Tkanki podporowe Flashcards

(42 cards)

1
Q

chrzastka

A

kom. chondrogenne–> chondroblasty–> chondrocyty
substancja miedzykomorkowa
- wlokna kolagenowe
- proteoglikany bogate w siarczany chondroityny
- bialka niekolagenowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Bialka niekolagenowe

A

chondronektyna, fibronektyna, ankoryna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Kom. chondrogenne

A

kom. mezenchymatyczne –> chondroblasty –> produkcja substancji miedyzkomorkowej –> chondrocyty

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

cechy wspolne dla wszystkich typow chrzastki

A

brak naczyn krwionosnych
substancja podstawowa bogata w siarczany chondroityny
chondrocyty zlokalizowane w jamkach: pojedynczo lub w niewielkich grupach (grupy izogeniczne)
jamki z chondrocytami sa otoczone zagęszczoną substancja podstawowa nosząca nazwe terytoriów chrzestnych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

ochrzestna

A

warstwa tk. lacznej wloknistej na powierzchni chrzastki

umozliwia wzrost chrzastki przez apozycje (od zewnatrz)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

wzrost chrzastki

A

srodmiazszowy (podzialy chondrocytow, produkacja nowej substancji miedzykomorkowej)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

chrzastka a regeneracja

A

slaba

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

chrzastka metabolizm

A

niski

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Chrzastka szklista

A

terytoria chrzestne
siec CIENKICH wlokien kolagenowych (II) pomiedzy i wokol terytoriow chrzestnych
w substancji podstawowej dominuje agrekan tworzacy agregaty z kw. hialuronowym
Lokalizacja:
pow. stawowe, drogi oddechowe, przegroda nosowa, modele kości długich w zyciu plodowym
Własciwości mechaniczne:
sztywna
odporna na ściskanie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Odporność chrząśtki szklistej na ściskanie wynika z własności cząsteczek agrekanu - polianionów wiążących wodę

A

Pod wpływem ucisku:

  • cząsteczki wody są wypychane spomiedzy łancuchów GAG
  • jednoimmienne ładunki grup siarczanowych w GAG odpychają się
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Chrząstka spręzysta

A
terytoria chrzęstne
włókna kolagenowe (II)
włókna sprężyste 
substancja podstawowa
Lokalizacja:
małżowina uszna, trąbki słuchowe, niektóre chrząstki krtani
Właściwości mechaniczne:
sztywna
elastyczna
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Chrzastka włóknista

A
terytoria chrzestne (NIELICZNE)
równoległe pęczki włókien kolagenowych (I)
substancja podstawowa (NIEWIELE)
BRAK ochrzestnej
Lokalizacja: 
- niektóre przczepy ścięgien i więzadeł do kości
- spojenie łonowe 
- krążki międzykręgowe
- staw skroniowo-żuchwowy
Własności mechaniczne: 
odporna na rozciąganie i rozerwanie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Kość

A

kom. osteogenne –> osteoblasty –> osteocyty - osteoklasty
substancja międzykomórkowa”
fosforany wapnia (ok. 70%)
kryształki hydroksyapatytów (HA) obecne WEWNĄTRZ fibryli kolagenowych i pomiędzy nimi w substancji podstawowej
Włókna kolagenowe typ I
substancja podstawowa: dekoryna, biglikan
białka niekolagenowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Osteonektyna

A

wiaze kolagen i krysztalki HA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Osteokalcyna

A

wiaze Ca, uczestniczy w regulacji przebudowy kosci, pobudza mineralizacje

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Osteopontyna

A

wiaze komorki z substancja podstawowa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

sialoproteina II

A

wiaze komorki z substancja podstawowa, silnie pobudza MINERALIZACJE

18
Q

Fibronektyna

A

wiaze sie z komorkami, kolagenem i innymi skladnikami substancji miedzykomorkowej

