średniowiecze

Question 1

europa czas

Answer 1

476-1453

Question 2

polska czas

Answer 2

966-1477

Question 3

uniwersalizm

Answer 3

jedna religia, jeden język, wspólne wzorce kulturowe i społeczne

Question 4

teocentryzm

Answer 4

Bóg w centrum, zbawienie celem życia człowieka

Question 5

dualizm

Answer 5

dobro i zlo, swiatlo i ciemnosc
sacrum - wszystko co swiete
profanum - ziemskie, zwyczajne

Question 6

feudalizm

Answer 6

hierarchiczność (duchowieństwo, rycerstwo, chłopstwo)

Question 7

alegoryczność

Answer 7

przekaz ktory ma znaczenie doslowne i inne, ktore jest bardziej ukryte

Question 8

anonimowość

Answer 8

autorzy nie podpisywali sie pod dzielami bo nie chcieli byc chwaleni, chcieli aby chwalono Boga

Question 9

pareneza

Answer 9

porada, pouczenie

Question 10

dydaktyzm

Answer 10

przekaz naukowy, moral

Question 11

deesis

Answer 11

blaganie (Bogurodzica)

Question 12

stabat Mater Dolorosa

Answer 12

lament swietokrzyski

Question 13

ars moriendi

Answer 13

sztuka umierania (Piesn o Rollandzie)

Question 14

dansce macarbe

Answer 14

taniec smierci (rozmowa mistrza Polikarpa ze Smiercia)

Question 15

momento mori

Answer 15

pamietaj o smierci (rozmowa mistrza Polikarpa ze Smiercia)

Question 16

sztuka - architektura
styl gotycki

Answer 16

wysokie budowle, duze okna z witrazami, katedry, zamki

Question 17

sztuka - architektura
styl romanski

Answer 17

budowle z kamienia, male okna

Question 18

sztuka - malarstwo

Answer 18

-motywy fantastyczne
-alegorycznosc
-zaklocone proporcje
-linearyzm (zaznaczone kontury)
-scienne i tablicowe

Question 19

filozofia swietego augustyna

Answer 19

augustynizm
- czlowiek jest zlozony z wiecznej duszy i smiertelnego ciala (dualizm)
- szczescie = Bog

Question 20

filozofia swietego Tomasza

Answer 20

tomizm
- wiara i rozum to drogi do poznania Boga
- istnienie Boga mozna logicznie udowodnic
- hierarchia ( Bog jest szczytem )

Question 21

Asceta

Answer 21

dla Boga odrzuca wszelkie luksusy, aby zyc w nedzy i usbostwie. Wyrzeka sie przyjemnosci i podejmuje sie cierpienia za grzechy jego i innych
(legenda o sw Aleksym)

Question 22

Rycerz

Answer 22

milosc do ojczyzny, posluszenstwo i wiara chrzescijanska, odwazny, lojalny, wytrwaly, religijny
(Piesn o Rollandzie)

Question 23

Władca

Answer 23

wiernosc dla poddanych, troszcza sie i stawiaja ponad siebie
(Kronika Polska)

Question 24

Bogurodzica

Answer 24

• adresat: Maryja (jako swieta)
• nadawca: wierni
• deesis
• rymy wewn.
• modlitwa o zbawienie i dobre zycie na ziemi
• charakter podniosly
  -kyrieelejson
• pierwszy narodowy hymn polski
• wiele archaizmow

Question 25

Lament Swietokrzyski

Answer 25

- zale matki Boskiej pod krzyzem - adresat: ludzie, syn(jezus), aniol Gabriel, matki - nadawca: Maryja - Stabat Mater Dolorosa - temat: cierpienie Maryji - opowiada o tym, potrzebuje wspolczucia, jest seiadkiem smierci syna - ludzki wizerunek Maryji - wezwanie do wspolnego cierpienia

Question 26

Legena o swietym Aleksym

Answer 26

— Aleksy - asceta (skupia sie na modlitwie, zamartwia sie, rezygnuje z wygod i przyjemnosci) - rozdal majatek - opuscil zone - byl urodzony przez cud - doswiadczyl cudu Matki Boskiej gdyz ta na jego oczach zeszla z obrazu i kazala mu wstapic do kosciola

Question 27

Piesn o Rollandzie

Answer 27

- ars moriendi - jak pieknie umrzec - nienawisc wszystkich nie-chrzescijan - wzorzec rycerza - gorliwy chrzescijan - Rolland - umierajac kladzie sie na mieczu, ktorego ostrze skierowane jest w strone sarecenow (plemiona przeciwko ktorym byl) - zabral go do nieba Archaniol Gabraniel

Question 28

Rozmowa mistrza Polikarpa ze Smiercia

Answer 28

- danse mocabre - smierc: rozkladajacy sie kosciotrup kobiety (alegoria) - momento mori - smierc mowi ze dopadnie wszystkich - przerazenie i fascynacja obrazem smierci - tragizm i komizm

Question 29

leksykalne

Answer 29

wyrazy, ktore wyszly z uzycia

Question 30

fonetyczne

Answer 30

formy bez przeglosu polskiego (zmiana E w O, K w CH) slawena(slawiona) krzciciela(chrzciciela)

Question 31

skladniowe

Answer 31

bez uzycia przyimka Bogiem slawiena (przez Boga slawiona)

Question 32

semantyczne

Answer 32

wyrazy o innym znaczeniu niz wspolczesne - napeln mysli (spelnij pragnienia)