Thema 1: de sociale aspecten van recht en van een rechtstaat

Question 1

Ontstaan van Belgie

Wat voor revolutie was de belgische revolutie?

Answer 1

een liberale revolutie

Question 2

ontstaan van belgie

wat staat er centraal bij een liberale revolutie?

Answer 2

burgerlijke vrijheden

Question 3

ontstaan van belgie

Waarom was belgie een monarchie ipv een republiek?

Answer 3

• er waren toen veel monarchien dus ze wouden inblenden en ruimte maken voor bondgenootschappen

Question 4

Het belang van de grondwet

Wat houdt een grondwet in en wat is het belang ervan?

Answer 4

het is de basiswetgeving van een land en dient om machtsmisbruik te voorkomen

Question 5

het belang van een grondwet

wat zijn de belangerijkste onderdelen waaruit de belgische grondwet bestaat?

Twee delen en voorbeelden

Answer 5

1. basisrechten en vrijheden van de burger vb. (recht op privacy, eerlijk process, vrije meningsuiting, …)
2. machtsverdeling binnen een land vb. (vlaanderen vs. federaal, scheiding der machten)

Question 6

het belang van een grondwet

Wat is in de praktijk van wetgeving het belangerijkste verschil tussen grondwettenen andere wetten en decreten?

Answer 6

Andere wetgevingen mogen niet tegen de grondwet ingaan

Question 7

het belang van een grondwet

Wat zijn de drie fasen van de procedureregels om de gronwet te mogen aanpassen?

Answer 7

1. herzieningsverklaring: de drie takken van de wetgevende macht (koning, kamer en senaat) moeten de herzieningen goedkeuren
2. verkiezingen:de staat moet laten weten dat ze dingen in de grondwet willen aanpassen, het parlement wordt ontbonden en er worden verkiezingen gehouden
3. **wijziging van de grondwet: ** de nieuwe verkozen leden van de kamer kunnen de grondwet wijzigen, als de meerderheid van de kamer voor is moet de koning het ook ondertekenen en dan kan de grondwet gewijzigd worden

Question 8

kenmerken van de belgische staat

Wat zijn de kenmerken van de belgische staat?

vier puntjes

Answer 8

1. Belgie is een rechtstaat
2. Er is een scheiding der machten
3. belgie is een monarchie
4. belgie is een parlementaire en representatieve democratie

Question 8

kenmerken van de belgische staat

wat is een democratie?

Answer 8

een bestuursvorm waar vrije verkiezingen worden gehouden om volksvertegenwoordigers te krijgen die over de wetten beslissen, die wetten komen tot stand door een meerderheid met respect voor de minderheid.

Question 9

kenmerken van de belgische staat

Wat is een rechtstaat?

Answer 9

een staat waarin burgers beschermd worden door regels die willekeur en machtsmisbruik voorkomen

Question 10

kenmerken van de belgische staat

Wanneer kan je als rechtstaat beschouwd worden?

twee voorwaarden

Answer 10

1. De overheid is gebonden aan het recht
2. er moeten middelen bestaan die de burgers kunnen gebruiken om hun rechten en vrijheden af te dwingen. Het bestaan van een onafhankelijke rechterlijke macht is essentiel!!!

Question 11

kenmerken van de belgische staat

Wanneer spreken we van een democratische rechtstaat?

vijf voorwaarden

Answer 11

1. De regels beantwoorden aan wat de overgrote meerderheid wilt
2. De regels worden door de meerderheid vastgelegd
3. Regels worden worden altijd toegepast zonder enige vorm van willekeur
4. Iedereen is gelijk voor de wet
5. Rechtspraak moet openbaar zijn (in meeste gevallen

Question 12

kenmerken van de belgische staat

Wat zijn de drie machten?

Answer 12

1. de wetgevende macht
2. de uitvoerende macht
3. de rechterlijke

Question 13

kenmerken van de belgische staat

Wat is de wetgevende macht?

Answer 13

Is bevoegd om wetten te maken en om de uitvoerende macht te controleren

Question 14

kenmerken van de belgische staat

Door wie wordt de wetgevende macht uitgeoefend?

