Stemstornissen Flashcards
(53 cards)
Wat zijn de 3 systemen die samenwerken bij de stem?
-Resonans/articulatie(filter)
-Fonatie (bron)
-Respiratie (motor).
Deze systemen zijn sterk van elkaar afhankelijk.
Wat is het verschil tussen stem en spraak?
Stem: geluid dat je maakt, Spraak: de vervorming van dat geluid naar woorden is.
Wat is het systeem respiratie?
Het ademhalingssysteem dat zorgt voor de opname van zuurstof.
Inademing, trachea en bronchiën, longen en alveoli zijn onderdelen van dit systeem.
Hoe werkt het diafragma tijdens respiratie?
Het diafragma drukt omlaag bij inademen en omhoog bij uitademen, waardoor lucht in en uit de longen kan stromen.
Wat is het systeem fonatie?
De larynx, die bestaat uit verschillende onderdelen: hyoid, thyroid, cricoid en epiglottis.
Hoe trillen de stemplooien (TVF)?
Stemplooien raken elkaar van onder naar boven en het trillingsaantal is gerelateerd aan het aantal frequenties.
Wat is de vocal tract?
Het systeem spraak dat alles omvat van de stemplooien tot de lippen.
Hoe vervormt het spraakkanaal tijdens spraak?
Het spraakkanaal modificeert trillingen tot spraakklanken en resonans.
Wat is de onderlinge invloed van de 3 systemen?
Verstoorde tonus (spierspanning) in een systeem beïnvloedt de werking van de andere systemen.
Wat zijn de primaire en secundaire functies van de larynx?
Primair: bescherming luchtwegen en persen. Secundair: huilen, lachen, praten, zingen, schreeuwen.
Welke disciplines werken met stem?
Logopedisten
KNO-artsen, zangpedagogen
vocal coaches.
Hoe beoordeel je stemkenmerken?
Vanuit perceptie, anatomie/fysiologie en akoestische metingen.
Wat is een stemstoornis?
Een afwijkend stemgeluid en/of verminderde stemmogelijkheden door organische of functionele factoren.
Wat is GRBASI?
Een auditieve perceptuele methode voor het beoordelen van stemmen met een 4-puntsschaal.
Wat zijn de onderdelen van GRBASI?
G = grade ( ernst van stemafwijking)
R = roughness (schor)
B = breathiness (heesheid)
A = astenia (krachteloos)
S = strain (spanning)
I = instability. (trilling in stem)
Wat zijn de soorten zangstemmen voor volwassenen?
Bas, bariton, tenor, alt, mezzo-sopraan, sopraan.
Wat zijn anamnesevragen voor stemklachten?
Klachtomschrijving, oorzaak, stembelasting, verandering van de klacht, omgeving, medische geschiedenis.
Wat zijn rode vlaggen bij stemklachten?
Heesheid, afonie, tremor, instabiliteit, zwakte, dofheid, toonhoogteveranderingen.
Wanneer moet je doorverwijzen naar KNO?
Bij heesheid langer dan 2-3 weken zonder duidelijke oorzaak.
Wat is de stemklacht route voor onderzoek?
Bij logopedie: anamnese, dan SFO. Bij KNO: anamnese, dan visuele inspectie.
Wat is de Voice Handicap Index (VHI)?
Een vragenlijst die de psychosociale gevolgen van een stemstoornis meet.
Hoe is de VHI gestructureerd?
Bestaat uit 30 vragen verdeeld over 3 categorieën: emotional, functional, physical.
Wat is genderdysforie?
Een gevoel van onbehagen over het biologische geslacht, vaak met de wens om van geslacht te veranderen.
Wat is het effect van hormonen op de stem van een transman?
Testosteron verlaagt de stem door meer massa en dikkere spieren.