19
Q

Enzymy: kolagenaza i fosfataza zasadowa

A

Uczestnicza w procesach przebudowy kosci i mineralizacji

20
Q

Bialka morfogenetyczne kosci

A

Stymulaja powstawanie osteoblastow, indukuja proces tworzenia nowej kosci

21
Q

Kom. osteogenne

A

splaszczone
ubogie w organelle
lokalizacja w dojrzałej kości:
nielcizne spoczynkowe w okostnej, w srodkostnej, w kanalach naczyniowych

22
Q

Osteoblasty

A

owalne, zasadochlonne
szorstka siateczka, aparat Golgiego
egzocytoza konstytutywna
aktywnosc fosfatazy zasadowej
produkuja skladniki substancji miedzykomorkowej i reguluja ich mineralizacje
lokalizacja: obszary nowo tworzonej, przebudowanej kosci, niekaktywne osteoblasty w srodkostnej i kanalach naczyniowych

23
Q

Osteocyty

A

splaszczone, duze jadro, cienkie wypustki polaczone neksusami z wypustkami sasiednich osteocytow
osteocyty zaajmuja niezmineralizowane przestrzenie w substancji miedzykomorkowej: jamki i kanaliki kostne
System polaczonych jamek i kanalikow stanowi droge dla dyfuzji tlenu, substancji odzywczych i metabolitow - zawsze komunikuje sie z przestrzeniami zawierajacymi naczynia krwionosne (szpik/kanaly naczyniowe)

24
Q

Stany czynnosciowe

A

spoczynkowy
- slabo rozwiniete organelle
wytworczy
- siateczka szorska, Golgi produkuja niewielkie ilosci substancji miedzykomorkowej
resorbcyjny
- siateczka szorstka, Golgi, lizosomy wydzielaja metaloproteinazy lokalnie trawiące substancje międzykomorkowa, uwalniaja jony Ca