Answer 14

het parlement en de koning

Question 15

kenmerken van de belgische staat

Uit hoeveel kamers bestaat het parlement?

Answer 15

de senaat en de kamer van volksvertegenwoordigers

Question 16

kenmerken van de belgische staat

Wat is de uitvoerende macht?

Answer 16

ze voeren de wetten uit en besturen een land

Question 17

kenmerken van de belgische staat

Bij wie ligt de uitvoerende macht?

Answer 17

de regering van ministers, staatsecretarissen en de koning

Question 18

kenmerken van de belgische staat

Wat is de rechterlijke macht?

Answer 18

Doet uitspraken over geschillen en wordt uitgeoefend door de verschillende hoven en rechtbanken

Question 19

kenmerken van de belgische staat

Wat is de taak van de rechterlijke macht en wie voert ze uit?

Answer 19

Het beschermen van rechten van de burgers, deze word uitgevoerd door rechtbanken en rechthoven

Question 20

kenmerken van de belgische staat

Waar is de scheiding der machten allemaal van toepassing?

Answer 20

op federaal, gemeenschappelijk en gewestelijk vlak, de rechterlijke macht is afzonderlijk en wordt op alle bestuurlijke niveaus door dezelfde instanties uitgeoefend

Question 21

kenmerken van de belgische staat

Wat voor staat is belgie?

Answer 21

een representatieve parlementaire monarchie

Question 22

De rechterlijke macht

Hoe ziet de rechterlijke macht eruit?

Answer 22

het is onafhankelijk, de regering of het parlement mogen er nooit tussen komen om recht te spreken

Question 23

De rechterlijke macht

Wat zijn de zes basisprincipes waardoor iedere burger recht krijgt op een eerlijk proces?

Answer 23

1. recht op toegang tot de rechter
2. recht moet openbaar zijn (behalve in sommige gevallen => zede feiten, teroristen
3. motivering van de uitspraak
4. het moet onafhankelijk en onpartijdig zijn
5. verbod op rechtsweigering, rechter MOET werken aan zaak als het tot bij hem komt
6. uitspraak binnen een redelijk termijn

Question 24

# **De rechterlijke macht** Wat wordt er bedoeld met onafhankelijkheid?

Answer 24

-Rechters worden voor het leven benoemd tenzij ze een vonnis begaan -Hun loon staat in de grondwet dus ze zijn volledig financiel onafhankelijk tov de uitvoerende macht

Question 25

# **De rechterlijke macht** Wat wordt er bedoeld met onpartijdigheid?

Answer 25

Een rechter mag geen kant kiezen luidop

Question 26

# **De rechterlijke macht** Wat is abductief/ casuistisch recht?

Answer 26

Elk geval (casus) wordt appart bekeken en veroordeeld - In de Islamitische wereld en Afrika

Question 27

# **De rechterlijke macht** Wat is inductief/gewoonterecht?

Answer 27

algemene rechtsregels worden afgelijdt uit concrete gevallen, de uitspraken van eerdere rechters zijn de richtlijn voor het recht => precedentenrecht VB: Roe v Wade in Amerika

Question 28

# **De rechterlijke macht** Wat is deductief recht?

Answer 28

Een rechtsysteem dat is gebaseerd op wetboeken, en algemene grondregels die vertrekken vanuit de menselijke geest

