rzemiosło artystyczne Flashcards
(5 cards)
Arras dzieje rajskie
Arras utkano przy użyciu wełnianych,
jedwabnych, srebrnych i złotych nici w pracowni
Jana de Kempeneera ok. 1550 roku w Brukseli.
Pierwotnie zdobił sypialnię królewską.
Malarskimi środkami opowiedziano na nim
historię Adama i Ewy zgodnie z metodą narracji
kontynuacyjnej, czyli w kilku scenach
prezentowanych naraz. Pośrodku przedstawiono
Boga Ojca między postaciami pierwszych
rodziców pod drzewem poznania dobra i zła.
Scena po lewej to zdarzenia wcześniejsze
– stworzenie, a po prawej grzech pierworodny
oraz jego następstwo – wygnanie z raju.
Te ostatnie sceny są skomponowane zgodnie
z zasadami perspektywy linearnej, są więc
mniejsze. Nagie postacie zostały przedstawione
zgodnie z wiedzą anatomiczną. Arras otoczony
jest bordiurą, na której przedstawiono wici
roślinne, owoce, ptaki, orszaki greckich bogów,
faunów i puttów. Dzieło o wymiarach
8,54 x 4,63 m znajduje się na Zamku Królewskim
na Wawelu w Krakowie
Pierwsze arrasy pojawiły się nad
Wisłą z okazji ślubu Zygmunta II
Augusta z Katarzyną Habsburżanką.
Kolejne król zamawiał w Brukseli, gdzie istniał największy w Europie ośrodek tkania gobelinów.
Kolekcja zamówionych arrasów liczy dziś 138 sztuk, ale przypuszcza się, że było
ich o kilkadziesiąt więcej. Arrasy były tkane przy użyciu wełny, jedwabiu oraz złotych
i srebrnych nici. Kolekcja składa się z kilku serii o różnych motywach i wymiarach.
Ze względu na przedstawioną tematykę, wawelskie gobeliny dzieli się na: biblijne,
pejzażowo-animalistyczne oraz arrasy heraldyczne.
Seria przedstawień biblijnych obejmuje Dzieje Pierwszych Rodziców, Dzieje Noego
i Dzieje wieży Babel. Wszystkie sceny mają bordiury wykonane z przeplatających się wstęg
i wypełnione groteską. W górnych pasach umieszczono tablice z łacińską inskrypcją, stanowiącą wyjaśnienie przedstawianej sceny. Ukazany w arrasach pejzażowo-animalistycznych
świat fauny i flory wpisuje się w charakterystyczne dla renesansu zainteresowanie naturą
i otaczającym światem. Arrasy heraldyczne przedstawiają kartusze herbowe z wplecionymi
inicjałami SA (od Sigismundusa Augustusa, łacińskiej wersji imion Zygmunta Augusta).
W kartusze wkomponowane są też herby Polski i Litwy, elementy groteski i wici roślinnych
oraz przedstawienia bogów greckich, zwierząt i roślin
Wśród wszystkich wyrobów rzemiosła artystycznego najznakomitszą spuścizną renesansu
są gobeliny,
tkane jednostronnie dzieła na wzór obrazów, których zadaniem było zdobienie pomieszczeń oraz ich docieplanie. Ze względu na to, że tkaniny
tego typu zaczęto wytwarzać w miejscowości Arras we Francji, w Polsce
popularnie nazywano je arrasami
dzwon Zygmunt
Ważnym dziełem ludwisarstwa był ufundowany przez Zygmunta I Starego i odlany
w 1520 roku przez norymberskich artystów dzwon Zygmunt wiszący na jednej z wież
katedry w Krakowie. Waży on ok. jedenastu ton i do dziś dzwoni poruszany przez dwunastu dzwonników w dniach największych świąt i ważnych dla narodu wydarzeń.
rzemiosło artystyczne w Polsce
Zaspokajało ono potrzeby w zakresie wyposażenia
wnętrz, dostarczając zarówno przedmiotów codziennego użytku, jak i tych pełniących
funkcję liturgiczną w kościołach. Powstawały wtedy też ozdobne puchary na dwór kró-
lewski i do szlacheckich domów oraz kury rzeźbione dla kurkowych bractw strzeleckich.
Kobiety często zajmowały się haftem. Czyniła to także królowa Anna Jagiellonka, czego
świadectwem może być, jak twierdzą niektórzy uczeni, orzeł heraldyczny wyhaftowany
przez nią perłami na oprawie modlitewnika
