staatsrecht I Flashcards
(36 cards)
Wat is het onderscheid tussen publiekrecht en privaatrecht?
Publiekrecht regelt de relaties tussen de overheid en burgers, de interne organisatie van de overheid en de verhoudingen tussen staten. Privaatrecht regelt de relaties tussen burgers of private entiteiten, zoals eigendom, contracten, en familierecht.
Wat zijn de takken van het publiekrecht?
- Grondwettelijk recht (staatsrecht). 2. Administratief recht. 3. Strafrecht en strafprocesrecht. 4. Budgettair recht. 5. Fiscaal recht. 6. Internationaal publiekrecht.
Wat zijn de takken van het privaatrecht?
- Burgerlijk recht. 2. Gerechtelijk recht. 3. Handelsrecht. 4. Arbeidsrecht en sociaal zekerheidsrecht. 5. Internationaal privaatrecht.
Wat zijn de voornaamste beginselen van het Belgisch staatsrecht?
- Rechtsstaat. 2. Federale staat. 3. Representatieve democratie en nationale soevereiniteit. 4. Parlementaire monarchie. 5. Parlementaire democratie. 6. Scheiding der machten. 7. Scheiding van kerk en staat. 8. Federale loyauteit.
Wat is een rechtsstaat?
Een staat waarin de macht van de overheid wordt beperkt door het recht en de fundamentele rechten en vrijheden van burgers worden beschermd.
Wat betekent federale loyauteit?
De verplichting voor federale en deelstatelijke overheden om samen te werken en conflicten te vermijden.
Wat is de Belgische Grondwet?
De Grondwet is een verzameling van fundamentele rechtsregels die: 1. De werking en organisatie van de instellingen bepaalt. 2. De verhouding tussen instellingen en burgers regelt. 3. De rechten en vrijheden van burgers vastlegt.
Wat is het onderscheid tussen een formele en materiële grondwet?
- Formele grondwet: Geschreven tekst met speciale wijzigingsprocedures. - Materiële grondwet: Fundamentele regels, geschreven en ongeschreven, die de organisatie van de staat en de rechten van burgers bepalen.
Wat zijn de kenmerken van de Belgische Grondwet?
- Algemeenheid. 2. Hoogste rechtsnorm. 3. Stabiliteit.
Wat is de procedure voor een grondwetsherziening?
- Verklaring tot herziening door de wetgevende macht. 2. Ontbinding van het parlement en nieuwe verkiezingen. 3. Herziening door het nieuwe parlement met een tweederdemeerderheid.
Wat is de structuur van de Belgische wetgevende macht?
De wetgevende macht is verdeeld over: 1. De Kamer van Volksvertegenwoordigers (150 leden): Verkozen door de bevolking. 2. De Senaat (60 leden): De federale wetgevende macht bestaat uit vertegenwoordigers van de gemeenschappen en gewesten.
Wat is het belangrijkste verschil tussen de Kamer van Volksvertegenwoordigers en de Senaat?
- Kamer van Volksvertegenwoordigers: Vertegenwoordigt het volk, met volksverkiezingen. - Senaat: Vertegenwoordigt de deelstaten en is een gemengd orgaan van deelstaat- en federale vertegenwoordigers.
Wat zijn de belangrijkste taken van de Kamer van Volksvertegenwoordigers?
- Wetgeving: Goedkeuren van wetsvoorstellen. 2. Controle op de uitvoerende macht: Oefent parlementaire controle uit via vragen, debatten en commissies. 3. Goedkeuren van de begroting.
Hoe werkt de wetgevende procedure in België?
- Het voorstel van wet wordt ingediend in de Kamer. 2. Het wordt besproken in de commissie en daarna in de plenaire vergadering. 3. De wet wordt goedgekeurd door de Kamer, daarna eventueel door de Senaat. 4. Na goedkeuring door beide kamers wordt het bekrachtigd door de Koning en gepubliceerd in het Staatsblad.
Wat is het recht van amendement?
Het recht van amendement geeft parlementariërs de mogelijkheid om wijzigingen voor te stellen aan wetsvoorstellen tijdens de wetgevende procedure.
Wat zijn de functies van de uitvoerende macht in België?
- Voert de wetten uit. 2. Bestuurt het land en vertegenwoordigt België in internationale aangelegenheden. 3. Heeft beleidsbevoegdheden in de dagelijkse administratie.
Wat is de rol van de Koning in de uitvoerende macht?
- De Koning heeft een symbolische rol als staatshoofd. 2. Hij ondertekent wetten en is betrokken bij de benoeming van ministers. 3. De Koning vertegenwoordigt België op internationaal niveau.
Wat zijn de taken van de federale regering in België?
- Het beleid voeren op federale aangelegenheden zoals defensie, sociale zekerheid en binnenlandse veiligheid. 2. Het opstellen van de federale begroting. 3. Het onderhouden van diplomatieke betrekkingen met andere landen.
Wat is de functie van de rechterlijke macht in België?
- Toezien op de naleving van wetten en regels. 2. Beslissen over juridische geschillen en interpretaties van de wet. 3. Handhaven van fundamentele rechten van burgers.
Wat is het Grondwettelijk Hof en wat doet het?
- Het Grondwettelijk Hof controleert of wetten, decreten en ordonnanties in overeenstemming zijn met de Grondwet. 2. Het is bevoegd voor het beslechten van bevoegdheidsconflicten tussen federale en deelstaatinstellingen.
Wat is de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht?
Rechters moeten hun werk uitvoeren zonder inmenging van de uitvoerende of wetgevende macht, zodat de rechtspraak eerlijk en objectief is.
Wat is de Hoge Raad voor de Justitie?
Het is een onafhankelijk orgaan dat de organisatie en werking van de rechterlijke macht reguleert en toezicht houdt op de aanwervingen van rechters en magistraten.
Wat is een bevoegdheidsconflict?
Een situatie waarbij er onenigheid bestaat over de verdeling van bevoegdheden tussen de federale overheid en de deelstaten. Deze conflicten kunnen door het Grondwettelijk Hof worden beslecht.
Wat is het belang van het Smeerkaasarrest?
Het Smeerkaasarrest van het Grondwettelijk Hof bevestigde dat internationale verdragen met directe werking boven nationale wetgeving staan, zelfs als ze in conflict zijn met de nationale Grondwet.
