Tandplaque

Question 1

Functies residente microflora (2):

Answer 1

1. Kolonie resistentie: voorkomen hechting/groei opportunitische pathogenen
2. Draagt bij aan de gezondheid van de gastheer

Question 2

Benoem de 5 stappen van plaquevorming

Answer 2

1. Vorming van pellikel/pellicle
2. Transport en hechting van bacteriën (0-24h)
3. Groei en vorming van microkolonies (4h-7d)
4. Coadhesie van andere soorten en microbiële successie –> toename van diverstiteit (1-7d)
5. Climax community/volwassen plaque (>1w)

Question 3

Suiker inname zorgt voor een zuurdere omgeving in de mond. Wat zijn hiervan de gevolgen? (2)

Answer 3

1. Groei van schadelijke bacteriën en biofilm wordt gestimuleerd
2. Glazuur wordt aangetast, cariës ontstaan

Question 4

Wat gebeurt er als de relatie tussen de residente flora en de gastheer verstoord raakt?

Answer 4

Mondproblemen ontstaan

Question 5

Waaruit bestaat de biofilm?

Answer 5

Bacteriën en slijm

Question 6

Wat gebeurt er tijdens fase 1: Vorming van pellikel/pellicle?

Answer 6

Glycoproteïnen (macromoleculen), uit speeksel, hechten op een compleet schoon oppervlak (binnen enkele minuten). > Is na 24 uur rijp. Het laagje glycoproteïnen noemen we pellicle. Deze pellicle maakt hechting van andere eiwitten en bacteriën mogelijk.

Question 7

Wat gebeurt er tijdens fase 2: Transport en hechting van bacteriën?

Answer 7

Bacteriën worden aangevoerd via speeksel hechten selectief aan het pellicle door receptoren (kan niet op schoon oppervlak). Ze moeten adhesie hebben
(selectieve adherence)

Question 8

Wat is adhesie?

Answer 8

Aantrekkingskracht

Question 9

Wat gebeurt er met bacteriën die niet kunnen hechten aan de pellicle?

Answer 9

Deze klonteren samen door agglutines en worden weggespoeld door speeksel

Question 10

Uit welke bacterien bestaat plaque voornamelijk?

Answer 10

uit S. Sanguinis, S. Mitis (vooral bij cariës) en S. Oralis (meest voorkomend, 95%).

Question 11

Wat gebeurt er tijdens fase 3: Groei microkolonies?

Answer 11

De bacterie gaat slijm (EPS) produceren en vorm een kolonie (op plaatsen waar speekselstroom laag is: groefjes, kuiltjes, dikke plaque)

Bacteriën die gehecht zijn gaan groeien en vormen kolonies. De stroming van speeksel vormt een schuifkracht op de adherende bacteriën. Bij plekken waar bacteriën opgehoopt zijn is er een zwaardere schuifkracht op de bacteriën. Bij plekken waar bacteriën verscholen liggen (dieper in glazuur) is er een lichtere schuifkracht. Zo worden er microkolonies gevormd, vooral in kuiltjes en groeven

Question 12

Hoe wordt de geproduceerde slijm ook wel genoemd?

Answer 12

extra-cellulair polymer substances (EPS)

Question 13

In speeksel zitten antibacteriele stoffen. Waar zorgen deze stoffen voor?

Answer 13

Ze zorgen voor balans: remmen groei en metabolisme van pathogenen af. Ze zorgen voor verhindering van hechting en stimuleren fagocytose

Question 14

Wat gebeurt er tijdens fase 4: Microbiele successie en co-adhesie?

Answer 14

De bacterie bevat adhesie > nieuw bacterie kan hechten > bevat ook adhesie en hecht = coadhesie > We krijgen te maken met een population shift (pionier soorten worden langzaam vervangen). De plaque wordt steeds dikker > minder zuurstof > pH gaat omlaag waardoor plaque zuurder wordt (verschuiving aerobe > anaerobe)

Question 15

Welke invloed heeft weinig O2 (zuurstof) op de pH en wat gebeurt er? (3)

Answer 15

1. De pH wordt lager
2. Hoe meer (obligate) anaeroben
3. Hoe meer productie van zuren (fermentatie): gisting

Question 16

Wat is de functie van speeksel bij plaquevorming? (3)

Answer 16

1. Speeksel buffert zuren
2. Bevat amylase (suikers afbreken)
3. Wegspoelfunctie voor suikers, zuren, bacteriën

Question 17

Wat doet amylase?

Answer 17

Kan suikers afbreken zodat bacteriën er niet van kunnen profiteren

Question 18

Wat gebeurt er naar mate de plaque vordert?

Answer 18

Er vinden verschuivingen plaats van aerobe naar anaerobe

Question 19

Wat gebeurt er tijdens fase 5: Community climax/volwassen plaque?

Answer 19

Samenstelling verschilt per locatie in de mond en per persoon > dominante soorten in plaque zijn: Veillonella, Actinomyces > bacteriën kunnen zich verspreiden voor verdere kolonisatie

Dit wordt ook wel volwassen plaque genoemd. Het systeem is nu in evenwicht en bevat de maximale diversiteit. De samenstelling verschilt per locatie in de mond en per persoon. Deze samenstelling is erg stabiel, maar kan wel verstoort raken. Dominante soorten: Actinomyces en Veillonella

Question 20

Welke bacteriën zijn altijd in plaque aanwezig?

