Sosio- Ekonomiese Kwessies

Question 1

Gee die definisie van armoede en ongelykheid

Answer 1

Ongelykheid is wanneer mense nie gelyk behandel word nie

Armoede is wanneer iemand nie die geld het om in hul basiese behoeftes te voorsien nie

Question 2

Bespreek ongelykhede en armoede

Answer 2

Sodra iemand werk verdien hy geld
As die persoon geld verdien dan groei besighede a.g.v van vraag wat styg na goedere
Dus sal besighede nuwe werknemers moet aanstel om produksie te vermeerder

Question 3

Gee 4 redes vir armoede

Answer 3

opleiding
werksgeleenthede
voeding
ongeletterdheid

Question 4

Noem 3 invloede wat ongelykheid en armoede op n besigheid het

Answer 4

• Besighede maak minder wins omdat hulle meer geld spandeer aan m.v.p
• Armoede en ongelykheid krimp die mark omdat armer mense nie luukshede kan bekostig ni
• Armoede en ongelykheid kan dikwels lei tot misdaad en roof wat maak dat besighede meer geld moet spandeer aan sekuriteit

Question 5

Definieer inklusiwiteit

Answer 5

Inklusiwiteit beteken dat daar teen niemand gediskrimineer mag word nie

Question 6

Noem 4 wette van inklusiwiteit en bespreek hulle

Answer 6

• Wet op gelyke indiensneming
  bevorder gelyke en regverdige werksgeleenthede vir alle werknemers
• Wet op vaardigheidsontwikkeling
  wanneer werkgewers opleiding aan werknemers bied sodat hulle kan kwalifiseer om toelaes van die regering te ontvang om vir die opleiding te betaal
• Regstellende aksie
  n beleid waarvolgens voordeel gegee word aan vorige benadeelde individue
• BEE
  bevorder die verspreiding van rykdom tussen swartmense

Question 7

Noem 3 invloede wat inklusiwiteit op n onderneming het

Answer 7

• Ondernemings moet hul beleide aanpas om by die wetgewing te voldoen
• Slegs ondernemings wat aan hierdie wetgewings voldoen kan kwalifiseer vir staatskontrakte
• Hierdie tipe van kontrakte is baie groot en dus moet die onderneming ekstra werknemers aanstel

Question 8

Definieer werkloosheid

Answer 8

Iemand is werkloos wanneer die persoon werk kan doen, maar nie n werk kry nie

Question 9

Noem 3 redes vir werkloosheid

Answer 9

Tekort aan kwalifikasie of opleiding
Aflegging a.g.v swak ekonomiese omstandighede
Tekort aan werksgeleenthede

Question 10

Noem 2 invloede wat werkloosheid het op n besigheid

Answer 10

• Persone het nie geld om te spandeer nie wat beteken dat n besigheid nie kan groei nie
• As n besigheid nie groei nie kan daar nie nuwe werknemers aangestel word nie

Question 11

Definieer onproduktiewe arbeidsmag

Answer 11

Onproduktiewe arbeidsmag is wanneer iemand nie n sekere hoeveelheid werk in n sekere hoeveelheid tyd kan voltooi nie

Question 12

Noem 3 invloede wat onproduktiewe arbeidsmag op n besigheid het

Answer 12

• Onproduktiewe arbeidsmag kan nie produksieteikens bereik nie
• Ekstra werknemers sal dan aangestel moet word wat ekstra geld gaan kos
• n Toename in uitgawes lei tot n afname in wins

Question 13

Definieer Miv/Vigs

Answer 13

Miv is die afkorting vir menslike immuniteitsgebrek virus
Volgens die mediese wetenskap veroorsaak hierdie virus vigs
Vigs is n kroniese bloedsiekte wat die immuunstelsel aantas

Question 14

Noem 4 invloede wat Miv/Vigs op n onderneming het

Answer 14

• Hoe afwesigheid - die mense met Miv/vigs sal meer siekverlof benodig
• Afname in die onderneming se arbeidsmag - werkers wat te siek is hou gewoonlik op met werk
• Verhoogde werwingskoste - die onderneming gaan meer gereeld kandidate moet aanstel en dit kos geld
• Dit plaas n addisionele finansiele las op n onderneming

Question 15

Definieer dobbelary, piramideskema, onwettige dobbelary en geldwassery

Answer 15

Dobbelary beteken om op iets te wed waarvan die uitkoms onseker is
Piramideskema is n soort bedrieglike beleggingskema
Onwettige dobbelary is enige dobbelaktiwiteite wat plaasvind wat nie volgens die Nasionale dobbelwet voorsien word nie
Geldwassery beteken om die bron van onwettige inkomste te versteek

Question 16

Beskryf dobbelary, piramidskema, onwettige dobbelary

Answer 16

Dobbelary - mense raak verslaaf aan dobbelary omdat hulle dink dat hulle die volgende keer as hulle dobbel gaan wen, so lei die mense n verlies en sukkel dan om enige ander uitgawes te betaal
Piramidskema - een persoon is heelbo aan die skema en hy bele dan geld in hierdie skema dan werf die persoon n klomp ander mense vir die tweede vlak van die skema dan bele hulle ook geld in die skema enso gaan dit aan
Onwettige dobbelary - mense betaal nie belasting nie en gebruik daardie geld vir ander onwettige dinge

