Syllabus landschap Flashcards
(18 cards)
Zuidwest zeeklei landschap
bestaat uit twee landschapstypen
oude zeekleipolders
jonge zeekleipolders
Vorming van Zuidwest zeeklei landschap
lange fases van overstromingen van 300 tot 600 na christus. Belangrijk voor vorming vna het landschap
Hierdoor ontstonden oeverwallen, deze gingen als getijkreken door het landschap heen
door differentiële klink ontstond er hoogte verschil tussen de zavelige en veenloze kreekruggen aan de ene kant en de komvormige kleiveeen poelgebieden aan de anderen kant
vanaf de tiende eeuw bewoond
bewoning inensief
Vroege bewoning Zuidwest zeeklei landschap
Intensief grondgebruik op de kreekruggen. Hier was namelijk betere grond voor de akkerbouw en toegang tot zoetwater
hierna werden de poelgebieden langzaam ontsloot en werden geëxploiteerd voor hooi weilanden
er waren nog steeds af en toe overstromingen hierdoor werd de woonhoogte met 1 a 2 meter opgehoogd
zo ontstonden er dorpterpen aka werven
gebieen vanaf mid 13e eeuw buiten de ringdiek zijn de gebieden van Nieuwland
Wat is een werf?
dorp terp
Opwas
wanneer zandplaat te midden van stromend water voldoende hoog was opgeslibd dat bedrijking zin had
Aanwas
wanneer tegen bestaand en bedijkt land een strook land droog viel en werd bedijkt
Nieuwland
opwas en aanwas
is erg vlak en kalkrijke bodem opbouw
wordt gebruikt voor akkerbouw en fruitteelt
Duinlandschap middeleeuwse bewoning
Vrij intensief bewoond
nederzettingen verdwenen onder de jonge duienen vooral in karolingische tijd veel handel centra
Vorming van de jonge duinen
Grote verstuivingen in de tiende eeuw
vorming ontstond aan een beschadigde kust door sterke getijden
er was gelijktijdig spraken van kusterosie en verplaatsing van paraboolduinen
jonge duinen kunnen wel 5 km breed worden
Agrarisch veenland ontstaan
Ontstaan door afgestorven plantenresten in waterrijk milieu
zolang de begroeiing wordt beìnvloed door grondwater en hogewaterstanden blijft er veen
Welk veen is goed voor turfwinning
Veenmosveen of andere hoogvenen zijn goed voor turfwinning
laag veen is niet goed voor turfwinning door zand en overige kleine insecten
Kustvenen
in zilte milieu van het waddengebied ontstond zout winnende vegetatie
ver landinwaarts verzoet eht milieu door neerlsagoverschot. IN het overgangsgebied tussen de kwelders en het pleistocene zand ontstond veen
soms werd het kweldergebied groter door het ontstaan van zeegat. soms werd het veen gebied groter door verzanding van een zeegat
achter de strandwallen ontstond groot veengebied
door zee aan de rand van het veen werd er klei boven op het veen afgezet
zeewater dat in contact kwam met veen ontstond er zwavel
ook geen turfwinning als de klei laag boven de veenlaag te dik was. Dan was de winning namelijk niet rendabel genoeg
Hoe ontstaat veenmos
ontwikkelde zich verder door veen koepels
Kunnen veenlagen die incontact zijn gekomen met zeewater turf gewonnen worden
nee omdat er dan een zwavel connectie wordt gemaakt en dan is het veen niet meer bruikbaar voor turfwinning
West NL veengebied
Rond 1000 na christus begon met akkerbouw in West NL op het veengebied
om de grond te verbetere n is het oude klei omhooggehaald en over de bewerkte grond heen gestrooid. Hierdoor zijn er daliegaten ontstaan
in Nl is er stroken verhouden maar erg verbrokkeld
cope
Wat is een cope
veen ontginngin onder lanheerlijke leiding
kenmerk
vooraf gestelde bedrijfsgrootte, ontginningsbasis en achter grens staan parallel aan elkaar. hierdoor regelmatige stroken verhoudingen
Maaivelddaling en landverlies veengebied
Om veenmoeras geschikt te maekn voor menselijk gebruik, moet men de overmaat aan neerslag versneld afvoeren. Dat kan door het verdiepen van veen riviertjes of het aanleggen van sloten. De sloten worden dan loodrecht op de riviertejs aangelegd
door de verlaging van de waterstand verdroogt de bovenzijde van het veen en vormt er een zode. De zode maakt het moeras toegankelijk voor de mens en et dier. Hiernaast ontstaat er direct ook een onomkeerbaar proces van maaivelddaling
door verlaging van de waterstand wordt de overmaat aan water in de top van het veen vervangen door zuurstof. als zuurstof en organisch materiaal samenkomen ontstaat er een langzaam verbrandingsproces
ook ontstaat er zetting.
Door deze twee processen verlaagt het maaiveld zich steeds en ontstaat er in verloop van tijd weer een waterprobleem
waar mogelijk was heeft men op den duur de kavels naar achteren verlengt en in het niet ontgonnen deeld de akkers aangelegd
Wat is zetting
dieper gelegen bodemlagen worden samengedrukt