Answer 20

S. Mutans en S. Oralis

Question 21

Waar is de speekselstoom het zwakst

Answer 21

o Approximaal
o Occlusaal: groeven
o Rand van de gingiva

Question 22

Samengevat: Wat gebeurt er tijdens de 5 fasen:

Answer 22

1. Pellikelvorming: eerste hechting van Glycoproteïnen : enkele minuten
2. Bacteriën groeien uit tot kolonies : selectief hechten door receptoren
3. Gaan slijm produceren: vormen eigen omgeving > pionier soorten haken af, secundaire soorten : dagen
4. Andere soorten zullen de slijm wel aantrekkelijk vinden > hierdoor ontstaat microbiele successie > population shift
5. Uiteindelijk volwassen plaque = climax community, bacteriën kunnen zich verspreiden voor verdere kolonisatie: weken

Aerobe > anaerobe

Question 23

Welke stoffen bufferen zuren in spreeksel?

Answer 23

Fosfaat en bicarbonaat

Question 24

Een belangrijke omgevingsfactor in de mond is speeksel (!), speeksel bevat (5)

Answer 24

1. Voedingsstoffen
2. Optimale pH (6.75-7.25)
3. Optimale temperatuur (35-36 graden)
4. Wegspoelen van losse bacteriën en het wegspoelen en afbreken van etensresten
5. Antibacteriële stoffen

Question 25

Welk pathogeen is het belangrijkst in pathologische plaque, wat is dit pathogeen en waar zorgt dit voor?

Answer 25

S. Mutans = acidogeen (zuurvormend) > kan zijn even omgeving in stand houden

Question 26

Gradiënten in de biofilm: Zuurstof-gradient: pH gradient:

Answer 26

- Hoe minder zuurstof, hoe meer anaeroben en hoe groter de productie van zuren (fermentatie). - Wanneer de omgeving zuurder wordt, gaat de pH-gradient omlaag waardoor een pH-gradient ontstaat.

Question 27

Wat is de rol van speeksel in fase 3: Groei microkolonie?

Answer 27

Speeksel spoelt niet-gehechte bacteriën weg. Antibacteriële stoffen verhinderen hechting en stimuleren fagocytose (specifiek). En antibacteriële stoffen remmen groei en metabolisme van gehechte bacteriën, virussen en schimmels (aspecifiek)

Question 28

Wat is de rol van speeksel in fase 2: Hechting van bacteriën?

Answer 28

Pellikel vormende eiwitten in het speeksel controleren de selectieve aanhechting/bacteriële kolonisatie; zij bepalen dus wat er kan hechten. Bacteriën die zich niet kunnen hechten worden samen geklonterd door agglutinines en glycoproteïnes uit het speeksel en worden weggespoeld

Question 29

Wanneer kan cariës ontstaan?

Answer 29

Kan ontstaan wanneer pathogene bacteriën de overhand krijgen

Question 30

Wanneer ontstaat gingivitis of parodontitis?

Answer 30

Ontstekingsreactie op bacteriën

Question 31

Welke rol speelt speeksel in de plaque-vorming fasen? Fase 1 en 2 Fase 3 Fase 4

Answer 31

▪ Fase 1 en 2: - pellicle vormende eiwitten uit het speeksel controleren de selectieve adherence. - Bacteriën met zwakke hechting klonteren samen door agglutinines, glycoproteines en mucines en worden weggespoeld (= bacterial clearance). ▪ Fase 3: - Wegspoelen zwak gehechte bacteriën - Bevat antibacteriële stoffen die de hechting verhinderen en fagocytose stimuleren dit mechanisme houd de evenwicht in balans (specifieke immunoglobulines). - antibacteriële stoffen die in het speeksel is het afremmen van koloniegroei en metabolisme van gehechte bacteriën, virussen en schimmels (aspecifieke “innate proteins”). ▪ Fase 4: - Bufferen van zuren (bv. de bicarbonaat buffer). - Bevat amylase (= een enzym in het speeksel dat voedselresten (zetmeel) afbreekt) - Zuren en suikers wegspoelen

Question 32

Initiële flora = | Welke bacteriën zijn dit?

Answer 32

de eerste bacteriën die aan het tandglazuur gaan hechten ▪ Vooral de S. sanguinis, S. mitis, S. oralis (95%) als aller eerst ▪ Actinomyces, Haemophilus en Neisseriae volgen later

Question 33

Omgevingsfactoren speeksel: Wat levert speeksel Wat buffert en reguleert speeksel

Answer 33

▪ Speeksel levert O2 (zuurstof) en voedingsstoffen | ▪ Speeksel buffert zuren en reguleert dus de pH

Question 34

Wat is het voordeel van tanden poetsen? (2)

Answer 34

▪ Bij tanden poetsen wordt de tandplaque-vorming verstoord waardoor er geen climax community kan ontstaan ▪ Pathogene bacteriën kunnen zich niet vestigen in de rijpe tandplaque.