Question 29

# **De rechterlijke macht** Voordelen van casuistisch recht?

Answer 29

- het is flexiebel - Het behandeld elk geval appart

Question 30

# **De rechterlijke macht** Nadelen van Abductief recht?

Answer 30

-Het is onvoorspelbaar -Het veranderd zeer laangzaam aan

Question 31

# **De rechterlijke macht** Voordelen van inductief recht?

Answer 31

-Het is zeer praktisch -Het kan aangepast worden

Question 32

# **De rechterlijke macht** Nadelen van inductief recht?

Answer 32

-Gebrek aan consistentie -Langzame ontwikkeling

Question 33

# **De rechterlijke macht** voordelen van deductief recht?

Answer 33

-consistent en voorspelbaar -efficient

Question 34

# **De rechterlijke macht** Nadelen van deductief recht?

Answer 34

-niet heel flexibel -moelllijk aan te passen aan nieuwe situaties

Question 35

# **De rechterlijke macht** Welke bron van recht is het belangerijkste in ons rechtsysteem?

Answer 35

het geschreven recht want we hebben een deductief systeem

Question 36

# **De rechterlijke macht** Wat is de hierarchie van de wetgeving?

Answer 36

1. Internationaal recht 2. Grondwet 3. Bijzondere meerderheidswetten 4. Gewone wet, decrete, ordonanties 5. ministeriele besluiten 6. provinciale verordering 7. gemeentelijke verordering 8. Rondzendbrieven

Question 37

# **De rechterlijke macht** De grondwet regelt twee dingen wat?

Answer 37

-De scheiding der machten -De basisrechten van de burger

Question 38

# **De rechterlijke macht** Wat zijn rechtsbronnen

Answer 38

Bronnen die een rechter heeft om recht te spreken

Question 39

# **De rechterlijke macht** Waar en door wie worden wetten gestemd?

Answer 39

In de kamer van volksvertegenwoordigers door parlementsleden

Question 40

# **De rechterlijke macht** Alle opgenomen wetten worden gecodificeerd wat betekend dat?

Answer 40

ze worden neergeschreven in wetboeken

Question 41

# **De rechterlijke macht** Waar spreken we over als het vlaamse parlement wetten goedkeurt?

Answer 41

decreten

Question 42

# **De rechterlijke macht** Wat is rechtspraak?

Answer 42

Rechters moeten het wetboek interpreteren, ze willen vaak niet de eerste zijn om dat te doen, dus raadplegen ze eerdere uitspraken van rechters => een precedent, hoe hoger de rechtbank waar het vandaan komt hoe relevanter, niet bindend wel belangerijk

Question 43

# **De rechterlijke macht** Wat is rechtsleer

Answer 43

Boeken en artikels uit juridische tijdschriften, niet bindend maar kan wel geraadpleegd worden

Question 44

# **De rechterlijke macht** ... regelt de basisrechten van de burger, beschrijft de staatsstructuur, welke machten zijn taken moeten invullen, de basis van het rechtsysteem en kan niet makkelijk gewijzigd worden

Answer 44

Grondwettelijk recht

Question 45

# **De rechterlijke macht** ... bepaalt waar en hoe de overheid zijn inkomsten moet halen, belastingen, successierecht etc.

Answer 45

Fiscaal recht

Question 46

# **De rechterlijke macht** ... omvat het geheel van rechtsregels die dienen om de openbare orde en veiligheid te handhaven

Answer 46

Strafrecht

Question 47

# **De rechterlijke macht** ... regelt de verhouding onder burgers onderling, alle wetten die te maken hebben met het gezin, het huwelijk, ouderschap, echtscheiding, niet veroorzaakte schade aan personen en goederen

Answer 47

burgerlijkrecht

Question 48

# **De rechterlijke macht** ... regelt de werking van overheidsinstanties, de manier waarop de burger zich tot de overheid kan richten

Answer 48

Administratief recht

Question 49

# **De rechterlijke macht** ... bevat alle regels die te maken hebben met het voeren van handel, deze wetten zijn gebundeld in het wetboek van koophandel

Answer 49

Handelsrecht

Question 50

# **De rechterlijke macht** Dit recht regelt de verhouding tussen werkgever en werknemer, her bevat regels i.v.m. arbeidsovereenkomst etc.

