Sparawdzian 3.3 Flashcards
(32 cards)
Źródła prawa wg. Konstytucji
1) Konstytucja
2) ustawa
3) ratyfikowane umowy międzynarodowe
4) rozporządzenia
5) Akty prawa miejscowego
6) akty wewnętrzne
Hierarchia aktów prawnych
1) Konstytucja
2) ustawa
3) rozporządzenia z mocą ustawy
4) rozporządzenie
5) uchwała
6) zarządzenie
7) akty o najmniejszym znaczeniu
Zasada hierarchii aktów
Każdy akt prawny niższego rzędu musi być zgodny z aktem wyższego
Konstytucja
- ustawa zasadnicza
- uchwalona przez zgromadzenie Narodowe
- określa:
- ustrój polityczny i społeczny
- System ekonomiczny państwa
- struktura, kompetencje i sposoby powoływania organów władzy państwowej
- prawa i obowiązki obywateli
Ustawa
- uchwalona przez parlament
- niektóre nazywane są kodeksami
- zawierają upoważnienia do wydawania rozporządzeń
Akty prawne na mocy równej ustawie
Np. 13 grudnia 1981r-wprowadzający stan wojenny
- rozporządzenia z mocą ustawy
- wydawane przez prezydenta RP na wniosek rady ministrów i tylko podczas stanu wojennego i wyłącznie wtedy, gdy sejm nie może zebrać się na posiedzenie
Ratyfikowane umowy międzynarodowe
- Mogą być raty mogą być ratyfikowane po wyrażeniu zgody w ustawie np. traktat konkordat jak i bez konieczności uzyskania zgody na ratyfikację np. Umowy gospodarcze
- po ratyfikacji stanowią część porządku wewnętrznego państwa
- muszę być przestrzegane zgodnie z zasadą pacta sunt servanda-umów należy dotrzymywać
Akty wykonawcze
- to rozporządzenia wydawane na podstawie ustaw i w celu ich realizacji
- uściślają treść ustawy
- miga je wydawać
- prezydent
- rada ministrów
- prezes RM
- ministrowie
- krajowa rada radiofonii i telewizji
Prawo miejscowe
- ogół przepisów o ograniczonym zasięgu terytorialnym
- wydawane np. przez wojewodę
- mogą przybierać postać zarządzeń porządkowych np.dot. Cen biletów kom miejskiej
Akty wewnętrzne
Akt prawny o ograniczonym zasięgu skierowany do jednostek administracyjnych
-nie mogą nakładać na obywateli obowiązków ani ograniczać ich praw np. Uchwały sejmu i Senatu
Publikacje aktów prawnych
Warunkiem wejścia w życie aktów prawnych jest ich ogłoszenie
1) dziennik ustaw
2) monitor polski
3) dzienniki resortowe
4) dzienniki urzędowe województw
5) dziennik urzędowy UE
Dziennik ustaw RP
- konstytucja
- ustawy
- rozporządzenia
- umowy międzynarodowe
- orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego dotyczące aktów opublikowanych w dzienniku ustaw
- akty dot. wyborów do sejmu i Senatu oraz prezydenta RP
Monitor polski
- uchwały sejmu i senatu
- cześć uchwał rady ministrów
- Zarządzenia prezydenta RP wydawane na podstawie ustawy
- orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego dotyczące aktuowanych w monitorze
Dzienniki resortowe
To dziennik Urzędowy wydawany przez poszczególnego ministra np. dziennik Urzędowy ministra edukacji narodowej
Dziennik Urzędowy Województwa
Publikuje się w nich akty prawa miejscowego oraz obwieszczenia dotyczącego wyborow,rejestracji i kwalifikacji wojskowej
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej
Są w nim publikowane, we wszystkich językach Unii, akty prawne wydane przez organy a także ich projekty
Zasady wejścia w życie aktów prawnych
1) akt prawny w chodzi w życie wyłącznie po jego ogłoszeniu lub po upływie terminu wyznaczonego w akcie prawnym
2) akty prawne mogą wchodzić z dniem ogłoszenia lub kilka dni, miesięcy po ogłoszeniu
Vacatio legis
Okres między data ogłoszenia aktu normatywnego, a dniem jego wejścia w życie
Gałęzie prawa
- Prawo konstytucyjne
- prawo administracyjne
- prawo cywilne
- prawo rodzinne i opiekuńcze
- prawo karne
- prawo finansowe
- prawo pracy
- prawo międzynarodowe prywatne
- prawo międzynarodowe publiczne
- prawo europejskie
- prawo kościelne(kanoniczne)
- prawo zwyczajowe
Prawo konstytucyjne
Reguluje:
- zasady ustroju politycznego państwa(zasada suwerenności narodu, podział władzy, przedstawicielstwa, pluralizmu politycznego)
- sprawy społeczne np. samorząd terytorialny
- zasady ustroju gospodarczego,gwarantując prawo do własności
- strukturę i zakres kompetencji organów państwa i sposoby ich powoływania
- prawa i wolności jednostki
Prawo administracyjne
- Reguluje zasady postępowania przed organami administracji państwowej
- organizacje organów administracji
Prawo cywilne
- Reguluje stosunki majątkowe między równorzędnymi podmiotami prawa oraz stosunki osobowe między obywatelami(prawo własności umowę sprzedaży lub najmu i spadki)
- reguluje stosunki o charakterze niemajątkowym(ochrona dóbr osobistych i własności intelektualnych)
- W ramach tego prawa wyróżnia się:
- prawo rzeczowe
- prawo o zobowiązaniach
- prawo spadkowe
- prawa autorskie i wynalazcze
Prawo rodzinne i opiekuńcze
1) Normuje stosunki majątkowe i nie majątkowe w ramach rodziny: *między małżonkami
* rodzicami a dziećmi
* przyspasabiajacymi a przysposobionymi
2) dotyczą zasad zawarcia, ustania i unieważnienia związku małżeńskiego
3) ustalają pojęcie władzy rodzicielskiej oraz prawa i obowiązki wynikające z tytułu jej sprawowania
4) określają okoliczności i zasady realizacji obowiązku Alimentacyjnego
5) reguluje sprawy dotyczące adopcji oraz opieki nad osobami niepełnoletnimi
Prawo karne
- Obejmuje zakazy i nakazy pewnych zachowań oraz reguluje stosowanie przez państwa środków przymusu w razie ich naruszenia.
- W ramach tego prawa wyróżniamy:
- prawo karne materialne
- Prawo karne procesowe
- prawo karne wykonawcze
