Srednji vek - Hrišćanska muzika - Gregorijansko pojanje -

Question 1

Kada je nastala hrišćanska muzika i iz čega se je proizašla?

Answer 1

Nastala je početkog nove ere, po završetku Antike
Proizašla je iz muzičkih kultura Bliskog istoka.

Question 1

Šta predstavlja osnovu hrišćanske muzike?

Answer 1

Psalmodija + uticaj Sirije, maloazijske i antičke grčke muzike + kantilacija

Question 2

Šta je psalmodija?

Answer 2

Psalomodija je jednoglasno pevanje psalama u jevrejskom bogosluženju.

Question 3

Šta je kantilacija?

Answer 3

Specifično pevanje biblijskih tekstova, recitovanje sa elementima pevanja.

Question 4

Koje je poreklo načina izvođenja i kantilacije?

Answer 4

Kantilacija nije potekla od jevreja, već je primenjivana i u grčko-rimskom oratoijumu.

Question 5

Šta su pevali još Jevreji?

Answer 5

Himne i vokalizovali su aleluje.

Question 6

Šta znači aleluja?

Answer 6

Halelu-jah - hvaljen Jah, Jehova.

Question 7

Gde još vidimo upotrebu himni i svečanih pesama bez reči?

Answer 7

Za prizivanje Boga još u Vavilonu, Egiptu, Grčkoj i Rimu.

Question 8

Sa čime su kombinovani uticaji istoka i šta je plod toga?

Answer 8

Sa nacionalnim karakteristikama zemalja u kojima su se razvijali, tako da nastaju različite vrste pevanja u različitim zemljama.
Ambrozijsko, Galikansko, Mozarapsko, Gregorijansko.

Question 9

Koje pevanje je karakteristično za Italiju?

Answer 9

Ambrozijsko - po biskupu Ambroziju, u IV veku, preko Vizantije, to je istočnjački način pevanja (orijentalno i sirijski)

Question 10

Koje pevanje je karakteristično za Francusku?

Answer 10

Galikansko

Question 11

Koje pevanje je karakteristično za Španiju?

Answer 11

Mozarapsko

Question 12

Po čemu je gregorijanski koral dobio ime?

Answer 12

Po papi Grgur I Velikom - 540-590/604. Rim

Question 13

Koje 2 bitne stvari je papa Grgur uradio za nastanak gregorijasnkog korala?

Answer 13

1. Izabrao je jednostavne duhovne melodije, izbegavajući hromatiku i preteranu melizmatiku.
2. Izvršio odabir i sredio napeve za crkvenu upotrebu.

Question 14

Koji su rezultati odabira i sređivanja napeva za crkvenu upotrebu?

Answer 14

1. Gregorijanski koral - jezgro katoličke (Z.Hrišćanske) crkvene muzike i to je najstarija muzika koja i danas živi.
2. Stvaranje muzičkog repertoara za celu godinu i ujednačavanje rituala na celom području delovanja crkve.

Question 15

Šta je papa Grgur I Veliki dodao izabranim napevima?

Answer 15

Dodao je sopstvene kompozicije i crkvene pesme napisane po njegovim sugestijama i skupio sve u Antifonarij.

Question 16

Šta je Antifonarij?

Answer 16

Zbirka gregorijanskih melodija koje je odabrao papa Grgur Veliki.

Question 17

Koje su 2. glavne karakteristike Gregorijanskog korala?

Answer 17

• Isključivo je jednoglasan
• Sa tekstom na latinskom

Question 18

Ko su izvođači Gregorijanskog korala?

Answer 18

1. Sveštenik - sam
2. Hor
3. Sveštenik i hor - naizmenično - responzorijalno pevanje
4. Dva hora naizmenično - antifono pevanje

Question 19

Koji su to rani polifoni oblici?

Answer 19

Organum, disikantus, konduktus, rondelus

Question 20

Kada je krenulo višeglasje?

Answer 20

Komponovanje dela sa više simultanih glasova od oko 850. godine.

Question 21

Šta su bile prve višeglasne kompozicije?

