q
Cele i cechy literatury renesansu
A
Refleksja, Rozrywka, Wzbogacenie kultury narodowej
11
Q
Typowy bohater renesansu
A
Patriota, Dworzanin, Błazen Frant (wiejski prostak), Szlachcic Ziemianin (postawa parenetyczna)
12
Q
Boccaccio
A
Autor Dekameronu
13
Q
Dekameron
A
Zbiór nowel (tematyka: miłość; idealna, fizyczna, erotyczna i zmysłowa)
14
Q
Sokół - Falcome (Nowela)
A
Idealnie skonstruowana nowela (spełnia wszystkie reguły gatunku)
15
Q
“Każda nowela musi mieć swojego sokoła”
A
Nawiązanie do noweli “Sokół” autor: Boccaccio)
16
Q
Nowela
A
Krótki utwór epicki, wyeliminowanie wszystkiego co nie jest niezbędne
17
Q
Aforyzm
A
Prawda filozoficzna
18
Q
Mikołaj Rej
A
Twórca postawy parenetycznej (szlachcic mieszczanin)
19
Q
Francesco Petrarka
A
Nazwał średniowiecze średniowieczem
20
Q
Mediewistyka
A
Nauka o Średniowieczu
21
Q
Sonet
A
Pięciostroficzny utwór, trzy pierwsze mają charakter opisowy, pozostałe dwie charakter refleksyjny
22
Q
Jan Kochanowski
A
Twórca m. in. trenów
23
Q
Czego chcesz od nas, panie…
A
Pieśń spoza cyklu, która ma charakter inwokacyjny, ma charakter hymnu
24
Q
Aurea mediocritas
A
Złoty Środek
25
Pieśń IX
Pieśń biesiadna, nawiązuje do filozofii epikurejskiej, podmiot liryczny dokonuje próby sformułowania prawd
26
Utwór stylistyczny
Nie ma przerw pomiędzy wersami
27
Utwór stroficzny
Występują przerwy pomiędzy wersami
28
Pieśń V
Pieśń patriotyczna, podmiot liryczny przedstawia sytuację w jakiej znaleźli się Polacy, po wojnie z Turkami (klęska)
29
Tren
Utwór liryczny o tematyce żałobnej (wywodzi się ze starożytności), pisany z powodu czyjejś śmierci
30
Heraklit z Efezu
"Łzy Heraklitowe", rozważał marność i beznadzieje ludzkiego życia i losu
31
Symonides z Keos
Twórca trenów i epigramatów
32
Tren I
Poświęcony cierpieniu Jana Kochanowskiego, odwołuje się do greckich filozofów i ich sposobów przeżywania cierpienia
33
Tren II
Przedstawia przyczyny smutku podmiotu lirycznego, autor wyraża ubolewanie nad swoim losem
34
Tren III
Ojciec nie może pogodzić się ze śmiercią dziecka
35
Tren IV
Poeta zwraca się do Śmierci, ma do niej pretensje, uważa, że śmierć dziecka godzi w porządek świata. Przywołuje mitologiczną postać Niobe
36
Tren V
Zwraca się do Persefony, czyni jej wyrzuty, że pozwoliła by Urszulka zmarła
37
Tren VI
Wspomina córkę i jej rozliczne talenty (przytacza pieśni weselne)
38
Tren VII
Wspomina córkę patrząc na pozostałe po niej elementy odzieży
39
Tren VIII
Apostrofa do Urszulki, wspomina o zmianach jakie nastały w domu rodzinnym po śmierci dziecka
40
Tren IX
Kryzys filozoficzny poety
41
Tren X
Poeta poszukuje dziecka w zaświatach, w różnych kręgach wierzeń, punkt zwrotny trenów
42
Wątek komploracyjny
Cierpienie i żal idą w parze
43
Utwór stychiczny
Utwór bez strof
44
Tren XI
Kryzys etyczny podmiot liryczny buntuje się przeciwko wartościom
45
Tren XII
Poeta pochwala swoje dziecko
46
Epitafium
Napisy nagrobne
47
Tren XIII
Akceptuje absurdalność śmierci
48
Tren XIV
Podmiot liryczny wyraża marzenie o powtórzeniu wędrówki Orfeusza
49
Tren XV
Podmiot liryczny szuka pocieszenia u muzy poezji lirycznej (Erato), mówiąc, że w twórczości będzie szukał pocieszenia
50
Tren XVI
Porachunek ze stoicyzmem, z obojętnością do ludzkich uczuć, krytyka filozofii epikurejskiej i stoickiej
51
Tren XVII
Podmiot liryczny przyjmuje pokorna postawę wobec Boga
52
Tren XVIII
Pokorna modlitwa do Boga zanoszona w imieniu zbiorowości , przeprasza Boga za swą nieposłuszność
(Apostrofa do Boga)
53
Tren XIX (Sen)
Zawiera syntezę ideałów humanistycznych i życiowej mądrości