25
Osteocyty a reakcje mechaniczne
Zmieniaja stan czynnosciowy i przekazuja sygnal innym osteocytom - reaguja na pociaganie integryn - reaguja na ruch i zmiany cisnienia otaczajacej je warstewki plynu (rzeska pierwotna) - reaguja na zmiany potencjalu elektrycznego generowane przez sciskane krysztaly HA - koordynuja swoja aktywnosc czynnosciowa, przekazujac sygnaly chemiczne i jonowe (cAMP, Ca) poprzez neksusy Sygnaly sa przekazywane osteoblastom i osteoklastom. efekty - > proces przebudowy kosci w kierunku dzialania sil
26
Osteoklasty
``` b. duze wielojadrzaste brzezek koronkowy pecherzyki hydrolazowe pecherzyki endocytotyczne, lizosomy Pochodzenie: szpik krwiotworczy, fuzja kom. prekursorowych o charakterze monocytow) ```
27
Resorbcja kosci
1) zamkniecie przestrzeni pomiedzy brzezkiem koronkowym a pow. kosci przez pierscien integryn 2) wydzielenie H+ --> zakwaszenie --> lokalna demineralizacja 3) wydzielanie enzymow hydrolitycznych egzocytoza pech. hydrolazowych --> trawienie zewnatrzkomorkowe 4) endocytoza nadtrawionych fragmentow --> trawienie wewnatrzkomorkowe w lizosomach
28
Osteoblasty kontroluja roznicowanie i rekrutacje osteoklastow
wydzielaja M-CSF --> indukuje w jednojadrzastych prekursorach osteoklastow ekspresje receptora RANK - eksponuja ligand dla receptora RANKL ( jego zwiazanie z receptorem powoduje laczenie sie prekursorow w wielojadrzaste osteoklasty (stymulacja roznicowania) - produkuja osteoprotegeryne (OPG) ktora blokuje RANKL (hamowanie roznicowania)
29
Hamowanie aktywnosci osteoklastow
ESTROGEN
30
Blaszka kostna - jednostka blaszkowatej kosci
Sklad: - zmineralizowana substancja miedzykomorkowa z rownoleglym ukladem wlokien kolagenowych - jamki i kanaliki zawierajace osteocyty i ich wypustki Typy dojrzalej kosci: zbita i gabczasta
31
Kosc gabczasta
Rownolegle blaszki kostne buduja beleczki kostne. Beleczki tworza siec, w oczkach szpik kostny z naczyniami Lokalizacja: kosci plaskie i nieregularne, nasady kosci dlugi
32
Kosc zbita
Blaszki kostne koncentrycznie wokol kanalow naczyniowych tworzac osteony (sytemy hawersa) Lokalizacja: trzony kosci dlugich powierzchniowa warstwa kosci plaskich i nieregularnych
33
Osteon
- walec, 5-15 blaszek kostnych - cienka warstwa zmineralizowanej substancji podstawowej (linia cementowa) - kanaliki kostne nie przechodza do sasiedniego osteonu zawartosc kanalu Haversa: - naczynia wlosowate - zmienilinizowane wlokno nerwowe - kom. osteogenne - nieaktywne osteoblasty i osteoklasty ODŚRODKOWA dyfuzja tlenu i subst. odzywczych
34
Naczynia
haversy
35
Typy blaszek kostnych w trzonie kosci dlugiej
- systemowe - miedzysystemowe - okrezne zew i wew Okostna: tk. laczna wloknista naczynia krwionoscne wchodzace do kosci w warstwie wew obecne komorki osteneogenne i nieaktywne osteoklasty Srodkostna: pojedyncza warstwa splaszczonych komorek (komorki wysciolkowe: nieaktywne osteoblas) wyscielajaca wewnetrzne powierzchnie kosci)
36
Kostnienia na podlozu mezenchymatycznym (kosci plaskie)
1. komorki mezenchymy produkuja substancje podstawowa (osteoid) 2. Przeksztalcaja sie w kom. osteogenne i osteoblasty 3. Osteoblasty produkuja substancje miedzykomorkowa kosci otaczaja sie nia 4. rozpoczyna sie mineralizacja, osteoblasty -> osteocyty 5. pierwotne beleczki kostne
37
Rozrost kosci
Wymaga skoordynowanej dzialalnosci osteoblastow i osteoklastow k. grubowloknista (plecionkowata) --> kosc. blaszkowata
38
Kostnienie na podlozu chrzestnym (k. dlugie)
1. Degeneracja i mineralizacja chrzastki wewnatrz trzonu (wytworzenie pierwotnego punktu kostnienia), mankiet kostny wokol trzonu 2. Wnikniecie peczka okostnowo-naczyniowego z kom. osteogennymi 3. Dalsza degeneracja chrzastki, tworza sie beleczki kostne i jama szpikowa 4. wtorne punkty kostnienia w nasadach 5. kostnienie nasad, ograniczenie stref zajetych przez chrzastke do pow. stawowych i plytek wzrostowych 6. Kostnienie plytek wzrostowych
39
Mineralizacja substancji miedzykomorkowej
1. odszczepianie sie od degenerujacych chondrocytow i osteoblastow pecherzykow z CA i P (pecherzyki macierzy) 2. Krystalizacja Ca-P wewnatrz pecherzykow (nukleatory: sialoproteina kosci II i osteokalcyna) 3. wzrost krysztalow - rozerwanie pecherzykow 4. Dalszy wzrost, zlewanie sie i przebudowa krysztalow w obrebie substancji miedzykomorkowej
40
Blaszki miedzysystemowe
pozostalosc dawnych osteonow
41
Gojenie
uraz -> faza reaktywna (krwiak - stan zapalny = angiogeneza - indukcja kom. chondro i osteogennych) -> miekki zrost --> zrost kostny (grubowloknista) --> przebudowa kosci
42
Budowa stawu
``` Torebka stawowa: warstwa wloknista (tkanka laczna zbita) blona maziowa: tkanka laczna wiotka - makrofagi (synowiocyty A) - fibroblasty (synowiocyty B) naczynia krwionosne ```