Answer 21

Liturgijski dodaci (kao i tropi), za ulepšavanje i razradu korala.

Question 22

U šta ulazi višeglasje i radi čega?

Answer 22

Ulazi su responzorijalno pevanje gregorijanskog korala radi obogaćivanja liturgije.

Question 23

Šta je podrazumevalo višeglasje? Čime je zamenjena deonica soliste?

Answer 23

Dodavanje muzičke deonice u paralelnom kretanju već postojećoj.
Deonica soliste u responzorijalnom pevanju korala zamenjena je dvoglasom u paralelnim intervalima.

Question 24

Šta je zbog višeglasja dobila gregorijanska melodija?

Answer 24

Gregorijanska melodija tj. cantus firmus (utvrđen glas) dobila je još jedan donji glas.

Question 25

Kako se zove najstariji vid višeglasja i na čemu se temelji?

Answer 25

Organum i temelji se na savršenim konsonancama.

Question 26

Objasni 1. stadijum organuma

Answer 26

Gregorijanski napev (vox principali) je gornji glas i najistaknutiji + nov, niži glas (vox organalis) - kreću se prvenstveno u paralelnim 4, nekad 5 ili 8.

Question 27

Objasni drugi stadijum organuma.

Answer 27

U daljoj fazi razvoja - organum počinje unisono, preko 2 i 3 dolazi do paralelnih 4 ili 5 i na isti način završava.

Question 28

Šta je suprotno organumu?

Answer 28

Diskantus - u XI-XII veku javlja se suprotno kretanje na kome se zasniva.

Question 29

Gde je dodati glas kod diskantusa i šta obrazuju ti glasovi?

Answer 29

Dodati glas je iznad kantus firmusa i obrazuju savršene konsonance 5 ili 8.

Question 30

Kakavi se organumi sreću u XII veku?

Answer 30

Kantus firmus je tenor, u donjem glasu u dugim notnim vrednostima, možda je izvođen i instrumentalno, a dodati gornji glas u bogatim melizmima.

Question 31

Gde je bio muzički centar XI i XII veka?

Answer 31

Bio je u opatiji Fleri.

Question 32

Šta su francuzi prvi komponovali?

Answer 32

Bogate i ritmički individualnije melodije organuma, nad tenorom.

Question 33

Koja škola je imala značajne kompozicije i po čemu?

Answer 33

Kompozicije iz škole Sv. Marcijala u Limožu. U XII veku dostižu slobodan ritmički i melodijski tok. Tu je potekao organum sa razvijenom gornjom deonicom - 3. stadijum - dalji razvoj sledi u Parizu.

Question 34

Vremenom su nastale nove slobode u XIII veku. Šta se to promenilo i šta je nastalo?

Answer 34

1. Shvatanje konsonantnosti 3 i 6 - dopušta se upotreba m/v 3 i 6, ali ipak treba početi i završiti kompoziciju savršenim konsonancama 2. Novi tipovi višeglasja: gimel - u paralelnim 3 i foburdon - u paralelnim sekstakordima ( u Engleskoj)

Question 35

Koji su to najznačajniji kompozitori s kraja XII i početka XIII veka i šta su oni bili?

Answer 35

Leoninus i Perotinus - orguljaši pariske crkve Notr Dam.

Question 36

Ko je Leonin, kad je rođen, obrazovanje?

Answer 36

Pesnik i kompozitor, oko 1135 rođen, školovao se u katedralnoj školi Nort Dam, univerzitetski obrazovan - magistar.

Question 37

Koju značajnu stvar je uradio Leonin za organum?

Answer 37

Ritmizuje gornji glas organuma uz upotrebu tzv. modusa - ritičkih obrazaca u 3-delnom metru, koji se stalno ponavljaju.

Question 38

Kad je rođen Perotin i šta doprinosi muzici?

Answer 38

Rođen oko 1200. god Prelazi na 3 ili 4-glasne organume. Primenjuje modalnu ritmiku gornjih glasova nad dugim tonovima tenora.