Question 17

Beskryf geldwassery

Answer 17

Geld wat onwettig verkry word staan bekend as ‘vuil geld‘
Vuil geld word soms gebruik om wettige ondernemings mee te bedryf die geld wat verdien word deur die wettige onderneming word dan gesien as ‘gewas‘

Question 18

Gee 3 invloede wat dobbelary, piramidskema, onwettige dobbelary en geldwassery op n onderneming het

Answer 18

• Diefstal - mense wat dobbel kort soms geld om uitgawes te betaal en steel dit dan van die besigheid
• Verliese aan produksie - werknemers moet verlof vat indien n rehablitasiesentrum besoek word
• Kriminele klagtes - direkteure kan strafregtelik vervolg word

Question 19

Definieer ongemagtigde kopiering

Answer 19

Dit is wanneer daar kopiee gemaak word van produkte wat beskerm word deur kopie-reg sonder toestemming

Question 20

Beskryf intellektuele eindom, kopiereg, patent en handelsmerk

Answer 20

• Intellektuele eindom - n produk wat geskep is deur iemand se verstan
• Kopiereg - slegs eienaars van intellektuele eindom mag die produk vervaardig en kopieer
• Patent - n uitvinding wat slegs deur die vervaardiger verkoop of vervaardig mag word
• Handelsmerk - n unieke merk wat aan n onderneming behoort en die onderneming verteenwoordig

Question 21

Noem 2 invloede van ongemagtigde kopieering op n onderneming

Answer 21

• Ondernemings verloor potensiele inkomste

- Ondernemings wat skuldig bevind word kan beboet word

Question 22

Definieer vervalste goedere

Answer 22

Vervalste goedere is n kopie van n oorspronklike produk wat soms lyk soos die ware handelsmerk

Question 23

Definieer smokkelary

Answer 23

Smokkelary vind plaas wanneer iets onwettig in n land gebring word. Dit word gedoen sodat belasting onduik kan word.

Question 24

Noem 3 invloede wat vervalste goeder en smokkelary op n onderneming het

Answer 24

• Onderneming verloor geld wat gebruik kon word vir groei en ontwikkeling
• Vervalsing veroorsaak dat pryse van oorspronklike produkte verhoog word
• Gehalte van vervalste goedere is gewoonlik swak

Question 25

Definieer stakings

Answer 25

Stakings vind plaas wanneer werknemers weier om te werk. Stakings is gewoonlik die gevolg van arbeidsgeskil

Question 26

Noem 3 tipes stakings

Answer 26

- Go slow - wanneer werknemers werk toe kom, maar baie stadiger werk - Simpatie staking - wanneer lede van ander vakbonde aansluit by die staking vir ondersteuning - Sitstaking - wanneer werknemers werk toe kom maar geen werk doen nie

Question 27

Noem nog 3 tipes stakings

Answer 27

- Wildcat staking - wanneer n staking plaasvind sonder enige waarskuwing - Work to rule - wanneer werknemers slegs die minimum doen dus neem produksie af - Uitsluiting - wanneer werknemers die werksplek geweier deur werkgewers

Question 28

Noem 3 invloede van stakings op ondernemings

Answer 28

- Lei tot verliese in inkomste - Skrik potensiele beleggers af - Veroorsaak n afname in produksie

Question 29

Definieer geweld

Answer 29

Geweld verwys na aggressiewe handeling en behels die gebruik van mag Kan n trauma veroorsaak by iemand en kan lei tot iemand wat sukkel om te werk

Question 30

Noem 4 tipes geweld

Answer 30

Politiek Emosioneel Fisies Huishoudelik

Question 31

Noem 3 invloede van geweld op ondernemings

Answer 31

- Skrik beleggers af - Ondernemings word soms gedwing om toe te maak vir die duur van die geweld - Werknemers wat getraumatiseerd is is gewoonlik minder produktief

Question 32

Definieer misdaad

Answer 32

Misdaad verwys na aktiwiteite wat teen die wet is | Geld wat met misdaad verdien word word soms gebruik om ernstiger misdade te finansier

Question 33

Noem 3 tipes misdaad

Answer 33

Diefstal Korrupsie Misbruik

Question 34

Definieer diefstal en noem 4 tipes

Answer 34

- Diefstal is wanneer iets gesteel word Wonkeldiefstal Roof ( erger een met geweld ) Kapings ( high jacking ) Inbrake ( sonder geweld )

Question 35

Definieer korrupsie en noem 2 tipes

Answer 35

Korrupsie verwys na oneerlike optredes ``` Omkopery ( geld word aangebied om iemand te beinvloed Kick backs ( geld word uit betaal aan persoon wat transaksie moontlik gemaak het ) ```

Question 36

Definieer misbruik

Answer 36

Misbruik beteken om iets vir n slegte of verkeerde doel te gebruik

Question 37

Noem 4 tipes misbruike

Answer 37

Misbruik van gesag ( hoer posisie ) Misbruik van geld ( verkeerde manier spandeer ) Misbruik van dwelms Misbruik van werkstyd ( onbehoorlike gebruik van werkstyd )

Question 38

Noem 3 invloede van misbruik in die onderneming

Answer 38

- Verlies aan inkomste a.g.v bedrog en vervanging van gesteelde goed - Toename aan uitgawes - Verlies aan gekwalifiseerde werknemers a.g.v emigrasie