54
Cykl trenów Kochanowskiego
Oparty jest na schemacie klasycznego epicedium
55
Epicedium
Pieśni żałobne, wyrażające żal z powodu śmierci zmarłego i głoszące pochwały jego zalet osobistych i obywatelskich
56
Eksordium
Wstęp epicedium, prezentacja zmarłego
57
Laudacja
Pochwały cnot i zalet zmarłego
58
Komploracja
Opłakiwanie, pokazywanie jaką stratę odniesiono
59
Konsolacja
Pocieszenie
60
Ekschordacja
Napomnienie
61
"Urszulka Kochanowska" - Bolesław Leśmian
Podmiotem lirycznym jest sama Urszulka, której Bóg stworzył w niebie warunki jakie miała na Ziemi
62
William Szekspir
Autor m. in. Hamleta
63
Famme Fatalle
Kobieta fatalna (np. Lady Makbet)
64
Czas akcji "Makbeta"
XI wiek
65
Główne postacie Makbeta
Makbet i Lady Makbet
66
Makbet
Początkowo dowódca wojsk szkockich, Tan Glamis (stanowisko), po usłyszeniu przepowiedni czarownic, budzi się w nim żądza władzy i królobójstwa
67
Lady Makbet
Zona Makbeta
68
Makbet - Dramat
Genialna anatomia zbrodni i władzy oraz dowodem na nieobliczalność ludzkich reakcji
69
Theatrum Mundi
Teatr świata
70
Wiedzmy w Makbecie
Symbolizują one myśli i pragnienia bohatera
71
Zasada trójjedności miejsca, akcji i czasu
Teatr klasyczny
72
Obecność chóru
Teatr klasyczny
73
Zasada decorum
Teatr klasyczny
74
Zasada jedności estetyk
Teatr klasyczny
75
Wstrząs uczuciowy
Teatr klasyczny
76
Ograniczenie liczby aktorów do trzech
Teatr klasyczny
77
Zasada powielania
Teatr klasyczny
78
Akcję poszczególnych aktów oddziela czasem od kilku tygodni do nawet kilku lat
Teatr szekspirowski
79
Brak chóru
Teatr szekspirowski
80
Wprowadzenie słownictwa m. in. wulgarnego
Teatr szekspirowski
81
Sceny tragiczne przeplatają się ze scenami komediowymi
Teatr szekspirowski
82
Nie ma wstrząsu uczuciowego
Teatr szekspirowski
83
Wprowadzenie scen zbiorowych i batalistycznych
Teatr szekspirowski
84
Wprowadzenie postaci o niejasnym statusie ontologicznym
Teatr szekspirowski
85
Status ontologiczny
"Nie wiadomo skąd"
86
Zasada Decorum (co to)
Styl wysoki - pompatyczny, najczęściej jest jakaś śmierć
87
Katharsis
Oczyszczenie
88
Rodzaj motywacji Makbeta
Motywacja metafizyczna
89
Fantastyka Hamleta
Duch zmarłego króla (ojciec Hamleta)
90
Gzie odbywa się akcja Hamleta?
Dania
91
Jaka jest miłość Romeo i Julii
Gwałtowna i wzajemna
92
Jaki był ślub Romeo i Julii
Pośpieszny i potajemny
93
Wobec czego Romeo i Julia są bezsilni
Wobec przypadków i zdarzeń
94
Parafraza
Twórcza, swobodna zmiana pierwotnego tekstu
95
Ironia
Zamierzona sprzeczność
96
Wiersz sylabiczny
Stała liczba sylab w każdym wersie
97
Pytanie retoryczne
Pytanie na które nie ma odpowiedzi lub jest jedna konkretna
98
Gdzie i kiedy urodził się Jan Kochanowski
1530r., Sycynia
99
Kiedy Jan Kochanowski osiada w Czarnolesie
po 1570r.
100
Kiedy i gdzie była śmierć Jana Kochanowskiego
1584r., Lublin
101
Zwierciadło
Gatunek literatury parenetycznej
102
Piotr Skarga
Twórca kazań sejmowych i żywotów świętych, Polak
103
François Rabelais
Twórca "Gargantua i Pantagruel", pisarz francuski
104
Tomasz Morus
Twórca "Utopii"
105
Kontrreformacja
Katolicki ruch religijno-kulturowy (XVI i XVII)
106
Michel de Montaigne
Twórca "Prób"
107
Sceptycyzm
Postawa poznawcza zakładająca, że rozum ludzki ma swoje ograniczenia
108
Esej
Gatunek, do którego należą szkice krytyczne, publicystyczne lub naukowe. Najczęściej są to swobodne komentarze dotyczące jakiegoś zjawiska lub problemu
109
Neoekspresjonizm
Nurt w sztuce współczesnej (pod koniec lat 70, XXw.)
110
Antyutopia
Utopia negatywna, nazywana też dystopią