Answer 50

arbeidsrecht

Question 51

# **De rechterlijke macht** ...bevat alle rechtsregels die de verzekeringen, van werkende mensen regelen

Answer 51

sociaal recht

Question 52

# **De rechterlijke macht** Onder dit recht vallen de wetten die het economisch leven regelen

Answer 52

Economisch recht

Question 53

# **De rechterlijke macht** Wat zijn de drie soorten misdrijven die bestaan in het strafrecht?

Answer 53

1. overtredingen 2. Wanbedrijven 3. Misdaden

Question 54

# **De rechterlijke macht** Wat zijn overtredingen?

Answer 54

Meeste misdrijven i.v.m. het verkeersreglement, deze zijn strafbaar met geldboetes (minstens 25 euro) met opdeciemen en of een celstraf van maximum zeven dagen, dit noemt men politiestraffen en worden door een politierechtbank uitgesproken

Question 55

# **De rechterlijke macht** Wat is een wanbedrijf?

Answer 55

een misdrijf van diefstal tot drugshandel tot geweldplegingen, is strafbaar met een geldboete van ten minste 26 euro met opdeciemen en of een gevangenisstraf van acht dagen tot vijf jaar, meestal doet een corectionele rechtbank een uitspraak hierover

Question 56

# **De rechterlijke macht** wat is een misdaad?

Answer 56

bv=> een moord, is strafbaar met een celstraf van minimum vijf jaar, dit noemt men criminele straffen

Question 57

# **De rechterlijke macht** Wat zijn opdeciemen

Answer 57

Om boetes aan te kunnen passen aan de inflatie worden ze vermenigvuldigd met een opdeciemen van actueel maal acht, zodat de wet niet steeds herschreven moet worden

Question 58

# **De rechterlijke macht** Wat regelt het vrederecht?

Answer 58

burenruzies, lawaaioverlast, allimentatie, alle geschillen die minder dan 2500 euro kosten

Question 59

# **De rechterlijke macht** Wat regelt de politierechtbank?

Answer 59

-Overtredingen van wetten en reglementen van het wegverkeer

Question 60

# **De rechterlijke macht** Wat regelt de burgerlijke rechtbank? (deel van de rechtbank van eerste aanleg)

Answer 60

burgerlijke geschillen hoger dan 2500 euro

Question 61

# **De rechterlijke macht** Wat regelt de familierechtbank (deel van de rechtbank van eerste aanleg, gespecialiseerd onderdeel burgerlijke rechtbank)

Answer 61

familiale zaken, zoals echtscheidingen

Question 62

# **De rechterlijke macht** Wat regelt de correctionele rechtbank? (deel van de rechtbank van eerste aanleg)

Answer 62

-beroepen ingesteld tegen de uitspraak van de politierechter - wanbedrijven - Fiscale misdrijven - Misdaden die niet voor assisen komen

Question 63

# **De rechterlijke macht** Wat regelt de jeugdrechtbank? (deel van de rechtbankt van eerste aanleg)

Answer 63

zaken die te maken hebben met jongeren en hun ouders MOF => misdrijf omschreven feiten VOS => verontrustende opvoedingssituatie

Question 64

# **De rechterlijke macht** Wat regelt de strafuitvoeringsrechtbank?

Answer 64

- De uitvoering van vrijheidsstraffen van meer dan drie jaar

Question 65

# **De rechterlijke macht** Wat regelt de arbeidsrechtbank?

Answer 65

-arbeidsgeschillen -geschillen over sociale zekerheid geschillen ivm het werk

Question 66

# **De rechterlijke macht** wat regelt de Handelsrechtbank?

Answer 66

-geschillen tussen ondernemingen

Question 67

# **De rechterlijke macht** Wat regelt het hof van beroep?

Answer 67

-een beroep ingesteld tegen de uitsprakne van de rechtbank van eerste aanleg - vervolgingen van misdrijven gepleegd door ministers

Question 68

# **De rechterlijke macht** Wat regelt het arbeidshof?

Answer 68

-beroepen ingesteld tegen de vonissen van de arbeidsrechtbanken

Question 69

# **De rechterlijke macht** Wat regelt het hof van assisen en wie maakt er deel van uit?

Answer 69

-Wordt geleid door drie rechters en er is een volksjury -berechtten van misdaden -berechten van politieke misdrijven -berechten van persmisdrijven

Question 70

# **De rechterlijke macht** Wat regelt het hof van cassatie?

Answer 70

-Gaat na of er procedurefouten gemaakt zijn tijdens het behandelen van het dossier